Van 't Zeeuwse Land
Bierkreek draagt filosofie over aan de jeugd
Toen ik nog een
klein en gemeên
durpsjongetje was
Op Kóze*
dinsdag 11 februari 2003
Boas omdat ze 'n sneeuwbal
naè z'n goaie, spriengt 'n
vint uut z'n auto in schiet par
does 'n kind van dertien jaèr do-
ad. In dezelfde kraante: Man
schopt z'n oönd doad. Buurtbe
woners perbere z'n uus in
braand te steke. In dezelfde
kraante: Sneêuwballen-goaiers
schoppe 'n man mee gebroke
ribben in 'n gebroke neuze 't zie-
kenuus in. Z'n
vraauwe die per-
beerde om 'm te
èllepen, wier
zwaèr gewond
deü de slaègen
van de aonval-
lers.
Ik kan bie die be
richten moeilijk
in de stemming
komme om 'n
amusant veraèl vö julder te
schrieve. As ik zélf de balaans
van mien leven op zit te maèke
in ik gaè eerlijk bie m'n eige naè
op wélke punten ik efaèld
kom ik tot de conclusie da 'k ok
fouten emaèkt in aol die jaè-
ren. Dat za mee julder nie aan-
ders weze. In vandaèg drukt de
kraante oöns mee oönze neuze
d'r bovenop dat aol die fouten in
de saèmenleving soms ramp-
zaèlige afmetingen an kunne
neme.
De dukel-oentjes, die in oönze
tuun van 't broad komme ete dat
mien vraauwe in de wintertied
vö de veugels neerstroait,
brochte mien op 'n oafschuwe-
lijke erinnering. Toen ik nog 'n
klein gemeên durpsjongetje
was, waère de nisjes van die leu
ke waèterkippetjes nie veilig vö
mien. In 't voorjaèr stroapte ik
stok over blok de omgeving oaf
om eiers te zoeke. De bruun-ge-
spikkelde eitjes van de dukel-
oentjes aode mien speciaole
voorliefde. Zèsse in 'n nisje was
gin zèldzaèm-eid. Alleêne as ze
bebroed waère in op 't waèter
bleve drieve as ik ze schouwde,
kreeg t'n ze van mien terug. Ma
as ze goed waère kon d'n rustig
opnieuw beginnen want ik nam
aol z'n eiers mee naèr uus.
Vandaèg schaèm ik m'n eige d'r
vö.
Wete julder wè da 'k in dien tied
nog noait 'n vriend bin tegen
ekomme die gin eitjes uut zou
aèle. As 't voorjaèr anbrakbe
gon 't van binne bie oöns te krie-
bele. Danmosje,of jewouofnie,
je deêl van die rieke natuur. En
vö oöns waère dat de nisten van
zeêlieven, wilde eenden in du
kel-oentjes. Eigelijk raor dat de
volwassenen je nie d'r op attent
maèkten dat nisjes uut-aèle ge
meên was. Ma ik oare dat t'r
vandaège den dag in sommige
streken van't laand nog stees ei
ers eraèpt oare. Oe lange eit oön
ze koningin nie mee graègte
t'eêste kievitsei geaccepteerd?
Toch is t'r wat gebeurd dat mien
liefde vö 't eierszoeke definitief
an't waankelen ebrocht eit. Op
oöns durp, tegenover 't kerk-of
was vö de ramp 'n sliengerende
zaandwegte. Ik geloave dat t'n
de Vroanwègte eête. Daè vlak-
bie woonde in dien tied de ge-
pènsioneerde bovenmeêster,
meneer Evertse.
Op 'ri dag ao 'k in die zandwègte
langs de kaante van 't waèter 'n
graot nist mee eende-eiers
evoönde. Ze waère aomaè goed.
M'n pètte was bienaè te klein om
ze aomaè te bèrrege. Toe 'k ver-
bie de bovenmeêster z'n uus
kwam was t'n net in z'n tuun be
zig. Vol trots toande ik de twaolf
eende-eiers. 'n Oagenblik stieng
d'n naèdienkend naè mien schat
te kieke. Toen zei t'n: „Stél je
noe 's 'n keer vö dat t'r bie joe
tuus, iedere keer as je moeder
even weg mot, 'n kind estolen
oart. Oe zou joe moeder dat vin-
de?"
Ik wis nie wa 'k mos zégge. Ik
weet ok nie mi wa 'k ezeit Mis
schien wè iets brutaols. Zö'n
lèkkertje was ik nie. Nog stees
blie mee m'n vondst liep ik vér
der. Ma naè-maète ik mien uus
naèderde begon mien leut te be-
koele. Ik zag aolsma mien moe
der in d'r lege uus een in weer lo-
ape, op zoek naè d'r kinders.
Toen ik vö de achterdeure stieng
opende ze zélf de vliegedeure.
„Ikè'n nist eende-
eiers evoönde", zei
ik. „Ik komme ze
alleêne mar even
laète zie, want ik
gaè ze wi terug bri-
engein dat nist."
M'n moeder keek
mien ongeloavig
an. Zó kénde ze
mien eêmaè nie.
„Daè doe je goed
an", zei ze toen. „Ik zou 't ok nie
aorig vinde as kwaèje vinters
julder kwaème stele." Mee aan-
dere woarde was dat precies 't
zélfde wat de bovenmeêster be
doeld ao.
Die was nog stees an z'n wérk in
de tuun toen ik vö de tweêde
keer langs kwam mee m'n pètje
mee eiers. „Ik gaè ze teruglègge
in 't nist, meêster", riep ik tegen
z'n. „Dat is prima, mien vintje",
antwoordde de bovenmeêster.
„As je straks terugkomt mö je
even langsloape. Ik nog wat
moais vö joe."
Sukkelaodemèlk
Ik wete nie zeker of die wilde
eende die eiers opnieuw an-
vaèrd eit. Of t'n bie tuuskomst
blie was dat aol z'n eiers nog on-
angeroerd laège te glimme. In
dat t'r uut ieder eitje ok 'n klein
poeletje ekommen is. Ik ope 't
vurig. Toen ik wï bie de boven
meêster kwam, mog ik achter
z'n uus 'n voliere zie die bienaè
zö groat was as z'n tuun. Die was
bevolkt mee 'n groat aontal ge
kleurde veugeltjes. An aolle
kaanten waère ze, nèt as in de
vrieë natuur, bezig mee 't bouwe
van d'r nisjes. Van mevrouw
kreeg ik 'n groate beker sukke
laodemèlk. In toe 'k wï naèr uus
gieng kreeg ik van de boven
meêster 'n boek over aolle veu
gels die d'r in Zeêland roönd-
vliege. Ln dat bin d'r eêl wat.
Kiek mar 's op de dammen tus
sen de eilaanden. Ik zag daè du-
zenden zeêlieven, aomaè mee
d'r snaèvels dezelfde kaante
uut. Kiek mar 's in de meren die
oöntstaè bin van wat eens de
Oasterschèlde in de Grevelin-
gen was. Kiek mar's langs de
dieken die over-ebleve bin van
de wrakke bouwseltjes waèr-
achter m'n oöns eige veilig
waènden, tot die rampzaèlige
nacht van 1 februari 1953 oöns
van dat veilige gevoel verlost
eit.
In dezèlfde kraante was ok 'n
uutgebreid verslag van de her
denking van die nacht. Bie de
televisie mien vraauwe in ik zö
noe in dan 'n traèntje weg motte
pienke bie 't opnieuw an-oare
van die dramaotische gebeurte
nissen in 't laand, waè m'n mee
z'n aollen zövee van aauwe.
Zöma 'n maèndagoggentkraan-
te. Deü de smalle gleuve van de
brievebusse kwam 'n voer emo-
sies naè binne...
Joop van Zijp
Koffielikeur
Eind 1999 werd de vereni
ging Van 't Zeeuwse
Land opgericht, door (agra
rische) ondernemers die zich
toeleggen op de teelt en ver
koop van streekeigen
producten. Bedoeling was
vooral de afzet van het toe
nemend aantal streekpro
ducten - van bessenjam tot
kaas, van bokbier tot wafels
- te bevorderen, onder meer
door de invoering van een
keurmerk en uniforme eti
kettering. De vereniging is
de kinderschoenen nog niet
echt ontgroeid. Aan ideeën
geen gebrek, maar aan de
uitvoering schort het. Daar
moet verandering in gaan
komen door de omvorming
van de vereniging tot de
stichting Van 't Zeeuwse
Land.
Boeren mosterd
De nieuwe stichting Van 't
Zeeuwse Land gaat op pad
met een duidelijke boodschap,
vertelt toekomstig bestuurslid
C. Verhage uit Middelburg.
„Het stimuleren van de produc
tie en consumptie van gekwali
ficeerde Zeeuwse streekpro
ducten." De missie moet profes
sioneel worden aangepakt.
„Een krachtige organisatie die
de diverse touwtjes knoopt tot
een flink koord", stelt Verhage.
Hij beklemtoont dat de streek
producten, meer dan nu het ge
val is, onderdeel horen te zijn
van het toeristische pakket van
Zeeland.
Nu houden de producenten van
streekproducten zich vooral
met het eigen bedrijf bezig. De
vereniging is meer een ontmoe
tingspunt dan een uitvoerende
organisatie. Op zich zijn er her
en der aardige successen ge
boekt. Verhage: „Iedereen kent
ze wel, de kaasboerderijen, de
boomgaarden, de wijngaarden
en ga zo maar door. Meestal
wordt op het bedrijf ook op be
perkte schaal verkocht. De be
langrijke functie voor het toe
risme moet beter worden be
nut. Toeristen komen niet alleen
meer voor zon, zee en strand.
Ze willen ook het landelijk ge
bied met de boerderijen bele
ven."
Toerisme
Daarbij kunnen de streekpro
ducten een grotere rol vervullen,
meent Verhage, manager be
drijven bij de Rabo en bestuurs
lid van de regionale VW Noord-
Beveland/Walcheren. „De
streekproducten zullen geen be
drijfseconomische tak van grote
omvang worden, maar wel een
belangrijke factor richting toe
risme, waarin ook nog een bo
terham verdiend kan worden."
De nieuwe stichting gaat vol
gens hem bruggen slaan tussen
boer-producent en toerist-con
sument, waarbij uiteraard de
lokale markt, zeg maar de Zeeu
wen zelf, nadrukkelijk wordt
meegenomen.
Verhage, die zich namens de
vereniging met de oprichting
van de stichting bezig houdt,
heeft er zin in. Hij loopt over van
enthousiasme. „Het gaat om een
uniek product, zeker in combi
natie met het landschapwaar te
weinig mee gedaan wordt, een
aantal uitzonderingen daarge
laten." Hij heeft daar wel een
verklaring voor: de agrarische
sector kijkt van oudsher te wei
nig naar de markt. „Dat moet
veranderen. En als het eenmaal
beter loopt, krijg je ook vanzelf
nieuwe mogelijkheden, zoals
combinatie van de streekpro
ducten met excursies, fiets- en
wandeltochten. Ook de boeren
schuren, die zo bedreigd wor
den, kunnen erbij betrokken
worden."
Slagvaardig
Voor de stichting wordt ge
streefd naar een klein, slagvaar
dig bestuur. Daarin mensen
vanuit de Zuidelijke Land- en
Tuinbouw Organisatie, het Bu
reau Toerisme Zeeland, de
regionale VW's en financieel-
juridische deskundigen. Als
voorzitter is I. Ovaa uit Zoute-
lande gevraagd, oud-wethou
der en nu nog Statenlid. Voor de
inbreng van de producten komt
er een raad van advies. De ver
eniging Van 't Zeeuwse Land
wordt opgeheven. Verhage
merkt op dat de stichting zich
zelf moet kunnen bedruipen,
zonder subsidies.
Er wordt zonder personeel ge
werkt; dat kan door gebruik te
maken van bestaande voorzie
ningen (onder meer het onder
wijs) en door projectmatig aan
de slag te gaan.,Vóor uit te voe
ren projecten zullen we wel een
startsubsidie aanvragen", be
toogt Verhage. Twee projecten
worden overgenomen van de
vereniging Van 't Zeeuwse
Land: etikettering en promotie
winkels. Die moeten nog vrijwel
van de grond komen. Bij etiket
tering gaat het om een eenduidi
ge presentatie van de Zeeuwse
streekproducten, bij de winkels
om uitbreiding van het aantal
verkooppunten.
Er zal nauw worden samenge
werkt met de stichting Streek-
foto's Mechteld Jansen
C. Verhage
producten Nederland (SPN),
die houdster is van het landelij
ke keurmerk 'erkend streekpro
duct'. Dit gebeurt in overleg met
stichting Zeeuwse Vlegel. Het
keurmerk moet ook op de
Zeeuwse producten komen en
geeft de consument de garantie
dat het om een puur streekeigen
product gaat (dus bijvoorbeeld
geen bolussen die in Brabant ge
bakken zijn). Overigens is het
wel zo dat de producten aan be
paalde eisen van SPN (certifice
ring) dienen te voldoen.
Virtueel platform
Verhage heeft ook hoge ver
wachtingen van het zogeheten
'virtueel platform' dat de toeris
tische sector aan het opzetten is.
Hij hoopt dat de streekproduc
ten kunnen meeliften met de
promotiecampagne voor het
Zeeuwse toeristisch product.
Het is verspilling van tijd en
energie om als stichting op
nieuw het wiel te gaan uitvin
den. Samenwerking is volgens
Verhage een sleutelwoord om
van de streekproducten een be
grip voor de Zeeuw en de toerist
te maken.
Rinus Antonisse
De plannen voor omzetting van
de vereniging Van 't Zeeuwse
Land in de gelijknamige stich
ting worden donderdag 13 fe
bruari officieel gepresenteerd.
Dat gebeurt tijdens een bijeen
komst in De Vroone te Kapelle,
vanaf 19.30 uur.
De Bierkreek tussen IJ-
zendijke en Schoondijke
is de eerste biologische ro
zenkwekerij van Neder
land. Wat begon als een
hobby van vier vrienden,
is drie jaar later een pro
fessionele kwekerij, ivaar
idealisme en dadendrang
gelijk op gaan met zake
lijk inzicht en behoefte
aan perfectie. Wat blijft is
het deeltijd-ondernemer
schap. Want Geertje van
der Krogt, Eric de Millia-
no, Marianne Lundahl en
Hans van Hage hebben er
allevier een baan bij.
Aequor verklaart hierbij dat
Kwekerij De Bierkreek
VOF voldoet aan de criteria ge
steld in het Erkenningsregle
ment voor Opleidingsbedrijven
in de groene sectoren en ge
schikt is voor het verzorgen van
de beroepspraktijkvorming in
de middelbare beroepsopleidin
gen voor de (deel)kwalificaties
die zijn overeengekomen zoals
bedoeld in de Wet Educatie Be
roepsonderwijs.
Een hele mond vol, maar de
Bierkrekers zijn er maar wat
trots op. Bovenstaande tekst
staat afgedrukt op een certifi
caat, waarmee kort gezegd De
Bierkreek als erkend oplei-
dingsbedrijf wordt aange
merkt. „Toen wij met De Bier
kreek begonnen, hebben we bij
het Grocncollege in Goes aan
geklopt. We wilden graag sa
menwerken. Zij hanteerden
toen vier jaargangen. Vierde
jaars leerlingen konden bij
voorbeeld met een managepro-
ject aan de gang, derdejaars met
ontwerpen (van bijvoorbeeld
educatieve tuinen), tweedejaars
als meewerkend voorman en
eerstejaars leerlingen mochten
schoffelen. Een aantal derde- en
vierdejaars hebben toen voor
ons een educatieve tuin ontwor
pen", vertelt Geertje.
Dat ontwerp belandde gedeel
telijk in de kast, omdat het
Groencollege besloot op een an
dere manier verder te gaan. Nu
wordt per studiejaar een project
opgezet, waarin iedere leerling
zijn eigen aandeel heeft. Geer
tje: „Een integraal gebeuren
met meerdere sectoren, maar
daar konden wij helemaal niets
mee. En het Groencollege kon
niets meer met ons. Desondanks
willen wij toch onze filosofie
graag uitdragen, dus daar hoort
educatie gewoon bij. We zijn
toen op zoek gegaan naar ande
re mogelijkheden. Uiteindelijk
kwamen we bij Aequor terecht.
Dit bedrijf heeft ons helemaal
doorgelicht. Een vereiste was
dat er in De Bierkreek ervaring
was met het begeleiden van
leerlingen. Die ervaring is er,
want Eric heeft jarenlang les ge
geven op een praktijkschool in
Schoondijke. En Hans heeft bij
Staatsbosbeheer ook de nodige
ervaring opgedaan."
Aequor heeft een databank van
studenten en opleidingsbedrij
ven. Iemand die iets in de biolo
gische plattelandsontwikkeling
wil doen, komt via Aequor wel
licht bij de West-Zeeuws-
Vlaamse rozenkwekerij terecht.
Als het aan Geertje ligt, kunnen
leerlingen voor meerdere pro
jecten op de rozenkwekerij aan
de gang. „Als een leerling bij
voorbeeld een ecologische tuin
wil inrichten, dan kan dat bij
ons. We hebben echt nog wel een
stukkie grond over. Als een leer
ling zich specifiek in het biolo
gisch kweken van rozen wil ver
diepen, is dat natuurlijk ook
geen probleem. Of op het gebied
van bedrijfsmanagement, dan
kunnen wij daar ook nog iets
van leren!", grapt Geertje.
Leerlingen vanaf dertien jaar
kunnen bij De Bierkreek aan de
slag. Geertje: „Zij kunnen iets
voor ons betekenen, wij iets
voor hun. Maar het is wel zo dat
zi'j iets moeten leren. Dus ver
wacht niet dat er bij ons alleen
maar wordt geschoffeld. Op de
ze manier hopen we een stukje
van onze filosofie aan de jeugdi
gen over te brengen. Zij zijn ten
slotte de toekomst."
Volgens de papieren zijn Eric en
Hans de bevoegde begeleiders,
maar Geertje en Marianne zul
len net zo hard helpen. Als er
tenminste belangstelling komt.
„Er heeft zich nog niemand ge
meld, dus bij deze een oproep!"
Raymond de Frel
Certificaat van Aequor waarin De Bierkreek erkend wordt als op-
lei dingsbedrijf. foto Peter Nicolai
£eeii«sc
Hoeren""""
met honint;
Erkend Opleidingsbedrijf
Kwekerij de Kierkreck VOF
