Gideon staat ver van mij af
Achter elke huizenveiling schuilen persoonlijke drama's
PZC
David Warren, zoon van
23
H
D'
Veilingen gaan vaak niet door
Strijkgeld of plokgeld
zaterdag 8 maart 2003
'oe is het om een literair
.personage te zijn? Om je
jeugd geboekstaafd te zien
door de hand van je vader?
David Warren, door velen
gekend als Gideon uit het
Geheim Dagboek van Hans
Warren, zou het werkelijk
niet weten. „Ik heb nog nooit
een letter in die dagboeken
gelezen en ik zal het ook
nooit doen."
Vier redenen voert David
Warren aan. „Ten eerste is
het niet normaal om in de diep
ste zieleroerselen van je ouders
te kijken. Het gaat over dingen
die ik helemaal niet wil weten.
Wat ik weet van mijn vader,
heeft hij me zelf verteld of ik heb
het meegemaakt. Da's meer dan
zat. Zo wil ik hem kennen, en me
hem herinneren. Ten tweede ben
ik mezelf: een trekkerchauffeur
van 44 jaar met een hond, Ur-
van, en een stel hobby's die ver
verwijderd zijn van het literaire
leven. Ik wil niet weten hoe ik
door de ogen van mijn vader
ben. Dat personage Gideon
staat hoe dan ook ver van mij af,
al ben ik ervan overtuigd dat elk
beeld dat vader heeft geschetst,
volkomen eerlijk is."
Zwaar weegt bij David ook het
advies van vrienden en familie
om het laatste deel, dat het jaar
voor de dood van Hans Warren
bestrijkt, beslist niet te lezen.
David, hebben ze gezegd, lees
het niet, want je doet Mario, die
de laatste kwart eeuw vaders le
vensgezel is geweest, wat aan.
Nu hoef ik dat boek niet te lezen
om te weten, dat de relatie vol
komen scheefgegroeid was. Als
ik daar door spierballenwerk
wat ten goede aan had kunnen
veranderen, had ik het veel eer
der gedaan. Maar zo werkt het
niet. En tenslotte hou ik hele
maal niet van dat soort boeken.
Gedichten en navelstaarderige
verhandelingen zijn aan mij
niet besteed. Als ik een boek
lees, gaat het over techniek,
vakliteratuur.
Zwarte sneeuw
Voor David Warren is het vol
doende om een behoorlijk over
zicht over zijn eigen leven te
hebben. „Dat is al gecompli
ceerd genoeg en ik ben blij dat ik
mezelf en de mensen in mijn om
geving een beetje begrijp. Ik
kom natuurlijk niet uit een nor
maal gezin, dat is duidelijk. Dat
was trouwens al zonneklaar
toen ik naar school ging. Als ik
het niet snapte, maakten de kin
deren op de dorpsschool in
's-Heer Abtskerke me dat wel
duidelijk. Wij gingen daar naar
school omdat ook de kinderen
van de buren, van Harinck, daar
op school gingen. Wij reden met
elkaar van huis, in Kloetinge,
David Warren: „Gedichten en navelstaarderige verhandelingen zijn aan mij niet besteed."
naar school. Dat vonden de ou
ders een veilig idee. Op die
school was je vader boer, boe-
renkecht, bouwvakker of schil
der. Dichter was een beetje raar,
dan hoorde je er niet echt bij.
Bovendien was het bij ons thuis
niet bepaald een vetpot. Dichter
zijn klinkt wel leuk, maar het le
vert weinig op. Mijn moeder
heeft zich uit de naad gewerkt
om ons groot te krijgen. Zij
heeft, zoveel weet ik wel, zwarte
sneeuw gezien. Getrouwd met
een homoseksuele man met
nauwelijks inkomen, drie op
groeiende kinderen, een baan in
het onderwijs en in feite in een
vreemd land, want moeder is
Engelse. Dan had ze ook nog
eens haar huishouden in een ta
melijk slecht huis. We moesten
altijd overal pannetjes en teil
tjes zetten als het regende. Denk
erom: ditzijnallemaal inzichten
achteraf, want wij zijn nooit iets
tekort gekomen. Ik heb ook
nooit wat gemerkt van huwe
lijksproblemen. Ik weet niet an
ders of ze sliepen apart, maar
dat vind je ook normaal als je
niks anders gewend bent."
Totdat zijn ouders gingen schei
den, David was toen 16 jaar,
heeft hij nooit iets gemerkt van
problemen.
„Die moeten er wel geweest zijn,
maar ik denk dat ze die voor de
kinderen verborgen hielden.
Voor ons hebben ze, vermoed ik,
ook gewacht met uit elkaar
gaan. Mijn oudste zuster, Alber-
tina, woonde al op zichzelf en
mijn jongste zus, Hannah, stu
deerde in Amsterdam. Ik was de
jongste van de drie en ik bleef bij
vader wonen. Dat was logisch,
want moeder moest helemaal
opnieuw beginnen en ik was aan
tenminste niet dat ik het merk
te. Er kwamen wel mensen over
de vloer uit dat speciale milieu:
van die snaken die ik meestal
niet zie zitten, maar dat was
daarvoor ook. Sommigen waren
wel leuk, hoor. Gerrit Komrij,
daar kon je mee lachen, maar de
meesten waren slijmjurken. In
het cafeetje De Koophandel,
waar ik zat als ik niet bij de bu
ren was, werden wel toespelin-
vader is heel lang iets gebleven
waarover David niet kon pra
ten. „De frank viel nog niet eens
toen Mario Molengraaf bij hem
introk. Ik vond het wel raar;
stuur je een ventje weg omdat
het niet gaat en dan haal je er
eentje binnen die nog jonger is.
Maar ik wist dat mijn vader niet
alleen kon zijn; iemand moest
hebben om voor te zorgen en die
voor hem zorgde. Hij maakte
die plek gehecht. De buren, met
wie we allemaal altijd een prima
relatie hebben gehad, waren
voor mij heel belangrijk. Jan zie
ik als mijn grote broer en Henk
is mijn maat. Ik zat altijd op die
boerderij. Dat ik nu trekker
chauffeur ben, komt doordat ik
van jongs af aan ben geboeid
door tractoren. Ik was dan ook,
in die twee jaar bij mijn vader,
nooit thuis.
Dat aan de huwelijkproblemen
van zijn ouders de homoseksua
liteit van zijn vader ten grond
slag heeft gelegen, drong pas
veel later tot David door. „Hij
ontving geen homo vriendjes,
gen gemaakt op de geaardheid
van mijn vader, maar ik wist
echt van niks. Het ging in die pe
riode niet altijd goed tussen mij
en mijn vader. Hij heeft toen
contact gezocht met mijn moe
der en ik ben bij haar gaan wo
nen, tot ik in dienst ging. Na
mijn diensttijd in Duitsland,
ben ik voor het eerst gaan besef
fen hoe aangenaam, veilig en in
spirerend het is om deel uit te
maken van een groep die een ge
meenschappelijk doel heeft.
Dat is ook wat ik fijn vind aan
werken, je doet iets en je doet
het goed.
De homoseksualiteit van zijn
zich daar ook compleet emotio
neel afhankelijk van en daar is
het, mijns inziens, op den duur
ook in mis gegaan."
Het zijn weer inzichten achteraf
die zijn kijk helder maken, maar
deze keer zijn ze nogal rauw op
z'n dak gevallen. „Hetfeit dat
Mario nu gaat trouwen, met een
vrouw wel te verstaan, doet mij
geloven dat hij niet met een rela
tie bezig is geweest maar met
een project. Vader is gaandeweg
steeds meer gemanipuleerd, tot
er weinig meer van hem over
was. Ik moet je zeggen dat dat
inzicht wel pijn doet. Niet alleen
bij mij, maar bij meer mensen."
foto Willem Mieras
De afgelopen zes jaar heeft Da
vid zijn vader niet dikwijls meer
gezien als de geestige figuur die
hij vroeger was „Met vader kon
je veel lachen. Van tijd tot tijd
deed hij zo gek als een deur, net
een indiaan. Kampioen one-li-
ners was hij ook. En als hij het
erg naar zijn zin had, ging hij
plat-Borssels praten .Dat heb ik
hem de laatste jaren nooit meer
horen doen. Hij deed op den
duur ook allemaal dingen waar
hij een gloeiende hekel aan
had."
Dat Mario zijn vader, die nooit
televisie, radio en telefoon in
huis had willen hebben, zoveel
mogelijk voor de camera's pro
beerde te krijgen, kan David wel
billijken. „Er moest per slot van
rekening brood op de plank ko
men en een goeie pr-man is Ma
rio zeker. Maar het donderde
niet wat voor programma het
was. Ik weet nog, in het begin,
dat vader bij Triviant moest op
draven. Dat heb ik gezien. Het
was zó zielig. Daar zat ie, een
man die van heel veel dingen
verstand had, maar hij wist
niks. Hij had een bloedhekel aan
sport en aan spelletjes en nu
moest hij snel drukken als hij
het antwoord op een sport- of
een popvraag wist."
Terwijl zijn beide ouders los van
elkaar een heel nieuw leven op
bouwden, deed David dat voor
zichzelf ook. Hij was een poos
vrachtwagenchauffeur, begon
een expeditiebedrijf dat tien
jaar goed liep, maar koos uitein
delijk voor een baan bij grond-
verzetbedrijf Dekker als trek
kerchauffeur. In zijn vrije tijd
knapte David een
old-timer-trekkertje op, bouw
de zelf aquaria, restaureerde
een antiek ploegje en doet sinds
een paar jaar mee met ploeg-
wedstrijden. De afgelopen acht
jaar is Duitse herder Urvan zijn
huisgenoot in de Goese flat,
waar David al meer dan twintig
jaar naar zijn zin zit.
„In al die tijd ben ik het contact
met vader blijven onderhouden,
al had ik de laatste jaren lang
niet altijd het gevoel dat ik wel
kom was, althans niet als Mario
erbij was. Ik ben niet de enige.
Zelfs oude schoolmaten van
mijn vader werden min of meer
weggekeken. Of ze kregen ant
woord van Mario als ze wat aan
mijn vader vroegen. Als ik zin
had om bij vader langs te gaan,
keek ik eerst of de auto weg was.
Stond die ook niet bij het zie
kenhuis geparkeerd, dan wist ik
dat Mario niet thuis was en kon
ik nog een beetje gezellig bij
hem buurten Maar eigenlijk
was hij helemaal overgenomen,
had zelf niks meer te vertellen.
Ik denk dat mijn vader een ob
sessie voor Mario was, en nog
is."
Bijenkorf
In retrospectief vergelijkt Da
vid de relatie die in het Kloe-
tingse huis vergroeide met een
bijenkorf. „Mijn vader was de
bijenkoningin die tot meer pro
ductie moest worden aangezet.
Mario sleepte daar alles voor
aan, stopte daar ongetwijfeld
veel energie in maar reduceerde
mijn vader wel tot een litera
tuurmachine die niks te willen
had. Hij heeft zich zodanig met
mijn vader geïdentificeerd, dat
die op den duur uit zijn eigen rol
verdrongen werd. Mario heeft
gezworen het ongepubliceerde
werk van mijn vader te zullen
bezorgen, maar ik heb hem ge
vraagd dat niet te doen. Ik ben
bang dat het te zeer gecorrum
peerd wordt, nu vader er niet
meer is om nog het laatste beetje
voet bij stuk te houden.
In het bundeltje Een stip op de
wereldkaart, waarin Hans War
ren afscheid neemt van de din
gen die hem dierbaar waren,
bladert David naar het gedicht
over de witmarmeren Boeddha.
„Dat beeld was een doel in zijn
leven. Hij wilde graag tachtig
worden en hij wilde die Boed
dha, die een bevriende anti
quair hem niet wilde verkopen,
omdat die er zelf verliefd op
was. Uiteindelijk, kort voor zijn
dood, heeft hij hem toch gekre
gen. Hij belde of ik niet eens kon
komen helpen om dat zware
ding van de achterbank te krij
gen. Ik vind het een mooi ge
dicht, Het gaat over een mooi
beeld en over vader, zoals hij te
genover de mensen stond. Zo wil
ik hem onthouden."
Mieke van der Jagt
■LZzi
Het echtpaar ligt in scheiding. Hij is
bij een vriendin, zij zit met de kin-
deren bij haar moeder. Het huis, dat ze
j^een paar jaar geleden met een forse hy-
potheek kochten, staat leeg. Geen van
Ltwee kan de rente in zijn eentje opbren
gen. En allebei vinden ze dat de ander
het gedoe met het huis verder maar
I moet regelen. Het geld is op, maar de
j hypotheekrente moet toch worden be-
1 taald. De voortdurende stijging van de
huizenprijzen loste het probleem van
dit voorbeeld voorheen stilletjes op. Er
was immers altijd overwaarde om de
hosten mee te verrekenen. Nu de room
van de huizenprijzen af is en de econo
mische groei stagneert, moeten er
steeds vaker huizen gedwongen wor
den verkocht.
je advertenties voor huizenveilingen
zijn maar droog. Feitjes op een rijZo'n
buis, zo veel grond, zo laat, die zaal. Maar
me ene regel boven de tekst verpakt toch een
j wl verhaal Ex. art. 3.268 of ex. art. 514 wil
^ggen dat er dwang achter zit. Dat het ge
buid van de hypotheekverstrekker op is. Of
jj S'a^ °P En dat het
pand dus verkocht moet worden om de cen-
enbinnen te halen. Notaris Hans Eskens
^an Actus Notarissen in Heerhugowaard is
BesPec>al»seerd in deze verkopingen. „Ach-
drarria^ h,uizenveiling schuilen persoonlijke
pn veiling is het schrikbeeld van de huisei-
ri»aar eerste omdat de ervaring leert
*\en "Uis bij een veiling meestal veel
indergeld opbrengt dan bij een 'gewone'
op, Waarbij de makelaar de tijd kan
JrJ? om de meest gretige koper af te
achtem Een tweede reden waarom een
ptv ^.„chrikt is het openbare karakter
an er komt toch keihard een ad-
wtentje in de krant die duidelijk maakt dat
vinBtk 6n met ^Unt opbrengen „Niemand
dwri" Prettlg om zo te worden afgeschil-
.zegt notaris Eskens. „De reacties in
if i0UUrt en °P de school van je kinderen kun
to k ^j^tellen. Je moet een zeldzaam dik-
d hebben als dat je niets doet
ORIALE VERKOPI
w amkeTSïWfi^Jijrgeriijk Wetboek
25 maart 2003 om 15.00 uur zal t<
staarTglkfcaotaris mr. J. H. Eskens (of dien
nemer), geVefftlfl^-JeHeertiugowaard, in
Posthoorn, Veluwew^fcaWaarland, in
bl] opbod en afslag kraciffSte£M^kel 268
Notaris Hans Eskens: „Meestal wordt eenhuis bij een veiling ver onder de werkelijke waar
de verkocht." foto Erwin Neles/GPD
Volgens cijfers van de Nationale Hypotheek
Garantie is het aantal veilingen van wonin
gen vorig jaar verdubbeld Steeds vaker
duiken de advertenties met veilingaankon
digingen op. De notarissen hebben er nu
weer zo dikwijls mee te maken dat Eskens
onlangs een cursus heeft gegeven voor kler
ken van notariskantoren. „Want iedereen
voorziet dat hier straks meer werk in zit."
Bij zijn kantoor is een klerk inmiddels full
time bezig met het voorbereiden en afhan
delen van veilingen. Geldgebrek is in alle
gevallen de achtergrond van de veiling
„Vaak hangt het samen met relatieproble
men", is de ervaring van de notaris.
De Vereniging Eigen Huis en hypotheekver
strekkers bevestigen dat beeld. De hypo
theekrente die door de partners samen werd
opgebracht, moet na de strubbelingen in de
liefde door een van de twee worden betaald.
En dat lukt doorgaans niet. De schuld loopt
dan op. Tot voor kort ging zo'n huis dan ge
woon in de verkoop en bood het verschil tus
sen aan- en verkoopprijs genoeg ruimte om
in zo'n geval de achterstallige rentekosten
met de bank te verrekenen.
Maar nu de huizenprijzen niet meer stijgen
als voorheen is het niet meer vanzelfspre
kend dat een huis na de aankoop meer
waard is geworden. Vooral bij koppels waar
de relatieproblemen opduiken in de eerste
paar jaar nadat ze hun nieuwe huis hebben
betrokken, zijn de centen dus echt op. „En
dan zie je dat mensen soms vluchten voor de
problemen", zegt de notaris. „Een enkeling
vertrekt met de noorderzon. Ik heb een keer
een huis geveild waar de kogelgaten in de
muren zaten. Dan weet je genoeg over de
achtergronden. Anderen reageren niet op
brieven van de bank of op uitnodigingen om
over de sores te pratenZe steken hun kop in
het zand omdat ze denken dat ze de proble
men op die manier uit de weg kunnen gaan.
De werkelijkheid is natuurlijk dat de pro
blemen juist groter worden. Want voor de
bank zit er dan soms weinig anders op dan
ons opdracht te geven zo'n huis te veilen. En
dat kost iedereen geld."
Is het niet de bank die geld voor het huis wil
zien, dan blijkt vaak dat een andere schuld
eiser beslag op het huis heeft gelegd om aan
zijn geld te komen. Voor de belastingdienst
is dit een gebruikelijke methode, maar ook
creditcardmaatschappijen of leveranciers
van kleinere bedrijven grijpen nu weer va
ker naar dit middel om hun rekeningen te
vereffenen.
Eskens: „Als de opdracht om te veilen bij
ons binnenkomt, proberen we altijd eerst
contact te zoeken met de eigenaar van het
huis om samen naar oplossingen te zoeken
Vaak komt er dan alsnog een regeling of is er
iemand in de familie die ze uit de brand
helpt. Maar het gebeurt ook vaak dat de
huiseigenaar zich schuil houdt en pas actie
onderneemt als de advertentie in de krant
heeft gestaan. Soms slagen we er dan in om
de bank te bewegen de veiling op te schor
ten. Dan kan de eigenaar zelf zijn huis ver
kopen. Dat heet dan vrijwillige verkoop,
maar het is natuurlijk vrijwillig tussen
haakjes. Lukt dat niet, of is de betrokkene
onvindbaar, gaan we over tot de veiling
Zonde, eigenlijk Want zowel de schuldeiser
als de huiseigenaar schiet er dan bij in.
Meestal wordt een huis bij een veiling na
melijk ver onder de werkelijke waarde ver
kocht. Dat komt omdat er weinig kopers
zijn. Vaak zit er een klein clubje handelaren
dat ervaring heeft met deze branche. Parti
culieren nauwelijks. Die kennen de proce
dure niet, of ze durven het gewoon niet aan.
Aan de ene kant is dat begrijpel j kwant het
komt soms zo ver dat de deurwaarder erop
af moet om de vorige eigenaar eruit te krij
gen. En garanties zijn er niet. Als de verwar
ming het niet doet, heb je pech. En ik ken
voorbeelden waar de keuken maar half was
afgebouwd. Maar aan de andere kant kost
een huis op een veiling vaak heel weinig
Waarom zou een particulier daar niet van
mogen profiteren?"
Makelaar
Wie het niet zelf aandurft om op een veiling
te bieden, kan gewoon een makelaar inscha
kelen om dat namens hem te doen. Het is ook
goed voor de verkoper als er particulieren
meebieden op een veiling. Immers: hoe meer
bieders, hoe beter het is voor de uiteindelij
ke prijs. Dus hoe meer geld er is om de rest
schuld te voldoen."
Wie tussen de rekeningen achterblijft, is de
'verjaagde' huiseigenaar, een ervaring rij
ker, veel illusies armer. Want wie niet op de
vlucht is geslagen, moet op zoek naar alter
natieve huisvesting. De ervaring leert dat de
vriendenkring sterk slinkt als het financieel
bergafwaarts gaat. Hulp uit die hoek blijkt
meestal niet eenvoudig.
Eskens: „Voorheen streken gemeenten en
woningbouwcorporaties nog wel eens met
de hand over het hart. Dan kregen deze
mensen een nieuwe kans. Maar ook in die
hoek wordt het allemaal een stuk harder en
zakelijker, dus houden ze de deur van huur
woningen dicht. En dan proef je hoe schrij
nend het allemaal is."
Jan Vriend
T 7 oorzichtigheid is troef, bij banken. Zij zien ook wel in dat een veiling niet in het belang is
V van de klant. Omdat een huis bij een veiling doorgaans minder opbrengt dat bij een 'ge
wone verkoop', proberen banken op alle manieren te voorkomen dat een huis onder de ha
mer gaat Een voorzichtige schatting leert dat maar tien procent van de geplande veilingen
ook echt in de veilingzaal terechtkomt. „Vaak is alleen het aankondigen van een veiling al
genoeg om de eigenaar aan te sporen om zijn schulden alsnog te betalen", zegt notaris H. Es
kens.
Het gebeurt het ook vaak dat een huis tussen het plaatsen van de advertentie en de geplande
veiling op een andere manier wordt verkocht. Vaak zijn het handelaren die in die periode
met een bod komen. De rechter komt er dan aan te pas om te beoordelen of zo'n bod redelijk
is. Bij zijn afweging neemt de rechter mee of de woningeigenaar niets tekort wordt gedaan
Met andere woorden: of het huis niet 'onder de prijs' van de hand gaat.
Het veilen van een huis gebeurt in een door de notaris gehuurde zaal De advertenties
waarin de veiling wordt aangekondigd, brengen doorgaans tussen de dertig en zestig
bezoekers op de been. Meestal zijn het handelaren, makelaars en belangstellenden.
Bij de veiling heeft de notaris de regie, maar 'het spel' van het bieden en afmijnen is in han
den van de afslager. Hij hanteert de hamer en wijst naar de bieders in de zaal.
De afslager begint met het noemen van een 'denkbeeldige' prijs, waarna de bieders bij een
steeds een beetje meer geld biedenHet opbieden gaat door tot er geen bieder meer zijn hand
opsteekt en daarmee het 'hoogste bod' vaststaat. Het doel van het bieden is de prijs 'op te
drijven'. Om bieders te stimuleren, betaalt de notaris de hoogste bieder altijd 1 procent van
zijn eindbod. Dit noemen ze het 'strijkgeld' of 'plokgeld'.
Na het opbieden begint het afmijnen. Dat gaat van start door het noemen van een bedrag
dat tientallen procenten hoger ligt dan het hoogste bod. Daarna zakt het bedrag (meestal
met 1000 euro per stap), tot iemand 'mijn' roept. Die is dan de koper van het huis. Als nie
mand 'mijn' roept, moet de hoogste bieder het huis kopen. In de volksmond heet het dan dat
de 'strijkgeldhaler er aan is blijven hangen'.