Stalin was wreedste dictator ooit
PZC
PZC
Aantal burgerslachtoffers bij
oorlog in Irak niet te schatten
.1
Eigen familie moest het netzo hard ontgelden als andere onderdanen
Biljana Plavsic was
IJzeren Dame van
Servisch nationalisme
Sluiting krant leidt
tot meer weerstand
tegen regering Aznar
28 februari 1953
vrijdag 28 februari 2003
De wreedheid van Jozef Stalin is
vijftig jaar na zijn dood op 5
maart 1953 nog steeds angst
aanjagend. De man van staal
zaaide bijna dertig jaar dood en
verderf. Minstens twintig mil
joen mensen verloren hun leven,
miljoenen anderen werden naar
de rand van de afgrond gedre
ven. Parallel met de voortschrij
dende waanzin van het Stalinis
me, vernietigde de dictator ook
zijn eigen familie.
door Frank Hendrickx
Het 'wonderlijk, stralend,
witte berkenbosje', dat Jo
sef Stalin in 1918 bij hoge uit
zondering niet liet omhakken, is
nog zichtbaar achter de hoge ro
de muren van Zoebalovo, het
voormalige buitenverblijf van
de wreedste dictator uit de we
reldgeschiedenis. De rest van
het terrein, een kleine twintig
kilometer buiten Moskou, blijft
voor buitenstanders onzicht
baar.
Een bewaker met machinege
weer opent na lang aanbellen
het kleine luikje in de enorme
ijzeren poort, maar de vraag of
we de datsja mogen bekijken,
wordt met een ferm 'njet' beant
woord. Het luikje gaat weer
dicht, geen pottenkijker ge
wenst. Zo is het altijd geweest.
In Rusland zijn datsja's trofeeën
van de macht. Niemand wist dat
beter dan Jozef Stalin zelf. Het
was geen toeval dat hij dit land
goed uitzocht. Hier woonde tot
1918 de oliemagnaat Zoebalov,
een oude bekende. Als jonge re
volutionair had Stalin bij de
olieraffinaderijen van Zoebalov
stakingen en opstanden georga
niseerd. De revolutie draaide de
rollen om: Stalin, de ar
moedzaaier uit Georgië, greep
de macht, Zoebalov moest ver
trekken. Om zich aan de over
winning te herinneren, ver
noemde Stalin zijn nieuwe
onderkomen naar de voormali
ge eigenaar: Zoebalovo.
Hoofd van het huishouden op
Zoebalovo was Nadjezjda
(Nadja), dc 22 jaar jongere
vrouw van Stalin. Ze hadden el
kaar leren kennen in Sint Pe
tersburg toen Stalin na zijn
terugkeer uit Siberische bal
lingschap onderdak vond bij de
bekende revolutionaire familie
Alliloejev.
Stalins eerste vrouw, Jekateri-
na Svanidze, was in 1908 ge
storven aan tyfus. De zoon uit
dat huwelijk, Jakov, groeide op
bij Stalins schoonouders in Ge
orgië. Het was in Zoebalovo dat
Stalin voor het eerst een burger
lijk familieleven voerde. Zelf
was hij als Jozef Dzjoegasjvili
opgegroeid in een gezin dat
werd geterroriseerd door een al
coholische vader. In 1902 sloot
hij zich na een mislukte pries
teropleiding aan bij de revolu
tionaire beweging in Georgië.
Hij overviel een gevangenis, be
roofde banken om de partijkas
te spekken en organiseerde sta
kingen bij fabrieken. In die tijd
begon hij ook schuilnamen aan
te nemen. Eerst Koba en daarna
de naam die de wereld leerde
kennen: Stalin, de 'man van
staal'.
Hoe dichter hij bij de macht
kwam, hoe slechter het met zijn
gezin ging. Stalin begon zich te
ergeren aan de eigengereidheid
van Nadja. Vrouwen moesten
hun plaats weten. Nadja zag dat
anders. Eerst werkte ze als se
cretaresse bij Lenin, na diens
dood in 1924 ging ze studeren
aan een technisch instituut in
Moskou. Het leidde tot ruzies
waarbij Stalin vaak fysiek en
verbaal door het lint ging.
Na de geboorte van zoon Vasili
en dochter Svetlana wilde Nad
ja geen kinderen meer van Sta
lin. „Waarschijnlijk had ze toen
al besloten dat ze weg zou gaan
bij hem", zegt schrijfster Olga
Trifonova. „Uit haar medisch
dossier blijkt dat ze tien abor
tussen heeft gehad."
Kampen
Stalin groeide na de dood van
Lenin uit tot de leider die streef
de naar een versnelde collectivi -
satie en industrialisatie van het
land. De kampen vol 'vijanden
van het volk' werden de drijven
de kracht achter de slaveneco-
nomie. Nadja begon te gruwelen
van de politiek van haar echtge
noot. Ze hoorde van medestu
denten over de ellende in het
land en confronteerde Stalin
daar mee. De 'vader van het
volk' reageerde door de loslippi
ge studenten te arresteren.
Kort daarna liep een etentje in
het Kremlin weer uit op een ru
zie. Stalin bekogelde haar met
brood en dwong haar een glas
wijn leeg te drinken. De volgen
de ochtend werd ze dood in het
appartement gevonden. Zelf
moord is de officiële versie, al
zijn er nog steeds geruchten dat
Stalin verantwoordelijk was
voor de dood van zijn vrouw.
De dood van Nadjezjda leidde
de ondergang van de hele fami
lie Stalin in. De dictator ver
huisde naar de nieuwe datsja
Volynskoje. Zijn elfjarige zoon
tje Vasili en zevenjarige dochter
Svetlana bleven in het Kremlin
wonen.
Accent
De dood van Nadja kwam extra
hard aan bij Stalins eerste zoon
Jakov die in haar een nieuwe
moeder had gevonden. Stalin
verachtte zijn zoon wegens zijn
goedaardigheid en zijn zware
Georgische accent. Toen Jakov
een mislukte zelfmoordpoging
ondernam, schamperde Stalin:
,,Hij kan niet eens raak schie
ten." In de oorlog viel Jakov in
handen van de Duitsers. Stalin
weigerde hem te ruilen voor de
Duitse generaal Von Paulus,
want 'alleen verraders laten
zich gevangen nemen'. Jakov
werd geëxecuteerd.
Vasili overleefde de oorlog,
maar hij heeft dan al een naam
opgebouwd als alcoholist. Hij
maakte een carrière in het leger
en raakte steeds zwaarder aan
de drank. Met zijn vader com
municeerde hij voornamelijk
via briefjes. In 1962 drinkt hij
zich dood.
Dochter Svetlana was lange tijd
de lieveling van Stalin, maar de
relatie bekoelde toen ze trouw
de met de jurist Grigori Moro-
zov. Stalin wil geen joden in zijn
huis. Het huwelijk hield slechts
vier jaar stand. Svetlana zou
nog meerdere keren trouwen,
zonder ooit gelukkig te worden.
Ze woonde bijna vijftien jaar in
het beruchte Huis aan de Kade
tegenover het Kremlin. „Svetla
na heeft hier moeten toekijken
hoe Stalin haar tantes, ooms,
neven en nichten naar het kamp
liet sturen", zegt Mila Gapon,
medewerker van het museum in
huis.
In 1966 zou Svetlana naar Ame
rika vluchten. Het overlijden
van haar vader op 5 maart 1953
was vooral als een bevrijding
gekomen. Het was een trage,
pijnlijke dood geweest voor de
dictator. „God schenkt alleen
aan rechtvaardige mensen een
snelle dood", concludeerde
Svetlana. GPD
Stalin met zijn dochter Svetlana.
foto GPD/AP archief
door Clemens Ingwersen
De Bosnisch-Servische
politica Biljana Plavsic
heeft de bijnaam de IJzeren
Dame van het Servisch na
tionalisme in Bosnië verwor
ven door haar bevlogen steun
aan etnische zuiveringen.
De Britse Iron Lady, ex-pre-
mier Margareth Thatcher,
zal niet blij zijn met de verge
lijking, want Plavsic stapte
letterlijk over lijken om een
beruchte crimineel en et
nisch zuiveraar (Arkan) te
omhelzen. Britse arbeiders
zien misschien duidelijke
overeenkomsten, maar de
vrouw van de voormalige
Joegoslavische leider Milo
sevic, Mirjana, noemde Plav
sic treffender 'een vrouwelij
ke Mengele'.
Wartaal
Zelfs de top in Belgrado vond
Plavsic en andere Bosnisch-
Servische nationalisten ge
vaarlijke extremisten die
wartaal uitsloegen. Toch wa
ren de prominenten onder die
extremisten vaak geen onop-
geleide politieke avonturi
ers.
Plavsic werd in juli 1930 in
Tuzla uit een welgestelde en
hoog opgeleide familie gebo
ren. Plavsic begon ook een
academische loopbaan en
was onder meer hoogleraar
in de biologie in Sarajevo.
Tal van Servische academici
in die stad maken zichzelf
graag wijs dat hun loopbaan
beter zou zijn verlopen als
andere etnische groepen op
de universiteit niet waren
voorgetrokken
Zuiveringen
In deze wereld vol frustraties
was er maar weinig voor no
dig om als intellectueel in be
krompenheid te vervallen.
Plavsic werd politiek actief
als Servisch nationaliste. De
biologe kwam in de politieke
leiding van de Bosnische
Serviërs te zitten en riep ze
dat etnische zuiveringen een
natuurlijk fenomeen zijn en
geen oorlogsmisdaden.
Dat fenomeen maakte echter
ook een eind aan de geweld-!
dadige expansiedrift van de
Serviërs in Bosnië. Plavsic
zag dat niet in het minst voor
de slachtoffers veel te laat,
maar toch nog eerder dan;
haar chef Radovan Karadzic,
Ze steunde daarom de vre-,
desakkoorden van Dayton in
1995 en distantieerde zich;
van de radicaalste Serviërs.
In 1996 volgde ze Karadzic
als leider van de Serviërs van-
Bosnië op en steunde ze met
verve de westerse politiek die
de Serviërs op de knieën had
gedwongen.
Spijt
Daarmee toonde ze ook prag
matisch te kunnen zijn. Na
dat in 2000 was gebleken dat
ze werd gezocht door het Joe-
goslavië-Tribunaal, gaf ze
zichzelf in januari 2001 over.
Ze betuigde spijt voor 'de
door angst verblinde haatge
voelens' van destijds. Plavsic
bekende later schuld aan een,
van de aanklachten, vervol-,
ging, een misdaad tegen de
menselijkheid. Daarmee -
gokte Plavsic op een lagere
straf. De aanklagers lieten
vervolgens de andere aan
klachten. in het bijzonder
volkerenmoord, vallen. ANP
Biljana Plavsic
door Henk van den Boom
De altijd al kribbige ver
houding tussen de op
standige regio Baskenland
en het centrale gezag in Ma
drid heeft deze week een
nieuw dieptepunt bereikt.
Voor premier Aznar komt dat
op een ongelegen moment,
want hij heeft, in het kielzog
van Bush, zijn handen vol
aan de internationale kruis
tocht tegen terrorisme en de
oorlog in Irak.
Het gevecht van Aznar be
gint trekjes te vertonen van
zijn historische landgenoot
Don Quichot die het op het
laatst ook alleen moest opne
men tegen de windmolens op
de winderige hoogvlakte van
La Mancha. Na het miskleu
nen met de olietanker Presti
ge en de massale protesten
tegen zijn Irak-politiek lijkt
iedereen zich tegen hem en
zijn regering te keren nu on
derzoeksrechter Juan de 01-
mo het nodig vond om de eni
ge Baskischtalige krant
'Egunkaria' te verbieden.
De justitiële actie ging ge
paard met de gebruikelijke
bombarie, waarbij maar
liefst 300 politiemensen wer
den ingezet. De drie kanto
ren van de krant werden
gesloten en tien van de be
langrijkste medewerkers,
onder wie de hoofdredacteur
gingen achter de tralies. Hun
huizen werden verzegeld en
hun bankrekeningen geblok
keerd. De 150 mensen die bij
de krant werkten zaten van
de een op de andere dag zon
der baan.
Censuur
De sluiting van de krant
heeft de aloude discussie in
Spanje over persvrijheid,
vrijheid van meningsuiting
en censuur weer eens flink
aangewakkerd. Voor de Bas-
ken staat vast dat de regering
in Madrid de hand heeft ge
had in de sluiting, omdat de
persverklaring van Del Olmo
mede ondertekend was door
de minister van Binnenland
se Zaken.
Volgens die verklaring heeft
justitie de krant gesloten om
dat ze nauwe banden zou
hebben met de gewapende
afscheidingsbeweging ETA.
De rechter baseert zich op
drie brieven uit begin jaren
negentig die werden aange
troffen bij de arrestatie van
ETA-leden.
Onder aanvoering van de au
tonome regering gingen za
terdag tienduizenden Bas-
ken de straat op. Premier
Ibarretxe greep het werkbe
zoek van koning Juan Carlos
aan om zich bij de 'koning
van alle Spanjaarden' te be
klagen over de 'beknotting
van democratische vrijhe
den'. Het conflict escaleerde
toen bekend werd dat een
van de arrestanten had ge
probeerd zich in zijn cel op te
hangen.
Martelingen
Daarbij kwam de beschuldi
ging van hoofdredacteur M.
Otamendi, dat hij tijdens de
verhoren zou zijn gemarteld.
Hij zou gedwongen zijn om
langdurig lichamelijke oefe
ningen te doen. Ook zou hij
een paar uur naakt hebben
moeten wachten en zouden
politiemensen hem hebben
beledigd en hem hebben ge
dreigd neer te schieten als hij
niet zou bekennen. De Baski-
sche regering heeft verklaard
de beschuldigingen serieus te
nemen, maar de regering in
Madrid laat Otamendi ver
volgen wegens laster.
Egunkaria is niet de eerste
krant in Baskenland die op
last van Madrid moet zwij
gen. Vijf jaar geleden werd
Egin 'tijdelijk' opgeheven
omdat ze ervan werd be
schuldigd de spreekbuis van
de ETA te zijn. Tot op heden
heeft de rechter nog geen uit
spraak gedaan of de sluiting
al dan niet terecht was.
De Basken beschouwen het
ingrijpen als een beperking
van de persvrijheid en een
aanval op de Baskische taal
en cultuur. Een groep schrij
vers heeft zich tegen het 'to
talitaire ingrijpen' verzet.
Volgens hen is Egunkaria
niet de spreekbuis van de
ETA. Ook andere meningen
dan die van de radicale Bas-
ken komen aan bod, zo beto
gen zij in een open brief in de
landelijke krant El Pais. Me
dewerkers van Egunkaria
zijn inmiddels begonnen met
het uitgeven van een vervan
gende krant. GPD
door Cees van Zweeden
Toen Colin Powell in 1991
werd gevraagd hoeveel Ira
kezen in de Golfoorlog waren
omgekomen, antwoordde hij:
„Dat is niet iets waar ik bijzon
der in geïnteresseerd ben." Of,
zoals een woordvoerder van
hem het later tegen de Boston
Globe formuleerde: „Om u de
waarheid te zeggen, dit is niet
een kwestie waar we ons op con
centreren."
Belangrijker was dat slechts een
paar honderd Amerikanen wa
ren omgekomen. Een herhaling
van Vietnam, waar 58.000 Ame
rikanen sneuvelden, was voor
komen. „Het spook van Viet
nam is definitief begraven in het
woestijnzand van het Arabische
schiereiland", sprak een geest
driftige president Bush.
Bush (de vader van de huidige
president) had gelijk. Toen zijn
opvolger Clinton acht jaar later
opnieuw ten strijde trok, ver
loor hij niemand. Maar de Ser
viërs, die elf weken lang werden
gebombardeerd, betaalden een
hogere prijs. Duizend burgers
verloren het leven, omdat de pi
loten hun dodelijke last van ki
lometers hoogte loosden. Daar
mee bleven die piloten buiten
bereik van het luchtafweerge
schut. Dat zij daardoor de trein
niet zagen die juist over de te
bombarderen brug reed, zoals in
Zuid-Servië gebeurde, was van
minder belang.
Volgens Howard Zinn, een his
toricus, hebben Amerikanen
geen benul van de tol die hun
oorlogen eisen. Ze herinneren
zich allemaal de foto van het
meisje dat met vreselijke brand
wonden wegrende, nadat ze
door napalm was getroffen.
„Maar tot vandaag hebben de
meeste Amerikanen er geen
flauw benul van hoeveel Vietna
mese soldaten en burgers (een
miljoen van elk) omkwamen
door Amerikaanse bommen",
schreef hij.
Niemand in Amerika weet hoe
veel Irakezen hun leven lieten in
de Eerste Golfoorlog, maar be
langrijker is dat niemand het
wil weten. Die oorlog, zoals de
nu nakende Tweede Golfoorlog,
werd gepresenteerd als een oor
log tegen één man, Saddam
Hoessein. Dat er in Irak ook nog
22 miljoen anderen mensen
woonden, die nooit voor de tiran
hadden gestemd, werd buiten
Irakese arbeiders installeren een pomp op een pas gegraven bron bij een familie in Bagdad. De Irakese
bevolking bereidt zich voor op het ergste, nu een oorlog steeds dichterbij lijkt te komen.
foto Jerome Delay/AP
beschouwing gelaten. Het aan
tal burgerslachtoffers in de oor
log van '91 liep ongetwijfeld in
de tienduizenden. Alleen al in
een enkele schuilkelder in Bag
dad kwamen ruim vierhonderd
mensen om, merendeels vrou
wen en kinderen, toen een bom
insloeg.
In de eerste vijf weken van de
oorlog werden 110.000 vluchten
boven Koeweit en Irak uitge
voerd, en werd 85.000 ton aan
bommen gegooid. Toen het
Iraakse leger in Koeweit goed
deels was vernietigd, vluchtten
duizenden Irakezen en Palestij-
nen (militairen en burgers) naar
Basra. Veertig uur lang werd het
konvooi van tweeduizend voer
tuigen, vooral burgervoertui-
gen, genadeloos gebombar
deerd. Beelden van de slachting
schokten de wereld; Moskou
brandmerkte de Amerikanen
als 'twintigste eeuwse barba
ren'.
Maar het Witte Huis omschreef
de vluchtelingen als 'folteraars,
plunderaars en verkrachters'.
Piloten kwamen opgetogen te
rug van Highway 80. Een van
hen, majoor Feeley, zei: „Dit
was een lot uit de loterij." Een
ander glunderde: „Zelfs in Viet
nam heb ik nooit zoiets gezien."
Nu Amerikaanse en Britse sol
daten opnieuw hun laarzen
poetsen, rijst de vraag hoe hoog
de tol is die de burgerbevolking
nu gaat betalen. Het Pentagon
zegt dat negentig procent van
alle bommen tegenwoordig pre-
cisiewapens zijn die door lasers
naar hun doel worden geleid. In
de vorige oorlog was dat slechts
tien procent. Het aantal burger
slachtoffers zou daardoor be
perkt kunnen blijven.
Saddamgrad
Maar het oogmerk van de ope
ratie is deze keer Saddam Hoes
sein van zijn troon te stoten. Dat
betekent dat Bagdad, een stad
van vijf miljoen zielen, genomen
moet worden. De tiran, die alle
biografieën van Stalin heeft
verslonden, zou van Bagdad een
Saddamgrad willen maken. Hij
zou de olievelden kunnen opge
ven, en de Amerikanen dwingen
tot huis-tot-huis gevechten in
Niemand weet hoe lang de oor
log zou kunnen duren. Optimis
ten speculeren dat Saddam
Hoesseins troepen zich binnen
luttele dagen overgeven, en dat
de schade tot enkele honderden
levens beperkt zal blijven. Pes
simisten zitten een ietsje hoger
met hun schattingen. De Medi
cal Association for the Preven
tion of War rekent op een half
miljoen doden, en dan alleen als
de oorlog tot een conventionele
beperkt blijft.
Die cijfers komen bovenop het
aantal levens dat de economi
sche sancties de afgelopen
twaalf jaar al hebben geëist.
Volgens dr. Eric Herring van
Bristol University heeft dat em
bargo, dat Irak van medicijnen
en voedingsmiddelen berooft, al
honderdduizenden slachtoffers
gemaakt Doel van de sancties is
Saddam Hoessein uit zijn zadel
te wrikken.
Maar, zoals minister Albright
van Buitenlandse Zaken het in
1996 formuleerde: „Het lijden
(van het Iraakse volk) recht
vaardigt dat doel - it's a price
worth paying." GPD
VERMISTEN - Meer dan twee
miljoen mensen worden ver
mist in het naoorlogse Duits
land. De West-Duitse regering
vreest dat 2.300.000 mannen,
vrouwen, en kinderen het le
ven hebben verloren of spoor
loos zijn. Deze cijfers worden
in het boekje Enkele feiten
over de Uitgewezenen in
Duitsland vermeld. Volgens
het boekje wonen er op het
ogenblik in West-Berlijn en
West-Duitsland 9.600.000 uit
gewezenen en vluchtelingen.
OPTIMISME - Er heerst weer
optimisme in de zak van Zuid-
Beveland. Deze week wordt
het tweede gat in de zeedijk bij
Ellewoutsdijk gedicht. Hierna
heeft het water bij éb en vloed
niet langer vrij spel in de Eve-
ringspolder. Naar verwach
ting zal de teerweg tussen El-
lewoutsdijk en Driewegen in
de nacht van zondag op maan
dag droogvallen. 'Het verkeer
op Zuid-Beveland zal dan
weer vrijwel normaal zijn.
BOOT - De VW's van Vlissin-
gen en Middelburg doen een
poging om voor het komende
toeristenseizoen een boot-
dienst Rotterdam-Veere of
Dordrecht-Middelbrug' tot
stand te brengen. De VVV's ho
pen hiermee de moeilijkheden,
die ontstaan zijn door de ver
broken normale verbindingen,
te overbruggen.
Hoofdredactie:
A L Oosthoek
D Bosscher (adjunct)
A L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Oostsouburgseweg 10
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel, (0118) 484000
Fax:(0118)470102
E-mail: redactie@pzc.nl
Vlissingen:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Fax (0118)470102
E-mail- redwalch@pzc nl
Goes: Voorstad 22
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel (0113)273000
Fax. (0113) 273030
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115) 645741
E-mail: redtern@pzc nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel. (0114) 372776
Fax. (0114)372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB.Zierikzee
Tel. (0111) 454647
Fax. (0111) 454657
E-mail: redzzee@pzc nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee, Goes en Hulst:
8.30-17.00 uur
Internet: www pzc.nl
Internetredactie:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
E-mail; web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 12 00 uur.
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag: tijdens kantooruren
zondag: van 16.00 tot 18 00 uur
Tel. (0118) 484000
Fax(0118)470100
Abonnementen
(bij acceptgirobetaling geldt een
toeslag van 2,00)
per maand: 20,50
per kwartaal: 55,10
per jaar: €209,90
Voor toezending per post geldt
een toeslag.
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor
het einde van de betaalperiode.
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vnjdag:€ 1.10
zaterdag. 1.65
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties
ABN AMRO 47.70.65 597
Postbank 35.93.00
Advertenties
Alle advertentieopdrachten worden
uitgevoerd onder toepassing van
de algemene voorwaarden van
Uitgeverij PZC BV alsmede de
regelen voor het advertentiewezen.
Tarieven kunnen tijdens kantooruren
worden opgevraagd.
Voor gewone advertenties:
Tel'(0118)484240
Fax:(0118)470100
Voor kleintjes: Tel (0118) 484321
Fax:(0118)484370
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Is een onderdeel van hel Wegener-concern. De door u
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dal wordt gebruikt voor onze
(abonnementen)administratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten en pro
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener ot door ons zorgvuldig geselecteerde
derden Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kurit u dit schrilteli|k melden bij PZC. aldelin?
3. Postbus 3229,4800 MB Breda
Behoort tot UJGQGTlGr
