Guy Verhofstadt leidt gidsland PZC PZC Soldaat uit Alaska overvallen door twijfel in hete woestijn Arme Armeniërs naar de stembus I I Amerikaans beleid drijft op oliebelang België evolueerde van grijze muis tot geweten van Europa 18 februari 1953 dinsdag 18 februari 2003 In enkele jaren werd België van grijze muis tot hel opvallende geweten van Europa. Het keerde zich tegen Pinochet en Hai der en neemt nu positie tegen de oorlog in Irak. Maar ook in ei gen huis vallen er genoeg problemen op te lossen voor premier Guy Verhofstadt. door Pascale Thewissen Lang niet iedereen is blij met het 'diplomatieke reveil' van België. De Antwerpse dia mantwereld beklaagt zich over de kritiek van Amerikaanse klanten. Die schorten hun or ders op nu België, onder leiding van premier Guy Verhofstadt en minister van Buitenlandse Za ken Louis Michel, weigert de oorlogsmachine van George W. Bush onvoorwaardelijk te steu nen. De 'slabakkende' economie zal ook een rol spelen in de om zetdaling, maar toch. België profileert zich sinds het aantreden in 1999 van de paars groene regering (een coalitie van liberalen, socialisten en groenen) nadrukkelijk op het wereldtoneel. Verhofstadt, de eerste liberale premier sinds 1938, kondigt na de historische nederlaag van de christen-de mocraten de modelstaat België aan. Weg met het land van de duizend-en-één schandalen: de Bende van Nijvel, de moord op de Luikse burgemeester André Cools, de Agusta-smeergeldaf- faire. de dioxinekippen en de zaak-Dutroux. De sfeer in de Brusselse Wet straat is te vergelijken met die in Nederland in 1994, toen na ja renlange dominantie het CDA in de oppositie werd gedrongen. De nieuwe regering belooft kor te metten te maken met falende overheidsdiensten, politieke benoemingen en achterkamer tjespolitiek. Louis Michel wordt op pad gestuurd om mensen rechten te doceren. Hij krijgt al snel de bijnaam 'het geweten van Europa'. België verbaast de wereld met lessen in moraal. Na eerdere acties tegen Chili's Pinochet en Oostenrijks Jörg Haider laat het land zich ook in de Iraakse crisis niet onbetuigd. Onder druk van de meeregeren- de groenen en de komende par lementsverkiezingen van 18 mei (het gros van de Belgen is tegen de ooxiog) sprak België zijn veto uit tegen bewapening van Tur kije om het land te beschermen tegen een aanval van Irak. De Amerikanen reageren woedend. Ook Israël is weer eens furieus op België omdat de regering de zogenoemde genocide wet aan paste om de vervolging van de Israëlische premier Ariel Sha ron mogelijk te maken voor diens aandeel in het bloedbad in de Palestijnse vluchtelingen kampen van Sabra en Shatila in 1982. België is niet langer het kneusje van de internationale politiek. Het land lijkt onder leiding van Guy Verhofstadt de rol van Ne derland als gidsland over te hebben genomen. Waar België vroeger opkeek naar Neder land, is er nu sprake van enig medelijden, leedvermaak zelfs. Het opgeheven vingertje van Nederland over de sterke posi tie van het extreem-rechtse Vlaams Blok in Vlaanderen is na de soap rond de Lijst Pim For- tuyn misplaatst. Ethische kwesties In eigen land onderscheidt de regering-Verhofstadt zich voor al in ethische kwesties. Zo krijgt België na Nederland als tweede land ter wereld een euthanasie wet, mogen homo's er trouwen en blowers een joint opsteken. „Ik ben trots op de manier waar op de regering deuren heeft ge opend die potdicht zaten. Deze coalitie was grensverleggend", zei Verhofstadt daar zelf over in de krant De Standaard. Over zijn eigen persoon: „Mis schien moet ik wat rustiger wor den. Maar ik geloof niet dat alles in orde zal komen door niets te doen. Ik heb geen zin om elke dag aan de klaagmuur te staan. Dat verschroeiende tempo valt overigens wel mee." Nee, hi] is de Guy Verhofstadt van vroeger niet meer. De nu 49-jarige poli tieke wonderjongen uit Gent draafde soms wel erg door. 'Da joenk' werd hij ooit genoemd door een getergde vakbonds man, vrij vertaald: dat ettertje. Vroeger was Verhofstadt impul sief, ongeduldig, een drammer- tje. 'Baby Thatcher' luidde zijn bijnaam. De scherpe kantjes zijn er nu af. Hij is ook wat ge zetter; bourgondischer. Dat wekt in België vertrouwen. Zijn Europese ambities lijkt hij (voorlopig) te hebben opgebor gen. Hij wil zijn project afma ken. De liberalen willen graag verder met de groenen en de so cialisten. Maar op welke basis? De voorbije maanden werden de breuklijnen binnen de coalitie regelmatig zichtbaar. En ziet de kiezer paarsgroen II nog wel zit ten? Er ging de voorbije jaren nogal wat mis. De nationale luchtvaartmaatschappij Sabe na ging failliet; Mare Dutroux is nog steeds niet berecht voor het ontvoeren en vermoorden van jonge meisjes en tot overmaat van ramp verdwijnt de Formu- le-1 van Francorchamps. Vooral de groenen maakten het Verhofstadt moeilijk. De span ningen liepen in de tweede helft van de regeringsperiode hoog op. Zo lagen Ecolo (Waals) en Agalev (Vlaams) dwars bij de le vering van Waalse machinege weren aan Nepal. Minister Mi chel liet zich in die zaak van een andere kant zien. Als pragmati cus ditmaal, die besefte dat FN- Herstal de order hard nodig had. Dat er in Nepal een burgeroor log woedt liet hij schrappen van de website van zijn ministerie. Een van de grootste valkuilen lijkt echter de invoering van mi grantenstemrecht. Zowel de so cialisten en de groenen als de Franstalige liberalen van Louis Michel zijn vóór. Maar de Vlaamse Liberalen en Demo craten (VL&D) van Verhofstadt moeten ervan gruwen. Binnen de partij groeit het ongenoegen over de te linkse koers van de re GEORGIË 100 km - gering. Een groep ontevredenen heeft zich onder leiding van Eu roparlementariër Ward Beysen afgescheiden en verenigd in het Democratisch Appèl, dat straks wel eens stemmen kan afsnoe pen van de premier en de zijnen. Verhofstadt zegt altijd dat het succes van zijn beleid is af te le zen aan de verkiezingsuitslag van het Vlaams Blok: „De beste manier om iets te doen aan ra cisme, xenofobie en intolerantie is er niet over te praten, maar een concreet beleid te voeren is zijn opvatting. Afwachten of dat is gelukt. GPD De Belgische premier houdt morgen- de jaarlijkse Hofstadlezing in de Grote Kerk te Den Haag. Kirovakan p Sevan Leninakan ARMENIË Sevan- Kamo meer Araks TURKIJE Q Jerevan '•Q Ararat Dzjermuk RUSLAND NACHITSJEVAN (AZERB.) j:-' s O Nachitsjevan TURKIJE I IRAN '0~J Kirovabaa AZERBEIDZJAN Stepanafer. Goris Kafan van onze redactie buitenland De bevolking van de voorma lige Sovjet-republiek Ar menië mag morgen naar de stembus om een nieuwe presi dent te kiezen. Robert Kotsjari- an (49), moet het voor zijn twee de termijn opnemen tegen acht andere kandidaten. Kotsjarians belangrijkste ri vaal is Stepan Demirtsjian die ook nog familieredenen heeft om het tegen de president op te nemen. Het huidige staatshoofd versloeg Stepans vader, Karen, in 1999. Karen werd een jaar la ter doodgeschoten bij een aan val op het parlementsgebouw. Velen vermoeden dat Kotsjari- an er iets mee te maken had. De aanslag bracht het drie miljoen inwoners tellende Armenië in een diepe shock. Velen zien Demirtsjian (43) als grootste kanshebber. Volgens de peilingen krijgt hij ruim 55 pro cent, voldoende om de eerste ronde te winnen. „De president redt het alleen met massale ver kiezingsfraude. En daar hebben we in Armenië genoeg ervaring mee", zegt Demirtsjian. Met de val van het Sovjet-be wind raakte Armenië een grote afzetmarkt kwijt en de ecocJ mie stortte in. KotsjarianS die wel een beetje weten opa peppen. Zijn aanhangers\Ttzg| voor meer politieke onrust sa hij het veld moet ruimen. Het land grenst aan Geotp, Iran, Azerbeidzjan en Turfc; Met de laatste twee verkeertkj overwegend christelijke Ai& nië in onmin. De gemiddi Armeniër verdient slechts;! euro per maand. Het landhui een staatsschuld van 860 joen euro en de werklooslaj ligt op 9 procent. Liefst 2Qps cent van de bevolkingisdeaifP lopen jaren geëmigreerd. Tussen 1988 en 1994 voerdeAr- menië oorlog tegen Azert® dzjan over Nagorno-Karabaü een door Azerbeidzjan oma ten Armeense enclave. Deis volking, hoofdzakelijk bestaa de uit Armeniërs, vochtens bloedige strijd om buiten Aa beidzjan te blijven. In 1S| werd een wapenstilstandga ten. Een politieke oplosa voor het conflict is nog std niet bereikt. Van de overige karxdidateng&i Artashes Gegamian, een 53-;i rige voormalige communiste apparatsjik,, als kansrijkbijl verkiezingen. AFP/RTR/AA? door Bob Kroon Alle moralistische argu menten over Saddam Hoesseins massavernieti gingswapens ten spijt, hangt er een penetrante olielucht rond Washingtons drijfveren voor een aanval op Irak. Dat zeggen Zwitserse petroleum- sector-specialisten en zelfs Amerikaanse banken doen hier niet moeilijk over. „Koop aandelen in de Ameri kaanse petrochemische in dustrie", zo tipte Bank of America Securities begin de ze maand zijn beleggers. „Het openleggen van de olie velden en het eind aan onze kerheid in Irak biedt straks goede perspectieven," Als de Amerikaanse bezettings macht de 1500 bronnen van Irak heeft 'veilig gesteld,' al dus de bank, is het 'volkomen legaal' om uit de olieop brengsten het 'opstarten en de herstructurering van het Iraakse oliepotentieel te fi nancieren.' De huidige pro ductie van 2 miljoen vaten per dag, die door het olie- voor-voedsel programma van de VN wordt beheerd, kan in vijf jaar worden ver driedubbeld, aldus Bank of America. Dat is goed nieuws voor Amerikaanse toeleverings bedrijven in de oliesector als Halliburton, Baker Hughes en Weatherford Internatio nal en oliereuzen als Exxon Mobil, Unocal en Texaco, die al meer dan tien jaar door Irak zijn buitengesloten. Dode letter Ten faveure van de China National Petroleum Co., het Franse concern TotalFi- naElf, het Italiaanse ENI en het Russische Lu koil, hoewel deze contracten door de in ternationale sancties tegen Saddam Hoessein een zo goed als dode letter zijn ge bleven. In elk geval is Was hington momenteel driftig doende de kaarten te schud den en te herverdelen, aldus een zegsman van Opec, de or ganisatie van olie-exporte rende landen. In afwachting daarvan voor spelt Bank of America dat Amerikaanse olieaandelen de komende twaalf maanden met zo'n 33 procent stijgen - geen geringe prestatie in de huidige economische crisis. Als niet-Amerikaanse con tractanten hun deel van de koek willen veiligstellen, hangt dat af van de houding van hun regeringen in de ko mende confrontatie, aldus oud-CIA topman James Woolsey: „Alleen de coalitie partners mogen rekenen op samenwerking met Ameri kaanse maatschappijen in Irak." Texas Dat de oliereserves van Irak, na Saoedi-Arabië de groot ste ter wereld, een prominen te rol spelen in het 'Irak-syn- droom' van Bush en zijn vertrouwelingen is, gezien hun verleden, voor de hand liggend. Al in de jaren zeven tig, lang voordat zijn vader president werd, deed de jon ge George W. zijn intrede in de olie-industrie bij boor- maatschappij Ambusto Energy in Texas. In 1986 werd hij grootaandeelhou der van Harken, een firma die door de invloed van zijn vader in Bahrein een off shore exploratiecontract in de Perzische Golf verwierf Maar voox-al vice-president Dick Cheney heeft een met olie doordrenkt vei'leden. Hij was tien jaar lang topman van Halliburton, een markt leider in de petrochemische sector. Hallibui-ton was zelfs in 'schxxrkenstaten' als Ix*ak actief, zij het onder de dek mantel van 'geassocieerde firaxa's' als Di-esser Rand en Ingersoll-Dresser. Cheney heeft dit niet ontkend, maar schreef een en ander toe aan een 'ongelukkige fusie.' Dan is er nog Condoleezza Rice, de presidentiële advi seur voor Veiligheidszaken. Zij werkte negen jaar voor Chevron, die nu in het voor ste gelid staat om in het van Saddam bevrijde Irak aan de slag te gaan. 'Condi' deed het blijkbaar zo goed, dat de maatschappij een tanker naar haar vexmoemde. In haar nieuwe functie in het Witte Huis is Rice de archi tectvan de olie-strategie, die er vooral op is gericht Ameri ka's afhankelijkheid van Saoedi-Arabië te verminde ren. En in die planning staat Irak uitei-aard bovenaan ge- noteex'd. GPD Sinds dit weekeinde is de helft van Koeweit het exclusieve do mein van de Amerikaanse troepen. Vele tienduizenden solda ten maken zich klaar voor de oorlog tegen Irak. Sommigen zijn hier na de Golfoorlog al voor de tweede keer, voor ande ren is het helemaal nieuw. Ze weten allemaal precies waarom ze hier zijn: Amerika, Saddam, terrorisme. door Mark van Assen Hij heeft absoluut geen idee waar hij is. Ergens in de buurt van Irak, dat weet hij wel, want 's nachts kan hij de lichten van een olie-installatie zien. De woestijn wijst hein ook de weg niet: overal is zand, zo ver je kunt kijken. En wat er verder in de wereld gebeurt? Geen idee. Toespraak van Hans Blix? Mas sademonstraties? Verdeeldheid in Europa? „No, sir. We horen helemaal niks hier." De kleine marinier uit Cleve land, Ohio haalt wat pruimta bak uit zijn zak en propt het goedje achter zijn kiezen. Hij is nu vier weken hier. „Ik was net terug van een jaar in Japan. Kon ik net mijn vrouw en zoontje even zien en toen moest ik hier naar toe." Maar verder hoor je hem niet klagen. Hij is hier voor een goede zaak, vindt hij, en me teen schakelt hij over op solda tentaal. „We gaan naar binnen, zo snel mogelijk, en zetten er een nieuw regime neei-. Wij zijn er klaar voor." In de woestijn van Koeweit ver blijven, vex-box-gen achter kilo meters lange aarden wallen, op dit moment waarschijnlijk al rond de zeventigduizend solda ten. De overgrote meerderheid daarvan is Amei'ikaans. In de hele Golfregio is hun aantal in middels opgelopen tot honderd vijftigduizend. En ze blijven maar binnenstx-omen. Het leger heeft zelfs burgervliegtuigen ingezet: iedex-e dag komen er naar verluidt vijftien toestellen binnen, elk met een paar hon derd man aan boord. Koeweit heeft nu zo ongeveer het halve land tot militair ge bied verklaard. Het is een wat vx-eemde situatie. In Koeweit Stad lijkt elke dreiging afwezig, terwijl er in de woestijn alles op wijst dat een oorlog met Irak slechts een kwestie van tijd is. Talloze controleposten, elk be mand met zwaar bewapende mariniers, sluiten de verboden zone vrijwel hermetisch af. Ie der voertuig wordt grondig doorzocht, elk identiteitsbewijs gespeld. Bandensporen Vanaf de controleposten leiden bandensporen de weg naar de kampen, die op het oog wille keurig zijn opgezet in de einde loze woestijn. Sommige kampe menten reiken zo ver het oog kan zien, andere zijn niet meer dan een verzameling lage witte tenten met wat Hummer-jeeps eromheen en een Amerikaanse vlag in het midden. Af en toe klinken er mitrailleursalvo's of de doffe dreunen van het ge schut, wat erop duidt dat er met schei-p wordt geoefend. Heli kopters vliegen over en jeeps en trucks razen voorbij, vrijwel onzichtbaar in gigantische stof wolken. Groepjes mariniers ploegen in volle bepakking door het zand, met rode hoofden en druipend van het zweet. Anderen vullen zandzakken voor hun schut- tersput, lopen wacht, zetten Korporaal Ward moet ieder uur vier veldflessen water leegdrinken. foto Desmond Boyland/RTR tenten op of breken die af. De meesten doen wat ze iedere dag doen sinds ze hier zijn: trainen, tx-ainen en nog eens trainen. Zo als de 21-jarige korpoi*aal Jon Ward uit Alaska. Met samenge knepen ogen kijkt hij tegen de zon in naar een truck die zacht jes komt aanrijden. Het voei- tuig is besmet met gifgas en het is zijn taak om he.t weer schoon te krijgen. Zogenaamd dan, want het is een oefening. Hij is helemaal ingepakt, geen enkel deel van zijn lichaam is onbe dekt. Achter de glazen van zijn gasmasker parelen zweetdrup pels, met gedempte stem zegt hij dat het onder zijn kleding een graad of vijftig is. Hij heeft zijn pak al vier uur aan. Ieder uur moet hij vier veldflessen water leegdrinken, zo'n tweeënhalve liter. En het is nog maar lente. Over een paar maanden is de buitentemperatuur vijftig gra den. Onbevreesd Ward dient bij het Combat Ser vice Support Batallion 12, een onderdeel van een NBC-een- heid. NBC staat voor 'nuclear, biological and chemical warfa- re' (nucleaire, biologische en chemische oorlogvoering). De jonge Amerikaan en zijn colle ga's moeten in actie komen als Saddam Hoessein inderdaad massavernietigingswapens blijkt te hebben en die vervol gens ook nog eens inzet tegen de Amerikaanse troepen. „Ik ben niet bang", zegt hij. „Ook al hebben we hier in de praktijk nog geen ervaring mee opge daan. Maar we zijn goed ge traind en ik heb vertrouwen in het materiaal waar we mee wer- ken." Officieel is niemand bang. Offi cieel weten alle soldaten precies waaxvoor ze hier zijn: om Ame rika te beschermen, om Saddam weg te krijgen, om af te rekenen met het terrorisme, om de we reldvrede te bewaren. Maar wie Jon Ward vraagt of een jongen van 21 jaar uit Alaska, die in het leger ging om iets te doen met zijn leven en die een vrouw heeft en een kindje van drie, bereid is om te stexven in een woestijn in een land waar hij misschien nog nooit van heeft gehoord, krijgt als eerste antwoord een lange stilte. En dan, nog steeds ge dempt van achter het gasmas ker, maar toch iets zachter dan daarnet: „No comment." GPD MILJOENENHULP - West- Duitsland schenkt grote par tijen basaltsteen en rijshout voor het herstel van de dij ken. Westduitse steenzetters komen helpen bij de opbouw. Zij brengen ook pompen, kipwagens, draglines, woon wagens en vrachtauto's mee. De totale omvang van de hulp bedraagt zo'n vijf mil joen Duitse mark. ONDERWIJS - Bijna overal in het. overstroomde gebied, behalve op Schouwen-Dui- veland, komt het onderwijs weer op gang. Veel getroffen scholen vinden onderdak in een leeg lokaal van een nabu rige school. In Oud-Vosse- meer g'ebraiken drie scholen bij toerbeurt het gebouwvan de christelijke school. MAALTIJD - In Bruinisse is een centrale keuken inge richt voor de vijfhondeni; mensen die er werken aan herstel van de dijken. Voor tachtig cent kunnen zij een warme maaltijd krijgen. TREIN - Het spoor tussen Bergen op Zoom en Kil land i: weer begaanbaar. Een goe derentrein met zestigdui zend zandzakken en rijf wagons zand is over bfi baanvak naar Rilland gere den. Het zand is bestem voor een nooddijk in Rilland Hoofdredactie: A. L. Oosthoek D. Bosscher (adjunct) A. L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Oostsouburgseweg 10 Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Fax-(0118) 470102 E-mail: redactie@pzc.nl Vlissingen: Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Fax. (0118) 470102 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Voorstad 22 Postbus 31 4460 AA Goes Tel (0113)273000 Fax (0113)273030 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel (0115) 645769 Fax (0115)645741 E-mail: redtern@pzc.nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel. (0114) 372776 Fax. (0114)372771 E-mail: redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel. (0111)454647 Fax. (0111)454657 E-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur Zierikzee. Goes en Hulst: 8.30-17.00 uur Internet: www.pzc.nl Internetredactie: Postbus 18 4380 AA Vlissingen E-mail: web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden; j zaterdags tot 12.00 uur- Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag: tijdens kamexve zondag: van 16 00 tot 18.00 uur Tel (0118)484000 Fax (0118) 470100. Abonnementen (bij acceptgirobetaling geldt een toeslag van 2.00) per maand; 20,50 per kwartaal" 55.10 per jaar: 209.90 Voor toezending per post geldt een toeslag. E-mail: lezersservice@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk. 1 meandvoor het einde van de betaalperiode Losse nummers per stuk: maandag t/m vrijdag 1.10 zaterdag: 7.65 Alle bedragen zijn inclusief 6%Bi» Bankrelaties ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties Alle advertentieopdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de algemene voorwaarden van Uitgeverij PZC BV alsmede de regelen voor het advertenliewezen Tarieven kunnen tijdens kantoon^ worden opgevraagd. Voor gewone advertenties. Tel (0118) 484240 Fax (0118)470100 Voor kleintjes: Tel. (0118)48432' Fax- (0118)484370 Auleursrechten voorbehouden .J#i Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV >s een onderdeel van hel Wegener-concernW aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebrv-'W (abonnementen)administratie en om u te (laten) mtormeren over voor u relevante duclen van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener ot door onszotgvuiag derden. Als u op deze intor malie geen prijs stelt dan kunt u dit schrifteii|k melden bi rw- lezersservice. Postbus 3229.4800 MB Breda. Behoort tot LLIGQGflGr

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2003 | | pagina 4