Tussen brede grijns en grimlach
PZC
Samenstellini
nieuwe Statei
Smits wil leven in Staten
SP'er Luijben blieft geen
stukje gemeenschapskaas
R
Waarschuwing
Verliezers wijzen naar Den Haag, winnaars naar zichzelf
Veel animo voor
verkiezing leden
dorpsraad
woensdag 12 maart 2003
door Wout Bareman
OSSENISSE - Nee, de 61-jari
ge Fons Luijben had nu niet
bepaald de kriebels toen hij op
stond. De provinciale lijsttrek
ker van de Socialistische Partij
(SP) legt het heel rustig uit: „Je
kunt de kiezers nu toch niet
meer beïnvloeden. We kunnen
niet anders dan de uitkomst ac
cepteren." Maar vraag hem een
voorspelling te doen over de
uitslag en zijn ogen beginnen
licht te twinkelen. Van niets op
drie? Zou kunnen. Om elf uur 's
avonds is het er één minder.
Ook mooi!
„Zeker als er sprake is van een
lage opkomst, kan dat in het
voordeel uitpakken van de
kleinere partijen. Ik denk dat
wij goed, gericht campagne
hebben gevoerd. Gewoon za
ken gepresenteerd die er toe
doen." Hi] somt ze snel op. De
gezondheiszorg (hij is be
stuurslid van Het Klaverblad
en van de Zeeuwse Stichting
voor Gehandicaptenbeleid),
het kwijnende openbaar ver
voer, de Westerscheldecontai-
nerterminal (tegen) en de pro
blemen voor vooral fietsers
door de ingebruikname van de
Westerscheldetunnel. Luijben:
„Het openbaar vervoer is ho
peloos. Ik las dat mensen uit de
regio dreigen te vertrekken
omdat hun vaste busverbin
ding wordt wegbezuinigd, ter
wijl ze daarvan helemaal af
hankelijk zijn."
Op de website van de SP
spreekt hij, blijkt bij het aan
klikken, ferme taal. In Zeeland
is best ruimte voor meer dan de
huidige 385.000 Zeeuwen. Doe
je er nogeens 50.000 bij 'dan is
de provincie nog leeg'. Zelf
streek hij, na zijn pensionering,
neer in de polder bij Walsoor
den. Hij stemt in Ossenisse.
Buiten is het druilerig, binnen
mag de stemming als uitermate
melig worden omschreven.
Fons Luijben en vrouw Toos
verblikken of verblozen er niet
van. Tegen half twaalf zijn hen
slechts 38 mensen voorgegaan.
Stembureauvoorzitter Riet
van Heese-Rottier schenkt aan
de bar desondanks goed ge
luimd een glaasje Spa en een
kop koffie. En verdraaid, daar
meldt zich juist de gemeente
bode met een schaal kaasblok
jes, feestelijk voorzien van een
vlaggetje. Nee, Fons Luijben
blieft geen hapje. Vriendelijk
wijst hij erop dat het verspil
ling van gemeenschapsgeld is.
Trouwens, is het geen vasten
tijd?
's Middags volgt hij thuis de be
richten over de opkomst. Om
half zeven nemen hij en zijn
vrouw de boot. Toos rijdt met
goede kennissen mee naar de
SP-verkiezingsavond in het
De gemeentebode biedt Luijpen een kaasblokje aan.
Arsenaal in Vlissingen, Fons
maakt samen met Gertjan
Bouterse (nummer twee) zijn
opwachting in het abdijcom
plex in Middelburg. In de och
tenduren sprak hij de vurige
hoop uit dat de 19-jarige Mark
Aarts het als derde ook zou red-
foto Charles Strijd
den. De SP geeft jongeren im-
mers graag de vrije teugelAch
die is over vier jaar nog maar
23.
door Rolf Bosboom
KAMPERLAND - Het is niet echt jouw
partijweer", merkt de voorzitter van
het stembureau, VVD-raadslid Piet de
Putter op. „Ho ho, geen stemmingma
kerij hè", antwoordt Hedwig Smits,
lijsttrekker voor de Lijst Pim Fortuyn
(LPF), terw ijl ze haar oproepkaart in
levert.
Ze stemt op haar gemak, aan het begin
van de middag, in het De Casembroot-
huis in haar woonplaats Kamperland.
Er wachten haar deze dag geen ver
plichtingen, zodat ze zich in alle rust
thuis kan voorbereiden op wat komen
gaat. Ze vraagt de vele bekenden die ze
bij het stembureau tegenkomt 'een
kaarsje' voor haar op te steken en ver
der is het 'lijdzaam afwachten' wat de
kiezers in hun wijsheid en wispelturig
heid beslissen.
„Het is voor mij ook een symbolische
dag, de afsluiting van een periode",
zegt ze. „Ik ben flink aan het opruimen.
De afgelopen maanden heb ik ontzet
tend veel papier verzameld, een hele
wasmand vol. Die ben ik nu aan het uit
zoeken." Wat afgedaan is of niet meer
ter zake doet, gaat haast ceremonieel
de open haard in.
Kwade geesten
Vorig jaar september werd ze verras
send gekozen tot voorzitter van LPF
Zeeland. „Sindsdien is mijn leven
drastisch veranderd. Het is een dag
taak geworden. Zeker in het begin had
ik mijn handen vol aan het beslechten
sen moeten liggen. Je moet tot het ui
terste gaan, want voor ons als LPF is
het moeilij k om andere mensen ervan te
overtuigen dat we het goed bedoelen,
ondanks dat we landelijk een slechte
beurt hebben gemaakt."
Over het aantal zetels dat haar partij i n
de wacht zal slepen, laat ze zich weinig
optimistisch uit. Eentje zou al mooi
zijn. „Ik ben voorzichtig, maar ik hoop
op twee zetels. Onze nummer twee op
de lijst, Adne van Duijvenbode, heeft
wat meer ervaring. Ik zou het wel fijn
vinden om wat support te hebben."
Vuur
Ze ziet voor zichzelf een duidelijke rol
weggelegd in de Statenzaal. „Ik wil
voor wat vernieuwing in de provincie-
politiek zorgen. Ik ben niet bang om
wat leven in de brouwerij te brengen."
Politici zijn volgens haar te ingetogen,
praten te vaak naar elkaar toe en zo
ontbreekt het vuur in de debatten.,Dat
is jammer, want daardoor kom je niet
tot de kern en wordt het ook niet inte
ressant voor burgers en de media."
's Avonds volgt ze de uitslagen in het
provinciehuis. De scores van haar par
tij schommelen rond de drie procent,
met uitschieters in Noord-Beveland en
Vlissingen richting de vijf procent. Eén
zetel wordt daarmee zonder problemen
veiliggesteld. „We hadden er liever
twee gehad, want nu is het zo sneu voor
onze tweede persoon. Maar ik vind het
zelf een groot voorrecht om in de Staten
te komen." Al is het bescheiden, de
geest van Pim waart voortaan ook rond
in de Abdij.
De turbulentie die ruim een jaar geledendoc-'-
Fortuyn en diens aanhang werd veroorz^
politiek Nederland heeft wellicht alsnajjj
effect dat de daling van het aantal kiezers data»
stembus gaat, tot staan is gebracht. De politiek^
algemene termen, baat gehad bij het rumoet^
rust, die veelal roest, is weergekeerd, valt eenteryj
naar de traditionele partijen waar te nemen. Do
vende en meer avontuurlijk ingestelde kiezersb;
het massaal voor gezien. De vanouds bekender®
zijn weer in kalm vaarwater terechtgekomen, Zrij
ten zich niet vergissen. Gezapigheid kan ertoe!e
dat sluimerend ongenoegen binnen zeer korte tij:
nieuw wordt gemobiliseerd.
De grote winnaars in de Zeeuwse Staten dienenziê
goed voor ogen te stellen bij de samenstelling var
nieuw dagelijks bestuur en bij de wijze waarop^
provincie gaat bestieren. De voor het CDA endeP
gunstige uitkomsten van de verkiezingen van gin
kunnen maar beter niet worden omgezet in dezt
noegzaamheid die nauw met de macht verbondens
grote partijen dienen de gunsten van hun aanfca
honoreren door zich te verplichten, meer danzija
gelopen decennia deden, voeling te houden met
volking.
Bij de vorming van een nieuw college van Gedew
de Staten zal blijken of de uitkomst van de veria
gen niet voert tot arrogantie. Als het CDA en de?
willen, kunnen ze naar willekeur partijen uitè
van 'regeringsdeelname'. Juist omwille van eenj
contact met een zo groot mogelijk deel van de Zee-
bevolking, doen zij er wijs aan de verleiding tolken
len van machtsspelletjes te weerstaan. De meestvo:
hand liggende verdeling is die, waarbij het CDAn
de PvdA twee en de VVD en de S GP ieder één zetelü
nieuwe college bezetten. De krachtsverhoudingen;
nen nader tot uitdrukking worden gebracht in dei
nier waarop de portefeuilles worden verdeeld.
Decennialang is de SGP buiten de vergaderzaal',z
gehouden. Er werden opzetjes gemaakt die werden
klaard uit een huiver voor wat wel wordt ervare
een starre opstelling van de staatkundig gerefom
den. Ten onrechte. De praktijk van tientallen jars
leden wees uit, dat de SGP in staat is zakelijkmees
sturen zonder de rest van de provincie al te hinder:
volgen met de eigen, onwrikbare opvattingen.
De uitslagen van de Statenverkiezingen in heelk
zullen de formatie van een nieuwe regering e
moeilijk maken. In de Eerste Kamer der Staten-G
raai krijgen CDA en PvdA een meerderheid enci
valt een extra argument te vinden voor de vormk-
een coalitie door die twee partijen. Maar ook opk
lijk niveau doet de politiek er goed aan de waars
wing van het jaar 2002 in gedachten te houden.
door Ben Jansen
MIDDELBURG - De wisseling
van de wacht in Provinciale
Staten van Zeeland heeft vol
gende week plaats. Maandag is
de laatste vergadering in oude
samenstelling: donderdag ko
men de nieuwe Staten voor het
eerst bijeen.
Hieronder volgen de namen van
de kandidaten die bij de verkie
zingen van gisteren zijn geko
zen. In dit overzicht kon nog
geen rekening worden gehou
den met eventuele verschuivin
gen als gevolg van voorkeur
stemmen. Daarover is morgen
aan het eind van de middag dui
delijkheid te verwachten. Om
met voorkeurstemmen in de
Staten te worden gekozenis een
kwart van de kiesdeler nodig.
Volkspartij voor Vrijheid en Demo
cratie (WD):
J. Suurmond (56), Schoondijke; H
Polderman-Martin (55), Tholen; I
Vogelaar (52), Krabbendijke, G. van
den Ouden-Zwart (57), Nieuwer-
kerk; C. Bierens (45), Meliskerke; J
Maris (56), Zaamslag; F Streng (42),
Middelburg.
Christen Democratisch Appèl
(CDA):
T. Poppelaars (43), Veere; A. Koppe-
jan-Elsen (36), Zoutelande; H. van
Waveren (35), Goes; W. Saman (56),
Sas van Gent; C. van Beveren (46),
Middelburg; K. Martinet (52), Hei
kant; J. van de Merbel (61), Tholen;
M Ganzeman (35), Zierikzee; E
Wijffels (59), Aardenburg; M Faasse
(47), Kamperland; B. Feijtel (35),
Wemeldinge; W. Audenaert (53), Sas
van Gent; J Bergen (51), Os-
burg.
Partij van de Arbeid (PvdA):
G. de Kok (45), Goes; P Htt'--
Koudekerke; M. de Koes
Rilland; M. Ie Roy (48), S"
Kramer (48), Zuidzande:E
man (42), Middelburg; T
dijk-Bergwerf (52), Koewa:
Dalebout (57), Bruinisse;R .i
Wal (52), Sint-Maartensij;
Kerckhaert (42), Terneuzen.
Staatkundig Gereformeerde!]
(SGP):
W. Kolijn (59), Terneuzen;6
land (52), Sint-Annaland;G
Heukelom (53), Nieuwertei
Houmes (59), Westkapelkli
aanse(55), Goes;T vanOostai
ge (46), Bruinisse; P. Hameb
Terneuzen.
Partij voor Zeeland (PvZ);
R Stoffels (62). Veere. L 3a
(58), Groede.
Democraten 66 (D66):
J. van der Giessen (52), Vest
GroenLinks (GL):
M. Wiersma (53), s-HeerHa:
kinderen; L. Timmermanslii-
delburg.
Socialistische Partij (SP):
F. Luijben (61), WalsoordeaG
terse (42), Koudekerke
Lijst Pim Fortuyn (LPF):
H. Smits (45), Kamperland.
ChristenUnie (CU):
J. van Ginkel (49), 's-Grav#
D. Visser (46), Middelburg.
Advertentie
Gezond zitten -
door Emile Calon
MIDDELBURG - Geluk en ver
driet stonden gisteravond dicht
bij elkaar in het Middelburgse
Abdijcomplex. Een breed la
chende CDA-lijsttrekker T.
Poppelaars stond op nog geen
paar meter afstand van een sip
kijkende J. Suurmond (VVD).
G. de Kok, de voorman van de
PvdA, lachte eveneens toen de
ene na de andere gunstige
uitslag voor zijn partij binnen
kwam. Vlak achter hem ver
werkte M. Wiersma (Groen
Links) het verlies van zijn partij
met een grimlach.
De verliezers, die waren er gis
teren volop, wezen onafhanke
lijk van elkaar naar Den Haag
en de uitstraling van hun lande
lijke partij als oorzaak voor het
stemmenverlies voor hun partij
De prestaties van de landelijke
partijen bepalen volgens hen de
uitslag in de provincie.
De winnaars daarentegen vin
den dat de eigen prestaties toch
vooral de doorslag hebben gege
ven. „Wij hebben een goede
campagne gehad met veel aan
dacht voor lokale en regionale
zaken", bofte Poppelaars. Van
een Balkenende-effect voor zijn
partij wilde hij gisteravond nog
niets weten. Wel gaf hij toe dat
de uitslag voor het CDA meer is
dan hij durfde hopenDe afgelo
pen 25 jaar verloor zijn partij of
bleef gelijk in zetelaantal. Gis
teren boekte hij echter fikse
winst. „Boven verwachting."
De Kok boekte gisteren ook ze
telwinst, iets wat ook al weer ve
le jaren geleden is. In 1987 ging
zijn partij van tien naar veertien
Statenzetels. Vervolgens was er
alleen maar achteruitgang of
stilstand. Die beweging werd
gisteren gekeerd, constateerde
een zeer blije lijsttrekker.
Kiespijn
Suurmond lachte als de spreek
woordelijke boer met kiespijn.
Zijn partij verliest heel wat ze
tels en is terug bij af, aldus de li
berale voorman De schuld voor
het verlies ligt volgens hem niet
bij de Zeeuwse afdeling, maar
komt op het conto van de lande
Bezoekers in de Abdij bekijken vol spanning de binnenkomende uitslagen; SGP-lijsttrekker W. Kolijn (links) en beoogd SGP-gedeputeerde G. van Heukelom (wijzend) staan
al wat te filosoferen of er een plekje in Gedeputeerde Staten in zit. foto Lex de Meester
lijke partij, die het momenteel
niet al te goed doet.
W. Kolijn (SGP) constateerde
dat zijn partij ongeveer even
veel stemmen heeft behaald als
vier jaar geleden. Nu de op
komst iets hoger is dan destijds
pakt dat niet gunstig uit voor
zijn partij R. Stoffels (PvZ)
lachte wat krampachtig en stel
de dat het verlies hem teleur
stelt. De opkomst van de LPF
kost zijn partij minimaal een ze
tel, zo zei hij terwijl hij partijge
noten moed inspraak.
J. van der Giessen (D66) en H
Smits (LPF) verkeerden gister
avond lang tussen hoop en vrees
omdat het zeer lang duurde voor
ze duidelijkheid kregen over de
uitslag. Beiden haalden het net.
Voor Van der Giessen was dat
een opluchting, Smits toonde
zich enigszins teleurgesteld om
dat ze op meer had gehoopt.
Veroverd
A. Luijben van de Socialistische
Partij toonde zich onderkoeld
blij omdat zijn partij voor het
eerst een plek heeft veroverd in
de Statenzaal. Iets wat volgens
M. Wiersma (GroenLinks) ten
koste is gegaan van zijn partij.
GroenLinks scoorde vier jaar
geleden uitzonderlijk goed. Die
score is volgens hem niet te
overtreffen.
J. van Ginkel (ChristenUnie)
was eveneens teleurgesteld over
het verlies aan stemmen. Hij
noemde het opvallend dat zijn
partij niet heeft geprofiteerd
van de opstelling inzake de Wes-
terschelde Container Terminal.
Die WCT heeft volgens hem bij
de verkiezingen geen enkele rol
gespeeld.
De Kok deelde die mening met.
Volgens hem is de winst van zijn
partij mede te danken aan de
opstelling van de PvdA tijdens
het WCT-debat. „Wij hebben
gekozen voor werk en daarvoor
zijn we beloond."
KORTGENE - 570 inwoners
van Kortgene hebben gisteren
hun stem uitgebracht voor de
onlangs opgerichte dorpsraad.
Dat betekent een opkomst van
39 procent.
Woordvoerder Kees Kouw
spreekt van een daverend suc
ces. „Hiermee is bewezen dat er
draagvlak is voor een dorpsraad
in Kortgene." De bewoners van
het Noord-Bevelandse dorp
konden hun stem uitbrengen op
één van de acht gegadigden voor
een bestuursfunctie. Op basis
van de uitslag wordt de komen
de weken een bestuur gevormd.
een kwestie van
Instellen
A Plesmonweg HO,*#
Tel. 0113-270470.
1 I..133
Lijsttrekker Hedwig Smits van de LPF Zeeland brengt in Kamperland haar stem uit.
van ruzies en het bezweren van kwade
geesten. Vervolgens werd ik ook nog tot
lijsttrekker gebombardeerd."
De campagne was intensief, maar ze
kijkt er redelijk tevreden op terug.
„Toch denk ik altijd: ik had nóg meer
foto Dirk-Jan Gjeltema
kunnen doen. Vanmorgen ontdekte ik
een stapeltje van vijftig folders in huis.
Die hadden natuurlijk in brievenbus-
