Provincie trekt bovengrens
PZC
Panta Rhei presenteert
zevende unplugged-cd
Leven verdeeld in vlakken
Extreem hoge golf
was fataal voor
loodsenhelikopter
Las wedstrijd voor
vmbo-leerlingen
Beeldkwaliteit
kunst cultuur
Panfluittalent in Porgy Bess
Requim 1953
mogelijk op cd
Dolf Jansen
vliegt langs
Vlissingen
op 5 mei
Akkoord ovei
landbouwgif
wekt argwaai
vrijdag 7 februari 2003
door Rinus Antonisse
Hoogbouw valt in Zeeland op als
een vreemde eend in de bijt. De
provincie is overwegend vlak en weids
en hoge gebouwen vormen daardoor
altijd een oriëntatiepunt, een land
mark. Als het gaat om de beeldkwali
teit en de beleving van Zeeland is
voorzichtigheid met hoogbouw op
zijn plaats. Daarom overweegt het da
gelijks provinciebestuur regels vast te
stellen voor de maximumhoogte van
gebouwen in steden en dorpen.
Wie kent ze niet, de onaangenaam op
vallende 'apenrotsen' aan de rand van
de Westerschelde bij Breskens? Of de
massaal aandoende torenflats in
Goes? En de plompe oude graansilo bij
Zierikzee? Ze springen veel meer in
het oog dan de van oudsher vertrouw
de kerktorens en watertorens. Dat
heeft niet alleen te maken met de
plaats waarop ze uit het landschap
oprijzen, maar ook met de bouwmas
sa. Vergelijk de ranke Lange Jan maar
eens met de volumineuze flats langs
de A58 bij Souburg.
Vaak wordt de hoogbouw aan de rand
van stad of dorp gesitueerd, ook al is
dat aan de rand van het buitengebied
vaak misplaatst. Bijvoorbeeld gale
rijflats vormen een onaantrekkelijke
overgang van bebouwd naar onge
bouwd gebied. Een on-Zeeuwse aan
blik. Daar is lang, al dan niet mok
kend, genoegen mee genomen. Met de
komst van de provinciale discussieno
ta Beeldkwaliteit moet daar verande
ring in komen.
Dat kan door eisen te stellen aan de
hoogte van nieuwe bouwwerken of
vergroting van bestaande bouwsels.
Als het aan het dagelijks provinciebe
stuur ligt, kunnen Vlissingen en Ter-
neuzen wat dat betreft ongebreideld
hun gang gaan: daar hoeft geen hoog
tebeperking te komen. Dat heeft te
maken met de aanwezigheid van de
(nu nog) dynamische Westerschelde.
De twee gemeenten moeten met aan
zienlijke hoogbouw kunnen reageren
op de schaal van het water en de zee
schepen. Hetzelfde is van toepassing
langs het kanaal Temeuzen-Gent,
waar zeeschepen hel landschap door
kruisen en fabriekscomplexen het
landschap domineren. De kernen Sas
van Gent en Sluiskil moeten de moge
lijkheid krijgen tegen deze schaal op
te boksen door middel van fikse ge
bouwen, maxiaal 20 meter hoog. Dat
geldt eveneens voor de kernen Bres-
De nieuwe generatie windturbines overschrijden ruimschoots de hoogte van 100 meter.
kens, Cadzand, Hulst, Oostburg, Tho-
len en Zierikzee.
Voor Goes wordt een maximale bouw
hoogte van 25 meter voorgesteld.
Daar geldt niet zozeer de invloed van
de Westerschelde, maar meer die van
de Oosterschei de - een natuurgebied
zonder grote verstedelijking, zeeha
vens en zeeschepenOok voor Middel
burg is 25 meter de bovengrens, pas
send bij de maat en schaal van de
provinciehoofdstad. Voorkomen moet
worden dat hoogbouwproject het
fraaie silhouet aantasten.
Om de kwaliteit van de lage schone'
horizon van het Zeeuwse landschap te
beschermen, wil het dagelijks provin
ciebestuur voor de andere kernen
naar een hoogte van twaalf meter,
voldoende om bijvoorbeeld een woon
zorgcomplex te kunnen neerzetten.
Aan de rand van de bebouwde kom
men moet worden volstaan met tien
meter, evenals in het landelijk gebied.
Daarmee is nog altijd een bebouwing
van drie bouwlagen met kap mogelijk.
Hoogbouw is bij lange na niet de enige
bedreiging van het Zeeuwse gezicht.
Ook windmolens hebben grote in
vloed, zeker de nieuwe generatie tur
bines die tot 125 meter hoog reiken.
De invloedsfeer van zo'n windmolen
heeft een straal van meer dan zeven
kilometer en een oppervlakte van 150
vierkante kilometer. Dat is vijf pro
cent van de heel Zeeland. Uitgaande
van een regionale spreiding is al met
20 windturbines op elke plek in de
provincie de aanwezigheid van mo
lens zichtbaar. De conclusie ligt voor
de hand: molens zoveel mogelijk bun
delen en alleen plaatsen in een omge
ving waarin ze niet uit de toon vallen.
Op zeehaventerreinen dus, of in de
grootschalige polders rondom. Hoe
positief de windmolens als schone
energiebron ook te waarderen zijn, uit
oogpunt van beeldkwaliteit zijn er ei
genlijk maar vier gebieden waar ze
passen: Sloegebied, Kanaalzone,
Oosterscheldekering en Schelde-
Rijnkanaal.
Hoe gevoelig het ligt, bewijzen de mo
lens die in de Willem-Annapolder bij
Biezelinge zijn verrezen en de grote
molen aan de entree van Zeeland, op
de rand van de Brabantse Wal. Toch
sluit het dagelijks provinciebestuur
kleine windparken in het landelijk ge
bied niet uit. Als landmark om knoop
punten of lijnen in het landschap te
benadrukken. Voorwaarde is dan wel
dat de alleenstaande windmolens ver
dwijnen.
Nóg een sluipende bedreiging: de
lichtvervuiling. Nachtelijke verlich
ting van haven- en industriegebieden
dringen de nachtelijke duisternis te
rug. Toch heerst in Zeeland, vergele
ken met omringde provincies, nog
duisternis. Die moet gekoesterd wor
den als grote kwaliteit voor mens en
fotomontage provincie Zeeland
natuur. Het dagelijks provinciebe
stuur wil donkere gebieden graag
donker houden en gebieden waar
sprake is van lichtvervuiling donker
der maken. Derhalve regels voor ver
lichting van kassen, afschermen van
buitenverlichting en ook de sport
veldverlichting aanpakken.
Meer infoimatie over de nota Beeld
kwaliteit is te vinden op de website
van de provincie: www.zeeland.nl.
20 m
I a a
ia a
a a
12 m
Terneuzen Middelburg Breskens
overige kernen
Vlissingen Goes Cadzand
Hulst
Oostburg
Sas van Gent
Sluiskil
Tholen
Zierikzee
De verschillende grenzen die de provincie aan bebouwing wil stellen.
bron: nota beeldkwaliteit provincieZeeland
door Harmen van der Werf
VLISSINGEN - Een uitzonder
lijk hoge golf is de dinsdag
avond verongelukte Vlaamse
loodsenhelikopter fataal ge
worden.
Het bedrijf dat de helikopter ex
ploiteert, Noordzee Helikopters
Vlaanderen, heeft dit gisteren
bekend gemaakt. De uitzonder
lijk hoge golf sloeg over het
schip waarvan een Vlaamse
loods van boord zou worden ge
haald door de helikopter.
Het zeewater spoot ook over de
helikopter, waarna de motoi'en
uitvielen en de helikopter neer
kwam. De vier bemanningsle
den konden zich in veiligheid
bx-engen. De helikopter is
zonken.
Justitie in Brugge heeft hel
geval in onderzoek. Het dir.,
raat-generaal watei-wegen"
zeewezen van het Vlaamse?
west stelt ook een onderzoe;)
en is van plan de procedt}
voor de heli-beloodsingenr.j
de Belgische kust aan te pa$i
Volgens een wooixlvoerder f
het directoraat-genei-aal w.
onder meer gedacht aan het
hoger' vliegen bij beloodsii
zodat de helikopter onl
baar blijft voor hoog opspat
de golven.
Tot nader order zijn de VI;
heli-beloodsingen.
ook Nederlandse loodsen
bx-uik maken, gestaakt.
het J
isin;-:
ibe-H
door Mieke van der Jagt
MIDDELBURG - De Zeeuwse
Lasgroep (ZLG) houdt op vrij
dag 14 maart eeix las wedstrijd
voor leerlingen van het vnxbo.
Een dergelijke wedstrijd werd
vorig jaar een groot succes. Het
vak lassen, eexx kunst waarmee
je een heel goede boterham kunt
verdienen, wordt met de wed
strijden onder de aandacht vaix
de jeugd gebracht.
M. Snoep, de Zeeuwse coördi
nator van het Nederlands Insti
tuut voor Lastechniek (NIL), is
ex-van overtuigd dat een oplei
ding tot lasser voor vmbo-leer
lingen tot een gegarandeerde
plaats op de arbeidsmarkt leidt.
Op het ogenblik is het tekort aan
lassers zo groot, dat in andere
Europese landen naar vak
krachten moet worden gezocht.
Vooral ixx grote infrasturcturele
werken is en blijft de behoefte
aan technische vakmensen
gx-oot. De NIL organiseert in
april ook de nationale vakwed
strijden, waarin de winnaax-s
van de Zeeuwse wedstrijd mo
gen meedoen. De beste lasser
van Nedei'land komt weerutj
een Eux-opese wedstrijd, j
Evenals vox-ig jaar word! I
wedstrijd gehouden in descil
lengemeenschap Nehalenniii
Micldelbui'g. Die school leidt|
enige in Zeeland nog lassers!
de avonduren op en versa
bijscholingscursussen. Tijd}
de wedstrijd 'scouten' verted
woordigers van Zeeuwse a
drijven, die ook de wedsti
sponsorren, goede lassers»
stageplaatsen en wellicht»
een baan in de toekomst. In a
bedrijven hebben werknea
papiex-en om jonge vaklui tei
geleiden als ze zich in depri
tijk verder willen bekwame]
de lastechnieken. Aan dew
strijden, die om 13.00 uurbö
nen, doen scholen uit heel3
land mee. Het Calvijn Coi^
uit Krabbendijke, het Gra
College uit Goes, het Rep]
College uit Hulst, en het Zn
College uit Oostburg, nemen:'
als vox-ig jaar deel. Verder:}
van de partij: de scholen
meenschappen De Rede uit a
neuzen, Nehalennia uit Midi
burg, Pontes uit Zierikzee!
Scheldemond uit Vlissingen]
door Ernst Jan Rozendaal
VLISSINGEN - De zevende un-
plugged-cd van strandpavil
joen Panta Rhei komt eraan.
Zaterdag 28 februari wordt het
schijfje met opnamen van alle
finalisten van de Zeeuwse Un
plugged Competitie 2002 gepre
senteerd in het Arsenaal in Vlis
singen. Dat gaat gepaard met
optredens van de winnaar van
de competitie, Francis Levoy
The Blowrags, en de bekende
Zeeuwse popgroep Racoon.
Organisatoren Willem Jan Buijs
en Ralph Wiessner zijn blij met
de komst van Racoon. Twee keer
eex'der mislukte het om de van
ooi-sprong Goese formatie op
een festival van Panta Rhei te
laten spelen. Onder het motto
drie keer is scheepsrecht, moet
het er nu dan van komen.Vox-ig
jaar stond Racoon geprogram
meerd op het Sunburn Festi
val", vertelt Buijs.
„Maar vóór ze aan spelen toe
kwamen, begon het te blikse
men en te regenen, dus Bart. en
zijn mannen konden onveirich-
terzake weer verti-ekken. Een
jaar eerder hadden we ze ook
voor Sunbux-n gevraagd, maar
toen zat dat te dicht op de pre
sentatie van hun cd Here we go,
stereo. Dus hebben we gezegd:
'De volgende keer moet het luk
ken'. Eigenlijk is het voor ons
wat te duur om Racoon in het
Arsenaal neer te zetten, maar
omdat zij ook graag wilden, zijn
we er op een leuke manier uitge
komen."
Met Racoon en Francis Levoy
The Blowrags kan het publiek
rekenen op een avondje Zeeuw
se kwaliteitspop, aldus Buijs en
Wiessner. „We hebben voor twee
bands gekozen. In het verleden
hebben we wel eens alle groepen
van de unplugged-cd laten op
treden, maar dan krijg je toch
een soox-t herhaling van de fina
leavond van de unplugged com
petitie."
Selectie
Een selectie uit de optredens
van die avond kan het publiek
terugvinden op de cd. Het is een
traditie geworden dat de
Zeeuwse Unplugged Competi
tie elk jaar zo'n album oplevex-t.
Naast Francis Levoy The
Blowrags figui-eerden in de
laatste finale 2BUB, Jan Fran
cois Band, Nightly Amique,
Solof, Style en Sc war. „Vijf van
de zeven deelnemers ontliepen
elkaar nauwelijks", aldus Buijs.
„Francis Levoy had net dat tik
keltje meer. Hij heeft een band
met allemaal doorgewintex-de
muzikanten. De ritmesectie is ex-
één om jaloers op te worden."
Met de jaarlijkse unplugged-cd
levert Panta Rhei een bijdrage
aan de documentatie van de
Zeeuwse popmuziek.
Vandaar dat het Zeeuws Docu-
mentatiecenti-um elk nieuw ex
emplaar aanvraagt. Ieder jaar
weet Panta Rhei ongeveer twee
honderdvijftig exemplaren te
slijten. „De meeste cd's gaan
naar de bandleden zelf", zegt
Wiessner. „Verder verkopen we
hem in het strandpaviljoen en
via een paar cd-winkels. Er is
een vaste groep mensen die hem
elk jaar wil hebben."
De Stichting Popmuziek Zee
land heeft Panta Rhei onlangs
onderscheiden met een Zeeuwse
Popprijs vanwege de bijzondex-e
vei-diensten voor popmuziek in
Zeeland. Behalve aan de un
plugged competitie en de cd-
reeks kan dan worden gedacht
aan het festival Sunburn dat in
de zomer op het Nollestrand
wordt georganiseerd. Dit jaar
zal voor het eerst ook een bij-
di-age worden geleverd aan het
Bevrijdingsfestival in Vlissin
gen.
Groei
„Er zit nog steeds groei in onze
activiteiten", betoogt Buijs.
„Voorzichtig denken we al aan
het tienjarig jubileum van de
unplugged competitie. Dat wil
len we leuk viex-en. Ik vind het
wel iets om trots op te zijn. En
het leuke is dat die cd nog elk
jaar woi-dt gemaakt door het
clubje van het eerste urn."
Cd-presentatie met optredens Fran
cis Levoy The Bloiorags en Raco
on, zaterdag 28 februari Arsenaal
theater Vlissingen, aanvang: 20.30
uur. Info: www. slrandpaviljoen-
pantarhei.nl
Het schilderij Bassin de maurs van Kees van de Wetering.
foto Dirk-Jan Gjeltema
door Ali Pankow
ZIERIKZEE - Zelf noemt hi j het
'fragmatisme'. Beeldend kun
stenaar Kees van de Wetering
uit Burgh-Haamstede houdt
van opdelen in fragmenten. Vol
gens hem wordt het hele leven
gekenmerkt door vlakverde-
ling.
„Voor al onze bezigheden is een
tijd en een plaats", constateert
de kunstenaar en dat fragmen
tarische is terug te vinden in zijn
werk. Van de Wetei'ing expo
seert tot eind april twaalf pas
telschilderijen in het filiaal van
de ABN-Amrobank in Ziei-ik-
zee. Met dat fragmatisme keert
hij in feite terug naar zijn roots.
„Dertig jaar geleden had het al
mijn voorkeur onderwerpen
door middel van beeldelemen
ten en kleurvakken weer te ge
ven. Toen had ik er de woorden
niet voor, nu kan ik het beter
motivei-en", zegt Van de Wete
ring. Vroeger schilderde hij
hoofdzakelijk met olieverf, de
laatste jaren wei-kt hij vooral
met pastelkrijt. Het biedt hem
de mogelijkheid gemakkelijker
in de natuur te schilderen. Hij
doet dat zowel in Zeeland als in
Frankrijk, waar hij diverse
'werk-vakanties' per jaar door
brengt. Zijn tentoonstelling
biedt een serie fragmentatie-
pasteltekeningen met een zeer
persoonlijke vertaling van het
Franse landschap. Volgens Van
de Wetering zijn het eigenlijk
geen tekeningen, maar schilde
rijen. „Ik schilder als het ware
met pastelkrijt. Bij tekeningen
zijn er schex-pere contouren, ik
laat de vlakken liever vloeiend
in elkaar overgaan."
Hij werkt graag van donkere
naar lichte kleuren toe. Blauwe
bergen en paarse lavendel op de
Francis Levoy The Blowrags. winnaar van de Zeeuwse Unplugged Competitie, treedt op bij de pre
sentatie van de cd. foto Peter Nicolai
TERNEUZEN - De 14-jarige
panfluitspeler Julian Pushca uit
Moldavië geeft zondag 23 fe
bruari een concert in Porgy
Bess in Terneuzen.
Pushca won wereldwijd al di
verse muziekwedstrijden en
geldt mede daardoor als een uit
zonderlijk muzikaal talent. Hij
speelt onder ander een fluitso-
nate van Telemann en Gluck.
Daarnaast brengt hij twee delen
uit een concert van Mozart, het
bekende Ave Maria van Baeh-
Gounod en een fragment uit de
opera Thais van Massenet.
Pushca speelt tevens composi
ties uit zijn geboortestreek. Hij
wordt begeleid door pianiste
Luba Sadova. Het concert be
gint om drie uur.
achtergrond vormen zo fraaie
contrasten met rode huizen en
lichter gekleurde bomen en
struweel op de voorgrond. De
grote en kleine kleurvlakken
zijn soms als een schaakspel
over het pastelpapier vei'deeld.
„Toen ik jaren geleden een eigen
stijl ontwikkelde: vertikaal
schilderen en restvormen zien
als beeldelementen, was dat
voor mij meteen de oplossing
van veel schilderproblemen."
Van de Wetering draagt zijn
kennis op het gebied van schil
deren en tekenen graag over aan
anderen. Hij doet dat al jaren
via zijn Schildersclub Pei'spec-
tief. Twee avonden per week
laat hij cursisten kennis maken
met tal van technieken en sti
muleert hij hen een eigen stijl te
ontwikkelen. Verder schrijft hij
graag over de totstandkoming
van zijn schilderijen Hij is vaste
medewerker van het Neder
lands/Vlaamse teken- en schil
derblad Palet en vertelt in zijn
artikelen met enthousiasme
over aquarelleren en het wei-ken
met pastelkrijt en olieverf.
De expositie in het bankfiliaal
in Zierikzee kwam tot stand op
initiatief van Kunstbemidde
ling 't Zilverlicht. „Een bank is
geen galerie. Het publiek gaat
daar niet specifiek naar toe om
kunst te bekijken, maar het is
wel laagdrempelig. Veel mensen
vinden het eng zomaar een gale
rie binnen te stappen", zegt Van
de Wetering.
MIDDELBURG - Het Zeeland
Nazomer Festival overweegt
een cd uit te brengen van het Re
quiem 1953 van de Middelburg
se componist Douwe Eisenga.
De laatste twee uitvoex-ingen,
vanavond in de Sint Jacobskerk
in Vlissingen en morgenavond
in de Grote Kerk in Goes, wor
den daax-voor opgenomen.
„Als de multitrackopnamen
goed genoeg zijn, ovei-wegen we
daarvan een cd uit te brengen",
zegt Eisenga. „Dat betekent dat
er geen enorme hagelbui op de
Jacobskerk moet vallen en de
verwarming in Goes niet al te
hard snort. En orkest en koor
moeten natuurlijk een redelijke
prestatie neex-zetten, maar daar
hebben we wel vertrouwen in.
Tot nu toe was elke uitvoering
nog beter dan de vorige.
Als de opnamen in oi*de zijn en
het ZNF de financiering rond-
krijgt, wordt definitief besloten
een album uit te brengen. Met
verschillende platenmaat
schappijen wordt overlegd over
de distributie van de cd. Uit het
hele land zijn verzoeken geko
men requiem op cd uit te bren
gen. Belangstellenden kunnen
bij het ZNF in Middelburg op de
cd intekenen.
VLISSINGEN - Cabaretier
Dolf Jansen treedt op tijdens het
Bevrijdingsfestival in Vlissin
gen. Hij is één van de drie arties
ten die met een helikopter langs
diverse bevrijdingsfestivals
wordt gevlogen. Behalve Vlis
singen doet Jansen Rotterdam,
Utrecht, Almere en Amsterdam
aan.
De andere acts die met een heli
kopter woi'den rondgevlogen
zijn de rockgi-oepen Within
Temptation en Di-Recl. Jansen
vraagt tijdens zijn optreden
aandacht voor het werk van War
Child, de organisatie voor steun
aan kinderen in ooiiogsgebie-
den. Het thema van de Bevrij
dingsfestivals is dit jaar 'Vrij
heid is niet te koop'. De comple
te programmering van de Be
vrijdingsfestivals volgt later,
het Nationaal Comité 4 en 5 mei
heeft alleen de namen vrijgege
ven die meerdere festivals met
de helikopter aandoen.
GOES - Vreugde en argwz
strijden om voorrang in rcaci
op het akkoord dat de la
bouwsector, stichting Nai:
en Milieu en het ministeriel 1
Landbouw deze week hetv
gesloten over de toelating t j
bestrijdingsmiddelen.
„Hopelijk blijft de ruis ui:j
lucht", stelt de Zeeuwseaü
bouwbestuui'der J. van
voorzichtig. De landbouv
volgens hem zeker bereid
gebruik van gewasbesc
mingsmiddelen te beperi
„Maar dat moet dan wel opi
economisch verantwoorde:
nier kunnen en niet dat Ned
land op de i-est van de Euroj j
Unie vooruitloopt."
M. Ernst, medewerkster bes:
dingsmiddelen bij de
Milieufederatie (ZMF), is
dat de ruzie tussen de \t
bouwsector en milieu-i
saties voorbij lijkt.
„Al hebben wij als ZMFi:
een andere positie ingentt
dan stichting Natuur en Mi
en de Zuid-Hollandse Milie
deratie. Wij werken doelbe»
met de sector samen om een: -
lieuvriendelijkei'e land bow
stimuleren, door bijvoord
voorlopers te helpen."
In het landelijke akkoord:
Exnst daar graag meer over
lezen. „Voor de korte ter:
wordt een aantal stoffento
laten die voor de landboui
langrijk zijn. Dat is diudti
Wat er op de lange termijn!
gebeuren, is minder 1»
Vooi-al de kennisontwikte
is belangrijk, zodat boent
wuster met bestrijdingsmi:
len kunnen omgaan. Tusse
hoeveelheden die boeren
bruiken, bestaan nu nogg
verschillen."
Het Zeeuwse WD-Kaifê
J, Geluk, specialist gev®
scherming, zegt het akkoorc
te juichen. Hij noemt hei
vooruitgang, al heeft hij twi
over de houdbaarheid. „Ali:
milieu-organisatie naar
rechter stapt, kan alles'
woi-den geblokkeerd."
Geluk maakt zich ook zö
dat oude bestrijdingsmidó
waarover nog wordt getwö
nieuw zullen worden b*
deeld op de milieu-effecten
gin maart wordt duidelijk'
verwacht.
De energie die in die beo:
ling wordt gestoken, kar.
gens het Kamerlid betèrw
besteed aan de toetsing1
nieuwe, milieuvrienden?
middelen.
