ismijnen
moeten
•pletten
PZC
Helder in amper honderd woorden
Waterland bouwt aan nieuw elan
Gebrek aan beleid
voor archeologie
wreekt zich vaker
Waarschuwing directeur
Slepers trekken tanker los
.o^nc'<V,
C>
O
-*•
Jg
1 flH
Winkelier opgelicht
Boete voor joyrider
Inbraak in kerk
Motorrijder aangereden
LPF bijeen
Vlissinger aangehouden met drugs
Inbraken in bedrijfspanden
Bekeuringen in
Middelburg
swb
maandag 24 februari 2003
•anrHarmen van der Werf
BESKENS - Zeeuwse visaf-
jjgen moeten de handen ineen-
ian om overeind te blijven.
Lokerse, directeur van de
ituwse Visveiling Breskens,
pjidt dat dringend noodzake-
jk, omdat de wereld van de vis-
ijnen volgens hem een enorme
pjncentratiegolf wacht. „Zee-
indmoet op z'n tellen passen."
;oncentratie is niet te vermij -
ai,denkt Lokerse. De voor Ne
tland belangrijkste visquota
ijn dit jaar gelijk gebleven,
aar zoals overal betekent stil-
and feitelijk achteruitgang,
üeomzet van de vismijnen stijgt
jet, terwijl de kosten toene-
Vooral door samenwer-
u kun je toch besparingen
dorvoeren", aldus Lokerse. Hij
il 't liefst tot samenwerking
omen met de vismijn in Vlis-
jigen. Maar dat kan pas als die
rordt verzelfstandigd. Momen-
eel is de Vlissingse afslag nog
gemeentelijk bedrijf. De
:elfstandiging komt er na j a-
gesteggel binnenkort aan.
iVlissingse gemeenteraad be
er waarschijnlijk volgende
id over.
lar", stelt Lokerse, „we hoe-
niet per se alleen naar Vlis-
ïgente kijken. We kunnen ook
ir de grens gaan, naar Zee-
igge bijvoorbeeld." Het zou
zijn visie in elk geval heel
:ht zijn als Vlissingen met
•k in zee gaat. „Urk kan wel
aranderen dat Vlissingen o ver-
Énd blijft, maar hoe lang?" In
Urk staat verreweg de grootste
tismijn van Nederland.
Lokerse voorziet dat 'binnen nu
tn vijf jaar' hooguit vijf vismijn
organisaties over zijn. Urk met
Harlingen, Den Helder met Den
Oever en IJmuiden, Lauwers-
oog, de United Fish Auctions
(met vestigingen in Schevenin-
gen, Stellendam en Colijnsplaat
en Vlissingen-Breskens. „Of
die concentratie goed is, weet ik
niet", zegt hij. „Schaalvergro
ting hoeft niet tot betere resul
taten te leiden, kijk maar naar
de Greeneiy. Die is geen succes
gebleken."
J. van Nieuwenhuijzen, direc
teur van Ufa onderschrijft in
grote lijnen de visie van Lo
kerse. Zijn grootste zorgenkind
is Colijnsplaat, de kleinste vis-
afslag van Nederland. Hij wil er
zeker niet vanaf. „Als de vissers
blijven aanvoeren, blijft Co
lijnsplaat."
A. Bout, voorzitter van de vis
sersstichting die verantwoorde
lijk is voor het lossen en sorteren
van vis, laat over zijn inzet geen
misverstand bestaan. Hij wil de
vismijn in Colijnsplaat behou
den. De stichting die hij leidt,
wil daarvoor ook investeren.
Een nieuwe weeginstallatie is
besteld en een sorteermachine
voor vis komt op proef. „Ge
makkelijk zal het niet zijn", er
kent Bout. „Maar het moet in
principe mogelijk zijn de kosten
zo onder controle te houden, dat
Colijnsplaat kan blijven."
De vismijn in Vlissingen heeft
nog de beste papieren. Terwijl
de andere Nederlandse visaf sla
gen tot nu toe dit jaar met min
der omzet kampenis die in Vlis
singen juist gestegen, vertelt
directeur P. Dingemanse.
Lokerse zou het betreuren als
één van de vismijnen uit Zee
land verdwijnt. „Want als een
visafslag sluit, ben je op de lan
ge duur ook de vissersschepen
en de andere activiteiten kwijt."
SGP-lijsttrekker Wim Kolijn: recht in de leer, integer en met gevoel voor humor.
door Rinus Antonisse
MIDDELBURG - Gevoel voor
humor. Het is, denkend aan de
Staatkundig Gereformeerde
Partij, niet het eerste dat komt
boven drijven. Wim Kolijn (59),
voor de vierde keer aantredend
als lijsttrekker van de SGP, be
schikt erin ruime mate over. Hij
mag graag met een snedige op
merking, in onmiskenbaar
Zeeuws-Vlaamse tongval, voor
een lichte toets in het politieke
Statendebat zorgen.
Toehoorders moeten zich door
die kwinkslagen echter niet op
het verkeerde been laten zetten.
Want de Terneuzenaar Kolijn,
sinds 1987 in de Staten, is recht
in de leer. De mens is geneigd tot
alle kwaad en niet in staat tot
het goede. Niet voor niets is hij
landelijk voorzitter van SGP.
Hij verdedigt ook het zwaar be
kritiseerde standpunt dat er
voor vrouwen geen politieke
functies zijn weggelegd.
Kolijn bedrijft christelijke poli
tiek precies zoals het program
van zijn partij dat aangeeft. Dat
wil zeggen: „Bijbels, gericht op
Gods eer, op Zijn schepping en
het welzijn van ieder mens."
Andere trefwoorden uit dat pro
gram zijn Kolijn op het lijf ge
schreven: eerlijk, helder, zonder
omwegen en ongekunsteld. Hij
vP
V*
(t>
is aangenaam kort in zijn bij
dragen. Kolijn zei over langdra
dige betogen ooit: „De wet van
de Tien Geboden, amper hon
derd woorden, is altijd heel dui
delijk geweest."
Zijn optreden in de Staten is
fundamenteel, maar in zaken
waar dat minder aan de orde is
stelt zijn fractie zich opvallend
college-vriendelijk op, Hoewel
bewust buiten het dagelijks
provinciebestuur gehouden en
dus met zeven zetels tot de op
positie veroordeeld, valt de SGP
niet gauw het college van GS af.
Gezagsgetrouw of met het oog
op de toekomst?
Integer - nog zo'n trefwoord dat
Kolijn past. Vier jaar geleden
werd hij mede daarom uitverko
ren tot het beste Zeeuwse Sta
tenlid. Hij oordeelt op daden en
feiten, niet op veronderstellin
gen, was de algemene mening.
Zijn benoeming tot voorzitter
van de Commissie van Onder
zoek moet mede in dat licht
worden bezien.
Kolijn, werkzaam bij Dow Che
mical, is zijn geboortegrond het
Land van Axel altijd trouw ge
bleven. Hij weet ook heel veel
over de geschiedenis van
Zeeuws-Vlaanderen, al doet hij
daar bescheiden over. Zijn prin
cipiële opstelling heeft, verze
kert Kolijn regelmatig, niets
door Marcel Modde
NEELTJE JANS - Broeken zijn
tot kniehoog opgestroopt en
witte kuiten liggen lui in het
zacht kabbelende water van de
baai. Van achteren klinkt het
vrolijke gekrijs van kinderen,
die niet malen om een nat pak
in de waterspeeltuin. Een die
pe zucht luidt het begin in van
de vrije val met het bootje van
de hoge glijbaan. Op de kop
van de brug wordt het kapsel
gefatsoeneerd, dat door een
kunstmatig opgewekte wind
kracht twaalf uit model is ge
waaid.
Directeur Bert van de Hoef
heeft zijn ideaalplaatje voor
het komend seizoen al helder
op het netvlies staan. Wanneer
Waterland Neeltje Jans op 26
maart weer de deuren opent
voor publiek, zal er veel veran
derd zijn ten opzichte van een
paar maanden geleden. Met als
voorlopig hoogtepunt, de ople
vering (5 juli) van de Deltapla-
za, het nieuwe entreegebouw,
met daarin onder meer drie
filmzalen. De grootste zaal
(250 stoelen) is gereserveerd
voor de driedimensionale ver
toning van Waterwereld. Deze
Amerikaanse science fiction-
achtige verbeelding van de weg
die een waterdruppel aflegt, is
nu in het Nederlands vertaald.
Ook het geluid in de nieuwe
zaal zal aanmerkelijk beter
zijn dan de oude presentatie in
het augustus vorig jaar af ge-
brandde Deltapaviljoen, voor
spelt Van de Hoef.
Zijn pijpekrullen en schijn
baar eeuwige glimlach geven
de directeur iets clownesk. Op
en top een man die bij zijn aan
stelling als baas van het circus
een jongensdroom in vervul
ling heeft zien gaan. Tegen
woordig denkt hij ook in pira
mides. Amusement is de bodem
waar alles bij begint, zo is zijn
overtuiging. Mensen worden
verlokt. Een stapje hoger in
zijn schematische voorstelling
van de 'pretparkfilosofie' staat
de ontsnapping. Wie vervol
gens oog heeft voor bepaalde
estetische kenmerken, geniet
bijna ten volle van bezoek en
doet dat helemaal wanneer het
summum, het leren, wordt be
reikt.
Stormmachine
Het verwijt dat hij van Zee-
lands belangrijkste themapark
stukje bij beetje een 'ordinaire
speeltuin' zou maken ten bate
van de commercie, vindt bij
hem geen gehoor. Van de Hoef
realiseert zich dat het vinden
I van het juiste evenwicht tussen
lering en vermaak zeer nauw
Het themapark aan de stormvloedkering wordt flink op de schop genomen.
luchtfoto Buteijn
luistert. „De waterglijbaan is
het uiterste aan de amuse
mentskant dat wij hier kunnen
neerzetten. Verder moet je wat
dat soort attracties betreft niet
gaan. En dat willen wij ook
niet. De stormmachine is weer
een heel ander verhaal, een
prachtvoorbeeld van een mix
waar alle elementen inzitten
die Waterland nét dat speciale
moeten geven. In de eerste
plaats: hartstikke fun dat je
lippen bij windkracht twaalf
achter je oren waaien. Dan de
tweede trap: je stapt even op
een hele aparte manier uit de
realiteit van dat moment. Este-
tisch is het bijzonder, omdat de
machine straks mooi wordt
weggewerkt in het duinland
schap en je leert er ook nog eens
iets van, namelijk dat wind
kracht twaalf ontiegelijk hard
is."
Waterland appeleert momen
teel nog het meest aan het
werkeiland dat Neeltje Jans
ooit is geweest ten tijde van de
bouw van de stormvloedke
ring. Machines rijden in op
dracht van Rijkswaterstaat af
en aan om de levenloze en saaie
oksel van de haven tot een aan
genaam strandje te maken. Op
de kop van dat gebied worden
de strekdammen verlengd, die
straks door een brug met el
kaar zullen worden verbonden,
opdat een afgeschermde baai
ontstaat. Het parkeerterrein
verderop gaat even schuil ach
ter een paar flinke hopen
grond, bedoeld om ook die kale
vlakte een wat natuurlijker
aanzien te geven. Volgend jaar
worden er bovendien nog wat
bomen aangeplant en binnen-
duintjes aangelegd en dan
moet het nieuwe landschap
van Waterland Neeltje Jans
De stormmachine moet combineren wat Waterland Neeltje Jans wil bieden: plezier maken en iets le
ren. foto Dirk-Jan Gjeltema
grotendeels zijn uitgelegd, ver
wacht Van de Hoef. Nieuw
wordt ook een expositie, on
dergebracht in de groene vis-
kotter, over alles wat de mens
zoal eet uit zee. Daartoe wordt
onder meer een filmpje ge
maakt dat levendig toont hoe
wij op dat punt met de schelp
diercultuur omgaan, refereert
Van de Hoef aan een close-up
opname van het verorberen
van een oester. De rode kotter
gaat naar de schroothoop. Het
schip is zwaar verroest en past
niet meer in het geheel. Daar
voor in de plaats komt een half
in het zand ingegraven, houten
scheepswrak, waarin kinderen
naar hartelust kunnen klaute
ren. „Wil je aantrekkelijk blij
ven als attractie, dan moet er
eens in de drie jaar een duide
lijke vernieuwing plaatsvin
den", vindt Van de Hoef. In die
zin loopt zijn eerste cyclus ko
mend seizoen af en voegt hij
onmiskenbaar daad bij woord-
Toen Van de Hoef in 2000 aan
trad als de nieuwe directeur
van het toen zieltogende Wa
terland Neeltje Jans, nam hij
zich voor het bezoekersaantal
zo snel mogelij k weer tot grote
re hoogte te brengen. Vorig jaar
passeerden ruim 320.000 gas
ten de kassa, waarmee het
langzame herstel zich heeft
doorgezet. Of ooit de dikke
vierhonderdduizend uit de glo
rieuze beginjaren weer zullen
worden geëvenaard, durft de
directeur (nog) niet te voor
spellen.
Prikkelen
„De expositie over de Delta
werken en alles wat daar op
volgde, was toen hartstikke
nieuw. Na verloop van tijd had
den de mensen het wel gezien
en liep de belangstelling fors
terug. Juist daarom is het zo
belangrijk dat je op de juiste
manier de interesse blijft prik
kelen. Het wordt me steeds
duidelijker hoe dat moet. De
mens wil iets beleven, daar be
gint het bij. Pas op het aller
laatste moment is een aantal
ook bereid nog iets te leren.
Veel musea en centra beginnen
andersom, da's de fout!
Het constante tevredenhei-
donderzoek dat Waterland uit
voert onderzijn gasten, lijkt de
aanpak van Van de Hoef te sta
ven. „In drie jaar tijd is het
waarderingscijfer opgelopen
van een 6,4 naar een 8,2 gemid
deld Was de verblij fsduur toen
ongeveer drie uur, inmiddels is
dat vijf uur." Terwijl hij dat re
sultaat uitspreekt, is daar weer
die kenmerkende kwajongens
grimas. „Niet slecht, toch? Wij
blijven bouwen. Waterland is
nooit af."
BATH - Problemen met de stuurinrichting deden zondagoch
tend net na middernacht de tanker Normana vastlopen op de
Westerschelde bij Zuid-Saeftinghe. Het bijna 7000 ton me
tende schip liep na het verlaten van de Zandvlietsluis bij Ant
werpen aan de grond. Met sleepboothulp was het schip na
twintig minuten weer los. Het is op eigen kracht terug naar
Antwerpen gevaren om de mankementen in de stuurinrich
ting te laten verhelpen
ZIERIKZEE - Een winkelier in de Sint Domusstraat in Zie-
rikzee werd vrijdagmiddag door middel van een wisseltruc
door een onbekende man voor meer dan duizend euro opge
licht. De dader heeft de winkel verlaten en kon na ontdekking
van de oplichting niet meer worden achterhaald.
VLISSINGEN - Een veertienjarige jongen uit Vlissingen is
zaterdag op de bon geslingerd voor joyriden. De jongen was
even voor twaalf uur 's middags in de Dwarsstraat in Vlissin
gen in de auto van een familielid gestapt. Bij het starten van
de auto schoot hij een meter of zeven naar voren en botste te
gen een andere geparkeerde wagen. Beide voertuigen liepen
schade op. Er raakte niemand gewond.
foto Mechteld Jansen
VEERE - In een kerk in de gemeente Veere is in de nacht van
vrijdag op zaterdag ingebroken. De buit bestaat uit een
wandkleed en een collectezak. Het is nog niet bekend hoeveel
er in de collectezak zat en wat de waarde is van het wand
kleed.
met onverdraagzaamheid van
doen. „Wij eisen van niemand
net zo te denken en te leven als
wij." Hij mag het graag om
draaien: andersdenkenden zijn
ten opzichte van de SGP intole
rant. Begonnen als raadslid in
Terneuzen, is Kolijn steeds een
treetje op de politieke ladder ge
stegen Toch zegt hij zelf geen
kandidaat te zijn voor een GS-
zetel. Geen valse bescheiden
heid, maar een in de politiek on
gebruikelijke zelfkennis ligt
daaraan ten grondslag. Kolijn
vindt zich voor zo'n functie niet
de eerst in aanmerking komen
de SGP-er. Vanuit de Statenzaal
het dagelijks provinciebestuur
controleren ligt meer op zijn
weg.
VLISSINGEN - De LPF houdt
dinsdag een verkiezingsbijeen
komst in hotel Arion in Vlissin
gen. De broer van Pim Fortuyn,
Marten, zal daarbij aanwezig
zijn, aanvang 19.30 uur.
VLISSINGEN - Een 38-jarige motorrijder uit Middelburg is
zaterdagmiddag in Vlissingen aangereden door een afslaande
auto. De motorrijder haalde op de Scheldestraat een rij auto's
in die stonden te wachten voor het verkeerslicht. Tijdens het
inhalen reed een auto die bestuurd werd door een 42-jarige
Vlissinger, de wachtende rij uit om de Bouwen Ewoutstraat in
te rijden.
De motorrijder kwam bij de aanrijding ten val en is met een
pijnlijke enkel overgebracht naar het ziekenhuis. Beide voer
tuigen raakten beschadigd.
VLISSINGEN - Een 50-jarige Vlissinger is zaterdagochtend
omstreeks kwart voor elf aangehouden op het Scheldeplein in
Vlissingen. Hij wordt verdacht van het hebben en verhande
len van drugs. De man is voor verhoor meegenomen.
ZONNEMAIRE - In de nacht van vrijdag op zaterdag is inge
broken in een bedrijfspand aan de Dijk van Bommenede in
Zonnemaire. De toegang werd geforceerd en het pand werd
doorzocht, maar er is niets weggenomen. In dezelfde nacht is
ook ingebroken in een bedrijfspand aan de Wilgenstraat in
Oosterland. Ook hier werd de toegang geforceerd en het pand
doorzocht, maar werd er niets weggenomen.
door Rinus Antonisse
MIDDELBURG - De Zeeuwse
gemeenten en waterschappen
voeren geen eigen beleid op het
gebied van archeologie. Dat
wreekt zich steeds meer nu de
aandacht voor behoud van het
archeologisch erfgoed toe
neemt, mede door het Verdrag
van Malta, dat ook Nederland
onderschrijft.
Door het gebrek aan beleid ha
ken de gemeenten en water
schappen ook nauwelijks in op
de inspanningen van Rijk en
provincie voor de archeologie.
Als ze advies nodig hebben (of
móeten inwinnen) steunen ze
sterk op de Stichting Cultureel
Erfgoed Zeeland. Die kan het
werk dat daardoor toestroomt,
niet allemaal aan.
Dit bleek afgelopen vrijdag uit
een betoog van provinciaal ar
cheoloog R. van Dierendonck,
bij de presentatie van de Arche-
ologiebalans 2002 in Middel
burg. Hij zag wel enig licht glo
ren: Middelburg, Veere en
Vlissingen overleggen met el
kaar over de aanstelling van een
gemeentelijk archeoloog, al is
het voorlopig tijdelijk voor één
jaar.
Van Dierendonck gaf aan dat bij
het maken van plannen die in
grijpen in stad, dorp en land,
steeds meer archeologisch on
derzoek wordt uitgevoerd. Hij
schreef dat vooral toe aan het
provinciaal beleid. Desondanks
gaat het regelmatig mis, vooral
bij gemeentelijke plannen en
vergunningen die niet aan de
ruimtelijke ordening worden
getoetst. En de waterschappen
gaan hun eigen weg.
Werknemers
In 1998 werden acht archeologi
sche onderzoeken ondernomen,
in 2000 inmiddels 43 en in 2002
meer dan 100. Daarvoor worden
vooral particuliere bureaus in
gehuurd. Enkele bedrijven die
veel archeologisch onderzoek in
Zeeland doen, zijn in aantal
werknemers verdrievoudigd en
zelfs verzesvoudigd. Om aan de
sterke toename van de vraag om
archeologische informatie te
kunnen voldoen, zag Van Die
rendonck onder meer als oplos
sing de aanstelling van regiona
le archeologen.
S. van Dockum, plaatsvervan
gend directeur van de Rijks
dienst voor Oudheidkundig Bo
demonderzoek, lichtte de
(eerste) Archeologiebalans toe.
Die schetst de stand van zaken
van de archeologische monu
mentenzorg en geeft de bedrei
gingen van ruimtelijke ingrepen
aan. Voor Zeeland zijn opgeno
men het kleigebied en de Voor
delta/Zeeuwse stromen.
Uit de balans blijkt dat de ar
cheologische kennis over het
kleigebied - zo ongeveer de hele
provincie - overeenkomt met
het landelijk gemiddelde. Al
leen over de laat-Romeinse Tijd
tot het begin van de Middeleeu
wen (270-900) is minder be
kend. Over de
Voordelta/Zeeuwse stromen
wordt opgemerkt dat regelma
tig vondsten uit de Oude en Mid
den Steentijd (35.000-6450 voor
Christus) worden gedaan. De
Voordelta is van belang door
aanwezigheid van oude
scheepswrakken.
Bedreigingen
De oostelijke Westerschelde is
een gebied met kansen en be
dreigingen. Resten uit de Steen
tijd, verdronken dorpen en
scheepswrakken worden aan
getast door diverse ontwikke
lingen. Genoemd worden indu
strie en woningbouw in de
Kanaalzone Zeeuws-Vlaande
ren (en een tunnel onder het Ka
naal Terneuzen-Gent), glas
tuinbouw in Reimerswaal en de
Kanaalzone en de afkalving van
het Verdronken Land van Saef-
tinge.
MIDDELBURG - De politie
heeft tijdens toezicht in de Mid
delburgse binnenstad in de
nacht van zaterdag op zondag
twaalf bekeuringen uitgedeeld.
Eén bon was voor iemand die op
straat alcohol gebruikte, vier
keer werden bekeuringen uitge
schreven voor urineren op
straat en zes keer voor fout par
keren.
Verder werd een bon uitgedeeld
voor het veroorzaken van over
last. Ook verrichte de politie vijf
aanhoudingen: één keer in ver
band met de vreemdelingen
wetgeving, twee keer voor bele
diging van een agent, één keer
voor baldadigheid en één keer
voor vernieling.
