PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT WANHOPIG WACHT MEN IN ZIERIKZEE OP EVACUATIE Moordende onzekerheid over het lot van honderden op Schouwen Uitgeteerde gezichten, verkleumde kinderen s== BEHALVE DE RUIM 200 DODEN VAN STAVENISSE GEEN SLACHTOFFERS Inwoners van Rilland-Bath zijn geëvacueerd DRAMA VAN STAVENISSE DEED DODEN CIJFER STIJGEN TOT 873 196e JAARGANG - No. 29 Dagblad uitgave van de firma Provin ciale Zeeuwse Courant. Directie F. van de Velde en F. B. den Boer, Adj. W. de Pagter. Hoofdred. G. Ballintijn. PI. verv.: W. Leertouwer en H. A. Bosshardt. ABONNEMENTSPRIJS 44 cent per wek, f 5.45 per kw., fr. p. p. f 5.70 per kw. Losse nummers 10 cent. WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN WOENSDAG 4 FEBRUARI 1951 ADVERTENTIEPRIJS 22 ct. per man. Minimum per advertentie f3.Ing. mededelingen driemaal tarief. Kleine advertenties (max. 8 regels) van 15 regels f 1.Iedere regel meer 20 cent. „Brieven of adres Bureau van dit Blad" 25 cent meer. Giro nr 359300 P.Z.C., Middelburg. Bur. Vlissingen, Walstr. 58-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 2861 of 2160). Middelburg, Markt 81, tel. 8841. Goes, L. Vorststr. 68, tel. 2475 (b.g.g. I). Oostburg, Finlandstr. 2, tel. 16. Temeuzen, Brouwerystr. 2. Z'zee, N. Bogerdstr. C 160,1 1. 26 (Van onze speciale verslaggevers) ZIERIKZEE, Maandagmiddag. Géén triester beeld is er denkbaar dan de volkomen murw-gesla- gen mensenmassa, die op evacuatie wacht bij de ka de te Zierikzee. Uitgeteerde gezichten, kapotte en verfomfaaide kleding, wanhopige, apathische man nen en vrouwen, verkleumde kinderen, vluchtelin gen, die gered zijn uit de onmiddellijke omgeving van Zierikzee. Zij zijn gered, zekerzij wel, maar die talloze anderen op de vele dorpen van het verdronken eiland? De ongerustheid over hen vreet voort, want ondanks de meest intensieve reddings pogingen, weet men nog héél, héél weinig van de toestand op het platteland en daarover hoort men slechts sombere verwachtingen. De schippers Schot redden met inzet van eigen leven, honderd vijftig mensen van Moriaanshoofd en thans worden pogin gen ondernomen om in Noordgouwe te komen, om Kerkwerve te bereiken, om met vletten verder het verdronken land in te gaan, naar Nieuwerkerk en Ouwerkerk, vanwaar onheilspellende berichten ko men. Onheilspellende berichten uit Nieuwerkerk en Ouwerkerk Voor de kust van het eiland ligt een enorme vloot van schepen, waarvan er ge regeld de Zierikzeese haven in worden geloosdt om by de evacuatie behulpzaam te zjjn. De mensen worden grotendeels naar Brabant afgevoerd, omdat men het onder deze omstandigheden beter acht het toch al zwaar getroffen Beveland en ook Wal cheren niet te belasten met een ontzagwekkend vluchtelingenprobleem. Op de kade spelen zich hartroerende taferelen af, waarvan de triestheid nog wordt on derstreept door de ingestorte en verlaten huizen langs de kant. Een gil, een door merg en been gaande gil snerpt plotseling over het water „KéésEen meisje holt met wijd-open ogen op een man toe: zij heeft haar verlóren-gewaande broer herkend en roept, neen schrééuwt met haar hees-geworden stem vader, moeder en broers bijeen: „Móéder, daar is KeesM" Snikkende mensen omhelzen elkaar en er is geen groter blijdschap in deze ontzettende misère denkbaar dan die van deze mensen. Doch de vreugde is overigens ver te zoeken in deze spookstad. Ja, spook stad. Anders kan men Zierikzee op dit ogjnblik niet noemen. Het water is weg uit een groot gedeelte van de oude stad rond de haven, zodat de ra vage de bezoeker aangrijpt in alle navrante lelijkheid. Zaterdagmiddag wist de bevolking dat het met het hoge water erg zou worden, want in de haven rees het schrikbarend. Hoe erg werd men die nacht ge waar: de muur bij het monument aan het Kraanplein brak door en voortge jaagd door de Westenwind, zocht het water met loeiend geweld zich een weg door de straten. Het plaveisel vsn de stegen rond de haven sloeg weg. Huizen stortten in. Mensen zoch ten over daken een goed heenkomen. Anderen werden bedolven. In de bui tenwijken kolkte de vloed eveneens en nu Maandagmiddag is het water daar nog steeds. „Achttien do den in de stad hebben wij tot dusver geregistreerd", zei ons wethouder R. Gerritsen, „en zestien in Gouweveer, doch de vraag is of het daarbij blijft". De straat wordt even vrijgemaakt voor een transportcolonne en iedereen gaat opzij. Haastige Rodekruismannen dragen een brandcard naar een boot, die voorlopig als hispitaal is ingericht. „Ernstig?" vragen we. De Rodekruis man haalt zijn schouder op: „Wat is hier niet ernstig. Deze hier komt uit Nieuwerkerk, zat drie dagen op een vlot, maar waarschijnlijk haalt hij het wel Kerken roepen op tot gebed In overleg met de R.K. kerk, de Gereformeerde Kerken in Neder land, de Chr. Gereformeerde Kerk, de Remonstrantse Broe derschap, de Evangelisch Luther se Kerk, de Oud Katholieke Kerk en de Algemene Doopsgezinde Sociëteit heeft de Generale Synode der Ned. Hervormde Kerk aan de kerkeraden en gemeenten voor Zondag 8 Februari a.s. een kanselafkondiging doen toeko men, waarin zij oproept tot bij zondere verootmoediging, tot ge bed en tot offer. Deze boodschap luidt: „Zwaar is ons gehele volk ge troffen door de watersnood, die al onze heugenis overtreft. Ver heugend is de spontane en over vloedige bereidwilligheid om te helpen, die allerwegen is betoond. Diepe rouw vervult ons bij de gewelddadige dood van zovelen; met deernis gedenken wij allen, die huis en have verloren heb ben en die hun vee in de golven zagen omkomen. De omvang van deze nationale ramp is nog ter nauwernood te overzien. Laten wij ons verootmoedigen voor de Here, onze God. O land, land, land, hoor des Heren Woord. Ook in de weg uwer gerichten, o God hebben wij XJ gezocht. Laten wij onze schulden belij den en bidden om genade en ver geving. In onze voorbede hebben wij allen te gedenken, die door deze rampspoed lichamelijk, materieel of geestelijk in nood, verkeren. Laten wij met onze of fers de nationale inzameling ver sterken. Noczeer veel zal in de volgende tijd van regering en volk, van kerk en gemeenten, van ieder persoonlijk worden ge vraagd om in de nood van mensen en landstreken te voorzien. De Here in de hoogte is gewel diger dan het bruisen van grote wateren, dan de geweldige baren der zee. (Psahn 93). ENORME HULP. Dan gaat het gesprek met de wet houder verder. „Voor deze afschuwe lijke ramp zijn geen woorden te vin den. De moordende onzekerheid over het lot van de honderden op het eiland maakt een mens kapot, terwijl in het begin de hopeloosheid van de situatie bijna verlammend werkte. Gelukkig gaat het nu beter, omdat we commu nicatie met de rest van het land en de provincie hebben. Schrijft U toch vooral, dat wij zo ontzettend dankbaar zijn, dat ons van zo enorm veel zijden hulp toestroomt. Wij kunnen slechts hopen, dat het niet, tevergeefs zal zijn. Inderdaad, die hulp is enorm. Een machtige vloot van allerlei schepen ligt te wachten om binnen te varen, doch dat gaat slechts langzaam. Er zyn in de havendijken niet minder dan vijf grote gaten geslagen, drie aan de Schouwse kant en twee aan de Duive- landse zijde. Bij laag water stroomt het water met grote kracht uit de pol ders de haven in, waardoor de dijken nog meer afbrokkelen, terwijl deze borrelende, bruisende watermassa's bo vendien in het kanaal zoveel stroming verwekken, dat van de schippers grote stuurmanskunst wordt vereist. Want geen schip mag vast komen te zitten, omdat dan immers het scheepvaart verkeer, dat thans van zulk groot be lang is, volledig gestremd zou worden. Vliegtuigen kruisen boven het eiland om er goederen en rubberboten te droppen, terwijl op het Havenplein en bij de molen te Zierikzee helicopters opstijgen en dalen om gewonden op te halen. De gewonden en zieken, die be vrijd waren van de boerderijen, hingen op brancards buiten het toestel. Zij werden onmiddellijk afgevoerd. De slachtoffers, die nog konden zitten, werden in het toestel vervoerd. TOCH^ OVER HET EILAND. Behalve het duingebied en het Noordwestelijk gedeelte staat het eiland Schouwen en Duiveland nage noeg onder water. Het eerste wat we op onze tocht door Schouwen en Duiveland ont waarden, waren de grote gapende ga ten in de dijk, waarachter we, toen we het eiland dichter waren genaderd, het verdronken Ouderkerk zagen liggen. Troosteloos staken de daken boven de huizen uit. Meer het binnenland in wisten we, dat Nieuwerkerk moest (Zie vervolg pag. 2) Helft van 'I holen staat onder water Verbinding met Bergen op Zoom door anderhalve meter water Door een gelukkige omstandigheid heeft een onzer verslaggevers gisteren een bezoek kunnen brengen aan het eiland Tholen. Van het Goesse Sas voer n.l. het schip de „Maria" af van de heer Geluk, en hij was bereid kranten en een onzer verslaggevers mee te nemen. Uit dit, uiteraard vluchtige bezoek is ons duidelijk geworden, dat de toestand op Tholen niet ongunstig is met uitzondering van Sta- venisse, waarover wij gisteren reeds schreven. Hier wordt het aantal doden op tus sen de 200 en 300 geschat. Onbeschadigd zijn gebleven Tholen zelf en Oud-Vosse- meer; Scherpenisse, Poortvliet en St. Annaland zijn wel beschadigd, maar staan droog. St. Maartensdijk is overstroomd geweest; de mensen zijn te hoop gelopen op de hoogste punten, slachtoffers zijn hier niet te betreuren. Tijdens de tocht naar Tholen bleek al dat er heel wat gaten in de dijken zaten endat er met man en macht werd gewerkt en dat de hulpverlening krachtig werd aangepakt. Zo kon men dc^r een gat van omstreeks 30 meter in de dijk bij Strijen de binnendijk zien. En daarin was een bres van min stens 100 meter, waar doorheen men het ondergelopen land kon overzien. Men zag er echter ook de werklieden, zo om en bij de 1000, die koortsachtig bezig waren. En in de lucht gonsden de heücopters en de vliegtuigen van de luchtmacht. MR. VAN DER HOEVEN. De burgemeester van Tholen, mr. A. J. van der Hoeven, was verheugd over de toestand van zijn stad en over de eensgezindheid, waarmee de hulp werd verleend. Bijzonder grote waardering had hij voor de vissers, die Zondag nacht al waren uitgevaren om hulp te bieden in de Bergse Polder en die thans alles inzetten om de bewon rs •*an Stavenisse te evacueren. De Berg se Polder staat geheel blank, de ver binding tussen Tholen en Bergen op Zoom loopt over het geteisterde Hal steren en wordt onderhouden door snelle tractoren en amphibievoertui gen, want er staat op sommige punten bijna 1 Vu meter water. Commu nicatie met Bergen op Zoom is er via een mobilofoon, die in het gemeente huis van Tholen staat opgesteld. In Bergen doet men trouwens wat men kan om de Tholenaren te helpen: Rode Kruis-colonnes zijn gearriveerd met allerlei medicamenten. De commandant van de Rijkspolitie, met wie onze verslaggever eveneens een gesp.-ek had, schatte dat iets meer dan de helft van het eiland onder wa ter staat, voornamelijk het Noord westelijk en Zuid-Westelijk deel. Van Nieuw-Vossemeer wist hij te melden dat daar enkele slachtoffers gevallen waren. Ook zijn ér op verschillende plaatsen op Tholen de lichamen aan gespoeld van bewoners van Stavenis se en ook van Schouwen. Als bijzonderheid vertelde de opper nog, dat de bietenlader op de kade van Sint Annaland door de golven was opgelicht, dwars door het veilingge bouw was gedrukt en tenslotte over de dijk was neergezet. STAVENISSE. Het dorp Stavenisse is chans geëva cueerd op 50 mannen na. De burge meester, de heer L. A. Verburg (hij was tijdens de ramp niet in zyn woon plaats maar was reeds Maandagmor gen ter plaatse) verzocht dringend om technische voorlichting, omdat hij eigenlijk niet wist of het wel noodza kelijk was deze 50 mannen te laten blijven. Tijdens de ramp hadden de wethouder J. W. van der Slikke en de wachtmeester van de Rijkspolitie de leiding. Vol lof liet de wethouder zich over zijn helper uit. Het kustvaartuig „Crescendo" is ir Rotterdam aangekomen met 470 vluch telingen uit Stavenisse. Een ontroe rend moment was het toen een der Rotterdamse agenten in het vaartuig plotseling zijn oude moeder en vader terugvond. Maar vele andere wach tenden bleven in onzekerheid verke ren De toestand op Zuid-Beueland Tussen Hoedekenskerke en Ellewoutsdijk staan polders onder water Van Rilland-Bath ia thans via Krabbendijke een verbinding mogelijk met de reet van Zuid-Beveland en Walcheren. De inwoners zijn door militairen naar Os- sendrecht en „Vrederust" te Bergen op Zoom geëvacueerd. Er zijn twaalf slacht offers geborgen, waarvan vijf uit een gezin. De burgemeester van Krabbendijke, de heer J. Vader, vertelde ons nog, dat in de Emmanuelpolder een nooddijk wordt ge legd. Indien de afgelopen nacht en vandaag zou worden doorgewerkt, zou deze ge reed komen. Het zal dan mogelijk zijn de ingelopen polders nabij Krabbendijke leeg te spuien. Twee honderd militairen uit Maastricht zijn aan de nooddijk werk zaam. In Krabbendijke vullen 46 man van de L.SJt. zandzakken. Men heeft ook nog de beschikking gekregen over een werkploeg van 56 man uit Gouda. Het is thans zeker, dat de burge meester van Rilland-Bath is omgeko men. Hy zou meegereden zijn met een autobus, waarmede hulp zou worden gehaald. Toen dit voertuig moest ke ren, stapte hij uit en lichtte hij bij. Op dat moment kwam een zondvloed van water en het was hem onmogelijk, de bus nog te bereiken. De chauffeur klom op het dak van zijn voertuig en kon later worden gered. Op dezelfde plaats werd een waterbouwkundig op zichter, die op zijn motorfiets reed, door het water meegevoerd. De heer J. M. Kakebeeke, de dijk graaf van de Fredericapolder verzocht een woord van bijzondere hulde neer te schrijven voor de commando's uit Roosendaal, die met taaie verbeten heid de dijken hebben verbeterd en stand hielden als anderen al weglie pen. Aan hun werk is het grotendeels te danken dat deze polder droog is gebleven. Onder water staan de Zim- mermanpolder en de Reigersbergse- polder. In de zeedijk aan de Wester- Schelde zitten drie gaten, n.l. een groot gat van circa 500 meter en twee kleinere van 30 tot 40 meter. De verbinding tussen Rilland-Bath en Krabbendijke is uitermate moeilijk. Alleen aan militairen wordt toegestaan van de zwakke wegen gebruik te ma ken. KRABBENDIJKE Dat Krabbendijke droog is gebleven, is te danken aan het feit, dat men door hard zwoegen de dijk aan de Roelshoek heeft weten te houden. Dinsdagmiddag was men volop be zig de wegen te verharden. Des mor gens werd brood en boter uit vlieg tuigen neergelaten, maar er was meer behoefte aan zandzakken en dit is dan ook via de radio bekend gemaakt. Des middags cirkelde een toestel laag over het gebied rond Krabbendyke. VERKEERSOPSTOPPINGEN. In en rond deze gemeente ontston den herhaaldelijk verkeersopstoppin gen en daarom is thans een verbod uitgevaardigd om het geïnundeerde ge bied binnen te rijden. Een vergunning wordt vereist. Dinsdag waren in Krabbendyke 800 a 900 evaoué's geregistreerd, afkom stig uit Oostdijk, Gawege, Rilland en Waarde. Er is in dit gebied ook hulp van Belgische militairen. Bedden zijn aangevraagd. Er is nu ook weer elec- triseh licht. Alle polderbesturen in deze streek werken nauw samen; van daag wordt weer vergaderd en wor den ondermeer plannen beraamd om het vee in Rilland-Bath te redden. Bij Krabbendijke is het l\jk aangespoeld van een 12-jarig meisje uit Kruinin- gen. DORP KRUININGEN WAS BEREIKBAAR. By Kruiningen heerste Dinsdag een enorme activiteit. Met behulp van tractoren met aanhangwagens, vracht auto's en bespannen wagens werd de huisraad uit geïnundeerde woningen, voor zover nog te redden, naar Goes gebracht; op de weg naar de Vlake- brug zagen wy een eindeloze karavaan van voertuigen, hoog opgeladen met doornat beddegoedJ roestige fietsen, huishoudelijke artikelen en wat nog De ramp in trieste cijfers Aantal ernstig getroffenen 300.000 en evenveel minder ernstige gevallen Terwijl bet aantal slachtoffers van de springvloed van de 1ste Februari voortdu rend steeg, is Dinsdag het reddingswerk in het gehele geteisterde gebied in volle gang gekomen. Een vloot van vaartuigen doorkruist de wateren om de geïsoleerde bevolkingscentra van het hoognodige te voorzien en om mensen, wier levens in ge vaar zjjn, op te nemen. Vele honderden zijn in veiligheid gebracht. Vliegtuigen en helicoptères vliegen af en aan: zij werpen voedsel, medicamenten en andere beno digdheden uit en assisteren bij het reddingswerk. Juist voor het verschijnen van deze editie moest van 873 slachtoffers met zeker heid worden aangenomen, dat zij het leven in de vloedgolven hadden gelaten. Het grote aantal doden dat, naar thans moet worden aangenomen in Stavenisse op Tholen is gevallen, deed het cijfer snel stijgen. Het aantal mensen, dat ernstig door de ramp is getroffen, wordt ruw ge schat op 300.000. Het aantal minder ernstig getroffenen is zeker zo groot. Deskundigen schatten de oppervlakte van het overstroomde gebied in Zee land, Zuid-Holland en West-Brabant op 175.000 hectaren. De Amerikaan Clarenee Hunter, hoofd van de M.S.A.-missie, die een tocht door West-Brabant maakte, zei, dat het herstellen van dijken en hui zen honderden millioenen guldens zou vragen. Bij de reddingsactie te water waren niet minder dan 2000 vaartuigen be trokken. De marine neemt met ver over de honderd eenheden aan de ac tie deel. Aan de luchtactie wordt deelgeno men door de Nederlandse luchtmacht, de marine, de Rijksluchtvaartdienst, de K.L.M. en een aantal Amerikaanse en Engelse vliegtuigen. Gehele auto colonnes van de Amerikaanse, Engel se en Canadese strijdkrachten in West- Duitsland daverden Dinsdag over de Nederlandse grens met troepen, ge reedschappen en voorraden. Het door het Amerikaanse opperbevel toegezeg de contingent zou 4000 5000 man sterk zijn. Aan de hand van de tot dusverre beschikbare berichten kan van buiten Zeeland het volgende algemene beeld worden gegeven: Op Goeree en Overflakkee was de toestand in het algemeen onoverzich telijk. Het ernstigst schijnt de toestand in Oude en Nieuwe Tonge te zijn. Dirkslabd ligt droog. Ooltgensplaat is gedeeltelijk geëvacueerd. Voor Den Bommel is de toestand gisteravond te half tien ernstiger geworden door een nieuwe dijkdoorbraak. Van Middel- harnis en Sommelsdijk zijn 1000 inwo ners vrijwillig vertrokken. Het over grote deel der bevolking van Stad aan het Haringvliet heeft besloten te blij ven. Voorne en Putten: de toestand is meer stabiel geworden. In enkele pol ders was gisterochtend zelfs val te bespeuren. West-Brabanti Dinsdagochtend werd een reddingsactie ingezet voor Nieuw- Vosmeer, waar nog 370 van de 1670 inwoners geëvacueerd moesten wor den. Op het stationsemplaceiiieni vu.. Dordrecht werd een groot ge deelte van 't spoorweglichaam ten Westen van het station weggesla gen. Een groot gedeelte van het dijklichaam is geheel weggespoeld, zodat de rails in de lucht zijn ko men te hangen, evenals de bovenleiding. Het treinverkeer werd hier volkomen gestremd. meerwas aangetroffen. Overal was men zo goed en zo kwaad als het ging volop in de weer om wat armetierige spulletjes aan de greep van het water te ontrukken. Het was eb en daarvan werd geprofiteerd Over de ondergelo pen rijksweg konden de voertuigen het dorp Kruiningen bereiken. Zij reden heen en weer en hebben de restanten van vele inboedels mee kunnen nemen Groot was ook het aantal vernielde auto's en landbouwwerktuigen, die overstroomd waren geweest en nu door tractoren en andere auto's werden weggesleept. In het overstroomde gebied van Waarde werd Dinsdag gepoogd vee en dertig mensen met boten weg te ha len. Rond de kerk staan nu bij laag water de huizen vrywel droog. In de zeedijk tussen Waarde en Krabben dijke zijn over een afstand van 500 meter zeven gaten geslagen. Vermist wordt de 30-jarige J. Wisse. BAARLAND EN ELLE WOUTSDIJK. Wij zijn nu ook doorgedrongen tot het overstroomde gebied tussen Hoe dekenskerke en Ellewoutsdijk, waar duizenden hectaren land zijn over spoeld en waar men vanaf de dijken, die haastig versterkt worden, het uitzicht heeft over schier eindeloze watervlakten. In Hoedekenskerke kwam het café „Schelde-oord" nabij de aanlegplaats van de boot naar Ter- neuzen in het water, doch thans staat het weer hoog en droog en wordt er alweer koffie geserveerd. Aan de dijk versterking bij Hoedekenskerke werk ten Dinsdag enkele honderden mensen. Direct gevaar was niet aanwezig. Een poging om Baarland te benade ren, strandde in het water, dat tot de met zandzakken beschermde weg reik te. Verderop was men met draglines en bulldozers in de weer. De kom van het dorp is droog, hier staan 300 stuks vee byeen die per vlot weggevoerd worden. Voorts heeft de Gedeputeerde de heer C. Phüipse, pogingen in het werk gesteld om veeboten naar te krijgen. Ellewoutsdijk is omringd door bin nenzeeën. Vandaag worden de bewo ners naar Heinkenszand geëvacueerd. Dit zou door de Marine geschieden. Het dorp is droog, maar men begint gebrek te krijgen aan levensmiddelen. De boerengezinnen uit de naaste om trek zijn ook in het dorp, doch veel vee moest aan de verdrinkingsdood worden prijsgegeven. DE DODEN VAN WOLFAARTSDIJK. Wolfaartsdijk is begonnen om na de ontruiming de zaak weer op te bouwen. De gemeente-secretarie ze telt in een woonwagen op de hoek van de Lepelstraat met het water op een halve meter afstand. Burgemeester Van Oeveren vertelde ons over de komst van de vloedgolf en gaf ons de dodenlijst. Negen doden telt zijn ge meente, n.l. G. Heynsdijk en echtge note, de weduwen Hoek van Dyke, Verschuure, Van Damme en haar dochter Maria, de baby van F. Giezen, en de reeds genoemde mannen D. Schipper en C. Tramper. Hulppolitie is waakzaam; er wordt hier gestolen.... naar dit gebied DE BILT ZEGT: Enkele opklaringen. Weersverw chting geldig tot Woens dagavond: Zwaar bewolkt met enkele opkla ringen. Aanvankelijk zwakke wind uit Noordelyke richtingen, later krimpend naar Noord-West en tot matig toene mend. Aanvankelijk plaatselijk lichte vorst, overigens temperaturen even boven het vriespunt.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2003 | | pagina 43