PZC
Thermphos in vreemde handen
Rijk onder vuur door
bezuinigen op natuur
Dreunende dance en gevatte gedichten
Onderzoek naar
energieproef met
osmose-techniek
15
Poorter opent landelijk partijbureau in Zierikzee
Buitenlandse investeerders nemen Vlissings fosforbedrijf over
Provincie zet
twee extra
archeologen
aan het werk
Tiplijn voor
onderzoek
naar moord
Sint Philipsland
Scherper toezicht op instellingen
Tv-programma verdwijnt mogelijk
LPF steunt plan behoud veerboot
Kenniscentrum voor de zorg
woensdag 12 februari 2003
door Marcel Modde
ZIERIKZEE - De politieke
groepering De Omkering van
Jeanette Poorter opent in Zie
rikzee een landelijk partijbu
reau. Vanuit dit hoofdkantoor is
het de bedoeling te werken aan
de verdere opbouw en uitbouw
van de partij. De vestiging gaat
tevens dienen als dependance
van Artemis, de organisatie die
ijvert voor arbeidsreïntegratie
van vrouwen.
Het bureau wordt onderge
bracht in het winkelgedeelte
van het pand Korte Sint Jan
straat 19 in het centrum van
Zierikzee. Het moet gaan gelden
als de centrale basis van de par
tij, waar spreekbeurten en an
dersoortige bijeenkomsten zul
len worden voorbereid, aldus
Poorter. Ook wordt de landelij
ke ledenadminstratie vanuit
Zierikzee bijgehouden.
De Omkering werd november
vorig jaar door Poorter, direc
teur van Artemis, opgericht en
wil bij de eerstvolgende verkie
zingen voor de Tweede Kamer
meedoen. De partij huldigt als
belangrijkste principe dat de
kiezers bij het partijprogramma
moeten worden betrokken, wil
len ze ook daadwerkelijk vat
krijgen op de politiek. De in
vloed van de vrouw wordt daar
bij centraal gesteld.
De Artemiscentra worden
opengesteld voor discussiegroe
pen. De dependance van Arte-
mis in Zierikzee zal volgens
Poorter vooral het karakter van
steunpunt krijgen, naast een
soortgelijke vestiging in Hulst
en het hoofdkantoor in Middel
burg. Voor grotere presentaties
en instructiebijeenkomsten
wordt uitgeweken naar het mul
tifunctioneel centrum in de wijk
Malta. Artemis heeft verder ves
tigingen in Drachten, Maas
tricht en Velp.
Het landelijk partijbureau an
nex dependance wordt vrijdag
om vier uur officieel geopend.
Poorter is vanaf zes uur aanwe
zig om haar pas verschenen
boek De Omkering te promoten.
Winnaar Quirien van Haelen: „Ik ben een Don Juan, lokaal gezien." foto Lex de Meester
doorErnst Jan Rozendaal
VLISSINGEN - Dinsdagavond en een
zaal met zeker honderd enthousiaste
jongeren, dat zal wel geen poëzievoor-
dracht zijn. Dus wel. In het Arsenaal
theater in Vlissingen werd gisteravond
voor het eerst in Zeeland een poetry
slam gehouden. Zes dichters die met el
kaar in het strijdperk treden, swingen
de muziek, flitsende videobeelden en
het lawaai van het publiek dat bepaalt
wie de winnaar is.
Het lijkt een fenomeen te worden. De
Wintertuin in Nijmegen organiseert
maandelijks poetry slams in Nijmegen
en Arnhem. Tijdens zomerfestivals als
Lowlands, Noorderzon en Oerol traden
de finalisten op van de eerste landelijke
finale die mei werd gehouden. Dit jaar
staat de landelijke poetry slam finale
gepland op 15 mei en het Zeeland Nazo
mer Festival voelt er wel voor dichters
die zich daar aandienen in het pro
gramma op te nemen.
Terecht, zo kon gisteren worden vastge
steld in Vlissingen. Het Arsenaalthea
ter had meer weg van een disco dan van
een zaal voor een literaire bijeenkomst.
Het podium werd gevuld door een groot
videoscherm en een draaitafelset waar
achter deejay Josito zich had opgesteld.
Naast hem Annika S. die de avond pre
senteerde. De video-improvisaties, on
der meer met beelden die eerder op de
dag in Zeeland waren gefilmd, kwamen
van veejay Grootendorst, terwijl de on
zichtbare MC Zingo het publiek vocaal
probeerde op te zwepen.
Afgewisseld door dreunende dance-
muziek, danwel een ouderwetse
Rawhide-tune of de Clash-klassieker
'London calling', kwamen zes jonge
performers naar voren. Drie ronden
waarin iedereen steeds drie minuten de
microfoon kreeg. In hoog tempo werden
gedichten voorgedragen, met een fikse
dosis humor en over onderwerpen die
jongeren bezighouden. Seks dus, ver
liefdheid, verbroken relaties, ge
slachtsziekte en problemen met ouders.
De Vlissingse dichter Frans van Dix-
hoorn vatte de thematiek in de pauze
samen als: waar tik ik 's morgens mijn
eitje? In sommige gevallen waren de
dichters mild provocerend, zoals Rot
terdammer Rijn Vogelaar die een ge
dicht opdroeg aan Osama Bin Laden en
alle terroristen, 'want poëzie is een
vorm van expressie en terrorisme ook'.
Het niveau was verrassend hoog. Sven
Ariaans uit Amsterdam bleek een he
dendaagse romanticus, het rapmanier-
tje van De Woorddansers (Jeroen
Naaktgeboren en Arie Hordijk) uit Rot
terdam gooide aanvankelijk hoge ogen
maar werd wat eentonig, Tjitske Jan
sen uit Utrecht was dichterlijk gezien
het grootste talent, maar Limburger
Quirien van Haelen ('Ik ben een Don
Juan, lokaal gezien') pakte het publiek
in met cabarateske verzen over pier
cings die zijn gebit verwoestten, een
ode aan zijn lerares Frans, de goede
raad van zijn vader ('vrij veilig want
voor je het weet zit je ook met zo'n
zoon') en de wens als dwarsligger te
worden begraven. De applausmeter
sloeg in het rood.
MIDDELBURG - Met de aan
stelling van twee nieuwe arche
ologen wil het dagelijks provin
ciebestuur de sterk toegenomen
werkzaamheden op het gebied
van archeologie te lijf gaan. Bij
de provincie zelf komt een zoge
heten beleidsarcheoloog, bij de
Stichting Cultureel Erfgoed
Zeeland (SCEZ) wordt, voorlo
pig voor twee jaar, een pro-
jectarcheoloog aangesteld.
Nederland heeft het Verdrag
van Malta ondertekend en zich
daarmee verplicht meer te doen
aan de bescherm ing van het his
torisch erfgoed. Een aantal
daaruit voortvloeiende verant
woordelijkheden is op het bord
van de provincies geschoven. De
huidige provinciaal archeoloog,
R. van Dierendonck, kan het
werk niet in z'n eentje aan.
Er is sprake van een onaan
vaardbare werkdruk, vooral
door het fors gegroeide aantal
adviezen waarom gevraagd
wordt (met name door gemeen
ten, maar ook door projectont
wikkelaars). Andere archeolo
gische activiteiten komen in de
knel, zoals de uitvoering van het
tien-puntenplan cultuurhisto
rie. Door een beleidsarcheoloog
te benoemen, kan de provinci
aal archeoloog ontlast worden.
Die kan zich meer gaan richten
op de uitvoering en de nieuwe
archeoloog op het beleid. Die
taakverdeling is volgens het da
gelijks provinciebestuur ook
naar de gemeenten toe helder.
Inventarisatie
De archeologische monumen-
tenkaart van Zeeland behoeft
dringend aanpassing. Door de
werkdruk kwam het daar niet
van. Aanstelling van een pro-
jectarcheoloog moet daarin ver
andering brengen. Naast de mo-
numentenkaart, moet deze zich
wijden aan het in beeld brengen
van negentig terreinen, waar
van de archeologische waarden
onduidelijk zijn. Daarvoor is
twee jaar uitgetrokken.
In een brief aan de Vereniging
Zeeuwse Gemeenten herinnert
het dagelijks provinciebestuur
eraan dat ook de gemeenten
steeds meer te maken krijgen
met werk op het gebied van de
archeologie. Daarvoor worden
nu veelal speciale (en dure) bu
reaus ingeschakeld.
Een mogelij ke oplossing is vorig
jaar al door de SCEZ aangege
ven, namelijk meer samenwer
king van gemeenten. Dat moet
leiden tot de aanstelling van een
of meer regio-archeologen.
door Rinus Antonisse
MIDDELBURG - Doordat de
rijksoverheid zijn verplichtin
gen niet nakomt, treedt vertra
ging op in de diverse projecten
voor herinrichting van gebie
den, zoals het Veerse Meer. De
geloofwaardigheid van de over
heid in het algemeen loopt forse
averij op en werkt cynisme in de
hand. Het draagvlak in de re
gio's voor een gezamenlijke
aanpak komt onder druk te
staan.
Deze forse kritiek op het rijks
beleid, met name dat van minis
ter Veerman van Landbouw,
Natuurbeheer en Visserij
(LNV), uit het dagelijks provin
ciebestuur in een brief aan de
statencommissie Ruimte, Mi
lieu en Water. Daarin wordt
opgesomd wat de niet mis te
verstane gevolgen zijn voor
Zeeland van de bezuinigingen
op natuur, landschap en landin
richting.
Alle natuuraankopen zijn per
december 2002 gestopt. De aan
koopplicht voor gronden die
binnen de zogenaamde Ecologi
sche Hoofdstructuur vallen, is
zelfs opgeschort tot voorshands
2004. Alleen aankopen waar
voor al een schriftelijk bod was
uitgebracht, worden nog afge
handeld. Het tot nu toe voor
spoedig verlopende Zeeuwse
aankoopbeleid komt in de knel.
In 2003 wordt het onmogelijk
om de verwerving van gebieden
af te ronden. Daarmee wordt
een streep gehaald door de na
tuurontwikkeling zoals die in
het Natuurbeleidsplan Zeeland
is voorzien. Voorbeelden hier
van zijn het plan Tureluur langs
de zuidkust van Schouwen-
Duiveland en kreekherstel in
West-Zeeuws-Vlaanderen
De aankoop van grond voor
aanleg van een brede groen
blauwe verbindingszone voor
de natuur, tussen Zwin en Zijpe,
is eveneens stilgelegd. Van kop
peling tussen natuur, recreatief
medegebruik en waterberging
komt hierdoor niets terecht. In
augustus 2002 kwam het plan
gereed voor een 'proeftuin
West-Zeeuws-Vlaanderen
plattelandsvernieuwing op ba
sis van agrarisch natuurbeheer.
Bij gebrek aan rijksgeld is uit
voering op korte termijn niet te
verwachten.
De voorbereiding van verschil
lende nieuwe projecten voor
landinrichting loopt vertraging
op, doordat er geen financiële
ruimte is om verplichtingen met
belanghebbenden aan te gaan.
Het gaat met name om Schou-
wen-Oost (plan Tureluur),
West-Zeeuws-Vlaanderen (ge
biedsgericht project) en Hoek.
Uitvoering van al lopende land
inrichtingsprojecten staat bo
vendien onder druk.
Verwachtingen
De provincie wilde dit jaar voor
6,7 miljoen euro aan projecten
in gang zetten. Het ministerie
van LNV komt niet verder dan
een bijdrage van 4,7 miljoen eu
ro. Inmiddels is een nieuwe be
zuinigingsronde aangekondigd,
waardoor de provincie nog eens
tien procent erbij inschiet. Ver
wachtingen die gewekt zijn bij
belanghebbenden, worden de
grond in geboord.
door Jeffrey Kutterink
VLISSINGEN - Fosforprodu-
cent Therinphos in Vlissingen-
Oost is overgenomen door drie
buitenlandse investeerders.
SINT PHILIPSLAND - De poli
tie heeft gisteren een tiplijn ge
opend in het onderzoek naar de
moord op de tachtigjarige we
duwe J. Serné in Sint Philips
land.
Tipgevers kunnen anoniem het
gratis telefoonnummer 0800-
3366000 bellen als zij informa
tiehebben.
Getuigenissen of tips kunnen
ook naar het e-mailadres
philpoL112@hotmail.com wor
den gestuurd.
De politie stelt geen onderzoek
in naar de herkomst van de in
formatie. De tipgever wordt dus
ook niet benaderd, tenzij deze
zelf om contact vraagt. De poli
tie wil met het openstellen van
de lijn drempelverlagend wer
ken en hoopt dat er daardoor
mogelijk toch nog informatie
naar voren komt die nog niet be
kend is, maar wel van belang is
voor het onderzoek.
Een groot deel van het onder
zoek bestaat nog steeds uit het
horen van getuigen in Sint Phi
lipsland en omgeving. Ook loopt
er nog een technisch sporenon
derzoek.
De belangrijkste is de eigenaar
van fosforconcern Kazphos-
phate in Kazachstan. De over
name, goedgekeurd door vak
bonden en ondernemingsraad,
heeft geen gevolgen voor de
Zeeuwse vestiging van het con
cern. Ook de naam verandert
niet.
De overname is gisteren offici
eel bekendgemaakt. De inves
teerders hebben de aandelen
overgenomen van Thermphos
Holding. De belangrijkste in
vesteerder is N. Galmor, eige
naar van het Kazachstaanse
fosforconcern Kazphosphate.
Het jonge bedrijf, opgericht op
27 oktober 1999, heeft 8000
mensen in dienst in verschillen
de fabrieken in Kazachstan. Het
bedrijf exploiteert onder meer
een mijn waaruit fosfaaterts
worden gedolven. Dat is de
grondstof voor de productie van
fosfor.
Daarin schuilt onder meer de
kracht en de meerwaarde van de
overname voor Thermphos. Di
recteur J. Groenink: ,,De afgelo
pen jaren hebben we de hoeveel
heid verschillende producten
die Thermphos van fosfor
maakt enorm uitgebreid. Op een
bepaald moment bereik je de
maximumcapaciteit. Simpel
weg omdat we niet méér fosfor
kunnen maken. Met de tweede
fabriek in het concern, kunnen
we dat wel. Dat betekent dat
vanuit Kazachstan de verschil
lende Thermphos-fabrieken in
de wereld bevoorraad kunnen
worden met fosfor."
De PZC berichtte vorige week al
dat de overname alles te maken
heeft met de positie op de we
reldmarkt. Groenink bevestigt
dat. De verkoop van de aande
len is niet noodzakelijk voor het
directe voortbestaan van de
Zeeuwse vestiging, maar wel
belangrijk om de positie op de
wereldmarkt (lees: in de Ver
enigde Staten) te verstevigen en
zo op langere termijn de conti
nuïteit van het concern te waar
borgen. Het bedrijf bekleedt nu
de vierde plaats op de wereld
ranglijst van fosforproducen-
ten, maar wil tot de toptwee
doordringen. Voor het personeel
verandert er nauwelijks iets,
zegt Groenink. De leiding van
het concern wijzigt wel. De drie
directeuren van de Holding (die
ook de leiding hadden over
Thermphos International) vor
men met de buitenlandse inves
teerders een soort bestuur.
MIDDELBURG - Het provinciebestuur verscherpt het toe
zicht op instellingen die jaarlijks omvangrijke subsidies krij
gen. De besturen van die organisaties worden geacht voort
aan elk half jaar met het provinciebestuur te overleggen over
het beleid en over de financiële situatie. Vooral de inkomsten
en uitgaven worden scherper dan voorheen in de gaten gehou
den. Dit is een uitvloeisel van een besluit van Provinciale Sta
ten van november vorig jaar, toen de Stichting Cultureel Erf
goed Zeeland extra geld kreeg om tekorten te dekken. De
SCEZ was al de derde instellingen die aan de provincie ver
bonden is, die met tekorten kampt en voor hulp bij de provin
cie aanklopte. Eerder deden het Zeeuws Museum en het
Zeeuws Biologisch Museum dat. Provinciale Staten streken
over hun hart, maar eisten van Gedeputeerde Staten dat het
toezicht verbeterd zou worden om herhaling te voorkomen.
MIDDELBURG - De Zeeuwse Programmaraad van Zekatel
wil het televisieprogramma van Zeelandnet van de Zeeuwse
kabel weren. Volgens voorzitter M. Beinema van de program
maraad is het 'programmatisch niet verantwoord' om hel
drieëntwintig minuten durende programma continu in ca-
rousselvorm te herhalen, terwijl andere programma-aanbie
ders staan te dringen om een plekje op de kabel. De program
maraad adviseert per 1 juni Zeelandnet te vervangen door de
natuurzender Animal Planet. „Het is een interessant advies",
aldus Beinema. „Zeelandnet is namelijk een dochter van Ze
katel." Hij is dan ook benieuwd of de kabelexploitant het ad
vies van de programmaraad overneemt. De Zeeuwse Pro
grammaraad stelt ook voor het contract met de muziekzender
Radio Nationaal op te zeggen. Dit station heeft het afgelopen
jaar de programmering zodanig veranderd, dat de afspraken
die in het contract zijn vastgelegd volgens de programmaraad
niet meergelden. De plaats van Radio Nationaal op de radio
kabel zou moeten worden ingenomen door de muziekzender
Radio 192. Een exacte datum heeft de programmaraad niet
genoemd, maar volgens Beinema zou het vrij snel moeten ge
beuren.
MIDDELBURG - De LPF-Zeeland is enthousiast over hot
idee van de PvZ om een van de oudste veerboten van de PSD
niet te verkopen, maar te proberen het schip voor Zeeland te
behouden. Daarvoor wordt vrijdag een stichting opgericht.
Voorman R. Stoffels van de PvZ dacht in eerste instantie voor
al aan een culturele bestemming voor het schip. Lijsttrekker
H. Smits van de LPF heeft een andere suggestie: studenten
huisvesting. Naar haar idee zou de veerboot een ludiek stu
dentenhuis kunnen zijn.
Mede met het oog op de oprichting van de Roosevelt Academy
is volgens haar woonruimte voorstudenten dringend noodza
kelijk. De LPF meent dat deze vorm van studentenhuisves
ting extra reden kan zijn voor jongeren om voor een studie in
Zeeland te kiezen.
VLISSINGEN - De Hogeschool Zeeland onderzoekt of het
mogelijk is om samen met onderwijsinstellingen in Antwer
pen, Gent, Brugge en Rotterdam een Expertisecentrum Ge
zondheidszorg op te zetten. Aanvankelijk wilde de HZ zo'n
centrum alleen voor Zeeland beginnen. Onderzoek leerde
echter dat dat een te smalle basis is voor een dergelijk cen
trum. Om die reden wordt nu gekeken of kan worden samen
gewerkt met andere hogescholen en universiteiten.
door Rinus Antonisse
MIDDELBURG - De provincie
wil onderzoek naar opwekking
van getijden-energie door ge
bruik te maken van verschillen
in zoutgehalte. Het gaat om de,
nog niet op grotere schaal ge
toetste, osmose-technologie.
Aan het Rijk is subsidie ge
vraagd voor het opzetten van
een proef.
Volgens de provincie ligt er op
het grensvlak tussen zoet en
zout water een enorme, tot nu
toe onaangeboorde, voorraad
energie. Deze bron van energie
(spanning tussen zout en zoet
water) is in waterrijk Zeeland
op verschillende plekken te vin
den. De proef moet uitwijzen of
toepassing haalbaar is en zo
doende een bijdrage kan leveren
aan het gebruik van duurzame
energie.
Het is een van de plannen die ge
noemd worden in de tussenba
lans van het provinciale actie
programma energiebesparing
en duurzame energie. Dat is
eind 2001 begonnen en is erop
gericht door middel van acties
de uitstoot van broeikasgassen
(met name kooldioxide, C02) in
de provincie terug te dringen. In
plaats van tot eind 2003, loopt
het programma door tot 2007.
Goed voorbeeld
Om het goede voorbeeld te ge
ven, heeft de provincie werk ge
maakt van energiebesparing in
Abdij en complex Groene Woud.
Bij verkeerslichten is begonnen
met toepassing van zuinige lam
pen (besparing ongeveer vijftig
procent). Inmiddels zijn dertien
bushaltes uitgerust met verlich
ting die werkt op zonne-energie.
Groene stroom wordt volledig
in de provinciale kantoren toe
gepast.
Veel aandacht is ervoor energie
besparing in de recreatiesector.
Hiervoor zet het bureau Nort
zich in. Acties zijn gericht op
minicampings, hotels, zwemba
den en sanitair op campings.
Energiezuinige woonwijken
bouwen is aan de orde in Goes
(plan Ouverture); om dat ook op
andere plekken door te voeren
verloopt moeizaam. De plaat
sing van zonnepanelen loopt
boven verwachtenin plaats van
1500 panelen in drie jaar, zijn er
in één jaar al 1800 geplaatst. De
aanschaf van zonneboilers door
particulieren verloopt minder
vlot.
In 2010 moet in Zeeland voor
205 megawatt aan windenergie
staan. Momenteel is dat onge
veer 60 megawatt. Temeuzen.
Noord-Beveland en Oostburg
hebben plannen gepresenteerd,
waarin plaatsing van windmo
len voor 70 megawatt mogelijk
is. De meeste gemeenten schie
ten nog niet hard op met het
vrijmaken van de planologische
weg voor windturbines. Op Wa
terland Neeltje Jans komt een
attractie (zeeaquarium) in com
binatie met duurzame energie
systemen.
Klimaatbeleid
Door ondertekening van hét
landelijk Klimaatconvenant,
heeft de provincie zich ertoe
verplicht een eigen klimaatbe
leid te ontwikkelen. Daarvoor
wordt door het Rijk ook geld be
schikbaar gesteld: tot eind 2004
circa 175.000 euro (onder voor
waarde dat de provincie er een
zelfde bedrag bij doet). Bedoe
ling is dat het actieprogramma
wordt omgezet in een echt kli
maatbeleid van provincie en ge
meenten.
Het dagelijks provinciebestuur
weet nog niet precies hoe dat
handen en voeten moet krijgen.
Daarom wordt op 27 februari de
conferentie Strategie in Energie
gehouden, waar leden van Pro
vinciale Staten, gemeentebe
stuurders en vertegenwoordi
gers van nutsbedrijf Delta
praten over de te nemen koefs.
Aan de orde komt vooral ook de
rol die Delta hierbij kan spelen.
Advertentie
Openingstijden dinsdag t/m zaterdag 9.00-12.00 uur
donderdagavond koopavond 's Middags op afspraak
Voorstad 63-4461 KL Goes
Tel'(0113)215200/211466
