R B is gewoon hot
Middelburgs verbod op een muziekstijl
zaterdag 25 januari 2003
ode-Boy-Bo: „Als je merkt dat de spanning oploopt, of als je ziet dat een portier een opstandje moet sussen, dan temper je de muziek." foto Willem Mieras
Oordeel zelf hoe R&B-muziek over
komt. Dj Rude-Boy-Bo uit Goes zet
een plaatje op. Luister, zegt hij, dit is toch
niets om agressief of opgefokt van te wor
den. „Integendeel, het is relaxte, warme
muziek." De dj (36) kiest Alicia Keys uit,
Donall Jones volgt, zwoele muziek, ge
volgd door rap. Hij geeft een lesje R&B en
is daarbij voor niet-ingewijden nauwe
lijks te volgen. „Hip hop, bijvoorbeeld, is
een afgeleide van R&B, dus géén echte
R&B. Maar hip hop wordt wel tijdens
party's gedraaid. Die muziek is net als rap
wat meer opzwepend. Een nummer van
L. L. Cool J klinkt als een intro bij een
kickboks-wedstrijd. Een goede dj kiest
daarna voor iets rustigers, om de gemoe
deren te sussen; met Graig David en Cha-
ka Demus en Pliers van Tease me, gooi je
wat jus over de avond. R&B is samenge
vat vredelievende zwarte tienermuziek
met veel stijlen."
Discotheek de Nighttrain in Middelburg
staat in het middelpunt van de belang
stelling. Eind december werd er na een R&B-
party voor de deur van de discotheek gescho
ten op een klant, die op het punt stond naar
buiten te gaan. Hij raaktegewond. De schutter
werd een paar weken geleden gearresteerd.
Burgemeester K. Schouwenaar van Middel
burg vaardigde een vergaand besluit uit. Hij
verbood de discotheekeigenaren het komend
half jaar R&B-feesten te organiseren, omdat
agressief gedrag verband zou houden met deze
avonden. Een paar dagen geleden nuanceerde
hij die ingreep. Hij zei dat het verbod bedoeld
was als maatregel tegen de discotheek, niet te
gen de muzieksoort.
Toch blijft er onduidelijkheid kleven aan de
reden van het besluit. Criminaliteit en black
music worden aan elkaar gekoppeld. Is dat te
recht? „Daar kan ik me echt niets bij voorstel
len", zegt dj Rude-Boy-Bo, oftewel Bo. „Bij de
Nighttrain - heb ik begrepen - zijn de afgelo
pen periode geen ernstige voorvallen geweest.
Ik zou de beslissing van de burgemeester
kunnen begrijpen als er keer op keer relletjes
dreigen. Als dit niet het geval is, dan is de
schietpartij een jncident geweest. Weliswaar
ernstig, maar de maatregel is niet naar ver
houding. Ik denk dat de burgemeester een stok
heeft gevonden om de discotheek mee te slaan.
De muziek en heel veel jongeren zijn er de dupe
van."
De portier die de bewuste avond dienst had, is
Jeroen (22). Ook hij spreekt van een incident.
„Het was de laatste maanden juist erg rustig."
Hij is er wel van geschrokken. „Niet op het mo
ment dat er geschoten werd. De terugslag
kwam later. Ik moet het verwerken. Dat doe ik
door er met mijn collega's over te praten", zegt
Jeroen „Ik ben niet angstig geworden. Dan
kun je jezelf niet meer op straat vertonen. In
een kist appels heb je altijd een rotte. Daar
moet je iets tegen doen Maar niet op deze ma
nier. Nu moeten de Walcherse jongeren boeten
en dat terwijl er de laatste tijd juist zo lekker
werd gefeest."
De schutter was een bekende van de portiers
„Ik had dit nooit van hem verwacht", zegt Je
roen. „Lang geleden was er een opstootje voor
de deur. Hij kalmeerde de gemoederen van ie
dereen. Nu ging het ineens mis. En waarom7
Eerst dacht ik dat het om een vriendin ging,
maar het schijnt met een ruzie om een scooter
te maken te hebben."
De portiers fouilleren bij binnenkomst de gas
ten, die vervolgens door een metaaldetectie-
poort moeten lopen. „Daarom weet ik zeker
dat dat pistool niet binnen is geweest We kij
ken ook goed naar de gasten. Zijn ze dronken,
dan komen ze er niet in. Portiers zijn tegen
woordig meer dan spierkasten, het is een soci
aal beroep. We moeten kijken, ingrijpen en
soms snel improviseren."
Multicultureel
Veel jongeren, zegt hij, houden van zwarte mu
ziek, van blank tot donker. „De R&B-avonden
van de Nighttrain worden door alle culturen
bezocht. Walcheren is multicultureel. De don
kere meisjes komen om te dansen. Ze willen
feesten en komen naar de discotheek in groep
jes. Ze dragen vaak korter dan kort De jon
gens doen hun best voor hen. Ze dragen bij
voorkeur merkkleding, zoals Karl Kani, of
Fubu."
Hij praat liever niet over groepen, „omdat ik
door dit werk juist gewend ben geraakt naar
het individu te kijken. Ik heb mijn wereld
beeld verbreed. Een portier praat met ieder
een, vergeet welke kleur ze hebben." Maar in
algemene termen over de bezoekers van de
Nighttrain kan hij zich wel uitspreken. „Vroe
ger werden bij R&B-avonden vaak goedkope
De Nighttrain in Middelburg
drankjes gedronken, zoals bier en frisdran
ken. Maar tegenwoordig ook champagne en
cognac. R&B is hot onder veel meer jongeren
dan vroeger."
Antillianen, Marokkanen, Surinamers, Ne
derlanders, Turken kijken uit naar een snelle
terugkeer van de R&B-avonden, zegt Jeroen.
„Ik wil het niet mooier maken dan het is. Soms
is er spanning, natuurlijk, dat hoort bij het uit
gaansleven. Maar vaak komt dat door wat er
eerder op straat of in hun eigen buurt is voor
gevallen Het probleem ligt niet aan de sfeer in
de discotheek. Ik heb eigenlijk nog niemand
gehoord die het eens is met de burgemeester."
Toch zijn er ook jongeren die de burgemeester
met zijn optreden complimenteren. Die zeg
gen nare ervaringen te hebben met het publiek
in de discotheek. Zoals een Middelburgse
blanke jongen, die met zijn vriend naar de dis
co ging „Mijn vriend stootte een Antilliaan
per ongeluk aan. Daarna werd hij meteen op
snelle snij bewegingen van zijn hand langs zijn
keel getrakteerd. Hij zou mijn vriend later
dood maken, zei hijEr was een soort haantjes
gedrag in de discotheek en de sfeer was agres
sief."
Zowel portier Jeroen als dj Bo reageert geïrri
teerd op deze opmerking „Laten die jongens
gewoon een lekker biertje in een café drinken
in plaats dat zij zich daaraan storen", zegt de
Goesenaar. „Ik denk dat zij zo reageren omdat
zij het gevoel hebben dat hun disco door don
kere jongens is overgenomen. Niemand is ver
plicht om te komen. Het is natuurlijk zo dat er
in elke groepering een kwaaie tussen kan zit
ten. Daar moet je wel iets aan doen."
Gouden kettingen
Door de samenstelling van de bevolking heeft
R&B op Walcheren een goede voedingsbodem.
Jeroen zegt dat in het algemeen Surinamers
wat meer 'Nederlands zijn dan Antillianen'
„Die zijn meer ingeburgerd, heb ik het gevoel.
Antillianen zijn kleurrijk, temperamentvol.
Ik weet niet hoe ik dat anders moet uitleggen.
Ze willen graag heel goed voor de dag komen.
In de discotheek, zegt hij, wordt uitdagend
naar de meisjes gekeken „Daarvan zijn som
mige meisjes gecharmeerd, de donkere meisjes
zijn het ook gewend, die trekken zich niets van
de blikken van de Antillianen en Surinamers
aan. Maar blanke meisjes vragen weieens aan
ons of we in willen grijpen. Dan hangt er een
jongen naar hun zin te dicht bij"Een paar jaar
geleden kregen jongens die lastig waren te ho
ren dat ze drie maanden geen toegang zouden
krijgen in de Nighttrain „Maar na een inci
dent drie en half jaar geleden hebben we het
deurbeleid strenger gemaakt. Sta je op de
zwarte lijst, dan mag je een heel jaar niet bin
nenkomen."
Er zijn discotheken die niet accepteren dat
Antillianen met gouden kettingen de disco
theek binnenkomen. Bij de Nighttrain geldt
dat verbod niet. „Waarom gouden kettingen
niet geaccepteerd worden in sommige disco's?
Hoogstwaarschijnlijk omdat verwacht wordt
dat macho-gedrag dan minder kans krijgt de
kop op te steken."
Dj Bo draait al zo'n twintig jaar in diverse dis
cotheken. Hij zegt weinig 'haantjesgedrag' bij
R&B- party's in Zeeland tegen te komen. De
Nighttrain is niet de enige discotheek waar het
tijdens een R&B-avond tot gewelddadigheden
kwam. Ook buiten de provinciegrenzen deden
zich de afgelopen jaren tijdens dat soort fees
ten problemen voor. In popcentrum 013 in Til
burg werd eind maart vorig jaar geschoten, in
Dordrecht idem dito en in discotheek the Q in
Zwolle en in cultureel centrum de Gigant in
Apeldoorn gingen bezoekers met elkaar op de
vuist. Bo „Dj's reguleren de sfeer. Als je merkt
dat de spanning oploopt, of als je ziet dat een
portier een opstandje moet sussendan temper
je de muziek." Portier Jeroen: „In een Nij
meegse discotheek is ook geschoten. Dat was
niet tijdens een R&B-feest. R&B is populair.
Er zijn gewoon veel R&B-feesten."
Trend
Bo is de huis-dj van discotheek El Toro in
Goes. „Ik heb ook vroeger in België gedraaid,
in Rotterdam en was de nummer twee op de
wereldkampioenschappen bubbling voor dj's.
Ik heb wat ervaring in die muziekwereld. Ik
ben ook een paar keer gast-dj geweest in de
Nighttrain. Niks mis met diezaak. Als dj ben je
een entertainer, dan probeer je zoveel moge
lijk en zolang mogelijk mensen op de dans
vloer te hebben."
Maar voorlopig behoren de R&B-avonden in
Middelburg tot de verleden tijd. De burge
meester dreigde onlangs met volledige slui
ting als de maatregel niet tot meer rust in de
omgeving zou leiden De eigenaren van disco
theek de Nighttrain zien de omzet drastisch
teruglopen. „De maatregel is des te pijnlijker
omdat R&B een trend is De jeugd wil die mu
ziek. Je ziet pure house-discotheken omscha
kelen naar R&B", zegt Bo.
Wat maakt R&B populair en hoe is de muziek
te omschrijven? „Het is black music, die net als
soul en rock roll, haar roots heeft in de rythm
and blues, de muziek van de slavernijlegt Bo
uit. „Alle dansmuziek komt uiteindelijk van
de bekende blues."
Rythm and blues is de basis van R&B. De
rythm and blues is, grofweg, gesplitst in twee
richtingen: de rock -'n-roll, met bekenden als
Little Richard, Elvis Presley, én soulmuziek.
Soul kreeg vervolg in de funk, funk liep over
naar disco, swingbeat, rap, bubbling. Disco
kreeg een house-versie, swingbeat kreeg een
vervolg in R&B en rap in hiphop Dj Bo „R&B
is zo divers, van Marvin Gay, Aretha Franklin,
Chaka Kahn tot R Kelly, Christina Aguilera
en Erykah Badu. Ik durf te zeggen dat de bur
gemeester niet weet waarover hij spreekt als
hij de R&B-muziek in de ban doet. Het zou
trouwens ook erger zijn wanneer hij het wel
zou weten. Want dan zou hij de zwarte muziek
afkeuren omdat het zwarte muziek is
Edith Ramakers
