Digitale troost na overlijden kind
1
1
PZC
Anja de Bruin is de nieuwe voorzitter van stichting Lieve Engeltjes
puzzel
15
16
21
ff
25
Tom Poes en de Ombrenger
recept
Zalm in 't potje
O
O
Casper Hobbes
het weer
donderdag Tl februari 2003
door Jan Vriend
Rouw verwerken via het
beeldscherm en het toetsen
bord. Het kan. Het werkt. Via de
stichting Lieve Engeltjes delen
momenteel bijna zevenhonderd
ouders in een uitwisseling van
e-mails hun verdriet na het ver
lies van een kind.
„Niemand kan ouders in zo'n si
tuatie beter begrijpen dan lot
genoten", zegt Anja de Bruin uit
Bovenkarspel. Zij is de nieuwe
voorzitter van de landelijke or
ganisatie Lieve Engeltjes die
met 113 vrijwilligers werkt.
Helpende handen en luisteren
de oren, ook al zijn ze digitaal.
Anja de Bruin is 46 jaar. Ze
werkt parttime in de jeugdhulp
verlening, is getrouwd met Bert
en moeder van twee kinderen.
Of eigenlijk: van drie kinderen.
Want twintig jaar geleden kre
gen ze een baby die ze Vanessa
hadden genoemd. Zij was hun
eerste kind. Het meisje werd een
maand te vroeg geboren en had
een hartafwijking.
Anja: „Op de dag dat ze ter we
reld had moeten komen, over
leed ze. Verlamd door verdriet
zijn we toen een beetje panieke
rig het ziekenhuis uitgevlucht.
Achteraf heb ik me daar vrese
lijk schuldig over gevoeld. Dat
we de realiteit niet onder ogen
hebben willen zien en niet bij
haar waren toen het voor haar
afgelopen was. Het heeft jaren
geduurd voor ik dat een plekje
heb kunnen geven."
„Contact met lotgenoten heeft
me geholpen om daar overheen
te komen. Dat contact verliep
via internet, waar de stichting
Lieve Engeltj es vi j f j aar geleden
begon met mailinglijsten van
ouders die hun kind waren ver
loren. Voor die tijd had ik nooit
wat met computers, maar toen
ik merkte dat ik er steun aan had
en anderen tot steun kon zijn,
zat ik uren achter het toetsen
bord. Het hielp me met het ver
driet om te gaan", zegt Anja.
Luisterend oor
„Een hulpverlener kan nog zo
begripvol zijn, maar het luiste
rend oor van iemand die zelf iets
Anja de Bruinvan de stichting Lieve Engeltjes: „Aan de buitenkant van de rouwverwerking is veel veranderd. Maar het stille verdriet van
binnen blijft." foto Joop Boek/GPD
dergelijks heeft meegemaakt
werkt altijd beter. Die weet wat
je voelt, die voelt wat je van bin
nen meemaakt." Zo verklaart ze
ook het succes van Lieve Engel
tjes, een organisatie die inmid
dels 667 leden telt. „Met de 113
vrijwilligers en een grote groep
gebruikers die gemiddeld tien
maanden blijven meedoen, is
onze organisatie jaarlijks goed
voor 100.000 uur onbezoldigde
hulpverlening."
Het begon met digitale praat
groepen voor ouders van overle
den baby's. Inmiddels zijn er
ook vergelijkbare maillijsten
voor ouders van overleden ou
dere kinderen en groepen voor
familieleden, vrienden, buren
en betrokken leraren. „We heb
ben ook een aparte lijst voor ou
ders bij wie de zwangerschap
onvrijwillig of vrijwillig is
onderbroken. Achter iedere
zwangerschapsafbreking zit
een verhaal. Je kunt je trouwens
afvragen in hoeverre het vrij
willig is als je weet dat je kindje
ernstig gehandicapt ter wereld
zal komen en een niet-mens-
waardig bestaan te wachten
staat."
Abortus
„Ook komen er reacties binnen
van moeders die een abortus
achter de rug hebben. Studentes
voor wie de zwangerschap te
vroeg kwam of vrouwen die nog
geen kind konden onderhou
den, bijvoorbeeld. Het botst om
deze moeders in contact te bren
gen met anderen die hun kind
minder vrijwillig kwijtraakten.
Maar toch vind ik dat we deze
hulpvraag op de langere termijn
niet kunnen afwijzen."
In haar beoogde voorzitterspe
riode (minimaal drie jaar) wil
Anja de Bruin een aparte con
tactgroep opzetten voor vrou
wen die een abortus hebben on
dergaan.
„Het zal misschien hevige reac
ties teweegbrengen, maar ik
denk dat we deze groep niet in
de kou kunnen laten staan. Ik
vind dat we open moeten staan
voor alle ouders die hun kind
1
2
3
4
5
6
7
8
9
11
1^
17
18
19
20
22
23
26
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
Horizontaal:
1 Belangstelling; 9. een groot aantal; 10. opsmuk; 11. rund; 12. bijb. figuur; 14.
thans; 15. bloedwei; 17. mollengang; 19. lievelingskostje; 21. bovendien; 22. droog
(van wijn); 23. rond voorwerp; 25. onder (in samenst.); 27. ingewijde; 30. loco cita
to; 32. Griekse letter; 33. symbool lood; 34. kokertje van zacht metaal; 36. warme
drank; 38. spelvoorschrift.
Verticaal:
1. Elp; 2. landtong; 3. voorzetsel; 4. persoonlijk vnw. (Fr.); 5. bijbelse naam; 6.
muzieknoot; 7. Japanse munt; 8. bijwoord; 13. tijdperk; 15. brede sjaal; 16. gewoon
lijk; 18. dochter van Cadmus; 20. oude Franse munt; 23. paringsdans; 24. duw; 26.
de Heilige Schrift; 28. dorsvloer; 29 vleesgerecht; 31. wedstrijdbeker; 33. wortel;
35. symbool beryllium; 37. hectogram.
Op elke regel twee woorden
invullen. Twee of meer eindlet
ters van het eerste woord zijn
meteen de beginletters van het
tweede woord.
Horizontaal:
5. Geen rustig bestaan (5);
In dezelfde mate kort van
stof (8);
6. Uitschakelen voor de ver
koop (8);
In deze bar gaat men onder
zeil (4);
7. Voor tafel en op tafel (4);
Opvliegende munt (7);
8. Gas om aan de bak te
komen (4);
Niet direct verschillend (7).
Verticaal:
1. Bestaande geleerde? (8);
Meer bij de tijd om de richting aan te
geven (5);
2. Geld als water? (8);
Zonder deze vis valt er niets van te
zeggen (4);
Oplossingen van gisteren:
Citaat:
Stroom, spant, broos, kennel, etiket, komeet, domper, moraal, Afrika, armada,
asbest, cachot, bobine, boiler. Het citaat is van Max Dendermonde: "De wereld zal
aan vlijt ten onder gaan".
Cryptogram:
Horizontaal: 1. Korst; 3. anker; 4. isis; 7. speer, 10. rolsprong; 11. isoleren.
Verticaal: 1. Krasser; 2. scene; 5. sonoor; 6. slagen; 8. Eolus; 9. repel.
©JFS.NL
3. Reisje voor een enkeling (7);
Bier met een hoeveelheid drugs aan
de maat (6),
4. Voornaam en smetteloos (4),
Na lang wachten is het definitief(8).
verloren hebben, op welke ma
nier dan ook. Want ook deze ou
ders hebben te maken met ge
broken verwachtingen en een
verwerkingsproces.
Een ander streven van de nieu
we voorzitter is om de ervarin
gen die Lieve Engeltjes in Ne
derland heeft opgedaan naar
het buitenland over te dragen.
„Op IJsland en op Aruba zijn al
mensen die onze organisatie
kennen en die ermee aan de slag
willen."
Gedichtenbundel
Bij het vijfjarig bestaan van
Lieve Engeltjes presenteerde
Herman van Veen onlangs de
gedichtenbundel 'Doodgewoon
mijn kind'. Hierin staat poëzie,
geschreven door ouders die hun
kind verloren. Op de achterkant
staat: 'Vaak komen de mooiste
liedjes uit een gekwelde ziel en
komen de mooiste gedichten uit
de donkerste ervaringen van het
leven.'
„Dichten helpt veel ouders hun
gedachten te ordenen", is de er
varing van Anja de Bruin. Het is
een manier om je verdriet, je
kwaadheid en je andere emoties
te richten op een punt waarop je
jezelf beter gaat voelen. En het
mooie van gedichten is dat ze
anderen die ze lezen weer troost
kunnen bieden."
,Het boek en de mailinggroepen
van Lieve Engeltjes onderstre
pen de groeiende aandacht voor
rouwverwerking na het verlies
van een kind. Verdriet dat vroe
ger werd weggestopt en opge
kropt, magnu de ruimte krijgen.
Ziekenhuizen en scholen weten
nu beter hoe ze ermee om moe
ten gaan en ook bij uitvaartbe-
geleiders krijgt het afscheid van
een kind nu veel meer een per
soonlijke invulling. In die zin is
er aan de buitenkant veel verbe
terd. Maar het stille verdriet van
binnen blijft. Daarom is er via
de internetlijsten nog veel te
doen." GPD
De Stichting Lieve Engeltjes is uit
sluitend via internet bereikbaar.
Inlichtingen: wivw.lieve-engel-
tjes.nl
De gedichtenbundel 'Doodgewoon
mijn kind' heeft ISBN-nummer 90-
5179-074-0.
Toonder Studio's
De geleerde bracht zijn voertuig slippend tot stilstand,
toen hij de beide gezagsdragers gewaar werd. „Een ogen
blikje, mijne heerschappen", riep hij neuzerig door zijn
masker. „Ik moet u ja zovoort spreken! "„Wat is dal voor
een pijpleiding op uw hoed?" vroeg de politiechef, toen hij
dichterbij kwam. „Dat is der aanzuiger uit ener Ommo-
biel", verklaarde de geleerde. „Die benodigt men ja; want
er wordt onverantwoordelijkerwijze met der atmosferi
sche lucht heromgeknoespeldZonder der ombrengerpijp-
lijn krijgt men ja ener vaatvemauwering in der schedel. U
moet hier als behoorde een halt toeroepen
De Engelsen zijn verzot op hun fishca
ke waarvan het huidige recept uit het
midden van de 19e eeuw stamt. Een der
gelijk gerecht kennen we in ons land
niet. Met de zalm in 't potje wordt de
fishcake wel vrij dicht genaderd. Het ge
recht kan met vrijwel alle stevige vis
soorten, zoals kabeljauw, zalmforel en
harder worden samengesteld.
Voor 2 hoofdgerechten:
200 gram filets van Noorse zalm
zout
2 - 3 dunne schijfjes limoen of citroen
400 gram aardappelen, eventueel afko
kers
4 eetl. melk
1 ei, losgeroerd
ca. 30 gram zachte boter
witte peper uit de molen
4 bosuitjes, met veel groen, gesnipperd
2 eetl. droog kruim van witbrood
1 eetl. fijngeraspte oude of overjarige
Goudse of Parmezaanse kaas
1 eetl. fijngehakte (blad)peterselie
ca. 1 eetl. gesmolten boter
Breng een royale hoeveelheid water aan
de kook. Voeg wat (zee)zout toe en laat
de limoen- of citroensap er op drijven.
Spoel de vis onder stromend koud water.
Leg ze in het kokende water. Temper on
middellijk daarna de warmtebron. Houd
de vis 5 minuten tegen de kook aan.
Neem daarna de zalm uit de pan en laat
ze op een zeef uitlekken en grotendeels
afkoelen. Verdeel de zalm, die dan nog
net niet helemaal gaar dient te zijn, daar
na in kleine stukjes.
Kook de aardappelen gaar in ruim water
waaraan wat zout is toegevoegd. Wrijf
de gekookte aardappelen door een fijne
Vooruitzichten
weer
vrijdag
zaterdag
zondag
maandag
max.
9°
10°
9°
7°
min.
7°
8°
5°
4°
wind
Z 5
ZW 5
Z 5
W 5
Zon
vandaag
op 7.34
onder 18.13
Maan
vandaag
op 6.22
onder 13.4)
Nautisch bericht
Overwegend goed zicht bij een meest matige zuid tot
zuidoostelijke wind. Zeewatertemperatuur rond 5 graden.
„Zou Bommel dan toch gelijk hebben?" vroeg de magi
straat zich af. Maar het drong al spoedig tot hem door, dat
deze gedachte te gek was, en hij schudde het hoofd.
„De om kan niets met dat kinderachtige gevoel te maken
hebben", verklaarde hij. „Stel je voor. De toekomst van
Rommeldam staat op het spel! Nee, we zullen alle knappe
koppen van de stad bi j elkaar roepen, en dan vinden we wel
een andere oorzaak. Ik geef toe, dat die uitbarsting van
duizels onder de bevolking me zorgen geeft. Daar moet iets
tegen gedaan worden. Ik zal een spoedvergadering beleg
gen."
Waterstanden
DONDERDAG
27 FEBRUARI
Vlissingen
Terneuzen
Cadzand
Roompot Buiten
Roompot Binnen
Zierikzee
Krammersl. West
Hansweert
Stavenisse/Yers.
VRIJDAG
28 FEBRUARI
Vlissingen
Terneuzen
Cadzand
Roompot Buiten
Roompot Binnen
Zierikzee
Krammersl. West
Hansweert
Stavenisse/Yers.
Hoog water
uur cm uur cm
11.25 167 23.59 158
11.45 190 --.
10.59 159 23.35 148
11.25 130
12.36 113 --.
00.00 107 12.45 134
00.00 114 12.34 139
12.15 203
00.00 108 12.45 134
Hoog
uur cm
12.31 195
00.17 181
12.05 184
00.05 116
01.16 100
01.25 120
01.25 126
00.49 196
01.36 121
water
uur cm
12.44 218
12.39 148
13.46 130
14.00 153
14.16 161
13.26 232
14.06 155
Laag water
uur cm uur cm
05.09 1 52 1 7.56 151
05.36 158 18.15 1
04.56 1 43 1 7.35 l
05.15 118 17.54 lil
06.06 110 1 8.45
06.05 1 28 1 8.55 125
06.26 126 19.00 125
06.00 173 18.39 127
06.04 125 19.00 123
Laag water
uur cm uu
06.28 176 18.4
06.56 185 19.16 1
06.06 167 18.30 1
06.25 133 19.04 118
07.05 123 20.05 111
07.25 141 20.15 12!
07.30 1 44 20.06 131
07.16 1 99 1 9.39 153
07.25 141 20.16 123
i 13
door Bill Watterson
IK MOET MIJN EGO IN DE
WACHT KUNNEN ZETTEN
lichte sneeuw
rs
matige sneeuw
zware sneeuw
lichte regen
matige regen
1030
zware regen
Isobaar
Europa: Veel zon
Hans Belterman
zeef of gebruik een pureeknijper. Ver
meng de aardappelen met melk, losge
roerd ei, 20 gram zachte boter en een
beetje peper.
Schep er eerst de bosuitjes en daarna de
zalmstukjes door.
Doe alles over in beboterde een-per-
soons ovenvaste schaaltjes. Bestrooi de
gerechten met het mengsel van brood
kruin, geraspte kaas en peterselie.
Sprenkel er een beetje gesmolten boter
over.
Plaats de schaaltjes in het midden van de
tot 200°C. voorverwarmde oven. Laat er
in 16 - 18 minuten een fraai korstje op
bakken.
Presentatie: dien de gerechten op in de
ovenschaaltjes. Geef er een salade met
(veel) tomaten bij en zet een mand met
knapperig stokbrood op tafel.
ffm o - o
VERWACHTING VOOR DONDERDAGMIDDAG Tl FEBRUARI
De zon is nog ruim vertegenwoordigd in grote delen van Europa- i
Alleen in het westen en zuidwesten komt vrij veel bewolking voor.
Dit hangt samen met frontale systemen die vanaf de oceaan naar
het Europese continent worden gevoerd. Op de Britse eilanden
vallen vandaag bovendien her en der buien. Het kwik loopter
uiteen tussen 9 en 12 graden. In Frankrijk ligt het kwik veelal rond
13 graden. In het noorden is er een beetje zon, in het zuiden valt
regen. In Oost-Europa is het zonnig, maar fris met zo'n -4 graden
in Rusland. In het noorden en midden van Scandinavië blijvende
maxima ook onder het vriespunt In Denemarken wordt het
ongeveer 2 graden. Rond de Middellandse Zee ligt het kwik ruim
boven 10 graden.
:'.y v-.Vi.:
Ik ga jou bij gym een
optater verkopen, kereltje
O JA PP DAT MOET
JE '5 DURVEN
Het weerbeeld gaat er de komende dagen Door: Rijk van Egdoiii
heel anders uitzien dan het fraaie
winterweer van de afgelopen tijd. De zon moet flink wat terrein
prijsgeven aan wolkenvelden en vanaf vrijdag nemen de
neerslagkansen sterk toe. Gisteren zijn vanuit het zuiden al de
eerste wolkenvelden over de regio getrokken. Vandaag hebben w
nog steeds te maken met bewolking maar er komen ook zonnige
perioden en het blijft wel droog. Bij een meest matige wind uit n
zuidelijke richting wordt het vanmiddag circa 13 graden. Komende
nacht houden we het bewolkte weerbeeld en blijven de nachtelijke
minima ruim boven het vriespunt. Morgen bedekken de wolken
een groter deel van de hemel en krijgt de zon maar spaarzaam de
kans op het Zeeuwse landschap te schijnen. Het wordt dan ook
met een middagtemperatuur van ongeveer 9 a 10 graden iets
minder warm. Vooral later op de dag wordt de bewolking soms
dik genoeg om wat regenwater te produceren. Gedurende het
komende weekeinde passeren enkele storingen die een
overwegend bewolkt
weerbeeld veroorzaken,
waarbij het soms wat
langduriger kan regenen.
Tussen de storingen in is er
gelukkig ook nog wel wat
ruimte voor de zon en weet het
kwik in de middag tot
ongeveer 10 graden te stijgen.
Daarbij waait er een vrij
krachtige wind uit zuid tot
zuidwestelijke richtingen.
Na het weekeinde lijkt het
wisselvallige weer voortgezet
te worden en is het voorlopig
gedaan met het rustige en
zonnige winterweer van de
afgelopen periode. De maxima
komen dan ook geleidelijk wat
lager uit.
Wolkenvelden
tv
Zeeland: Verandering
