Verkiezingsmoe?
Dat meen je niet
Saai, traag, ingewikkeld,
ontoegankelijk en stoffig
^'n>. 24
f
Respectvol en betrouwbaar
Provincie
mijlenver
van jeugd
Integer en representatief
Jouw stem
telt, keer
op keer
Verkiezingsmoe? Verkie
zingsmoe! JosiahTon-
gogara lacht, lacht steeds
luider. Zijn lach vult na en
kele ogenblikken het Hulster
café zodat een paar anderen
geamuseerd of verbaasd om
kijken naar de Zimbabwaan
die een paar slokken water
drinkt om enigszins tot be
daren te komen.
Dat meen je niet, verkie
zingsmoe," hikt hij na. De
verslaggever knikt echter ern
stig en vertelt dat politici bang
zijn dat flink wat Zeeuwen op
11 maart hun stem niet uitbren
gen omdat ze wel eens verkie
zingsmoe kunnen zijn. In één
jaar tijd zijn ze al minimaal drie
maal opgeroepen hun stem uit te
brengen. En de Zeeuws-Vla
mingen kiezers hebben, dankzij
de herindeling al vier maal de
kans gekregen te stemmen voor
een Tweede Kamer (2 x), ge-
meenteraad en waterschapsbe
stuur.
VVD-lijsttrekker J. Suurmond
zei enige tijd geleden dat zeker
in Zeeuws-Vlaanderen de op
komst voor de provinciale ver
kiezingen wel eens nadelig be-
invloed kan worden door al die
voorgaande verkiezingen. Ook
andere politici hebben zich in
soortgelijke bewoordingen uit
gelaten.
De Zimbabwaanse vluchteling
gelooft geen woord van wat hij
hoort. Verkiezingsmoe! Pas als
een andere cafébezoeker de
woorden van de verslaggever
bevestigt vraagt hij zich hardop
af waar je moe van kan worden.
.Moeten jullie dan uren in de
zon staan te wachten voor jullie
een stem mogen uitbrengen?
Moeten jullie uren lopen naar
het stemlokaal? Worden jullie
levens bedreigd als je openlijk
steun geeft aan de oppositie?
Moeten jullie bevreesd zijn dat
er gefraudeerd wordt met de
uitslag? Zijn jullie bang dat de
politie je de dag voor de verkie
zingen oppakt en martelt?" Hij
kijkt vragend en schudt zijn
hoofd. Bijna smalend hei-haalt
hij: „Verkiezingsmoe."
Tongogara, wat overigens een
schuilnaam is, vluchtte vorig
jaar uit Zimbabwe. In zijn ge
boorteland steunde hij namelijk
de Beweging voor Democrati
sche Verandering (MDC) van
oppositieleider Morgan Tsvan-
girai in de aanloop naar de lan
delijke verkiezingen. Hij werd
zo vaak bedreigd, 'ook door de
politie', dat hij kort na de ver
kiezingen zijn land verliet om
dat hij zijn leven niet meer zeker
was.
Met trots vertelt hij hoe vorig
jaar maart Zimbabwanen soms
meer dan 36 uur in de rij stonden
om hun stem uit te kunnen bren
gen. „Kilometerslange rijen
voor de stembureaus." Ook ver
telt hij over supporters van pre
sident Moegabe die mensen uit
die rijen voor de stembureaus
haalden omdat ze verdacht wer-
Jacques Suurmond is lijst
trekker en beoogd gedepu
teerde voor de WD. Suurmond
stelt zes eisen aan een goede se
cretaresse
1. Integriteit - Vertrouwelijke
zaken moeten vertrouwelijk
blijven. Niet alles kan naar bui
ten. Denk aan persoonlijke din
gen.
2. Betrouwbaarheid - zie ook
(1). Een secretaresse krijgt
alle politiek-bestuurlijke infor
matie die ze nodig heeft om
haar werk goed te kunnen doen.
3Oprechtheid - Een secretares
se hoeft niet te liegen of tele
foontjes af te houden. De gede
puteerde moet wil zal burgers
te woord staan.
Ideale secretaresse
4. Vakkennis - Een secretaresse
ondersteunt haar gedeputeerde.
Ze moet dus haar administratief
werk goed kunnen doen, maar
een secretaresse moet ook weten
hoe elektronische apparaten B
werken.
5. Organisatietalent - Een secrel
taresse krijgt het vrijwel volle-1
dige beheer over de agenda vanï
de gedeputeerde. Ze moet diens;
tijd dus goed indelen.
6. Representativiteit - Ze is tenl
slotte het visitekaartje. Haar j
presentatie moet goed zijn, zeis
een persoonlijkheid en beschikti
over goede contactuele eigen-
schappen. Fysieke details zijn
onbelangrijk.
Maurits Sep
den van steun aan de MDC. En
vervolgens verhaalt hij van
stembureaus in de stedelijke ge
bieden, waar de MDC veel steun
heeft, die plotseling waren op
geheven.
In zijn eigen stembureau in Bu-
lawayo, een grote stad in het
zuidwesten van Zimbabwe,
werden zelfs waarnemers van
het MDC gearresteerd terwijl ze
toezicht hielden op het verloop
van de verkiezingen. „Moegabe
zit er dankzij die intimidatie,
het geweld, de corruptie en de
fraude nog steeds."
Tongogara is na de beschrijving
van het verloop van de verkie
zingen in zijn land even stil,
drinkt zijn glas leeg en zegt
zachtjes dat verkiezingsmoe
heid op kan gaan voor Zimbab
wanen, niet voor mensen in Zee
land. „Het is bij jullie zo goed
geregeld, zo veilig, zo democra
tisch."
Anwar Ahmadi, eenlraakse
Koerd, kijkt net als Tongogara
verbaasd als hij de term verkie
zingsmoeheid hoort. Ook na uit
leg zegt hij dat hij er nog steeds
niets van snapt. „Jullie moeten
juist blij zijn. Jullie mogen en
kele keren per jaar stemmen.
Jouw stem telt, keer op keer, El
ke keer kunnen jullie een ander
bestuur kiezen als blijkt dat hel
zittende niet goed zijn best heeft
gedaan." Met nadruk: „Wees
blijEr wordt naar jullie geluis
terd."
Ahmadi is een aantal jaren gele-I
den uit zijn land gevlucht en
woönt alweer een tij d in Vlissin-|
gen. Lachend vraagt hij of de I
Zeeuwen ook kappermoe zijn. Ij
Daar heeft hij nog nooit van ge
hoord terwijl Zeeuwen toch mi
nimaal eens in de twee maanden
naar de kapper moeten. „Ter
wijl knippen toch heel wat lan
ger duurt dan stemmen."
Zelf mocht hij in zijn geboorte
land nooit stemmen. „Naar ons i
wordt niet geluisterd. Wij kun
nen niet eens onze mening ver
kondigen." Met een glimlach
vertelt hij dat Saddam Hoessein
vorig jaar honderd procent van
de stemmen heeft gekregén.
Daarvoor nam hijnet als veel
andere totalitaire dictators nog
genoegen met enkele tegen
stemmen. Vorig jaar duldde hij
zelfs deze schijnvorm van oppo
sitie niet, aldus Ahmadi. Wat
hem betreft houden Nederlan
ders direct op met het gebruik
van het 'belachelijke woord'
verkiezingsmoeheid. Volgens
hem wordt het alleen gebruikt
door politici die zich nu al
indekken voor stemmenverlies,
Net als Tongogara vindt hij dat
Zeeuwen hun zegeningen moe
ten tellen en blij moeten zijn dat
ze mogen en kunnen stemmen.
„Ik weet wat voor strijd er ge
voerd moet worden voor het 1
stemrecht."
Emile Calon
De Middelburgse Abdij, zetel van het provinciaal bestuur
zaterdag 1 maart 2003
Op het secretariaat van Ge
deputeerde Staten werken
zes secretaresses, van wie enke
len parttime en één al negentien
jaar. Samen stelden ze een lijst
op met zes eisen waaraan een
goede gedeputeerde moet vol
doen.
1Toegankelijk - Binnen én bui
ten de organisatie. De tijd ne
men om uitleg te geven, zodat
duidelijk is waarom een af
spraak haast heeft.
2. Vertrouwen - Hangt samen
met (1). De secretaresses willen
ook politieke informatie krij
gen, zodat ze weten waarom iets
nodig is, of juist niet. Ze doen
meer dan alleen afspraken ma
ken.
Ideale bestuurder
3Respect - Hangt samen met 1
en (2). Ze zijn geen boodschap
penmeisjes, al willen ze af en toe
best een boodschapje doen voor
de gedeputeerde.
4. Stress-bestendig - Een gede
puteerde moet niet meteen uit
zijn rol vallen als iets anders
loopt dan verwacht.
5, Betrouwbaar - Een gedepu
teerde moet zich aan afspraken
houden en niet op het laatste
moment bellen dat iets niet kan
doorgaan. De secretaresses hou
den niet van liegen, ze willen
hun geloofwaardigheid behou
den.
6, Humor - Want als een gedepu
teerde ergens in heeft gefaald,
willen ze hem wel een beetje
kunnen plagen.
Maurits Sep
De kloof tussen de jeugd
en de provinciale poli
tiek lijkt onoverbrugbaar.
Met een hip opgeleukte trai
ler probeert de provincie het
gat te dichten. Dit jaar wordt
het proefproject 'Jongeren
informeren Jongeren' afge
sloten. Het resultaat van de
anderhalve ton kostende
campagne is niet te meten.
Toch krijgt het project een
vervolg, „Uiteindelijk denk
ik dat de jongeren wel gaan
nadenken over politiek",
denkt projectleider Winnie
Tahitu.
De trailer schudt onder de
binnenstappende scholie
ren. Zomaar een doordeweekse
dag in februari, bij het ROC in
Vlissingen. Een heel communi
catieteam wacht de j ongeren op
Vier leden van Provinciale Sta
ten maken zich op voor de con
frontatie. „Willen jullie een
beetje dichter bi] de jongeren
gaan staan?", vraagt Tahitu.
„Anders schep je zo'n afstand."
Ze duwt de vier politici een
stukje naar voren. Nadat de jon
gens, meisjes zijn er vandaag
niet bij, hebben plaatsgenomen
op de stoelen van plexiglas, stel
len de politici zich voor. Kees
van Beveren (CDA), Chantalle
Dupont (GroenLinks), Marian
de Krijger (Partij voor Zeeland)
en Teun van Oostenbrugge
(SGP). „Uit Bruinisse", voegt de
laatste eraan toe.
Of er al vragen zijn, probeert Ta
hitu. „Ja", gniffelt een scholier.
„Waar ligt Bruinisse?" Zoals het
een goed politicus betaamt,
neemt Van Oostenbrugge elke
vraag van een potentiële kiezer
serieus. „Als alle vragen zo
moeilijk zijn...", lacht hij.
Geduldig legt hij uit: Bruinisse
ligt op Schouwen-Duiveland,
bijna tegen Zuid-Holland aan.
De bijeenkomst bij hetROC
staat in het teken van de komen
de Statenverkiezingen. De
noodzaak daarvan ontgaat de
leerlingen. „Waarom wordt er
nu alweer gestemd. Wordt er
wat gedaan? Ik hoor ze allemaal
lullen, maar er gebeurt niets."
De provincie houdt zich bezig
met openbaar vervoer, inrich
ting van de ruimte en de aanleg
van wegen, vertelt Van Oosten
brugge. „De provincie gaat over
belangrijke besluiten die je niet
direct merkt."
Het provinciale project is drie
jaar geleden begonnen. Samen
met de Hogeschool Zeeland
probeert de provincie de betrok
kenheid van de jeugd bij het
openbaar bestuur te vergroten.
Stagiairs van de opleiding com
municatie van de hogeschool
trekken er samen met medewer
kers van de afdeling communi
catie de provincie door, op zoek
naar jongeren. Die vinden pro
vinciale politiek saai, traag, in
gewikkeld, ontoegankelijk,
grijs en stoffig, bleek uit het on
derzoek dat werd verricht voor
dat het project begon.
Bredabus
De provincie is een bestuurslaag
die ver van de mensen en dus
ook de jeugd afstaat, merken de
mensen die met de trailer rond
rijden. „De jongeren hebben
geen benul of ze voor iets bij dé
gemeente of de provincie moe
ten zijn", zegt Tahitu. „Maar als
er leerlingen uit Zeeuws-Vlaan-
deren zijn, beginnen ze gega
randeerd over de veerboten of
de Bredabus."
En inderdaad, het eerste echte
gespreksondeiwerp is het tarief
vangen." Maar dat is toch niet
veilig, reageren de Statenleden
geschokt. „Je moet rekening
houden met andere weggebrui
kers", vindt Dupont. De klas
haalt collectief de schouders op.
En dan ineens, is er wederzijds
begrip. Leraar Piet Smit legt uit
dat de jongens een boete krijgen
als hun scooter harder kan dan
de toegestane snelheid, zonder
dat is aangetoond dat ze ook
echt te hard rijden. „Dat is ver
keerd", vindt Dupont. „Maar
jullie rijden natuurlijk wel te
hard." Daar gaat het niet om,
vindt Smit. Automobilisten
krijgen ook geen bekeuring om
dat hun auto 180 kan. De politi
ci knikken. De jongens verlaten
de bus met een niet zo hippe lin
nen tas en een heuse belofte van
een politicus. Van Beveren heeft
de jongens toegezegd om dat
van die scooters uit te zoeken.
„Want dat is inderdaad
vreemd."
Nadia Berkelder
Vergaderdag in de Staten
Mechteld Jansen maakte voor deze PZC-bijlage een fotoreportage
tijdens de laatste vergadering van Provinciale Staten vóór de ver
kiezingen.
Als de discussie verder gaat over
scooters, gaapt de kloof tussen
politiek en burger breder dan
ooit tevoren. „De politie moet
echte boeven pakken in plaats
van ons geld uit de zak te klop
pen met de rollerbank", vindt
een scooterrijder. Want wat is er
nou mis met een scooter die
tachtig rijdt? „Het is een norm
die we met zijn allen hebben
afgesproken", betoogt Van Oos
tenbrugge. „Dat hebben vol
wassenen met elkaar afgespro
ken. Aan ons is niets gevraagd",
reageert de klas. „Ze moeten de
wet veranderen, zodat een scoo
ter wel tachtig mag rijden. Dan
kan de politie gewoon boeven
voor het fiets-voet veer. Leuk,
dat de Statenleden voor scholie
ren een goedkoper tarief hebben
geregeld, maar geldt dat ook
voor ons?, vraagt een jongen.
Deze groep gaat één dag in de
week naar school in Vlissingen,
de overige vier dagen werken ze
„Is dat tarief dan maar voor één
dag?" De politici denken eigen
lijk van wel, geven ze toe. „Dan
worden we dus genaaid", is de
conclusie. Zelfs een scooter, het
favoriete vervoermiddel van de
groep, is duurder dan de fiets.
Helemaal niet eerlijk, vinden ze
„Als je nog geen auto hebt, moet
je wel met de scooter. Fietsen is
te ver."
Een niet zo hippe linnen tas.
_iiSfctK
Bestuurslid Catherine Koster van vogelopvang De Mikke luistert naar de vergadering.
