Plezierreisje wordt het niet
PZC
Bram Pihl voegde een vleugje magie toe
Rijk neemt tijd
voor analyse
olie uit Tricolor
Veerboot in verf vastgelegd
Flinke boete
voor gevaarlijk
weggedrag met
sproeimachine
Onderwijs
project
0800 - 0231 231 (GRATIS)
kunst cultuur
Paletmes lag Vlissinger beter dan de kwast
woensdag 5 maart 2003
TERNEUZEN - Een 47-jarige
man uit Hengstdijk erkende gis
terochtend voor de Terneuzense
kantonrechter dat hij fout had
gehandeld, maar vond dat hij
desondanks verantwoord bezig
was geweest. Kantonrechter
C. Kool had weinig boodschap
aan zijn uitleg. Hij legde de man
een boete op van driehonderd
euro en drie maanden voor
waardelijke rijontzegging.
De man reed in j ul i 2 0 01 met een
landbouwvoertuig en sproei
machine over de Kopwijkseweg
in Hengstdijk. Hij wilde een
perceel land bespuiten, waar
voor hij een draai over de weg
moest maken. Tijdens mijn
draai kwam de linkersproeiarm
over de weg. Dat mag niet, dat
weet ik, maar ik had goed uitge
keken. Vervolgens keek ik nog
eens, waarna ik achteruit reed
en de bomen liet zakken. Toen
vloog er een motor bovenop. Ik
snap er niets van. Ik dacht dat ik
een dode uit de sloot kon halen
Ik was verlamd van schrik", al
dus de Oost-Zeeuws-Vlaming.
Kantonrechter Kool stelde ver
volgens dat die motorrijder op
zo'n lange, rechte weg toch niet
opeens uit de lucht kwam val
len. „Ik vermoed dat hij met een
waanzinnige snelheid heeft ge
reden", aldus de manDe motor
rijder raakte gewondZo 1 iep hij
onder andere een hersenschud
ding en een botbreuk aan de
borstwervel op. De officier van
justitie peperde de man in dat
deze verkeersovertreding een
heel kwalijke zaak was. „Er
blijkt niet dat de motorrijder te
hard heeft gereden. Daarom eis
ik driehonderdvijftig euro boete
en een voorwaardelijke rijont
zegging van drie maanden."
De man bleef bij zijn standpunt
dat hij fout, maar toch verant
woord had gehandeld. Kanton
rechter Kool geloofde dat de
man had uitgekeken, maar of
dat goed genoeg was betwijfel
de hij. „En al rijdt die motorrij
der te hard, dat poetst niet weg
dat u een fout heeft gemaakt.
Omdat de zaak al relatief oud is,
leg ik u driehonderd in plaats
van driehonderdvijftig euro
boete op." De Hengstdijkenaar
legde zich daarbij neer.
door Henk Postma
Vijf Zeeuwse pabo-studenten willen
de bevolking van Oeganda aan be
ter onderwijs helpen. Alle Zeeuwse ba
sisscholen is gevraagd een steentje bij
te dragen. Als het bedrijfsleven ook
meedoet, moet er zeker zo'n 15.000 euro
kunnen worden opgehaald. Dat lijkt
een schijntje. Maar in een land waar een
modaal gezin rondkomt met zo'n 35 eu
ro per maand, kan er heel wat mee wor
den gedaan.
Onderwijs draagt bij aan een betere we
reld. Daarom leert Vincent van der Veen
uit Koudekerke voor onderwijzer. En
daarom barst hij van de motivatie om
kansarme kinderen in een ontwikke
lingsland als Oeganda te helpen naar
school te gaan. Komende zomer gaat hij
er z'n licht opstekensamen met z 'n stu
diegenoten Diederik Veerman uit Aar
denburg, Annefien van Schijndel uit
Kloetinge, Arjan Nei jer uit Zierikzee en
Suzanne Dieleman uit Breskens.
De expeditie voert de vij f studenten aan
de Vlissingse pabo naar het platteland
van het Oost-Afrikaanse land. In negen
dagen tijd bezoeken ze onderwijspro
jecten waar ongeveer 35.000 kinderen
van afhankelijk zijn: schooltjes met
soms meer dan 90 kinderen in één klas,
gehuisvest in een houten geraamte of
met niet meer dan een mangoboom als
dak.
Levensverwachting
Een plezierreisje wordt het niet. Oe
ganda zou een land kunnen zijn van
melk en honing. Maar de voormalige
Britse kolonie, waarin veertig verschil
lende stammen leven, met elk hun eigen
taal, cultuur en gewoonten, is in het
verleden zo zeer door uitbuiting, oorlo
gen en roofbouw geplaagd, dat het de
achttien miljoen inwoners grote moeite
kost een menswaardig bestaan op te
bouwen. De gemiddelde Ugandees
wordt niet ouder dan 37 jaar. Daarmee
is de levensverwachting de laagste ter
wereld. Oorzaak is de ziekte aids. Er
zijn meer dan 1,5 miljoen mensen met
het virus besmet.
De vijf aankomende onderwijzers wil
len in Oeganda met eigen ogen zien wat
er te doen staat om de kinderen in dat
land aan een betere toekomst te helpen.
„Van die.ervaringen hopen we later, als
we in Nederland voor de klas staan, ge
bruik te kunnen maken", zegt Diederik
Veerman uit Aardenburg. Ondertussen
legt hij met z'n vier studiegenoten de
laatste hand aan een campagne die de
Arjan Meijer, Diederik Veerman en Vincent van der Veen houden zich met de fondswerving bezig.
foto Ruben Oreel
Zeeuwen er rijp voor moet maken de
komende maanden wat geld voor
Ugandese onderwijsprojecten af te
staan.
De actie begint op 17 maart. In de Hoge
school Zéeland wordt een raamwerk
opgericht dat voor een Ugandees
schooltje model staat. Kinderen uit de
bovenbouw van de Zeeuwse basisscho
len kunnen er 'kartonnen stenen' voor
aandragen door bij familie, vrienden en
bekenden geld op te halen. Hoe meer
geld een school inzamelt, hoe meer 'ste
nen' die school ontvangt. Op ieder stuk
karton mogen kinderen een tekening
maken die iets moet vertellen over on
derwijs in Oeganda. De pabo-docenten
zijn beschikbaar om daar lessen over te
geven.
Eind mei, als het bouwwerk klaar is,
vindt een feestelijke Oeganda-middag
plaats voor alle deelnemende scholie
ren. De vijf studenten gaan ervan uit
dat hun actie in Zeeland dan al zo is
aangeslagen dat bedrijven hele stuk
ken 'muur' aandragen waarmee de
school kan worden uitgebreid. Bedrij
ven kunnen tot 31 december geld bij
dragen. Hun logo's komen dan op de
muren te staan.
Paraplu
De actie staat niet op zichzelf. De lan
delijke hulporganisatie Edukans fun
geert als paraplu. Elders in het land
vinden soortgelijke acties plaats. Er
zijn in totaal negen groepjes van vijf pa
bo-studenten bij betrokken. Ze gaan
allemaal tegelijk in Oeganda op expe
ditie. Het is voor het eerst dat Edukans
toekomstige onderwijzers de mogelijk
heid geeft om bij te dragen aan onder
wijsprojecten in een ontwikkelings
land.
Dat de Zeeuwse campagne onderdeel is
van een landelijke actie betekent vol
gens Diederik Verman niet dat het in
Zeeland ingezamelde geld op de grote
hoop belandt. ,,We kunnen voor een
groot deel zelf beslissen waar het geld
heen gaat: een nieuwe school, lesmate
rialen schriften en pennen, salaris; er is
aan alles behoefte Tijdens de expeditie
bekijken we welk project ons het ge
schiktst lijkt. In ieder geval willen we
ook wat doen voor een opvangtehuis
voor gevluchte kindsoldaten. Daar zie
je jochies van vijf. Zo'n kind heeft al
meer ellende hebben meegemaakt dan
alle Zeeuwen in hun hele leven bij el
kaar."
door Harmen van der Werf
VLISSINGEN - Rijkswater
staat, directie Noordzee, neemt
alle tijd voor de analyse van de
olie die eind januari en in febru
ari op Zeeuwse en Zuidholland
se stranden is aangespoeld. De
resultaten laten volgens een
woordvoerster nog enkele we
ken op zich wachten.
„Het is belangrijker dit werk
goed te doen dan snel", ver
klaart de medewerkster van de
directie Noordzee, „omdat er
veel consequenties aan vast
kunnen zitten." Nederland wil
de kosten van het schoonmaken
van de stranden, geschat op
minstens één miljoen euro, en de
opvangkosten van de olievogels
op de vervuiler of vervuilers
verhalen.
Rijkswaterstaat, directie
Noordzee, laat het onderzoek
naar de herkomst van de olie
dooreen interne dienst doen. De
olie komt zo goed als zeker uit de
in het Nauw van Calais gezon
ken autocarrier Tricolor, maar
dat moet eerst onomstotelijk
worden bewezen. Onlangs heeft
Rijkswaterstaat nog een aantal
tegenmonsters van olie uit de
Tricolor gekregen. Dat is ge
beurd via de verzekeraar van de
Noorse scheepseigenaar Wilh.
Wilhelmsen.
In België zijn de resultaten van
olieanalyses al wel bekend.
J. Halters van de beheerseen-
heid mathematisch model
Noordzee, de Belgische milieu
dienst voor de Noordzee, me!
dat de olie afkomstig is van to
schepen: de Tricolor en de Tm
se tanker Vicky die op nieu
jaarsdag op de Tricolor vo
„Begin januari zijn zeekoet
uit het water gehaald, die zei
door olie uit de Vicky waren!
smeurd", aldus Halters. „Anc
re stalen komen overeen c
olie uit de Tricolor." Het Noor
autoschip heeft naar schatti
200 ton olie verloren, nadate
sleepboot 22 januari een tan
afsluiter raakte.
Niet gemakkelijk
Het olie-onderzoek is nietg
makkelijk, omdat de Trieoj
verschillende soorten brand?,
aan boord had. De Belgischen
toriteiten werken samen met;
Franse overheid. De Frans
hebben de Belgen van ohemc
sters voorzien, onder meervi
besmeurde vogels in de buu
van het wrak van de Tricolc
„Maar", vertelt Halters vanc
Belgische milieudienst voorc
Noordzee, „wij hebben sleclt
een beperkt aantal stalen o:
derzocht. Als er voor de schad*
claim meer onderzoek nodigt
moet dat op kosten van de ve
zekeraar gebeuren.
Nederland heeft over de olit
analyses geen contact met Bé
gië, meldt de woordvoersters
Rijkswaterstaat, direct-
Noordzee. „Ik zou niet wets
welk nut dat heeft." De Nede
landse overheid moet voordek
gen stranden aantonen waar;
olie vandaan is gekomen.
Advertentie
Lezersservice - bezorgklachten - informatie over abonnementen
De veerboot op een schilderij van Henri Berbers.
foto Lex de Meest
door Ernst Jan Rozendaal
VLISSINGEN - Het verdwijnen
van de veerboten houdt de ge
moederen van kunstenaars be
zig. Vlissinger Ko de Jonge is be
zig met een kunstproject dat hij
van Pasen tot Pinksteren in de
Willem3 zal presenteren. Daar
aan vooraf gaat een expositie in
de Vlissingse galerie Kunst'i-
que. Galeriehouder Frank Bol-
lebakker heeft negen beeldend
kunstenaars gevraagd werk te
maken over de veerboten van de
PSD. Zelf maakt hij de tien vol
door aan de expositie een reeks
foto's bij te dragen.
Hoe verschillend kun je kijken
naar een veerboot? Heel ver
schillend, blijkt uit de expositie
in Kunst'ique. De meeste door
Bollebakker uitgenodigde kun
stenaars zijn schilders van rea
listische of licht impressionisti
sche taferelen. Nog voor de
veerboten definitief uit de vaart
zijn genomen, bieden zij een
nostalgische terugblik. Het on
derwerp is gelijk, de stijlen lo
pen wat uiteen. Zo is het werk
van Loek de Bruijn bijna geo
metrisch van opzet. Hij legt de
nadruk op de lijnen en hoeken
van de veerboot, waardoor de
kille schoonheid van het indu
striële eruitspringt.
Uit het werk van Limburger
Henn Berbers spreekt een voor
liefde voor de schilders van de
Haagse school. Hoewel die stijl
nooit helemaal heeft afgedaan,
is het een beetje een anachronis
me de hedendaagse veerboten
op die manier vast te leggen.
Maar ook een vondst, want nog
even en de boten behoren tot het
verleden. Ook Pieter Boer en
Rijk Grisel bedienen zich van
een klassieke realistische schil
derstijl om de veerboten vast te
leggen in olie-en waterverf. Dat
resulteert in sfeervolle taferelen
van veerboten in de vaart
Een aantal kunstenaars heeft
het in een ander perspectief ge
zocht. Zo houdt Jochem Schraa
het in een aquarel bij een donker
silhouet van de veerboot, wat
een sterk beeld oplevert. De
acrylverfschilderijen van Jelle
Metman zijn bijna abstract. Het
is alsof hij de donkere, woeste
wateren van de oertijd heeft
weergegeven, ware het niet dat
op elk van zijn vier werken een
stipje herkenbaar is: de PSD-
boot op de woelige bai'en
Edwin de Smet heeft zich, met
acryl op papier, gericht op de
tails van de veerboten en de
veerhaven. Het aparte gezichts
punt zorgt voor verrassende,
ietwat vervreemdende tafere
len. De vergankelijkheid is wel
licht het best gevangen op;
schilderijen van Henk Glere
Hij heeft de steigers van
voormalige veerhaven van Hff
dekenskerke geschilderd
robuuste werken drukken a
tijdloze verlatenheid uit.
Dagelijks leven
Catharina van Loenhout (sri
dersnaam van Toos van Ar
maal) heeft in een reeks tei-
ningen en schetsen het dagelfl
leven op de veerboot vastgelef.
Elf jaar lang is zij, op wegnt
de academie in Eeklo, twee ke
per week heen en weer gevara
haar tekenblok in de hand.#
zijn mooie impressies van hij
reien die iedereen kent.
Bollebakker doet een flinked-
in het zakje met (digitaal!'
werkte) foto's. Opvallend zijn-'
foto's die hij heeft genomen va:
af de zandplaten bij Ossems;
De veerboten zijn te zien aan;
eind van een zandvlakte, als
ze niet varen maar aan de gr#
zijn gelopen. Symbolisch. O5
mooi: de ene veerboot ge#
door het beregende raam va#
andere. Het zouden de trd
kunnen zijn die vloeien vans'
ge het naderende einde
Expositie over het vertrek W'
veerboten, t/m 30 maart in Ku~
que in Vlissmgen, open do, vri f.'
koopzondagen van 12.30 tot 1"
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - De Vlissingse
schilder Bram Pihl (1909-1981)
was een autodidact. Hij schil
derde voor zijn plezier en als
zijn huis vol raakte met schilde
rijen hield hij opruiming. „Dan
verdween er zo het een en ander
aan linnen en verf in de kachel
en het brandde nog best ook",
vertelde hij in 1956 aan een ver
slaggever van de PZC. Dat was
het jaar van zijn doorbaak, in
eens prezen alle kranten hem de
hemel in. In de Middelburgse
galerie De Vier Gemeten is te
zien waarom.
Galeriehouder Joost Bakker
speurt sinds jaar en dag veilin
gen af naar werk van Abram
Sophos Theodore Pihl. Hij heeft
inmiddels genoeg om zijn gale
rie in de Lange Noordstraat in
Middelburg vol te hangen. Er
zijn vierentwintig schilderijen
te zien en - niet opgehangen -
een aantal aquarellen. Zes van
de schilderijen zijn kleurrijke
abstracties van olieverf op gips.
Ze hebben een nog nadrukkelij
ker reliëf dan de overige werken
- voornamelijk havengezichten
- in olieverf Het merendeel er
van is met het paletmes ge
maakt. Door een mankement
aan enkele van zijn vingers kon
Pihl daarmee beter overweg dan
met een penseelDat resulteerde
in een direct herkenbare, eigen
stijl.
Pihl begon op zijn twintigste
met schilderen Hij had toen al
enkele jaren gevaren. In 1930
trad hij in dienst van het Belgi
sche loodswezen in Vlissingen.
Later werkte hij bij de Steenko
len Handelsvereniging in Vlis
singen, achtereenvolgens als
stoker en kraanmachinist. In de
avonduren schilderde hij, ge
woon in de keuken of de huiska
mer. Toen hij in 1958 ambtenaar
werd op de afdeling sociale za
ken van de gemeente Vlissingen,
kreeg hij meer tijd voor de hob
by die eigenlijk de passie van
zijn leven was. Heel even leek de
schilderende kraanmachinist
het in de Nederlandse kunstwe
reld te gaan maken.
Ongeforceerd
Naar aanleiding van zijn eerste
grote expositie, in 1956 in Vlis
singen, werd hij door de PZC,
het Vrije Volk en De Rotterdam
mer aangeduid als een 'natuur
talent', NRC vond zijn werk 'on
geforceerd en onopgesmukt' en
het Haarlems Dagblad sprak
van een 'grote en directe zeg
gingskracht'. Toch vestigde Pihl
in beperkte kring zijn naam. De
expositie in De Vier Gemeten
zal voor velen een eerste kennis
making zijn.
In de Middelburgse galerie is te
zien hoe Pihl aanvankelijk on
der invloed van zijn leermeester
P.C. Wondergem traditionele
stillevens maakte in waterverf.
Zijn eigen stijl ontwikkelde hij
in olieverf. Misschien dat een
wat tegenstrijdige term als 'ma
gisch impressionisme' daaraan
het meest recht doet. Pihl schil
derde wat hij om zich heen zag
Hij had een voorliefde voor vis
sershavens. Meestal compo
neerde hij een tafereel uit din
gen die hij gezien had. Een
haven met slechts één of twee
bootjes was hem te weinig, net
zo makkelijk schilderde hij er
nog een aantal bij. Kleuren licht
zijn kenmerkende elementen op
zijn dik met verf bestreken doe
ken en panelen. Een stilleven
van een vaas bloemen werd bij
hem een explosie van kleur en
typerend zijn de kleurige vlag
gen en wimpels van een vissers
vloot, ongetwijfeld een stuk
fleuriger voorgesteld dan in
werkelijkheid gezien.
Onwerkelijk
Maar was zijn stemming melan
cholisch dan was dat ook van
het schilderij te lezen. Het
mooist zijn de schilderijen
waarin Pihl kleur en sche
mering wist te combineren. Het
licht op werken als 'Avondsche
mering met schepen' en 'Kermis
te Vlissingen' heeft iets onwer
kelijks, het vlammend rood en
geel lijkt naar iets bovenna
tuurlijks te verwijzen. Vandaar
dat magisch impressionisme,
waarmee wordt benadrukt dat
een geziene en ongeziene wer
kelijkheid met elkaar zijn ge
combineerd.
Behalve deze werken is ook de
'Vlissingse vissershaven in de
regen' een hoogtepunt van de
expositie. Dat tafereel is zo
overtuigend geschilderd dat je
er als beschouwer bijna natte
voeten van krijgt.
Expositie: Bram Pihl (1909-1981),
een kleurrijk natuurtalent, t/m 29
maart in De Vier Gemeten in Mid
delburg, open do t/m za van 12-18
uur.
Vissershaven van Arnemuiden door Bram Pihl. foto Lex de Meester
Openingstijden dinsdag t/m zaterdag 9.00-12.00 uur
donderdagavond koopavond - 's Middags op afspraak
Voorstad 63 - 4461 KL Goes
Tel. (0113)215200211466
