CDA wil
jsnel nieuw
college
PZC
Als eerste stemmen is een sport
Kiezer loopt weer niet
warm voor provincie
Borrendamme moet
het opnieuw zonder
stemcomputer doen
13
o*nci% opkomst
rm
poppelaars mikt op zes weken
woensdag 12 maart 2003
door Rinus Antonisse toerende provinciebus, een
stemwijzer, speciale aandacht
VLISSINGEN - Provinciale po- voor jongeren en een open dag
litiek laat veel Zeeuwse kiezers hebben weinig zoden aan de
koud. De opkomst voor de Sta- dijk gezet. Althans, ze leidden
tenverkiezingen bleef gisteren niet tot een duidelijk grotere
steken op 51,1 procent. Dat is gang naar de stembus,
overigens wel enkele procenten De koploper van vorige keer,
meer dan vier jaar geleden. Toen Veere, bleef bovenaan en ging
was de opkomst 48,6 procent, van 62,9 naar 63,7 procent. Op
Dat historisch dieptepunt sinds de tweede plaats eindigde Rei-
het afschaffen van de stem- merswaal met 62,8 procent. Ka-
plicht in 1972 is omgebogen. pelle kwam net boven de 60 pro
cent uit. De laagste score werd
De verkiezingen voor de Tweede behaald in de gemeente Vlissin-
Kamer in mei 2002 en januari gen: 42,09 procent. Dat lijkttra-
2003 trokken aanzienlijk meer ditie te worden; bij de Staten-
stemgerechtigden: 79,9 en 80,6 verkiezingen in 1999 bleef de
procent. Ook voor de raadsver- teller steken op 38,8 procent,
kiezingen in maart 2002 was de Hulst met 42,66 procent, Ter
belangstelling met 63,8 procent neuzen met 43,3 procent en
aanmerkelijk groter. Alleen Sluis met 45 procent bleven
voor het Europees Parlement eveneens onder de 50 procent,
kwamen nog minder kiezers op- Opmerkelijk is dat in de pas her
dagen: 35,6 procent in 1994 en ingedeelde gemeenten Hulst en
29,9 procent in 1999. Sluis als enige de opkomst lager
Een Zeeland-debat, een rond- uitviel dan vier jaar geleden.
staten
kamer
kamer
Zeeland
48,6
79,9
80,6
Borsele
50,5
81,9
84,1
Goes
44,8
77,9
80,1
Hulst
46,5
77,7
78,2
Kapelle
55,5
84,7
87,0
Middelburg
50,4
80,3
82,2
Noord-Beveland
58,0
82,0
83,9
Reimerswaal
58,4
83,2
85,4
Schouwen-Duiveland
53,6
86,1
84,6
Sluis
47,2
78,0
76,4
Terneuzen
41,9
75,0
74,7
Tholen
53,3
82,2
84,0
Veere
62,9
91,3
88,0
Vlissingen
38,8
73,6
75,3
in procenten
door Marcel Modde
ZIERIKZEE - Het liep niet
bepaald storm in het Zierik-
zeese stembureau Borren
damme. Maar van het hand
jevol mensen dat gisteren
tussen de buien door toch de
moeite had genomen, waren
er verschillende kiezers die
zich vertwijfeld afvroegen
waar de beloofde stemcom
puter was gebleven.
Want de nieuwsgierigheid
naar de noviteit op Schou
wen-Duiveland was toch óók
een beetje de reden waarom
ze andermaal in korte tijd de
gang naar het stemlokaal
hadden gemaakt
Er zou een proefopstelling
komen, had wethouder J. van
Felius (Alert!) de dag van de
Tweede-Kamerverkiezingen
in januari aangekondigd.
Dan konden de kiezers in het
district Borrendamme (on
der wie zich veel ouderen be
vinden) alvast warmdraaien;
bovendien zouden de ge
meenteraadsleden van
Schouwen-Duiveland door
de praktijk kunnen worden
overtuigd de volgende keer
wél in te stemmen met mo
dernisering op dat front.
Investering
Automatisering van de stem
bureaus in de eilandeli jke ge
meente vergt een investering
van zeker 110.000 euro. Een
voorstel van dien aard werd
vorig jaar door een ruime
meerderheid van de raad af
gewezen. En dus krast
Schouwen-Duiveland als
enige Zeeuwse gemeente nog
met de balpen een vakje rood
Stembureauvoorzitter J. Ge-
leijnse en zijn vaste secon
dant P. de Rijke hadden na
het nachtwerk van de laatste
verkiezingen voorzichtig ge
hoopt op een vroegertje dit
keer, dankzij inzet van de
computer, Die hoop bleek
gisteren ijdel. De proef kon
niet doorgaan, verklaarde
Van Felius, omdat de beoog
de leverancier geen mensen
kon vrijmaken voor de nood
zakelijke bijstand. „Schijn
baar is het alle hens aan dek
met de serviceverlening in
gemeenten waar ze al wél
met zo'n apparaat werken
Dus zat er voor ons niets an
ders op dan een ander mo
ment te prikken."
De wethouder en zijn ambte
naren hebben zelf inmiddels
al wél ervaren hoe het stem
men per computer in zijn
werk gaat
Van Felius is enthousiast.
Met de vingertop kan op het
scherm eenvoudigweg de fa
voriete politicus worden
aangetipt „Een kind kan de
was doen." Het streven is
voor de zomervakantie een
presentatie te houden voor
de gemeenteraad, waarbij
ook een demonstratie met de
al langer gangbare stemma-
chine wordt verzorgd. „We
willen beide methodes naast
elkaar zetten en zorgvuldig
op de voor- en nadelen on
derzoeken. Kijken wat ge
richt op de toekomst het bes
te is. Een computer biedt
misschien meer mogelijkhe
den, vooral met het oog op
het (ooit) stemmen via inter
net. Aan de andere kant is de
gebruiksvriendelijkheid ook
van groot belang."
Later dit jaar komt het colle
ge met een nieuw ïnveste-
ringsvoorstel op dit vlak, al
dus Van Felius. „Niet alleen
het feit dat we nog één van de
weinige gemeenten in Neder
land zijn die nog handmatig
stemmen telt mee, je moet
ook rekening houden met de
leden van het stembureau.
Die zijn op deze manier van 's
ochtends zeven tot vaak na
middernacht in touw. Het
wordt steeds moeilijker men
sen te vinden die dat voor de
democratie over hebben."
Miljoenenstad
Dat Schouwen-Duiveland
nog in 'goed gezelschap' ver
keert van een miljoenenstad
als Amsterdam, verzacht
enigszins de gedachte aan
een 'achterstandsgebied'
Meer confronterend daaren
tegen is de constatering dat
de stemmen in Amsterdam
bij de Tweede-Kamerverkie
zingen sneller waren geteld.
Geleijnse maakte zich gister
ochtend nog niet ongerust
overeen volgende marathon
zitting' „Met deze opkomst,
als dat zo doorzet, is de boel
zo geteld. Zo rustig heb ik het
nog nooit meegemaakt!"
e SHDDELBURG - De provincie
heeft binnen zes weken een
nieuw bestuur. Dat is de inzet
lonT. Poppelaars. die als lijst-
Yï (jekker van de grootste partij,
- jet CDA. de onderhandelingen
«ver een college van Gedepu-
teerde Staten mag leiden. Hoe
- het provinciebestuur eruit gaat
Óen. ligt wat hem betreft nog
Ki volledig open. „Ik wil in ieder
h geval recht doen aan de verkie-
ongsuitslag."
De lijsttrekkers van de grootste
partijen wilden gisteravond nog
met vooruitlopen op de samen-
jtelhng van de coalitie. CDA,
lef VVD en PvdA vormen nu het
ts provinciebestuur. Zij doen dat
r al zeker twintig jaar. Van 1978
tot 1982 was ook de SGP als
f vierde in het college vertegen-
e: «roordigd, en van 1991 tot 1995
v vieldie eer te beurt aan D66. Het
A: verleden zegt echter niet alles
e over de toekomst, stelde Poppe-
•f* hars gisteravond.
Als Poppelaars recht wil doen
aan de verkiezingsuitslag, kun
nen zijn eigen CDA en de PvdA
rekenen op elk twee van de zes
ie; jetels. De andere twee kunnen
gaan naar de WD, of gedeeld
)- worden door WD en SGP. De
taatkundig gereformeerden
rillen in elk geval graag. SGP-
jsttrekker W. Kolijn: ..Met ze-
e: fel zetels horen wij in het colle
ge Zeker als je ziet dat we erg
dicht bij de WD zitten."
B (olijn herinnerde aan de deel-
ame van D66 aan het provin-
jebestuur. „Die partij had toen
j ook zes zetels en CDA, WD en
- PvdA vonden dat het democra-
tisch onverantwoord zou zijn
in D66 dan toch buiten het college
te houden." Zo'n zelfde opvat
ting verwacht hij nu ten aanzien
van de SGP. Kolijn wees er bo
vendien op dat zijn partij een
lijstverbinding heeft met de
Christenunie en dat levert de
coalitie dus een nog bredere ba-
u
i Acceptabel
De WD acht zichzelf met zeven
zetels nog een acceptabele coa-
litiepartner. „Maar wij bepalen
dat niet", merkte nummer twee
- :E Polderman-Martin op. De li
beralen hielden vier jaar gele
den de PvdA binnenboord, die
met acht zetels maar één zetel
meerhaddandeSGP. Lijsttrek
ker J. Suurmond van de WD
vindt desondanks niet dat de so
ciaal-democraten nu een reke
ning te vereffenen hebben.
„Misschien dat het daar gevoeld
wordt als een morele verplich
ting, maar ik verwacht op voor
hand niks."
PvdA-lijsttrekker G. de Kok gaf
toe dat 'het verleden gevolgen
voor nu' heeft. Hij wilde echter
nog geen namen noemen van
partijen die hij in het college wil
hebben. „Eerst moeten we daar
deze week nog als fractie over
praten." Zijn medekandidaat
voor een GS-zetel T. Kramer wil
eerst weten hoe partijen inhou
delijk denken over de komende
vier jaar.
Al met al lijkt een brede coalitie
van CDA, PvdA, WD en SGP
het meest voor de hand te liggen
Gezien de cijfermatige verhou
dingen (WD en SGP halen bei
de zeven zetels) is dat ook verde
digbaar.
Bovendien hebben de lijsttrek
kers van de grootste drie de SGP
in de campagne acceptabel ge
noemd. Daar komt bij dat de
SGP zich in het verleden altijd
positief kritisch heeft opgesteld
tegenover het college.
Mocht deze coalitie over zes we
ken gepresenteerd worden, dan
zal het CDA Poppelaars leveren
als plaatsvervangend commis
saris van de koningin. De twee
de CD A-gedeputeerde wordt,
afhankelijk van de portefeuille,
H. van Waveren (ruimtelijke or
dening en cultuur) of W. Saman
(economie). De PvdA heeft lijst
trekker G. de Kok en T. Kramer
al eerder naar voren geschoven
als kandidaat-gedeputeerden.
Kramer heeft vanwege zijn ver
leden bij de Zeeuwse Milieufe
deratie en zijn huidige baan bij
Staatsbosbeheer een voorkeur
voor natuur.
De WD kan lijsttrekker J.
Suurmond leveren. Hij zou fi
nanciën kunnen doen. Suur
mond is nu financieel ambte
naar bij de gemeente Sluis. De
SGP heeft G. van Heukelom in
de aanbieding. Hij werkt op het
Calvijn College in Tholen en is
'in' voor de portefeuille-Cop-
poolse: onderwijs en welzijn.
Maar, aldus SGP-voorman Ko
lijn, alsdeSGP een andertaken
pakket krijgt, levert zij ook een
andere gedeputeerde. G. Roe
land bijvoorbeeld, als opvolger
van PvdA'er D. Bruinooge op
economie.
„Zeeland moet groen blijven", vindt Reisenaar H. Doeleman, die 'natuurlijk gaat stemmen'. foto Marijke Folkertsma
door Jeffrey Kutterink
DREISCHOR - Dreischor is niet alleen het
groenste dorp van Europa, de kern heeft
misschien ook wel de meest 'politiek correc
te straat'. Want een rondje belletje trekken
bij de huizen aan de Ring leert dat alle be
woners gaan stemmen. Al is het soms op het
laatste nippertje. „Shit, is dat vandaag? Oh,
eerst eten en voor de Spaanse les ga ik snel
even langs het stembureau."
De Ring van Dreischor is de best bewaarde
in Zeeland. De Adriaanskerk, gebouwd tus
sen 1340 en 1470, prijkt statig in het mid
den. Wie het heeft over een rondje om de
kerk, kan nauwelijks een mooiere cirkel
maken dan in Dreischor. Trapgevels uit de
zestiende en zeventiende eeuw maken het
Hollandse plaatje compleet.
Eenden kwaken, ganzen gakken en een en
kele automobilist rijdt verdwaasd zoekend
in de rondte. Een rammelende fiets klinkt
ineens als een voorbij razende trein. Verkie
zingsposters hangen er niet voor de ramen.
Wel een prent van Nederlands nieuwste
idool Jamai. En die kan op heel wat meer
stemmers rekenen dan provinciale politici.
„Hallo, sorry hoor, ben in een vreselijke
hurry", klinkt het gehaast door de open
slaande dubbele deur op nummer 6. Bewo
ner H. Doeleman vist een papiertje op dat
klem zat tussen deur en kozijn. 'Ben tegen
uw muur gereden, sorry, telefoonnummer',
leest de Reisenaar laconiek voor. „Netjes,
zal wel eens kijken."
Hij legt het kattebelletje weg. „Natuurlijk
ga ik stemmen", antwoordt hij vriendelijk.
„Mijn keuze heb ik al gemaakt. Ik let op wat
er lokaal, provinciaal en landelijk gebeurt."
Snel kijkt hij in de spiegel naast de deur als
de fotograaf de camera pakt. Het spiegel
beeld boezemt hem voldoende vertrouwen
in: zijn haar zit goed.
„Zeeland moet groen blijven. Al die mensen
die het hebben over havens en werkgele
genheid." Abrupt breekt hij zij zin af, fronst
de wenkbrauwen en stapt opzij„Als je naar
binnen kijkt, zie je wat de zin betekent." De
spreuk 'in d'n aoren waereld' op de gevel
trekt de aandacht en wijst naar de karak
tervol ingerichte gastenkamer. „Ik let ook
op de integriteit van mensen", vervolgt
Doeleman. „Ik hou het provinciale nieuws
wel bij hoor. Maar nu moet ik toch echt
gaan, het spijt me."
Menig bewoner kijkt bij het openen van de
deur wantrouwend naar de verslaggever.
„U trekt belletje7 Verkiezingen? Weet u, ik
was vanochtend de eerste. Om half acht was
ik op het stembureau. Ik maak er altijd een
sport van.Ze schrikt van een iets te snel ge
schoten foto. „Nee, nee, geen naam, geen in
terview, geen foto, alstublieft. Weet u, ik
ben geen Zeeuwse en daarmee moet je in
Dreischor nog altijd oppassen."
Aan De Ring wonen 72 van de 1004 dorps
bewoners. Welke partij ze kiezen op
stembureau 3 in het Dorpshuis, willen de
meesten van de 53 kiesgerechtigden niet
verklappen. Maar lettend op de uitslagen
van de Statenverkiezingen in 1999 en de
Tweede-Kamerverkiezingen van 22 janua
ri, blijken de Reisenaren het meest warm te
lopen voor VVD, CDA en PvdA.
Sociale kant
T. Heijboer van nummer 28 is één van de
weinige die haar politieke voorkeur hardop
uitspreekt. Ze moet bij het openen van de
deur snel ingrijpen om te voorkomen dat
haar zoontje de benen neemt. „Ik vind het
een plicht om te gaan stemmen. Bij mijn
keuze let ik op de sociale kant van partijen.
De PvdA heb ik mijn stem toevertrouwd."
Hoffelijkheid en gastvrijheid is de bewoners
van de Ring niet vreemd. Uitbaters W. Klip-
pel en A. Dekker van het pension de Ring
van Dreischor op nummer 22 lijken wel the
Lords of the Ring Al is het bij het opendoen
even schrikken. „Shit, zijn die verkiezingen
vandaag?", roept Dekker uit. „Oh, eerst eten
en voor Spaanse les ga ik nog langs het
stembureau."
Rommeltje
Maar na de eerste verbazing herstelt ze zich
snel. „Kom even binnen, wijntje? Hoezo
krijg je dan rare stukjes in de krant?" Haast
of niet, de pensionhouders zitten ineens op
hun praatstoel.
„Ik weet niet precies wat de provincie alle
maal doet. Ik laat mijn keuze vooral afhan
gen van de landelijke politiek." Hij neemt
een slok, en gaat er eens goed voor zitten.
„Weet je? Die politiek is een rommeltje. Het
is tijd voor een nieuwe stroming. Die forma
tie duurt zo lang omdat ze zitten te zeuren
over details. De verschillen tussen partijen
zijn zo klein."
Zijn echtgenote valt hem bij. „Wij zijn net
terug van een vakantie van drie weken in
Zuid-Amerika. Daar ontmoetten we een
Israëliër die in Nederland heeft gewoond.
Hij vindt Nederland een leuk land, maar hij
vindt het jammer dat de Nederlanders zelf
niet zien hoe goed ze het hebbenWij hebben
het recht te stemmen. Daar maken we dan
ook gebruik van. En omdat we zijn opge
groeid in een rood nest, stemmen we links."
Advertentie
Cool jack.
92-122
095
Verrassend. ..C&A
