Elk huis is een nieuwe ui
Swarovski doet de harten sneller kloppen
W13
Ria Lievense in Middelburg
Belangstelling voor inte
rieur heeft ze al heel
lang. Maar de behoefte om er
daadwerkelijk iets mee te
doen groeide geleidelijk. Ze
volgde opleidingen en maak
te deel uit van de Vrouwen
Advies Commissie (VAC).
Haar inspanningen resul
teerden in de oprichting van
haar adviesbureau voor bin
nenhuisarchitectuur. Voor
de Middelburgse Ria Lieven-
se dé mogelijkheid om haar
licht te laten schijnen over
bouwplannen, inrichting en
metamorfoses van bestaan
de interieurs.
Ze verontschuldigt zich voor
de 'chaos' in haar woonka
mer. Een verbouwing van de
keuken noopte haar tot her
schikking van het meubilair.
Haar interieur ademt nu nog een
landelijke sfeer, maar dat gaat
allemaal veranderen. Ideèen
heeft ze genoeg, maar ze moet
rekening houden met 'haar'
mannen. De drie zoons en haar
echtgenoot delen niet al haar
verlangens, dus er zal nog wat
geschipperd moeten worden.
Eén ding staat voor haar als een
paal boven water. Ze wil een
grote, wat stoere bank en de
rooktafel die ze van haar moe
der kreeg zal nooit verdwijnen.
Maar, zo zegt ze, 'ze komen er
wel uit. In onderling overleg'
Overleg is ook de basis van haar
werk. Polsen wat de ander wil,
bekijken wat de mogelijkheden
zijn en dan komen tot de ideale
woonomgeving. Of dat nu geldt
voor de indeling van een badka
mer of het bekijken van nieuw-
bouwplannen. Beide vormen
een uitdaging voor Ria Lieven-
se.
Wonen in al zijn facetten heeft al
jaren de belangstelling van de
Middelburgse. Ze is er als het
ware ingerold en heeft de ver
schillende kanten ervan be
leefd. ,,Ik heb jaren gewerkt bij
de Womngstiching Walcheren.
We zaten destijds in een heel
klein kantoortje en ik kreeg vrij
wel alle bouwplannen onder
ogen. Ik was toen begin twintig
en mijn interesse was al snel ge
wekt. Maar het was in die tijd
niet gebruikelijk dat je bleef
werken als je trouwde, laat
staan als je kinderen kreeg. Ik
ben toen gestopt." Ze glimlacht:
„Mijn oudste zoon is nu 26 en is
bijna afgestudeerd als archi
tect. De middelste studeert pla
nologie. Dus we hebben thuis
heel wat om over te praten."
Na een aantal jaren begon het
toch te kriebelen. „Ik las ergens
een artikel van Vrouwen Bou
wen Wonen op Walcheren.
Dat interesseerde mij zodanig
dat ik contact met ze heb ge
zocht. Zij verwezen mij toen
naar de Vrouwen Advies Com
missie (VAC). Die bestaat in
middels niet meer, maar ik heb
jaren in die commissie gezeten.
Ik verdiepte me in het 'lezen'
van bouwplannen en heb me
daarin laten scholen. Zo heb ik
bijvoorbeeld de bouwplannen
van Tuinstad en 't Fort in Vlis-
singen gevolgdIk begeleidde de
bewoners, zat in bouwvergade-
ringen. Ik was in feite een inter
mediair tussen bouwer en
bewoner. Zowel voor nieuw-
bouwplannen als voor renova
tie." „Maar ik wilde meer dan
alleen die bouwtechnische kant
dus ben ik begin jaren negentig
een opleiding binnenhuisarchi
tectuur gaan doen. Dat boeide
mij heel sterk. Het is heel geva
rieerd. Ik ben na die opleiding
part-time gaan werken in een
woninginrichtingszaak in
Westkapelle. Daar kon ik me op
alle terreinen van woningin
richting verdiepen. Van stoffe
ring tot verlichting. We deden
daar ook veel aan de inrichting
van zomerwoningen. En nu heb
ik mijn eigen adviesbureau.
Daarnaast werk ik ook nog in
Westkapelle."
Hobby
„De leuke kant van dit vak is dat
je altijd met mensen werkt Ik
vind het bijvoorbeeld altijd erg
leuk om na afloop, als de klus
geklaard is, nog even bij die
mensen te gaan kijken hoe het
geworden is Ik heb als het ware
van mijn hobby mijn beroep ge
maakt. Het geeft mij een kick als
een klant zegt 'zo heb ik het al
tijd gewild' Omdat ik al jaren
bij die woninginrichtingzaak
werk en de vakbeurzen bezoek
is het voor mij veel duidelijker
wat er aan aanbod op de markt
is. Voor een klant ligt dat moei
lijker. Die ziet het aanbod in een
winkel en is al snel geneigd om
op emotionele gronden iets te
kopen. Ik kan van een afstand
bekijken en indelen. De voors en
tegens tegen elkaar afwegen."
Naast adviezen op interieurge
bied biedt Ria ook haar kennis
aan voor wat betreft nieuw-
bouwplannen. „De meeste
nieuwbouwwoningen worden
casco opgeleverd. De project
ontwikkelaar laat de bewoners
vrij in de keuze van indeling.
Voor veel mensen is dat niet een
voudig, Het lezen van een bouw
tekening is niet zo simpel. Je
moet driedimensionaal leren
kijken. De verhoudingen in het
oog houden, kijken waar je wel
ke spullen k wi j t wiltmateriaal
gebruik, functie van ruimtes,
noem maar op. Het is belangrijk
dat je al in een vrij vroeg stadi
um van de ontwerpfase gaat kij -
ken wat je met je nieuwe huis
wil."
„Voor sommige nieuwbouwhui
zen levert de inrichting een pro
bleem op door de vormgeving
ervan. Neem de Veersche Poort
in MiddelburgMet woningen
waarin schuine wanden zitten,
die in een spie-vorm lopen Dat
is lastig inrichten. Een architect
kijkt naar zijn woningen in een
grotere context. Een bewoner
heeft slechts een element je
daarin. En zit dus vast aan die
vormgeving. Dat betekent datje
in je inrichting wordt beperkt.
„Ik vind de huidige nieuw-
bouwplannen over het alge
meen heel speels. De ontwerpen
van Hertzberger in de Veersche
Poort zijn bijvoorbeeld erg
flexibel. Neem die woontorens
van twee-onder- een kap en drie
verdiepingen hoog. Daarmee
kun je heel wat kanten op. De
wijk is heel gevarieerd, maar ik
hoop dat het water een grotere
dimensie gaat krijgen De wa
terpartijen vallen mij nu tegen.
Wat ik wel weer heel bijzonder
vind is die drijfwoning. Dat is
een heel goed voorbeeld van
flexibel wonen."
„Die flexibiliteit zie je ook dui
delijk terug in het interieur. Al
les is niet meer zo volgens vaste
patronen. Er kan veel meer en ik
merk dat mensen ook veel meer
weten. Woonbladen en tv-pro-
gramma's zijn er te kust en te
keur. Klanten weten een hele
boel al zelf, maar vragen om stu
ring. En dan krijg je een leuke
uitwisseling van ideeën."
Ria heeft geen hemelbestor
mende plannen. „Ik vind het zo
wel lekker. Het moet allemaal
wel in evenwicht blijven." La
chend: „Ik ga ook graag op va
kantie. Op de fiets door België.
Of naar Italië, Toscane of heer
lij k door Umbrië zwervenHet is
heel inspirerend om je te verdie
pen in een andere, oude, cultuur.
Daarbij doe ik veel ideeën op. Ik
ben ongemerkt altijd bezig. Ik
teken altijd, zie altijd perspec
tief."
Haar eigen woonomgeving is
niet inwisselbaar. „Ik zou mijn
huis wel een kwart slag ge
draaid willen hebben, vanwege
het zonlicht. Maar ik wil hier
niet weg. Als ik naar buiten kijk
zie ik altijd bomen. Ieder sei
zoen zijn die anders. Ik blijf er
naar kijken. Ze inspireren mij
maar geven me ook rust."
Annemarie Zevenbergen
Zitkamer
zaterdag 25 januari 2003
Zitkame
Keuken
foto Ruben Oreel
Werkk
Slaapk
(enken
Ria Lievense: „Ik ben ongemerkt altijd bezig."
Kristallen vogel foto Kees Martens
Tik tak, tik tak. Wie ooit in het
Oostenrijkse dorpje Wat-
tens vlakbij Innsbruck te gast is
geweest, kent het geluid mis
schien wel. Het is hamer- en bei-
telgeklop van de kabouters, zo
zullen de dorpelingen de argelo
ze toerist vertellen. In het diep
ste geheim in het holst van de
nacht verborgen onder de grond
verrichten zij hun noeste ar
beid: kristal winnen uit de Wat-
tense bergen waarvan de familie
Swarovski de zo geliefde kost
bare beeldjes en sieraden maakt
die ook bij menig Nederlander
hun thuis vinden.
Natuurlijk is het een fabel Na
tuurlijk wordt het kristal niet
gewonnen uit de bergendat we
ten de honderdduizenden ver
zamelaars van Swarovski-kris-
tal ook wel. Maar het is mede het
raadselachtige dat het Swa-
rovski-kristal zo aantrekkelijk
maakt. Niemand buiten de fa
milie zelf weet exact hoe het
hoogglanzende goedje in de gro
te fabriek vervaardigd en be
werkt wordt. Het is een goed be
waard geheim onder de ruim
dertienduizend arbeiders. Het
mysterie prijs geven zou mis
schien wel de doodsteek kunnen
zijn voor het 107 jaar oude fami
liebedrijf, waarvan de wortels
eigenlijk in Tsjechië liggen.
Het was Daniel Swarovski die
in 1892 op 29-jarige leeftijd de
ontdekking deed die zijn familie
schat- en schatrijk zou maken.
Een door stroom aangedreven
slijpmachine die het mogelijk
maakte om kristal op onover
troffen wijze precies en perfect
te slijpen zodat er sieraden van
gemaakt konden worden. Na
negen jaar verhuisde Swarovski
naar Oostenrijk waar hij zijn
bedrijf bouwde aan de Wattens-
beek. Het snelstromende water
zorgde voor de energievoorzie
ning en het imperium kon aan
zijn groei beginnen.
Inmiddels telt de firma drie be
drijven die wereldwijd hande
len in slijpwerken (Tyrolit),
optiek (Optik) en consumenten
kristal (sieraden, figuren).
Jaarstukken
De lieftallige figuurtjes doen
sinds 1976 de harten van verza
melaars sneller kloppen. Vooral
de jaarstukken die slechts een
maal per jaar in een beperkte
oplage worden gemaakt, zijn
begerenswaardig en kostbaar.
Alleen leden van de vijftien jaar
bestaande Swarovski Collec-
ters Society (inmiddels zijn het
er verspreid over de wereld
450.000 in 35 landen) mogen ze
kopen. Topstuk van alle jaar
stukken vormen de twee lief
desvogeltjes op een tak. Het is
het eerste jaarstuk (uit 1987) dat
slechts in vier landen verkrijg
baar was voor leden, Europa
was daar niet bij. Sommige fa
natieke verzamelaars zijn vol
gens Swarovski bereid er wel
tienduizend euro voor te beta
len, maar het wordt niet meer
gemaakt.
Bernard Mustert is eigenaar en
officiële Swarovskidealer van
het in Assen gevestigde bedrijf
Ten Holder. Mustert is een van
de slechts zes taxateurs wereld
wijd, die door Swarovski er
kend zijn. Het Oostenrijkse be
drijf heeft namelijk het beleid
zich niet in te laten met de se
cundaire kristalmarkt.
Mustert: „Het gros van de men
sen die een Swarovski-verza-
meling heeft, is niet goed verze
kerd. Er zijn tijden geweest dat
diefstal schering en inslag was.
De discussie met verzekerings
maatschappijen is vaak dat ze
niet weten welke waarde ze
moeten uitkeren: de aanschaf-
waarde of de marktwaarde. Veel
mensen zijn zich ook niet be
wust van de waarde van hun
collectie."
Advertenties in kranten blijken
ook vaak een lokkertje. Voor
zichtigheid is geboden, weet een
fervente Eindhovense verzame
laar te vertellen.Zelf bezit de
jonge Eindhovenaar ook een
collectie jaarstukken. Hij heeft
ook de eer de jongste telg van de
Swarovski-club in huis te heb
ben. „Het gaat ver bij ons. Toen
mijn dochter werd geboren,
hebben we haar nog voordat we
naar de burgerlijke stand gin
gen om aangifte te doen, aange
meld als lidWij zien het gewoon
als een investering. De een
opent een bankrekening voor
zijn kind, wij kopen voor haar
de jaarstukken. Als ze volwas-
sen is mag ze zelf weten wat ze
ermee doet."
Wie geen risico wil lopen, koopt
bij de erkende Swarovski-dea-
ler. Zo heeft Karei Smetsers,
eigenaar van Smetsers best col
lection in de Eindhovense Heu
vel Galerie, een eigen ledenbe
stand van zeshonderd klanten
afkomstig uit het gebied van
Winterswijk tot het uiterste zui
den van Limburg. Om de trouwe
klanten te belonen, organiseert
Smetsers enkele malen per jaar
iets bijzonders.
Kristaltempel
Een echte verzamelaar moet mi
nimaal een keer in zijn leven
naar Wattens in Oostenrijk zijn
geweest om er een bezoekje te
brengen aan Kristallwelten. Dit
museum is in 1995 geopend ter
ere van het honderdjarig be
staan van het familiebedrijf. De
'kristaltempel' is gevestigd in
een heuvel waaruit een beekje
ontspringt. Via een groene reu
zenkop wordt het water in een
meertje geloosd. Het museum
blijkt een ware trekker: in een
jaar tijd groeide het uit tot de
grootste toeristische attractie in
Oostenrijk.
In de moderne welkomsthal ligt
de grootste siersteen ooit ter we
reld vervaardigd te glanzen. De
'steen' hëeft honderd facetten,
weegt maar liefst 62 kilogram
en staat gelijk aan 300.000 ka
raat. Maar er is meer om je aan te
vergapen Elke aparte ruimte is
ingericht door een bekende
kunstenaar. Oostenrijks' be
faamde kunstenaar André Hel
ler bracht ze bijeen om de fasci
natie voor kristal vorm te geven.
Zo maakte Keith Haring van
kristal een mummiefiguur en
John Brekke schreef poëzie met
kristal. Kunstenaar Brian Eno
vroeg zich af hoe het zou zijn om
midden in een kristal te staan.
Wie in het midden van de enor
me spiegelende bol (gelijkend
op een iglo) staat, kan zijn stem
horen rondzingen. Maar het be
langrijkste voor de verzame
laars is toch wel de lounge van
de verzamelaarsclub.Daar kun
nen ze met elkaar praten over
hun grote liefde.
Barbara Daga, beheerster van
de lounge, staat er soms nog ver
steld van hoezeer de leden ver
knocht zijn aan het kristal „Er
was een Italiaanse vrouw die
doodziek was geweest maar zei
dat ze mede door kristal te ver
zamelen, was genezen Er zijn
mensen die zeggen depressies te
boven te komen door het kijken
naar de kleuren, glans en diep
gang van het kristal
Lizette van Neer
