Ik ben een beter mens geworden
Meer vluchten en minder herrie door nieuwe startbaan
Nora Isa, moslima
Schiphol
Een donkere hoofddoek, zorg
vuldig om de kin gespeld, om
lijst haar gezicht. Op haar slapen
springt een enkel, bruinzwart
plukje haar onder de stof uit. Haar
ogen zijn groot en donker, maar
zonder een spoor van make-up. Ze
draagt slippers. Een lange rok en
een ruim vest verhullen haar vor
men. Nora Isa is in verwachting
van haar derde kind. Dit is haar
leven; precies zoals de geboren
Vlissingse voor ogen had toen zij
er op haar veertiende voor koos als
moslima verder te gaan. Dat was
toen ze nog Poppe heette.
Nora Isa: „Ik kom niet uit een gelo
vig gezin. Mijn vader kwam uit
een gezin van elf kinderen. Het was
bittere armoe, maar van de kerk kre
gen ze in die ellende geen enkele steun.
Toen hebben ze zich van God afge
keerd. Jammer eigenlijk, want het zijn
de mensen die het fout doen; niet God.
Mijn opa van moederskant had ook
het nodige meegemaakt. Hij was over
tuigd lid van de PvdA en tegen alles
wat met het geloof te maken had. Toen
hij trouwde met een vrouw die wel ge
lovig was, moest ze het geloof afzwe
ren. Ze gaf me eens een bijbeltje.
'Neem jij het maar', zei ze, 'anders
gooit opa het toch weg.Ik denk dat ze
het nooit helemaal heeft losgelaten,
want als ze eens een gedichtje schreef
in een poëziealbum kwam altijd God
erin voor.
Mijn moeder werd dus niet gelovig op
gevoed, mijn vader evenmin. Geloof
was in het gezin van mijn ouders ei
genlijk een beladen onderwerp. Ik
vind het daarom extra dapper van hen
dat ze mij en mijn zusje in Vlissingen
toch naar een protestantse basis
school hebben gestuurd. Ze hadden
me vanuit hun ervaringen een nega
tief beeld mee kunnen geven van het
geloof, maar hun houding was neu
traal.
Eigen keuze
Ze vonden het belangrijk dat ik er in
ieder geval kennis mee maakte en op
basis van wat ik leerde mijn eigen
keuze maakte, in vrijheid. Ik ben ze
altijd dankbaar geweest voor die op
stelling, want mijn leven zou niet
compleet zijn zonder spiritualiteit en
geloof.
Van jongsaf aan heb ik me aangetrok
ken gevoeld tot het spirituele. Op
school begon de dag met een gebed. Er
werd voorgelezen uit de bijbel. Dat
vond ik altij d prachtig. Het levensver
haal van Jezus Christus vond ik het
mooiste en tegelijk het meest trieste
verhaal. Al weken voor Pasen of ande
re kerkelijke feesten werden er liede
ren gezongen en verhalen verteld. Ik
kende alle liederen uit mijn hoofd en
zong ze uit volle borst mee.
Na de lagere school miste ik de ge
loofsgemeenschap waarmee ik daar
in aanraking was gekomen. Tegelijk
werd mijn wereld groter. Ik zag dat er
meer culturen waren en meer geloven.
Ik heb heel veel gelezen. Van de Jeho
va's Getuigen bijvoorbeeld, die kwa
men altijd aan de deur. Ik was de enige
die ze te woord wilde staan, al kocht
mijn vader wel boekjes van ze omdat
hij ze een beetje zielig vond. Ik las in
de bijbel, vergeleek wat ik las met een
vertaling van de Koran die ik in de bi
bliotheek in Vlissingen leende. Ik was
op zoek naar De Waarheid. Op een ge
geven moment zag ik door de bomen
het bos niet meer. Ook in het christen
dom zijn al zoveel afsplitsingen. Wat
is nou de éne waarheid, vroeg ik me af.
En wat het éne Heilige Boek? Er moet
er toch één het goede zijn? Ik wilde me
heel graag bij iets aansluiten, maar ik
kon geen keuze maken. Ik heb toen
hardop met God gesproken en gezegd:
'God, ik doe zo mijn best om de waar-
heid te vinden. Geef mij een teken.
Dat zal ik respecteren en dan zal ik
rust vinden.' Ik was toen een jaar of
veertien. Korte tijd later kwam ik bin
nen bij een vriendin van me, een meis
je van mij n leef tij d dat een j aar of twee
ervoor als vluchtelinge uit Irak geko
men was. Ze had een bandje opstaan
waarop verzen uit de koran werden
voorgedragen. Ik verstond er niets
van, maar het raakte me direct in mijn
ziel.
Ik heb toen geleerd te bidden en ben
me heel intensief met de koran gaan
bezighouden. Ik heb hem van voor tot
achter gelezen, en boeken over het le
ven van de profeet Mohammed, en
over de geschiedenis van de islam. Ik
kwam erachter dat er ook binnen de
islam verschillende stromingen zijn.
Toen ik meer inzicht had heb ik geko
zen voor de sjiitische stroming. Net als
bij het christelijk geloof zijn er ver
schillende stromingen, maar volgens
mij zijn de overeenkomsten belangrij
ker: alle moslims leven volgens de vijf
zuilen. Of zouden dat moeten doen.
Want natuurlijk is het bij de moslims
net zo als bij de christenen: niet ieder
een houdt zich aan de regels.
De vijf zuilen van de islam zijn: de
shahada of geloofsbelijdenis; de salat
of het vijf keer per dag bidden; de zak-
at of de armenbelasting, de jaarlijkse
donatie van 2,5 procent van het jaar
inkomen steun aan de armen; de ra
madan of de vastenperiode en tenslot
te, als men daartoe in staat is, eens in
je leven de hadj of pelgrimstocht naar
Mekka." „Nog hetzelfde jaar dat ik
gegrepen werd door de voordrachten,
ben ik moslima geworden. Heel een
voudig: ik zei de geloofsbelijdenis en
leefde vanaf dat moment volgens de
vijf zuilen en volgens de sunna of leef
gewoonten die de profeet ons meege
geven heeft. Mijn ouders hebben mij
dat niet in dank afgenomen. Ik pro
beerde me zo onopvallend mogelijk
aan de regels te houden. In plaats van
vijf keer overdag, bad ik 's ochtends en
's avonds een paar keer extra of ik ging
naar het huis van mijn vriendin. Het is
verwacht ik mijn derde kind. Ik wil
graag een groot gezin. Gezinsleven is
heel belangrijk voor mij.
Sinds ik getrouwd ben draag ik de
hidjab of hoofddoek. De eerste vier ja
ren van mijn huwelijk woonde ik in
het noorden van het land. Mijn ouders
werden er dus niet mee geconfron
teerd. Dat was ook beter zo. We had
den bijna alleen telefonisch contact.
Langzamerhand kwam er meer be
grip voor mijn beslissing. In Drachten
zagen ze me voor het eerst met hoofd
doek. Ze hebben er niets over gezegd.
nooit tot een botsing gekomen met
mijn ouders, maar er was spanning.
Bij mijn vriendin leerde ik mijn huidi
ge man kennen. Ook een moslim. Ik
zag in hem wat ik zelf ook wilde: seri
eus en op een goede manier met het ge
loof bezig zijn. Na een verloving van
een half j aar besloten we maar te trou
wen, omdat ik het thuis niet meer uit
hield.
Ik was vijftien. Jong, maar het is een
goede keus geweest. Ik ben ook jong
moeder geworden. Ook dat was een
bewuste en voor mij goede keuze. Op
mijn zeventiende kreeg ik mijn eerste
dochter, twee jaar later volgde mijn
tweede. Nu, op mijn eenentwintigste,
Misschien was het te pijnlijk. Maar ik
had heimwee en de familie van mijn
man verhuisde ook naar het zuiden.
Toen hebben we samen besloten dat
we weer naar mijn geboorteplaats te
rug zouden keren.
Ik heb het hier naar mijn zin. De oude
contacten zijn weer hersteld. Dat wil
zeggen, met de vrienden van toen die
ook moslim zijn. Met niet-moslims
heb ik eigenlijk geen contact. Niet dat
ik het niet wil, maar blijkbaar sluiten
de levens slecht op elkaar aan. Je hebt
andere prioriteiten in het leven. Ik zie
het leven niet als een uitdaging of een
spelletje. Ik hecht geen waarde aan
het wereldse leven. Ik ben heel serieus
en erg selectief in met wie ik omga. Ik
moet de manier waarop mijn vrienden
in het leven staan, kunnen respecte
ren. Dat kan ook een vrouw zonder
hoofddoek zijn. Maar een vrouw die
een hoofddoek draagt, daarvan weet
ik dat ze de regels van de islam respec
teert. Dat wil niet zeggen dat een
vrouw die geen hoofddoek draagt, dat
niet doet of slecht is. Het oordeel of ie
mand goed of slecht is, is uiteindelijk
alleen aan God. De burka of niqaad,
die de hele vrouw omhult, verafschuw
ik. Dat heeft niets met de islam te ma
ken maar met een cultuur waarin de
vrouw als minderwaardig wordt ge
zien. Terwijl de islam de vrouw als an
ders, maar gelijkwaardig ziet. De
hoofddoek is verplicht voor vrouwen,
zoals een man aanbevolen wordt zijn
baard te laten staan. Het zijn de uiter-
lij ke tekenenwaaraan j e de mosl im of
moslima herkent. Hidjab betekent
letterlijk vertaald trouwens niet
hoofddoek, maar bescherming.
Bescherming tegen verleiding. Het
haar is het sieraad van de vrouw
en dat is voorbehouden aan haar man-
Als ze met haar charmes pronkt en op
straat met zichzelf te koop loopt, dus
verleidelijk is, kan dat problemen ge
ven als ze een zwakke man tegenkomt,
één die geen zelfbeheersing heeft.
Daar waarschuwt de profeet tegen. In
die zin is de hoofddoek bescherming.
Momenteel volg ik een opleiding tot
verpleegkundige, één dag per week.
De hoofddoek dragen is ook mijn ei
gen keuze geweest. Als ik straks moet
kiezen tussen mijn werk of de hoofd
doek, kies ik voor de hidjab."
„In het algemeen ervaar ik de Neder
landse gemeenschap als tolerant. Wie
nadenkt, begrijpt dat niet iedereen
mag lijden onder de slechte daden van
enkelen. Daarmee bedoel ik niet al
leen zoiets als wat gebeurd is op 11
september, maar ook de slechte ma
nieren die sommige jongeren hebben.
Zedeloos gedrag keurt de islam bij zo
wel jongens als meisjes af. Men moet
de blikken voor elkaar neerslaan. Op
dringerig gedrag bij ongesluierde
meisjes is dus fout, zelfs doelloos op
straat rondhangen is verkeerd. Ik zie
dat als een fout van de opvoeders. Het
resultaat is dat de islam een slechte
naam krijgt terwijl het gewoon om
slecht opgevoede jeugd gaat. De ou
ders hebben een belangrijke taak als
opvoeders, ze mogen de verantwoor
delijkheid niet afschuiven op politie,
op scholen en de overheid.
Ik ben een beter mens geworden door
mijn geloof. Het heeft me ook verrijkt.
Dat ik gekozen heb voor de islam, wil
niet zeggen dat ik neerkijk op christe
nen. Wij erkennen Jezus weliswaar
niet als de zoon van God, maar wel als
zijn profeet. En Mohammed was de
profeet die na hem kwam, de laatste
waarschuwer. Het zijn dus verwante
geloven. De koran spreekt van 'De
mensen van Het Boek'. Dat lijkt me al
genoeg basis voor wederzijds respect
tussen christenen en moslims.
Ondine van der Vleuten
foto Lex de Meester
kies ik voor de hidjab."
zaterdag 8 februari 2003
Nora Isa met haar dochtertje Iman: „Als ik straks moet kiezen tussen mijn werk of de hoofddoek,
|TVT a 35 jaarplannen maken is het zover: de
■L N vijfde baan van Schiphol is klaar. Don-
dag 13 februari landt het eerste toestel.
De luchthaven is blijwant het vliegverkeer
spn doorgroeien en de geluidshinder daalt
[ineen groot deel van de regio. Maar er zullen
Zich nieuwe klagers melden. Een aantal om
wonenden krijgt voor het eerst te maken
met een drukke vliegroute boven hun huis.
jfoorde Polderbaan moesten 43 boerderijen
°ti woningen wijken. Wegen en vaarten wer
en omgelegd, een vuilstortplaats gesa
neerd. De aanleg kostte 320 miljoen euro.
I e eerste plannen voor een vijfde baan da
rren van 1967. Direct was er ook weerstand
mt de omgeving. De gemeente Haarlem-
I ermeer en omwonenden spraken zich uit
I gen de plannen uit vrees voor een toename
I an de geluidshinder. Het project belandde
«ska t °liecrisis *n ïaren zeventig in de
Waar de plannen werden weer afgestoft. In
|e)ar® negentig stond de uitbreiding van
pcniphol jarenlang prominent op de pol itie-
P agenda. Terwijl de rapporten met cijfers
geluid en veiligheidsrisico's zich opsta-
Lnn'p n^emand de discussie nog vol
gen. De Eerste en Tweede Kamer gingen uit
eindelijk vorig jaar morrend akkoord met
de Luchtvaartwet, die het gebruik van de
vijfde baan regelt.
Ondanks talloze acties en procedures zijn de
tegenstanders er niet in geslaagd om de aan
leg van de baan tegen te houden of te vertra
gen. Het Bulderbos van Milieudefensie zat
de bouwvakkers weliswaar in de weg, maar
de graafmachines ploegden lange tijd om de
kleumende actievoerders heen. Het stukje
grond werd tenslotte op tijd onteigend. De
protestboompjes kregen een nieuw tehuis in
de Flevopolder.
Het werd daarna stil rond Milieudefensie.
„We hebben even een adempauze geno
men", meldt medewerker luchtvaart Evert
Hassink. Maar Schiphol is nog niet van ons
af." Milieudefensie heeft plannen om zelf
geluidmeetposten in te richten om het la
waai te controleren. De wet Luchtvaart
biedt omwonenden volgens hem onvol
doende bescherming. Volgens Hassink kan
vooral in woongebieden op grotere afstand
kan de herrie ongehinderd toenemen.
Schiphol meent dat het lawaai op grotere
afstand van de luchthaven juist zal dalen.
Het aantal vluchten boven de hoofdstad
moet zelfs met ruim de helft afnemen. Maar
in dunbevolkt gebied boven het Noordzee
kanaal, rond Spaarndam en de IJmond
zwelt de geluidsoverlast aan.
Milieudefensie meent dat de Polderbaan al
met al voor een verslechtering zorgt. De
opening van de vijfde baan kan volgend j aar
De Polderbaan heeft een kerf van bijna vier kilometer door het boerenland van de Haarlem
mermeer getrokken. foto Marco de Swart/GPD
inderdaad eerst tot minder overlast leiden",
zo stelt woordvoerder Hassink. Maar dat
voordeel zal daarna worden opgesoupeerd
door de groei van de luchtvaart."
Schipholbaas Gerlach Cerfontaine betreurt
al die scepsis. Cerfontaine denkt ook te we
ten waar al dat wantrouwen vandaan komt:
„De overheid heeft in het verleden overtre
dingen van de geluidszone gedoogd. Men
kreeg daardoor het idee dat Schiphol boven
de wet stond. Wij hebben nog steeds last van
die beeldvorming. "De zaken liggen volgens
de president-directeur nu totaal anders. De
overheid heeft aangekondigd de nieuwe re
gels streng te handhaven, waarbij desnoods
boetes kunnen worden opgelegd aan Schip
hol, vliegmaatschappijen en de luchtver
keersleiding.
Nu de baan er eindelijk ligt, is Cerfontaine
een tevreden man. Volgens hem is een 'duur
zame groeimogelij k van de huidige 400.000
naar circa 600.000 vliegbewegingen. Het
aantal passagiers kan zo toenemen van
veertig miljoen naar zestig miljoen per jaar.
Daarmee is de positie van Schiphol als
'mainport' en vierde luchthaven van Euro
pa voorlopig veiliggesteld.
De aanleg van de Polderbaan gaat gepaard
met het grootste geluidsisolatieprogramma
in Europa. Zo'n 16.000 woningen komen in
aanmerking voor een isolatiebeurt op kos
ten van de vliegtuigpassagier. Het project
heeft echter vertraging opgelopen, waar
door nog niet alle huizen zijn geisoleerd.
Ander probleem: de kosten dreigen de pan
uit te rijzen. De laatste ramingen gaan uit
van 450 miljoen euro.
In vergelijking met het buitenland kent Ne
derland veel klagers over vlieglawaai. Met
gemiddeld zo'n 170.000 klachten per jaar
staat Schiphol in de top van de ranglijst,
terwijl het aantal directe omwonenden vol
gens een internationale vergelijking juist
laag is ten opzichte van andere grote vlieg
velden. Met spanning wordt afgewacht hoe
de buren van Schiphol zich gaan gedragen
als de nieuwe baan open is. De hoop bestaat
dat het aantal klagers zal dalen, maar er
wordt rekening gehouden met een stort
vloed van reacties van omwonenden die
wellicht voor het eerst wakker worden door
een vliegtuig. En waarschijnlijk zal nie
mand de telefoon pakken om Schiphol te
bedanken als het in hun buurt stil blijft.
Klimaat
Hoewel de Polderbaan nog in gebruik moet
worden genomen, is de luchthaven al druk
bezig met studies voor een zesde en eventu
eel zevende baan voor de periode na 2010.
Volgens Cerfontaine betekent dit niet dat de
luchthaven in de toekomst over zes of zeven
banen zal beschikken. Je kunt andere banen
sluiten, inkorten of verleggen."
Is het aantal startbanen voor Schiphol dan
nooit genoeg? Zo beschikt de veel drukkere
luchthaven Heathrow in Londen over
slechts twee banen. Maar volgens Schiphol
maakt het wisselvallige en winderige Ne
derlandse klimaat een groter baanstelsel
noodzakelijk. Daar komt bij dat veel banen
maar in één richting worden gebruikt met
het oog op geluidshinder of kruisende vlieg
routes.
Ook de splinternieuwe Polderbaan zal al
leen aan de noordzijde worden gebruikt.
Starten en landen aan de zuidkant is taboe.
Eigenlijk zijn het halve banen", aldus Cer
fontaine. Maar dan wel halve banen waarop
de Europese concurrenten jaloers zijn.
Richard Mooynian
