Steeds dicht op de huid
PZC
Af en toe ontploft er iet
Mensen zijn net bijen
Spionage en showbizz lopen vloeiend in elkaar over
Gebroeders Dardenne,
filmmakers uit België
Confessions Of A Dangerous Mind
vrijdag 7 maart 2003
Jean-Pierre (I) en Luc Dardenne: ,,Wat we maken is nog niet wie wij zijn."
Prettig kun je het aange
zicht van de Belgische
acteur Olivier Gourmet niet
noemen. Toch is Le Fils al
weer de derde film die de ge
broeders Jean-Pierre en Luc
Dardenne met hem maakten.
Het is een drama over de
noodlottige ontmoeting tus
sen een introverte timmer
man en een jonge leerling.
Gourmet kreeg er in Cannes
de prijs van beste acteur
voor.
Soms is een acteur een rol op
het lijf geschreven. Bij Le
Fils is het hoofdpersonage ge
creëerd voor acteur Olivier
Gourmet. De Belgische broers
Jean-Pierre (1951) en Luc
(1954) Dardenne vroegen hem
ooit voor de casting van 'La Pro
messe' (1996). Dat Gourmet een
theateracteur was, wisten ze
toen nog niet. Maar eenmaal
voor de camera hadden de Dar-
dennes hun muze gevonden.
Een kalende man met een potig
lichaam, een boerse kop en een
introverte blik achter zijn bril.
In Le Fils (de zoon) sr jlt Gour
met de timmerman Olivier die
als leraar in een houtwerkplaats
werkt. Op een dag krijgt hij de
nieuwe leerling Francis (Mor
gan Marinne) toegewezen, die
hij weigert omdat zijn klas al vol
zit. Zonder dat duidelijk is
waarom, heeft Olivier wel een
verontrustende obsessie voor de
jongen. Als zijn ex-vrouw
langskomt om te zeggen dat ze
opnieuw zwanger is, neemt hij
Francis alsnog onder zijn hoede.
Gaandeweg wordt duidelijk wie
de jongen is en in welke onmen
selijke situatie Olivier zich met
hem bevindt.
Het is inmiddels de derde film
die de Dardennes samen met
Gourmet maakten Na zijn rol in
'La Promesse' beloofden de
broers hem een hoofdrol in een
toekomstige film. De vertolking
van timmerman Olivier leverde
Gourmet de prijs voor de beste
acteur op in Cannes. Jean-Pier
re: „Olivier is een heel ondoor
zichtig acteur. Je kunt niet pre
cies zien wat er in hem omgaat,
maar tegelijkertijd kan hij een
enorme spanning oproepen, Op
die eigenschap hebben we het
karakter in Le Fils gebaseerd."
Luc: „In de eerste plaats werken
we graag met Olivier omdat hij
een goed acteur is. Hij durft
zichzelf te zijn, zijn imago in de
waagschaal te stellen en risico
te nemen. Wij vertrouwen el
kaar. Hij accepteert het dat je
hele fragmenten van zijn rug
opneemt. Dat je hem door die
dikke brillenglazen heen filmt.
Hij geeft ook veel energie, is niet
bang voor zwaar werk. In Le
Fils heb je die scènes waarin hij
buikoefeningen doet. Dat kost
te wel een take of twintig - waar
mevrouw Gourmet overigens
wel blij mee was."
De Dardennes steken door
gaans veel tijd in het casten van
hun acteurs. De 17-jarige Mor
gan Marinne had nog geen enke
le acteerervaring en is na Le Fils
genomineerd voor een prijs voor
het beste jong talent. Jean-Pier-
maar op. Luc: „Voor ons is het
vooral een plek waar wordt ge
meten. In letterlijke zin de leng
te van het timmermanswerk,
maar figuurlijk de afstand tus
sen de twee hoofdrolspelers."
Dreigend is ook de cameravoe
ring van Alain Marcoen: steeds
dicht op Oliviers huid, wild vol
gend waar hij gaat. Het is de
verbeelding van zijn onrust.
Jean-Pierre: „De kunst was
goed repeteren. Want het. moest
allemaal heel precies gebeuren.
re: „We hadden in totaal zes
honderd aanmeldingen met
brief en foto. Daarvan hebben
we er honderdzestig geselec
teerd, uitgenodigd en gefilmd.
Bij Morgan was meteen duide
lijk dat de camera van hem
hield. Hij zag er al uit alsof hij
een geheim met zich meedroeg."
De werkplaats heeft als decor
een meervoudige functie in Le
Fils. De verhouding leraar-leer
ling tussen Olivier en Francis
biedt de karakters een eigen
psychologische speelruimte. De
aanwezigheid van allerlei ge
vaarlijk gereedschap voert de
spanning tussen beiden alleen
Het was toch de bedoeling dat
de camera een bepaalde span
ning zou oproepen. Omdat we
van tevoren niet wisten welk
ritme de film moest krijgen,
hebben we iedere take in een an
der ritme gefilmd. Achteraf is er
hier en daar nog wat gesneden.
Kenmerkend voor het werk van
de Dardennes is de minimalisti
sche aanpak. Een van de ele
menten die Le Fils het natuur
lijk karakter geven, is het totale
gebrek aan muziek. Luc: „Be
grijp me goed, we hebben niets
tegen muziek. Maar hier vonden
we het gewoon niet nodig. Dat is
een pure gevoelskwestie, niet
Dubbelspion, zo heette bij
ons de populaire tv-serie
die eind jaren zestig in Amerika
gemaakt werd als I Spy en die
alleen al bijzonder was omdat
daarin een zwarte geheim agent
(Bill Cosby) naast een witte (Ro
bert Culp) de schurken bestre
den die in die dagen nog meren
deels uit het Oostblok afkom
stig waren. Net als niet meer te
tellen andere oude tv-series is
nu ook I Spy onder handen ge
nomen voor een hedendaagse
bioscoopversie en het moet ge
zegd: zo beroerd als Betty Tho
mas heeft niemand het er tot
dusver afgebracht.
Mevrouw Thomas had kenne
lijk het heilige vertrouwen van
Eddie Murphy sinds ze hem
naar een wereldhit leidde met
'Doctor Dolittle', maar het won
der van 1998 - eveneens immers
een script van niks - blijkt niet te
worden herhaald. Murphy
speelt de Cosby-rol van destijds,
op papier althans, want er staat
me niet bij dat Cosby indertijd
ook al 57 wedstrijden als we
reldkampioen middengewicht
in de boksring ongeslagen was,
toen hij werd opgeroepen om de
Amerikaanse geheime dienst te
komen versterken.
Owen Wilson (in de rol van
Culp) is al langer in die professie
werkzaam, als hij gedwongen
wordt om met grote tegenzin de
brallerige Murphy als kame
raad te aanvaarden. De bokser
zal in Boedapest een partijtje
spelen tegen een Europese uit
dager en Wilson gaat mee als
verzorger. De Amerikanen had
den er lucht van gekregen dat
een aan hen ontfutseld geheim
prototype van een nieuw ver
kenningsvliegtuig tijdens die
boksmatch in Hongarije per op
bod zal worden verkocht door
de gewetenloze wapenhande
laar Malcolm McDowell. Aan
Murphy en Wilson de taak om
het vliegtuig terug te veroveren,
met assistentie van Famke
Janssen in een bleke reprise van
haar rol als Xenia Onatopp in
het Bond-avontuur GoldenEye.
Veel inspanning is er niet gele
verd om van de intrige echt iets
te maken. Meer aandacht is wel
licht besteed aan het obligate
gekrakeel tussen de gladde bok
ser met de grote bek en zijn ka
meraad met te hoge ambities.
Maar leuk wil het desondanks
nergens worden.
Boedapest als locatie biedt veel
mogelijkheden maar er is nau
welijks serieus rondgekeken.
Nooit komt men verder dan
honderd meter bij Hotel G(
vandaan en de Kettingbn|
de Donau staat centraal i|
tig procent van de shots,]
bovenop had McDowell hel
stolen vliegtuig geparllj
maar omdat het een kist bel
met als meest bijzondere ei
schap dat hij onzichtbaar
worden gemaakt voor hete
selijk oog, levert dat w(
spectaculaire beelden op.
compensatie mag er hiereni
het een en ander ontplol
maar daar valt I Spy echt
mee te redden.
PietervanU
I Spy: regie Betty Thomas,
die Murphy, Oioen Wilson,
McDowell, Famke Janssen, ti
in Cine City Vlissingen enCivi
tueel Bergen op Zoom
Eddie Murphy (i) en Owen Wilson in I Spy.
foto Victor van Breukelen/GPD
een bewuste keus vooraf. Net als
de kleding eigenlijk. De film
speelt zich af in vijf dagen, maar
we vonden het niet nodig om
01 i vier steeds een ander pak aan
te laten trekken."
De worsteling van de hoofdper
sonages voltrekt zich rond the
ma's als schuld, wraak, berouw
en vergiffenis. Net als de kijker
lieten de Dardennes Gourmet
tijdens de opnamen in het duis
ter over de afloop van de film.
Jean-Pierre: „In het begin vroeg
hij steeds waarom doe ik dit,
waarom doe ik dat? Tsja, zeiden
wij, dat weten wij ook nog niet.
In totaal hadden we vier ver
schillende eindes verzonnen. De
eerste hebben we gedraaid en
die is het geworden. De andere
drie hou ik voor mezelf."
Vrolijk kun je Le Fils uiteinde
lijk niet noemen Wat overigens
ook geldt voor andere Darden-
nes-films als 'La Promesse' en
'Rosetta' (1998). Somber vinden
de broers zichzelf niet. Luc:
„Charlie Chaplin was in het
werkelijke leven heel serieus.
Buster Keaton nog erger. Wat
we maken is nog niet wie wij
zijn. Om het anders te zeggen;
thuis is de kunstenaar niet de
baas. En als 'ie denkt dat hij het
daar wel voor het zeggen heeft,
dan wordt 't alleen maar een
rommeltje."
Eppo König
De film Le Fils van Jean-Pierre en
Luc Dardenne is gisteren in premie-
re gegaan in Nederlandse filmhui-
Met zijn speelfilmdebuut
Wild Bees won de Tsjech
Bohdan Slama vorig jaar één
van de drie Tiger Awards op het
filmfestival van Rotterdam. Het
verhaal van Wild Bees speelt
zich af in Moravië, een platte
landsgebied in Noord-Tsjechië.
Aan de hand van de romanti
sche belevenissen van een jonge
houthakker maken we kennis
met de bewoners van een afgele
gen dorpje met een weinig tot de
verbeelding sprekend verleden
en een nog minder rooskleurige
toekomst.
Met drank en amoureus gerol in
het hooi proberen de personages
nog wat kleur te brengen in hun
eentonige (en ook opmerkelijk
regenachtige) bestaan. Hoogte
punt van het jaar is het feest van
de lokale brandweer, een
drankgelag waarbij personages
hun diepste verlangens onder
woorden durven te brengen en
waarbij allerlei slepende con
flicten worden opgerakeld.
De schildering van de persona
ges en het landerige dorpsleven
is beslist levendig en zeker niet
gespeend van humor, maar als
filmische vertelling mist Wild
Bees een duidelijk gevoel van
richting. Slama toont een Tsje
chisch platteland dat zich na de
val van het communisme geen
raad weet met de moderne tijd.
Dat die moderne tijd en de daar
mee gepaarde verwestersing
nogal voor de hand
wordt belichaamd dooreen
chael Jackson-imitator t
aan dat de regisseur weinig!
tiliteit of verbeelding aan de
legt. De filmtitel verwijst]
de idee, dat mensen eigenlijl
bijen zijn, die moeten same
ven in een korf. Wild Beesti
helaas nooit meer dan eenè
mant voortkabbelende illia
tie bij deze op zichzelf ali
echt boeiende metafoor
Fritz deJs
Wild Bees: regie Bohdan Slavic.
Zdenek Rauser, Tatiana Villa
va, Pavel Liska, te zien in Schil
hoftheater Middelburg.
Scène uitWild Bees.
Als bedenker, producent en presentator
vanzowel geinige als ongeinige tv-spel-
letjes genoot in de zeventiger jaren Chuck
Barris een dubieuze faam. Tegenwoordig
schijnt hij een ordentelijk burger te zijn,
maar in 1980 schreef hij een min of meer au
tobiografisch boek waarin hij beweerde tij
dens voor de tv-games noodzakelijke reisjes
alles bij elkaar 33 mensen te hebben ver
moord in opdracht van de CIA. Herhaalde
lijk is geprobeerd het boek verfilmd te krij
gen maar het lukte pas toen George Clooney
er desnoods als regisseur mee wilde debute-
Het resultaat heet Confessions Of A Dan
gerous Mind en het is een zwarte komedie
geworden met naast veel hilarische scènes
ook momenten van vertedering en schok
kende somberte. Sam Rockwell speelt de
hoofdrol die hem onlangs op het Festival
van Berlijn de prijs opleverde voor de beste
acteur. Met hem als Chuck Barris maken we
kennis in de levensfase waarin hij volledig
in de knoop is geraakt met zichzelf en zijn
absurde dubbelleven. Het schrijven van het
boek, als een biecht, zou hem uit die malaise
moeten verlossen. In een lange flash back
nemen we vervolgens de krankzinnige ge
beurtenissen door.
ren. Als dat stagneert, maakt hij kennis met
George Clooney die als een Mephisto in
staat blijkt hem te helpen in ruil voor enige
hand- en spandiensten waarmee het vader
land gediend zou zijn Voor hij er erg in
heeft, zit Chuck Barris al op een opleiding
tot geheim agent en volvoert hij in Mexico
zijn eerste moord in opdracht.
Het begint te lopen met de door Barris ont
wikkelde tv-shows als The Newlywed
in Los Angeles weer zal opduiken en er alles
aan zal doen de toch tamelijk solide relatie
te ondermijnen die Chuck onderhoudt met
de jofele Drew Barrymore Langzaam maar
zeker smelt bij dc karakterloze anti-held al
le zelfrespect tot een zielig modderplasje.
Verschillende regisseurs zijn ooit met dit
project bezig geweest zonder dat ze hebben
doorgebeten. Paul J. Hogan liep er een tijd
op te kauwen maar met de maker van 'Mu-
Drew Barrymore (I) en Sam Rockwell.
A1 in zijn prille jeugd blijkt Chuck een vies
ventje te zijn geweest dat een buurmeisje
probeerde wijs te maken dat zijn piemeltje
naar aardbeien smaakte. Hij lijkt voorbe
stemd om op de Amerikaanse tv een kampi
oen van de wansmaak te worden. In het eer
ste, duffe deel van de jaren zestig, begint hij
de ladder van de showbusiness te beklaute
Show, The Dating Game en The Gong Show.
Winnende koppels van The Dating Game,
die vermoedelijk liever Nice of Honoloeloe
hadden bezocht, worden door Barris naar
Helsinki en Berlijn gestuurd, aldus de mee
reizende showmaster in de gelegenheid stel
lend door Clooney aangewezen vijanden
van de CLA om te leggen.
In Oost-Berlijn ontmoet hij niet alleen Rut-
ger Hauer als vermoeid geraakte cynische
spion op leeftijd, hij kruist tevens het pad
van Julia Roberts als 'femme fatale' die ook
riel's Wedding' en 'Mv Best Friend's Wed
ding' was het vast te zoetsappig geworden.
Mike Myers was een beoogde hoofdrolspe
ler en die zou met de krankjorume tv-shows
wel weg hebben geweten, maar met de rest?
En Johnny Depp had de rol in consideratie,
was dan als flippende spion wellicht over
tuigend geweest, maar of hij uit de voeten
had gekund met die tv-shows?
Dus werd het uiteindelijk George Clooney
die kon werken met een brutaal en geraffi
neerd script dat was ontworpen door Char
lie Kaufman, het genie van 'Beifl
Malkovich' en 'Adaptation'. Voorde
rol werd de weinig bekende Sam Bo
gerekruteerd en die slaagt er wonde
om bij het publiek, ondanks zijn we
wekkende gedrag, toch het noodza
minimum aan sympathie intact teh(
Behalve dat het Clooney op die mf
uiterst grimmige en groteske elemei
dit verhaal in balans te bewaren, weetl
regisseur bovendien te verrassen met)
niet geringe vormvondsten. De belt
ste daarvan is de vloeiende manier
hij overgangen maakt van scènes vi
nistere spionagewereld naar de kal
tv-wereld en terug, alsof het niets r
treft dan decorwisselingen binnent<
een groot schouwtoneel waar alles r
een 'fake' is, op de brave Drew Bi
na. Confessions fascineert en
maar is intussen een venijnig dei
worden van zowel de romantiek vani
onagewereld als van alle glai
showbusiness.
Pietervanl
Confessions Of A Dangerous Mindr
Clooney, met Sam Rockwell, George 0
Drew Barrymore. Julia Roberts, Rutgerw
zien in Cine City Vlissingen.
