Musical is
goed voor
emoties
Het leven verandert al snel in een tranendal
PZC
Nicholson on sympathie];
en onweerstaanbaar
Spielberg
lekker lichtvoetig;
Richard Gere in Chicago
Moonlight
et de musicalfilm Chicago opende gisteren het
Festival van Berlijn, volgende week is
Nederland al aan de beurt. Het betreft een
spetterende, door Rob Marshall geregisseerde bewerking
van de gelijknamige Broadway-hit. Renée Zellweger en
Catherine Zeta-Jones spelen twee moordenaressen die van
de galg moeten worden gered door Richard Gere als een
aalgladde advocaat die perfect de media bespeelt.
vrijdag 7 februari 2003
Als 11 februari de lijst met
Oscarnominaties wordt be
kendgemaakt zal daarop gega
randeerd Chicago veelvuldig
vermeld staan. De 53-jarige su
perster Richard Gere - nog altijd
het meest fameus vanwege
'Pretty Woman- heeft nog nooit
een Oscar gewonnen, maar zijn
eerste Golden Globe heeft hij nu
op zak. Tot zijn eigen verbazing
dus voor een rol waarin hij danst
en zingt. Want ook al stond hij in
de jaren zeventig op de planken
in een Londense productie van
Grease, musicals hebben eigen
lijk nooit zijn interesse gehad.
„Toen ik een jochie was, draai
den mijn ouders nogal eens pla
ten uit het showgenre. Zo ving ik
wel eens iets op uit West Side
Story en The Sound of Music.
Bepaalde liedjes blèrde je mee,
maar veel liefde had ik er niet
voor. En eenmaal volwassen,
raakte de musical mij helemaal
niet meer. Singin'InTheRainen
Cabaret vond ik goede films.
Daar bleef het bij. Op de mid
delbare school had ik meege
daan aan een uitvoering van
The King And I, zonder daar
veel eer mee te hebben ingelegd.
Nou ben ik wel zo'n type dat re
gelmatig zingend en dansend
door het huis gaat, daar kunnen
mijn vrouw en kinderen over
meepraten. Maar tapdansen
was iets wat ik nog nooi t had ge
daan en dat heb ik met veel
schade en schande onder de knie
moeten krijgen."
Hij heeft er vier maanden lang
verschrikkelijk hard aan moe
ten werken. ,,Met de hemel-zij-
dank een geweldige leraar. Het
was zo inspannend dat ik het
nooit langer dan anderhalf uur
kon volhouden en dan voelde ik
me gesloopt. Het is net zo zwaar
als boksen. Binnen vijf minuten
gutst het zweet van je hoofd. En
je ervaart het als vernederend
wanneer je merkt dat je vanuit
je hersens geen macht hebt over
je voeten. Je dacht dat het wel zo
was, want je gebruikt je voeten
al je hele leven immers. Maar bij
tapdansen gaat het over itsy-
bitsy-teeny-weeny-precieze
kleine dingetjes. Je voeten wei
geren te gehoorzamen. Het
duurt heel lang voor het een
beetje gaat lukken en nog langer
voor je er ook lol aan beleeft."
Actueel
Als een toneelstuk over 'moord
en media-manipulatie', ge
schreven door rechtbankver
slaggeefster Maurine Watkins
onder de titel The Brave Little
Women, ging de oerversie van
Chicago in 1926 in wereldpre
mière. Dat het thema actueel is
gebleven werd nadien wellicht
het beste bewezen tijdens de
rechtszaak tegen O.J. Simpson.
De musical schildert de pers af
als een meedogenloos roofdier
met niet te stillen honger. Ri
chard Gere zegt dat hij wel iets
van die dynamiek kan herken
nen, zonder dat hij er tegen
woordig nog al te veel last heeft.
„Journalisten en beroemdhe
den vormen een symbiose. Ze
hebben elkaar nodig, Het is een
spel dat je moet leren begrijpen
en beheersen. Ik weet dat jullie
zullen proberen zo veel mogelijk
over mijn privé-leven te weten
te komen. En jullie weten dat ik
zal proberen daarover zo weinig
mogelij klos te laten. Verder voel
ik met niet zo kwetsbaar voor
journalisten omdat ik weinig
belang hecht aan mijn faam. Be
roemd-zijn heeft voor mij nooit
betekenis gehad. Ik ben niet bij
de film terecht gekomen omdat
ik beroemd wilde worden. Pri
maire drijfveer was creatief
kunnen zijn. Dat ik vervolgens
een grote motor zou kunnen ko
pen, lokte me als een prettige
bijkomstigheid. Geld trok me
echt wel aan, evenals de meisjes.
Maar faam zei me niets en kan
me nog altijd gestolen worden."
Ironie
Er zit in de film ergens de frap
pante uitspraak dat de amuse
mentssector de enige business is
waar het er niet toe doet als men
elkaar haat. Het is een uitspraak
die we volgens Gere niet serieus
mogen nemen. „Het is ironie,
niet iets wat ik herken. Ik ben
het zelf nooit tegengekomen,
dat idee dat je bijvoorbeeld een
film zó graag wilt doen dat je
voor lief neemt om samen te
werken met mensen die je haat.
Ik heb wel eens meegemaakt dat
een tegenspeler blijkbaar de
pest had aan mijn persoon, maar
niet het omgekeerde. Ik haat
niemand. Haat is een negatieve
energie die niets positiefs kan
opleveren. Je kunt wel ontzet
tend kwaad worden met een
specifieke aanleiding. Dan
dient er een oplossing voor te
worden gezocht en dan moet je
eerst je woede neutraliseren.
Want woede bevestigt je alleen
in het eigen gelijk en maakt
Richard Gere en Renée Zellweger in Chicago.
voor ook nog andere bedreigde
volkeren in de wereld. „Het
vreet tijd en energie", bekent de
acteur die het afgelopen jaar
ook nog kans zag hoofdrollen te
spelen in 'The Mothman Pro
phecies' en 'Unfaithfull' en zich
tussendoor in de echt liet ver
binden met actrice Carey Lo
well. Eerder, van 1991 tot 1995,
was hij gehuwd met supermodel
Cindy Crawford.
Gere beschouwt zichzelf als een
romanticus en zegt ook om die
reden een voorkeur te hebben
blind voor het eventuele gelijk
van de ander. Je moet bedenken
dat je woede voortkomt uit een
misverstand. En dat is meestal
ook zo."
Het is een inzicht dat Gere ont
leent aan zijn geloof in Zen
boeddhisme. De Dalai Lama is
een persoonlijke vriend van
hem en de Hollywoodster steekt
veel van zijn geld en tijd in steun
aan de door China verdrukte Ti-
betanen. Via vier afzonderlijke
stichtingen neemt hij het op
voor een barokke gepassioneer
de musicalfilm als 'Moulin Rou
ge' van Baz Lührmann boven
een bijna ascetisch en volgens
hem 'typisch Scandinavisch'
werkstuk als 'Dancer In The
Dark' van Lars von Trier. „Wat
ik aan die laatste film dan wel
erg goed vond, naast het fabu
leuze optreden van Björk, is de
integratie van de muziek in het
drama, als directe gemoedsuit
storting. En dat is wat me ook zo
bevalt aan Chicago. Musicals
als toneelstukjes waar om on
verklaarbare redenen mensen
ineens liedjes gaan zingen, die
vind ik verschrikkelijk. Maar in
Chicago worden emoties opge
zweept tot een intensiteit die het
logisch maakt dat het via zang,
muziek en dans tot expressie
moet worden gebracht. Dan
wordt drama er niet door lam
gelegd maar versterkt. En al
leen dan vind ik de musical een
interessante kunstvorm."
Gere ziet wel enige verwant
schap tussen de musicals Chica
go en 'Cabaret'. „Via het type
muziek dat je hoort en de grim
mige ondertonen van het ver
haal. Ze spelen ook beide in de
jaren twintig. Het grote verschil
zit dus in de structuur van het
drama. 'Cabaret' was gebaseerd
op de verhalen van Christopher
Isherwood en was literair en
psychologisch sterk uitgewerkt.
Chicago zit heel anders in el
kaar. Hier was geprobeerd het
verhaal open te breken. Toen we
er een film op wilden baseren
waren we zelfs genoodzaakt het
traditionele concept weer
enigszins te herstellen om het
publiek mogelijkheid tot identi
ficatie te kunnen bieden en sus
pense te creëren. Daarvoor was
het zelfs noodzakelijk een heel
nieuwe tweede en derde akte te
bedenken." Gere's rol in het
swingende Chicago van de
twenties doet ook enigszins
denken aan zijn optreden in
Coppola's 'The Cotton Club',
waar jazz en gangsterdom wer
den gecombineerd. Maar dat
was toen toch makkelijker voor
hem geweest. „In The Cotton
Club was ik zelf een musicus en
bespeelde de cornet. Nou, dat
was iets wat ik al kon. Dat in
strument beheerste ik. Het ging
om muziek waarin ik thuis was
en die ik geweldig vond. Louis
Armstrong heeft de trompet bij
wijze van spreken uitgevonden
en Miles Davis maakte het
cool."
Alles vreter
Als zijn grootste muziekidolen
noemt Gere intussen toch Van
Morrison en Bob Dylan. „Maar
eigenlijk ben ik een allesvreter
en kan net zo hard genieten van
bluegrass, Bach, Braziliaanse
muziek, Mozart en Bulgaarse
vrouwenkoren. Ik ben het eens
met Louis Armstrong die ooit
heeft gezegd dat er geen goede
en minder goede soorten muziek
bestaan. Er bestaat alleen een
verschil tussen goede en slechte
muziek."
Pieter van Lierop
Chicago is vanaf eincl volgende
week in de Nederlandse bioscoop.
About Schmidt is door som
mige critici al omgedoopt
tot About Jack, waarmee ze wil
len zeggen dat hoofdrolspeler
Jack Nicholson de film hele
maal naar zich toe zou trekken.
Nu speelt de 65-jarige filmster
inderdaad een van de beste rol
len uit zijn imposante carrière,
en voor dit staaltje acteerwerk
moet hij dan ook absoluut een
Oscar krijgen. Toch zou het on
eerlijk zijn om het welslagen
van About Schmidt geheel op
Nicholsons conto te schrijven.
Alleen al de memorabele ope
ningsscène bewijst dat regis
seur en scenarist Alexander Pa
yne precies weet wat hij doet.
We zien hoofdpersoon Warren
Schmidt (Nicholson) zitten ach
ter zijn lege bureau, in een kan
toor dat vol staat met verhuis
dozen. Schmidt heeft zijn jas al
aangetrokken en kijkt ongeluk
kig toe hoe de wijzers van de
klok langzaam maar zeker naar
vijf uur kruipen. Het is een even
komisch als pijnlijk beeld, dat
het einde markeert van
Schmidts niet al te spectaculai
re loopbaan bij een verzekeraar
in een Amerikaanse provincie
plaats. De zestiger valt in het
zwarte gat waarin al zoveel ge
pensioneerde mannen voor hem
zijn gevallen.
Wanneer korte tijd later zijn
echtgenote overlijdt onder
neemt hij een laatste poging om
nog iets uit zijn middelmatige
bestaan te halen. In de voor de
pensionering aangeschafte
camper zet hij koers naar zijn
enkele staten verderop wonen
de dochter (Hope Davis), om te
voorkomen dat zij zal trouwen
met een in zijn ogen nogal dubi
euze waterbeddenverkoper
(Dermot Mulroney). Dat er veel
omgaat in de gesloten Schmidt
valt op te maken uit zijn zeer
ongemakkelijke lichaamstaai.
Maar de kijker krijgt pas echt
een inkijkje in de intense droef
heid van dit personage als hij
brieven begint te schrijven naar
een Afrikaans Foster Parents-
kind. Deze klaagzangen over
een mislukt leven en over zijn
diepgewortelde haat tegen zich
zelf en zijn vrouw, horen eerder
thuis op de divan van een zielen
knijper dan in een brief aan een
onbekend jongetje in een ont
wikkelingsland, dat hoogst
waarschijnlijk de ontboezemin
gen niet eens kan lezen. Het
maakt die briefteksten alleen
maar des te schrijnender.
Alexander Payne, die eerder in
druk maakte met de schitteren
de verkiezingssatire 'Election',
balanceert voortdurend op de
rand van het intens komische en
het uiterst tragische. Nicholson
voelde haarfijn aan dat hij in
zijn vertolking een bitten
toon moest aanslaan, enhj
dan ook af van de maniertji
hem de afgelopen jaren
eens deden veranderen j.
parodie op zichzelf. De ai
deinst er niet voor teruj
Schmidt neer te zetten alse
essentie volstrekt ons\i
thiek personage. Maarte
het moeilijk is om dezecj h
muis aardig te vinden, hij g
Nicholson en Payne weld h
kijker met hem te laten J R
ven, en om een diep medecl y
op te roepen voor een in 3
doodsbenauwde man c.-
dom was om het leven dor
vingers te laten slippen.
Fritz dei
About Schmidt. RegieAlez n
Payne. Met: Jack Nicholson,.
Davis, Kathy Bates, Demot]
ney. Te zien in De Koning Hè
Slimme oplichters zijn de
aardigste criminelen en van
de verhalen over hun gedurfde
streken krijgen we niet snel ge
noeg. Frank Abagnale was zo
iemand. Een geniaal vervalser
die niet alleen de wereld rond
ging met ongedekte cheques,
maar zich bovendien nog voor
hij 21 was al met succes had uit
gegeven voor piloot, dokter en
advocaat. Catch Me If You Can
is de verfilming van zijn auto
biografie, met Leonardo DiCa-
prio in de hoofdrol en rasenter
tainer Steven Spielberg als
regisseur aan het roer. Dat is be
paald niet vervelend.
Zoals DiCaprio hem speelt, als
een intelligente lieve jongen in
een wollen trui, kan je hem ook
moeilijk crimineel noemen. Hij
vlucht in paniek weg van de hu
welijkscrisis van zijn ouders,
met alleen een blanco cheque
boekje dat hij van zijn vader
heeft gekregen op zak. Zijn bij
zondere talent om zijn omge
ving te bespelenhad hij kort
daarvoor bij toeval ontdekt,
toen hij zich op een nieuwe
school in een impuls moest zien
te verweren tegen het getreiter
van zijn leeftijdgenoten. Het is
een van de sterkste momenten in
de film; griezelig en tegelijker
tijd hilarisch om te zien hoe een
simpele stemverheffing en rech
tere rug tot een complete ge
daanteverwisseling leiden.
Catch Me If You Can is eigenlijk
een beetje naïeve film die de on
getwijfeld geromantiseerde
avonturen van Frank presen
teert als een charmant en ver-
Voor de tweede keer in korte tijd krijgen
we een speelfilm te zien van Paula van
der Oest. Na de montere relatiekomedie
'Zus Zo' blijkt Moonlight iets totaal an
ders: een grimmig drama over kinderen.
Maar een kinderpubliek zul jeer weinigple-
zier mee doen.
Het script werd ontworpen door Carel
Donck. De film speelt in een onbestemd En
gelstalig land en werd voornamelijk in
Luxemburg opgenomen. De Belgische Lau-
rien van den Broeck, bekend geworden via
Mariken, speelt de 13-jarige Claire die zich
niet kan verheugen in ruime aandacht van
haar ouders. De familie bewoont een villa,
gelegen in een bos, vlakbij een internationa
le luchthaven. Er zwerft geteisem rond dat
Afghaanse jongetjes gebruikt als levend
verpakkingsmateriaal voor heroïne. Na ge
bruik pleegt men de smokkelaartjes dood te
schieten en te begraven in dat bos.
Wat Carel Donck hier verzonnen heeft gaat
dus qua gruwelijkheid alles te boven wat we
ooit over bolletjesslikkers mochten verne
men. We zijn er getuige van hoe één zo'n Af-
ghaantje (Hunter Bussemaker) weet te'ont
snappen aan executie en met een slordige
Laurien van den Broeck
vleeswond een schuurtje bereikt dat be
hoort tot het domein van Claire. Hij wordt er
gevonden door het meisje dat hem ver
pleegt, verzorgt -ronder iemand iets te zeg
gen - en met hem op de vlucht slaat als de
gangsters^zijrf spoor hebben geroken. Dan
ontstaat er een soort 'road movie' die eindigt
als de bende door stom toeval de twee weer
te pakken krijgt, hetgeen uitloopt op een
even krasse als tragische finale.
Dit is geen gezellig avonturenverhaal voor
de jeugd, maar ook volwassenen kunnen
zich bevreemden over bijvoorbeeld het ge
brek aan realisme in het scenario. Wat moe
ten we ervan denken als vader Johan Ley-
sen, wanneer zijn dochtertje hem medisch
gereedschap vraagt om mee te opereren, de
gewenste artikelen verstrekt zonder verder
ergens bij stil te staan. De man is psychiater
nota bene. Wat moeten we denken van een
professionele gangster die met zijn pistool
nog geen poepend jongetje behoorlijk weet
te raken op één meter afstand? Plet zullen
details zijn die voor Paula van der Oest wei
nig belang hebben gehad omdat haar priori
teiten elders lagen. Maar waar dan?
In totaal andere aangelegenheden schenkt
de cineaste juist wel veel aandacht aan rea
listische details. Bij voorbeeld als het gaat
over de toevalligheid dat Claire voor het
eerst menstrueert op de dag dat ze het uit
heemse jongetje vindt dat eveneens ligt te
bloeden. Ze stelpt aanvankelijk zijn wond
met maandverband. Ze is ook niet te be
roerd om alle stront uit zijn kruis te vegen,
waarbij ze dan de bolletjes met drugs tussen
de smurrie vindt. Details worden ons niet
bespaard. Ze doet het Afghaantje ook om
standig voor hoe hij in dat schuurtje in een
emmer moet piesen. En tegen het einde van
de film werd het nodig gevonden dat deze
twee prille tieners, die niet tot conversatie
in staat zijn, de liefde bedrijven en daarvoor
bloot moesten, iets waarvan Laurien van
den Broeck achteraf zei dat ze het afschu
welijk vond om te doen. Waarom vond de ci
neaste dit soort zaken zo essentieel?
Het antwoord zal zijn dat het in dit verhaal
niet begonnen is om het relaas van individu
en maar om universele gestalten van de
mens op de grens naar volwassenheid. De
mens is een biologisch geformuleerd feno
meen dat eet, poept, piest, bloedt en - als de
jaren van vruchtbaarheid zijn bereikt - co
puleert. Moonlight wil de pessimistic*
sie uitdragen dat voor de mensenkw
van vandaag, of het nou gaat om eenil
pees meisje of een Aziatisch jongetje,*
ven al heel snel verandert in een trar.J
De een wordt emotioneel verwaarloo*
ander crimineel misbruikt. Zo worde:*
snel volwassen en vinden ze de doodw
goed en wel hebben geleefd.
Dat is vermoedelijk wat deze film id
dragen, niet vanuit een eerlijk kinder
spectief maar vanuit de verbitterde»
van de volwassen kunstenaar. Moo'-
mag dan nog zo mooi zijn gefilmd doo'
do van Gennep en krachtig gespeeld
Laurien van den Broeck, het is bij&3
stootgevend wanneer volwassen to
naars - om hun eigen zwarte visie*
leven en de steeds wredere wereld!
drukken - met zo'n vertroebelde blik
kinderen gaan staan loeren. Echte*
nante film.
Pieter vanl
Moonlight. Regie: Paula van der OestA'-
rien van den Broeck, Hunter BussemaP
drew Howard. Johan Ley sen, Jemma Rt
Te zien in Schuttershof Middelburg.
VT
de
makelijk stripverhaal. Spiel
berg weet zijn beelden met veel
flair te kiezen, al raakt de wat
lang uitgevallen film tegen het
eind uit balans wanneer de re
gisseur nog met een paar specta
culaire stappen het ietwat brave
einde moet zien te halen. Als be
scheiden serieuze noot is er de
pijnlijke relatie van Frank met
zijn vader (Christopher Walken
een mislukte ondernemer die
voor de ogen van zijn zoon van
zijn voetstuk valt. Tegelijkertijd
begint de alleenstaande FBI-
agent (fraaie rol van Tom Hanks
die Frank achtervolgt ook va
derlijke gevoelens te koesteren,
zoals blijkt uit de tragikomische
telefoongesprekken die ze ieder
jaar op kerstavond voeren.
Catch Me If You Can is in veel
opzichten het volstrekte tegen
deel van Spielbergs sombere
toekomsttriller 'Minority Re-
to
port'. Afgezien van eengrb sc
ge episode in een Franse ge* tig
genis (met de echte Abagnü
een bijrolletje als poliliq |j
ademt Catch Me If You Cr)
speelse onschuld die we fj V
aan de vroege jaren zestig)
dichten, compleet met stijl]
ten uit Holly woodfilms var) U
tijd. Om zich in zijn rolki r,
leven bestudeert de jonge
valser op zijn hotelkamer^
ries met Dr. Kildare er. 1 KF
Mason, en hij ontsnapt op J dri
ogenblik aan zijn belagen! «e
zich zwierig met steward* po!
te omringen. bei
Leo Banhj on!
Catch Me If You Can. Regie: sp[a
Spielberg. Met: LeonardoD .i |en
Tom Hanks. Christopher
zien in Cinecity Vlissingen.
ning Hulst en Roxy Bev
Zoom. "[dri
Jack Nicholson in About Schmidt.
Leonardi DiCaprio als meesteroplichter Frank Abagnale.
