PZC
Een hommage aan Couperus
Poolse compositie, Zeeuwse sfeer
23
jong
woensdag 5 maart 2003
Ze speelde grote, klassie
ke rollen, werd onder
scheiden met de Theo d'Or en
de Colombina, maar op een
gegeven moment leek Josée
Ruiter (56) vergeten. Dus
ging ze solo, met zelfgeschre
ven stukken, zoals over ko
ningin Wilhelmina, over
Couperus en straks over de
vrouwen van Tsjechov. En
met succes. „Ik ben creatie
ver dan ooit." Zaterdag
speelt ze Couperus, een grote
ziel in Kortgene.
Na de locatievoorstelling
over Wilhelmina wilde ze
iets in het theater doen. „En op
eens kwam Couperus door, echt
waar, zo is het gegaan. De men
sen in mijn omgeving zeiden,
dan ga je zeker van Betty, zijn
vrouw, uit. Nee, helemaal niet,
ik ga van Couperus uit. Toen heb
ik mij de biografie van Frédérik
Bastet aangeschaft en een brief
geschreven of ik uit zijn werk
mocht putten. Ik kreeg een lan
ge handgeschreven brief terug:
doe dat maar, Josée, maar het
zal een hele kluif worden. Hij is
overigens naar de voorstelling
komen kijken en was zeer in zijn
nopjes."
„In eerste instantie moest ik na
tuurlijk een reden vinden waar
om ik Couperus ga spelen. Dat
doe ik via een e-mailtje van 'de
actrice in kwestie'. 'Niet de eer
ste de beste, heb ik begrepen, en
ze is de vijftig reeds gepasseerd'.
Vooral dat laatste wekt vertrou
wen, niet de rollen die ze heeft
gespeeld. Een beetje zelfspot zit
er wel in. Maar Couperus voelt
zich gevleid. En hij wordt er
goed voor betaald, hij is altijd
dol op geld geweest, had nooit
genoeg."
„Dan komt Betty en is het daar
helemaal niet mee eens, omdat
die actrice hem alleen maar ge
bruikt vóórhaar eigen glorie. Ze
heeft zowel Lady Macbeth als
Medea als La Marquise de
Merteuil uit Les Liaison Dange-
reuses gespeeld en dat zijn drie
rollen waarin vrouwen zeer
wraakzuchtig zijn. Dus ze
waarschuwt hem. 'Denkt ze
trouwens dat ze uniek isdie
actrice'. En Couperus reageert:
Josée Ruiter speelt Louis Couperus.
'Charlotte Kohier was uniek, èn
niet te evenaren'. En dan zegt de
stem op de band dat we naar In-
dië gaan.En zo ontrolt zich het
leven van Couperus.,Ik heb ook
dingen van hem gebruikt, zoals
foto Marly Knoben
het verhaal, dat hij, als jongetje
van negen, met z'n mamma naar
een Chinese schrijnwerker gaat.
Die buigt heel diep voor hem.
Het blijkt dat Couperus een bij
zonder teken heeft: een kruintje
op zijn voorhoofd in plaats van
op zijn achterhoofd, Dat bete
kent dat hij een grote ziel heeft.
Toen ik dat las, had ik de titel
van de voorstelling al, dus ik
dacht, dat zit wel goed."
„Ik speel gewoon in mijn Cou
perus-pak en verander daar af
en toe iets aan. Bijvoorbeeld
door een jongensdasje om te
gooien en mijn broekpijpen om
hoog te doen, zodat mijn witte
kousjes zichtbaar zijn. Dan ben
ik de jonge Couperus. Of een
horlogeketting van mijn opa en
dan ben ik de vader. Ik doe zeven
verschillende figuren. Ik help
wel om te laten horen wie er aan
het woord is, niet met een hoog
of laag stemmetje, maar met nu
ances. Mamma, die een beetje
Indisch praat, heeft een andere
stem dan Louis. En z'n vader is
wat autoritair."
De vrouwen van Tsjechov (van
af oktober) wordt totaal anders.
„Ik kan niet weer met een
e-mailtje aankomen om hem tot
leven te wekken. Ik speel een ac
trice die denkt dat na 32 jaar het
einde van haar carrière in zicht
is en na haar laatste rol van Olga
in De Drie Zusters even het
zwarte gat niet meer aankan. Ze
wordt in een inrichting opgeno
men.Er komen weer allerlei fi
guren voorbij, zoals Olga Knip
per, de vrouw van Tsjechov.
„Couperus is overigens gereïn
carneerd, zodat we hem kunnen
zien. Ik haal hem voor zes kwar
tier uit de hemel. Op een gege
ven moment hoort hij vogeltjes
en kijkt op zijn horloge. De tijd
is om, hij moet weer terug. Dan
zegt hijsorry, ik heb me niet he
lemaal aan uw spelregels ge
houden, hier en daar wat door
elkaar gegooid en de laatste pe
riode overgeslagen, want daar
wil ik niet nogmaals doorheen.
Dan klinkt de stem op de band:
natuurlijk, het was een homma
ge, een hommage aan u. Hij is
even gevleid, maar vervolgens
kijkt hij omhoog en denkt, nee,
dat woord kennen ze daar niet
meer."
Frans Doeleman
Josée Ruiter speelt Couperus,
een grote ziel zaterdag in De
Pompweie in Kortgene, aan
vang 20.00 uur.
E scales, voyages en Zeeland.
Dit is de titel van de com
positie die het Zeeuws Koper
ensemble ZeBrass zaterdag in
première zal uitvoeren tijdens
een concert in Kapelle. Het
Koperensemble brengt naast
het premièrestuk van compo
nist Tadeusz Kassatti onder
meer werk ten gehore van Jean
J. Mouret (le Suite des Sym
phonies) en A. Dvorak (Slavi
sche Dans no. 8). Het vocale
gedeelte van het concert ligt in
handen van het Middelburgs
Kamerkoor onder leiding van
Lieven Deroo.
Het Koperensemble en het Ka
merkoor zullen gezamenlijk en
afzonderlijk diverse werken
ten gehore brengen. ZeBrass
opent het concert met Canzon
duodecimi van Giovanni Ga-
brieli (1557-1612).
Gezamenlijk klinken onder
meer Hospodine van L. Jana-
cek (1854-1928) en première
stuk Psalmus CL van Christian
Blaha uit Middelburg. Na de
pauze brengt ZeBrass het
tweede premièrestuk, Escales,
voyages en Zeeland, dat speci
aal voor het ensemble is ge
schreven. Het muziekstuk
ademt volgens artistiek leider
en dirigent Piet de Witte een
typisch Zeeuwse sfeer uit. De
elementen water, wind, lucht
en licht moeten dit gevoel ver
sterken. Het vierdelige stuk
draagt de namen van de
Zeeuwse plaatsen Vlissingen,
Domburg en Renesse. In de
compositie worden de karak
tertrekken van de gelijknamige
plaatsen op herkenbare wijze
uitgebeeld.
ZeBrass is naar eigen zeggen
'trots' op de geboorte van dit
Zeeuwse stuk. Het ensemble
wil met Voyages en Zeeland
een breed publiek aantrekken.
Dit was een van de voorwaar
den voor de compositie van een
nieuw muziekstuk. Piet de
Witte: „Doorgaans is het
repertoire afhankelijk van het
reguliere aanbod. Het is vrij
uniek dat wij nu de kans krij
gen een eigen, regiogebonden
muziekstuk ten gehore te bren
gen." Het zoeken naar een
componist was voor De
Witte een lastige opgave
„Het aanbod van betaalbare,
professionele componisten die
specifiek voor kopers schrij
ven, is beperkt." Dat de keuze
uiteindelijk gevallen is op de
Poolse componist Tadeusz
Kassatti heeft niets te maken
met zijn affiniteit met Zeeland,
maar alles met zijn vakkundig
heid. „Kassatti wist helemaal
niets van Nederland. Laat
staan dat hij vertrouwd was
met kenmerken van de provin
cie Zeeland." Voordat er een
noot op papier stond, is er
daarom veel e-mailverkeer ge
weest tussen ZeBrass en de in
Genève woonachtige Kassatti.
De Witte is tevreden met het
resultaat. „Het is voor ons een
uitdaging, want het is een pit
tig, bepaald niet makkelijk
weggeschreven stuk. De com
binatie van speels en modern
spreekt mij aan." Of zijn werk
tot zijn recht komt bij ZeBrass,
kan Kassatti snel zelf beoorde
len wanneer hij morgen voet
op Zeeuwse bodem zet. Onder
zijn toeziend oog zetten de
musici zaterdag de koperen
blaasinstrumenten aan de
mond.
Margritta van den Berge
Het Zeeuws Koperensemble Ze
Brass en het Middelburgs Ka
merkoor geven zaterdag een
concert in de Hervormde Kerk
van Kapelle, aanvang 20.00
uur.
5t/m 11 maart
WOENSDAG
Sim Bolus
Poppentheater Sim Bolus speelt Naar Dromenland.
Naar Dromenland is een eigen bewerking van het prentenboek
Welterusrten Kleine Beer van Martin Waddell en Barbara Firth.
Twee beren, een grote en een kleine, wonen in de Witte Berg. Tij
dens het verstoppertje spelen raken ze elkaar kwijt. Het wordt
gespeeld door Hans van der Haar en is geschikt voor kinderen (en
volwassenen) vanaf 5 jaar.
Poppentheater Ambachtscentrum, Goes, 15.00 uur
Tineke Schouten
Tineke Schouten brengt haar nieuwe voorstelling Top Tien 2.
Deze voorstelling is zo goed als uitverkocht.
Stadsschouwburg, Middelburg, 20.00 uur
Klaas
Cabaretier Klaas brengt zijn programma Mix.
Snelheid en muzikaliteit zijn de handelsmerken van Klaas en die
voeren in Mix de boventoon. Hij mixt alles door elkaar tot één
programma: muziek, verhalen, dans, straatculturen en types.
Klaas won zowel de Wim Sonneveldprijs als de Publieksprijs op
het Amsterdams Kleinkunstfestival in 1999.
Scheldetheater, Temeuzen, 20.00 uur
Samenzangavond
De EO houdt een grote koor- en samenzangavond.
Er worden opnamen gemaakt voor het programma Nederland
Zingt. Men dient om 19.45 uur aanwezig te zijn.
Grote Kerk, Goes, 20.00 uur
Desafinado
Regelmatig zijn er concerten in Desafinado.
Deze keer is de Blues Sessie Band aan de beurt.
Jazz en Blues Eetcafé Desafinado, Middelburg, 21.00 uur
DONDERDAG
Niet Schieten
Cabaretgroep Niet Schieten brengt Kwaad Bloed.
Sinds een jaar proberen de drie gebroeders Den Hollander al die
stuurloze individuen van tegenwoordig 'een geloof op maat' te
verkopen. Ze vragen er natuurlijk wel een beetje geld voor. Tot
dat zij zelf volledig stuurloos raken als het gehheime verleden
van hun opa zich onthult. Niet Schieten zijn Arend Edel, Erik
Jobben en Maarten Hennis. Bruun Kuijt deed de regie.
Stadsschouwburg, Middelburg, 20.00 uur
Voetbalwereld
De 90ste Minuut is een persiflage op de voetbalwereld.
Het gaat over Gabriel (Robert Hagendoorn), een top voetballer
die, na een blessure, in een crisis raakt. Hij twijfelt niet aan zijn
talent, maar wel aan zichzelf. Dat wordt nog eens versterkt door
de sensuele Denise (Zdenly Anton), die niet, zoals hij gewend is,
direct op zijn toenaderingen ingaat. Joep Olgers laat een mooie
persiflage zien van de trainer, 'de generaal', waarnaast hij ook
nog andere rollen speelt. Tekst en regie zijn van Tarkan Köroglu.
Podium 't Beest, Goes, 20.30 uur
Rooie Oortjes
In De Rooie Oortjes zijn er regelmatig optredens.
Deze keer is Copycat aan de beurt, die covers speelt van Robbie
Williams tot Cheaptrick en van Thin Lizzy tot Freakpower.
Café De Rooie Oortjes, Middelburg, 23.00 uur
VRIJDAG
Eten met Vrienden
Eten met vrienden is een tragi-komedie van Donald Margulies.
Het stuk wordt gespeeld door Renee Soutendijk, Huub Stapel,
Carolien van den Berg en Sjoerd Pleijsier. Karin en Jim zijn al
12,5 jaar gelukkig getrouwd. Vanavond komen daarom hun bes
te vrienden Betty en Tom tafelen. Maar als opeens de eerlijkheid
wordt opgediend, dreigt het bloedlink te worden.
Scheldetheater, Temeuzen, 20.00 uur
Mark van de Veerdonk
Mark van de Veerdonk brengt zijn nieuwe programma Hoe ik
pudding ruik.
Het cabaretprogramma gaat over 'de man die nooit wat mee
maakte' en over 'de man die zijn hond Zit noemde' en trouwens
ook over 'de man die verdacht veel last heeft van de stank van
aangebrande pudding'.
Arsenaaltheater, Vlissngen, 20.15 uur
Patrick Spekman
Stand-up comedian Patrick Spekman brengt zijn show Tissue
on Tour.
Als lid van het duo de Spekmennen veroverde hij in 1999 de pu
blieksprijs op het Leids Cabaretfestival. Sinds ongeveer een jaar
reist hij rond met zijn eerste soloprogramma. Hij heeft ervoor ge
kozen om juist niet in het reguliere theatercircuit op te treden.
De Piek, Vlissingen, 21.30 uur
ZATERDAG
Spijkers met Koppen
Live-opnamen van het radioprogramma Spijkers met Koppen
van de Vara.
De presentatie is in handen van Jack Spijkerman. De zaal gaat
open om 11.30 uur.
Stadsschouwburg, Middelburg, 12.00 uur
PSD, Vaar-Wel
Het Zoutwater-collectief uit Yerseke brengt de tragi-komedie
PSD, Vaar-Wel.
Dit stuk wordt elke afvaart gespeeld in de salon van de veerboot.
Zaterdag 8 maart op het traject Vlissingen-Breskens. Drie we
duwen, wier echtgenoten jarenlang aan boord hebben gewerkt,
doen hun verhaal over het grote verdwijnen. Het collectief be
staat uit Wim Bakker, Willy van Damme, Marius Dijkwel, Ma
rieke van Pamelen en Rinus Scheele.
Pont, Vlissingen-Breskens, van 12.00 tot 16.00 uur
De Klus Klungel Show
De Klus Klungel Show is een vrolijke en dolkomische voorstel
ling voor kinderen van 3 tot 11 jaar.
Klus is altijd druk bezig met klussenmaar zij n fraaie knutsels en
slimme uitvindingen blijken lang niet altijd even goed te werken.
Integendeel. De voorstelling van 14.00 uur is uitverkocht.
Dorpshuis, Burgh-Haamstede, 14.00 en 16.00 uur
Fee-Fi-Fo-Fum
De jazzformatie Fee-Fi-Fo-Fum treedt op in de brasserie.
Gespeeld worden onder meer stukken van Clifford Brown, Son
ny Rollins en Chick Corea. De band bestaat uit Jan Geldhoff
(saxen), Herman Vermerris (piano), Jelle Visser (contrabas) en
Ron Castel (slagwerk).
De Drvkkery, Middelburg, 15.00 uur
Josée Ruiter
Josée Ruiter speelt Louis Couperus, een grote ziel.
Zij brengt de legendarische en grote Nederlandse romancier tot
leven. Het wordt tijd voor een bescheiden revival. Naast Coupe
rus speelt Josée Ruiter ook Betty, zijn vrouw, zijn nichten Minta
en Elsje, zijn vader en moeder en zijn jeugdvriend Ram.
De Pompweie, Kortgene, 20.00 uur
Zebrass
Het Zeeuws Koperensemble Zebrass en het Middelburgs Ka
merkoor geven een bijzonder concert.
Naast de première van het gezamenlijk ten gehore gebrachte
Psalmus CL van Christian Blaha, speelt Zebrass de wereldpre
mière van Escales, voyages en Zeeland van de Poolse componist
Tadeusz Kassatti. Het Middelburgs Kamerkoor, onder leiding
van Lieven Deroo, krijgt versterking van de sopraan Karen Le-
maire. Marcel van Westen bespeelt het orgel.
Hervormde Kerk, Kapelle, 20.00 uur
The Reduced Shakespeare Company
brengt Shakespeare in 97 minuten
maandag in Middelburg
Cabaret Niet Schieten
speelt Kwaad Bloed
donderdag in Middelburg
Mark van de Veerdonk
brengt zijn cabaretprogramma
vrijdag in Vlissingen v
Smalltown Romeo's
geven een concert
zaterdag in Zierikzee
Cabaretier Klaas
speelt Mix
vanavond in Terneuzen
