Psalmgezang en vloeken
PZC
Korte metten met het potje van Schout
11
GETUIGENISSEN
Sjouwen met naaimachine
Storm als in '53
kan nu dag eerder
worden voorzien
PZC
agenda
bezoektijden
Zeeland
Sekenhuis Walcheren
(.xdefcerkseweg 88.
rwEEVIissingen
e lg: 425000
a 15 00-20.00 uur
Lfc Kmderafd ouders gehele
ij overig bezoek 14 00-19 00 uur
Psychiatrie dag. 19.00-20.00 uur
«*oe, 'a en z0 14.00-16.30 uur
tó^CCU en Stroke unit CVA
g 15 00-16.00 en 19.00-20 00 uur
Oeterscheldeziekenhuis
tóravenpolderseweg 114,
jCRA Goes tel. (0113) 234000
a 1300-13.45 en 18.30-19.45 uur
Ijzing A B (kinder/kraamafdeling)-
Ja ouders doorlopend bezoek;
:-:3partnersdoorlopend bezoek
jrsrig bezoek:
jwiiilcs 14.30-19 30 uur
S^ngH (IC/MC): dag. 11.00-11.30,
i -4» 14.30 en 19.00-19.30 uur
ündenhof revalidatie
sGwenpolderseweg 114a,
j£2RA Goes, tel. (0113) 236236
-itmvrit. 14 00-21 00 uur
menzon: 12.00-21.00 uur
Emergis
Ctótmolenweg 101,4481 PM
Coetinge tel. (0113) 267000
■toe.zat en zo 14.00-21.00 uur
ra', din, don en vrij 18.30-21.00 uur
Zeeuws-Vlaanderen
Locatie De Honte
tóehngenlaan 2,
$35PATerneuzen
ai 10115) 688000
Jog 14.00-14.45 en 19.00-20.00 uur;
i3 Psychiatrie dag. 18.00-20.00 uur;
«ce, weekeinde, feestdagen 14.00-
i '530 uur en 18 00-20.00 uur; afd
CCCU dag. 14-14 30 en 19-19.45
i ikmderafd. ouders gehele dag,
i rve-ig bezoek 14.00-19.00 uur.
locatie Antonius
t van Genklaan 6, 4501 AJ
Oostburg tel. (0117) 459000
dag 14 00-15 00 en 18.30-
'530 uur; Kinderafd. ouders 8.00-
20.0Ouur, overig bezoek (afd. 4) dag.
j 9.00-21 00 uur.
Goeree-Overflakkee
Ziekenhuis Dirksland
Saionsweg 22, 3247 BW Dirksland
I ie'10187) 607 3 00
3*3 16.00-17.00 en 17.45-
i 130uur, zo idem tot 20.00 uur
Bergen op Zoom
Ziekenhuis Lievensberg,
8oerhaaveplein 1
i624VTBergenopZoom
»l. 10164) 278000
dag. 14.30-15.15 en 18.30-20 00 uur
a en zo 14.30-16 00 en 18.30-20.00
GGZWestelijk Noord-Brabant
Hoofdlaan 8,4661 AA Halsteren
til.lOI64) 289100
ig, zaterdag en zondag
13.00-17.00 uur
Rotterdam
AZR-Dijkzigt
>.Molewaterplein40
2015 GD Rotterdam
tel 101014639222 (voor inlichtingen
bezoektijden van alle afdelingen)
JZR-Sophia
Or Molewaterplein 60
3015GJ Rotterdam
rl.(OIO) 4636363
Bezoektijden ouders: 07.00-
'200 uur. Bezoektijden iedereen:
'400-20.00 uur
^Verloskunde: dag. 11.00-12.00
tn 18.00-20 00 uur.
Voor partner/echtgenoot: 09.00-
"2.00 en 15 00-21 00 uur
AZR-Danièl den Hoed
Groene Hilledijk 301
3075 EA Rotterdam
*>010)4391911
óg. 16.00-20.00 uur
A'gemeen Ziekenhuis Sint Jan
fcugge
7/Wershovelaan
'0032)50 4 52111
H 14.00-20.00 uur (m.u.v. IC en
Hrtbewaking)
Wgtmeen Ziekenhuis Sint Lucas
Hugge
^'.Lucaslaan 29
*'0032)50 369111
«9 14.00-2000 uur (m.u.v. IC en
(«tbewaking)
Unnrersitair Ziekenhuis Gent
'mtelaan 185
003219 2402111
»g 14.30-20.00 uur
Onnrersitair Ziekenhuis Antwerpen
ju rijkstraat 10
&0Edegem, tel (0032) 3 8213000
bezoekuren: werkdagen 16.00-
«00 uur, weekend en feestdagen
1400-20.00 uur
B1 (cardiologie) dag 16.00-
30en 18.30-20.00 uur. Afd. IC dag.
'<00-14.30 en 19.00-19 30
Provinciale Zeeuwse Courant
waarin opgenomen de Middel-
;jrgsche. Vlissingsche, Goesche
f1 Breskensche Courant, Vrije
Jammen en de Zierikzeesche
juwsbode - is een onafhankelijk
omblad, dat zich niet bindt aan le-
•shsbeschouwelijke en politieke
opvattingen, stromingen of partij-
bronvermelding
re<f®ctie van de Provinciale
66uvvseCourant maakt naast de ei-
S*n nieuwsgaring gebruik van de
«Hgende bronnen.
«associeerde Pers Diensten (GPD),
*Wneen Nederlands Persbureau
£W|. Associated Press (AP), Bridge,
fatsche Presse Agentur (DPA),
fflTmn Ffance Press (AFP)' Reuters
I. Belga en European Press-pho-
10 Agency (EPA).
beeldrecht
Publicatierechten van werken van
sT! re kunstenaars aangesloten
aen CISAC-organisatie zijn gere-
^K3met Beeldrecht te Amstelveen.
maandag 20 januari 2003
Een groot aantal lezers van de Provinciale Zeeuwse
Courant heeft in de afgelopen weken gereageerd op
het verzoek van de redactie persoonlijke herinnerin
gen aan de watersnoodramp van 1953 en de periode
daarna te noteren en in te zenden. Hun verhalen wor
den dagelijks gepubliceerd in de rubriek Getuigenis
sen. Lezers die alsnog willen reageren, kunnen hun in
zending, eventueel met foto's, sturen naar de redactie
van de PZCPostbus 18, 4380 AA Vlissingen. E-mail:
redactie@pzc.nl. Fax: 0118-470102. De PZC heeft ook
een internetsite over de ramp. Die is bereikbaar via:
www.pzc.nl.
Vanuit onze boerderij aan de rand van
Nieuwerkerk zagen we over het land
vanaf Ouwerkerk het water als een
grauw monster aanstormen. Wat ging
het snel! Een man uit Oosterland liep
met zijn oude moeder op de rug om haar
in de Kerkstraat in Nieuwerkerk in vei-
1 igheid te brengenZe kwamen niet ver
der. Later moesten we machteloos toe
zien hoe ze verdronk. Het echtpaar Van
Nieuwenhuizen strandde ook bij ons.
Ze kwamen van hun boerderij en kon
den ook niet meer verder.
Mijn vader is nog gauw de koeien en het
paard los gaan snijden en heeft de stal
deuren opengezet. Het water steeg en
steeg alsmaar hoger. In de middag za
gen we de eerste mensen op vlotten
voorbij drijven. Ze wezen en waar
schuwden ons. Het huis werd onder
mijnd, door de sterke stroom die ont
stond doordat niet alleen in Ouwerkerk
een groot gat geslagen was, maar ook
aan de andere kant van het eiland in de
buurt van Stevenssluis. Het was duide-
lijk; we moesten door het dakraam het
dak op. Ook de dikke mevrouw Van
Nieuwenhuizen, met een heel zware
boezem. Wat moesten we trekken!
Het is niet te beschrijven wat er alle
maal voorbij dreef! Het Muiewegje met
zijn vrij lage huisjes, ze verdwenen al
vlug in de golven. Hele families die sa
men op een vlot of een stuk dak zaten.
Even later waren ze verdwenen. Het
hulpgeroep sneed door merg en been.
Toen ik boven de nok van de schuur
richting Sluisweg keek waar mijn
grootouders een boerderij hadden, zag
ik mijn grootmoeder Wilhelmina de
Reus-Capelle met loshangend haar met
mijn oom Pau en een huishoudster op
een vlot drijven. Even later waren ze
verdwenen in het water.
Bidden
Als kind dacht ik in het begin: wat zal ik
morgen op school veel te vertellen heb
ben! Maar dat gevoel was gauw ver
dwenen. Je bidt en bidt om behouden te
Nieuwerkerk
mogen blijven en je doet allerlei belof
tes! Ons lieve paard zwom maar om ons
heen en wilde bij ons op het dak komen.
Maar dat kon natuurlijk niet. We moes
ten dakpannen gooien om hem weg te
jagen. Later is hij bij de villa tegenover
ons op de trap gaan staan met zijn neus
net boven water. De mensen die daar
boven zaten, hebben geprobeerd hem
weg te jagen! Een jaar later heeft mijn
vader hem weer gevonden op een bees
tenmarkt in de Haarlemmermeer. Onze
Vos ging hinniken en zag al van ver mijn
vader aankomen. Het paard heeft een
heel goede oude dag gehad bij ons, maar
het wilde zomer en winter niet meer in
een stal!
Het water steeg zo hoog dat ook de
schuur instortte. Het dak ging in stuk
ken door de kolkende zee. Alles gaat
dan zo vlug. Mijn vader apart op een
stuk en mijn broer Han op een vlot. De
pannen gooiden we eraf en we zaten
toch nog een tien centimeter tot een hal
ve meter in het ijskoude water. Ik had
mijn zusje Hanna vast, die toen vijf jaar
was. Mijn broer Wim van achttien had
ernstige migraine. Hij lag languit en
was zo ziek Hij zei: we verzupen toch!
Op maandag kwamen we in de buurt
van de Rampaertsedijk oostelijk van
Ouwerkerk aan land. Wat waren weblij
dat mijn vader levend aanspoelde. Ook
hij had een vrouw gered uit het water en
heel zijn hand opengehaald, al zijn pe
zen waren doorgesneden. Ondertussen
zochten wij in grote spanning de dijk af
naar onze Han. Achteraf is gebleken
dat hij op zijn vlot tegen bomen in een
boomgaard is aangekomen, omgesla
gen en door de koude verdronken. Hij
was zo dapper en kon zo goed zwem
men! Drie maanden na de Ramp, toen
we inmiddels tijdelijk in Zanddijk bij
Veere woonden, is onze Han aange
spoeld en moest mijn vader hem identi
ficeren. Toen moesten mijn ouders het
aanvaarden: hun kind was er niet meer.
Alles waar ze samen zo hard voor ge
werkt hadden was weg. Maar dat viel in
het niet bij de verliezen!Al die maan
den waren de lijsten gekomen van het
Rode Kruis: vrouw gevonden ongeveer
zo en zo oud, kind gevonden die en die
kenmerken. Al die tijd had mijn moeder
hoop gevoeld, elke avond uit de deur
gekeken als ze de deur op het nachtslot
deed; komt hij er misschien aan?
Vóór de Ramp was het haar van mijn
moeder, die nog maar net veertig was,
zwart. Na de Ramp spierwit. Tengevol
ge van de ontberingen en de kou had ze
tbc opgelopen wat zich enige jaren later
openbaarde. Wéér moest ze haar huis in
Nieuwerkerk verlaten, nu om twee jaar
te kuren. En ik deed de huishouding. Ik
was toen, vijftien, zestien jaar. Het was
heel druk, behalve de boerderij hadden
we ook nog een loondorsbedrijf. Liever
was ik toen een opleiding gaan volgen,
maar in die tijd werd daar niet naar ge
vraagd. Je deed het gewoon en met lief
de.
W.J. Verton-Kooyman
Zierikzce
Wij woonden destijds in de
polder. Het was die nacht nogal
tekeer gegaan, maar we waren
ons van geen onheil bewust.
Bovendien hadden we geen ra
dio.
Zoals gebruikelijk gingen we
naar de kerk. Op Zaamslag
aangekomen liepen vrouwen
en meisjes bij de huizen brood
op te halen. Dat was vreemd,
maar ik had nog niets in de ga
ten. Dat kwam pas toen ik bij
mijn schoonouders mijn aan
staande man op ging halen om
samen naar de kerk te gaanHij
was echter al van half zes 's
ochtends aan het werk bij de
zeedijk (Othene); zandzakken
vullen voor de zwakke plek
ken.
Zodoende ging ik alleen naar
de kerk. Daar was slechts een
handjevol mensen. Of ze waren
aan het werk of ze bleven thuis
uit voorzorg. Onze dominee
nam ons mee naar de consisto
rie en las met ons een gedeelte
uit de bijbel. We hebben samen
gebeden en allen die in nood
verkeerden en hen die aan het
helpen waren aan de Heere op
gedragen Daarna is ieder zijns
weegs gegaan.
Inmiddels was de hulp wat
meer gecoördineerd. Velen
werden ingeschakeld- De sla
ger kookte ketels soep, en de
bakkers bakten extra brood.
Het bij de inwoners opgehaal
de brood was inmiddels klaar
gemaakt en met koffie naar de
dijkwerkers gebracht. Ook de
eerste evacués kwamen vanuit
de polder naar het dorp. Het
waren nog maar enkelen, maar
de aanblik staat nog op mijn
netvlies gegrift; een man van
wie alles onder water stond,
stapte huilend uit. Iemand liep
met een kanariekooitje en een
oud vrouwtje sjouwde met een
naaimachine'
Die aanblik bracht me tot de
werkelijkheid; ga wat doen! Ik
reed mee naar het rampgebied
Othene. Men was er nog volop
bezig met de zandzakken. Pro
beren de dijk in stand te hou
den. De burgemeester had de
bewoners een evacuatiebevel
gegeven. Mensen waren druk
bezig wat bezittingen bij el
kaar te zoeken. Mijn Rode-
Kruislessen kwamen goed van
pas. Zodoende kon ik wat hel
pen. Ik adviseerde de mensen
vooral voor de kinderen wat
extra kleren en bijvoorbeeld
een warme deken mee te ne
men. Want het was erg koud.
Bovendien had het geen zin
aan huisraad en dergelijke te
gaan sjouwen. Velen konden
terecht bij familie of kennis
sen.
Vergeleken bij de overige delen
van Nederland en met name
Zeeland, zijn de gevolgen van
de Ramp voor Zaamslag rede
lijk beperkt gebleven. Toch
heeft ook hier het water zijn tol
geëist. Een jongetje te Othene
is door samenloop van omstan
digheden verdronken. Een pol
der stond helemaal onder wa
ter, door doorbraak Daardoor
zijn verschillende koeien en
ander vee verdronken. De kre
ken en watergangen traden
door het vele water buiten hun
oevers. Daardoor kwam veel
land onder water te staan.
Verder kregen we ook te maken
met familie die moest evacue
ren onder andere uit Terneu-
zen. En een hele periode later
kon ik helpen op Zuid-Beve
land bij kennissen. Hun huis
had echt helemaal onder water
gestaan.
P. Hamelink-Scheele
Zaamslag
Na de Februariramp 1953
stroomden uit binnen- en bui
tenland massaal hulpgoederen
en geld naar de getroffen gebie
den. In verschillende plaatsen
beschikten met name burge
meesters ineens over 'potjes',
waaruit ze naar eigen goeddun
ken geld konden halen. Voor een
filmcamera, een bromfiets. Ook
bij de provincie was er zo'n on
duidelijk fonds: het potje van
Schout. Hoe daar mee omge
sprongen is, behoort tot de goed
bewaarde geheimen van de Mid
delburgse Abdij. Vijftig jaar na
de Ramp hoog tijd voor enige
opheldering.
door Rinus Antomsse
MIDDELBURG - Om maar me
teen met de deur in huis te val
len: het geheimzinnige 'potje
van Schout' bestaat niet meer.
Veertig jaar geleden blijkt het
door Gedeputeerde Staten te
zijn geliquideerd. Het nog aan
wezige geld, 17.000 gulden, is
zonder speciale bestemming in
de provinciale kas gestopt. Te
gelijk met hel opstappen van ge
deputeerde Adriaan Schout in
1962, werd een eind gemaakt
aan het bestaan van het door
hem persoonlijk beheerde
fonds.
In zijn boek De Ramp. Een re
constructie van de watersnood
van 1953 besteedt Kees Slager
aandacht aan de potjes die bij
gemeenten ontstonden en waar
van zelden iets in de financiële
administratie terug te vinden
was.
Het ging niet om miljoenenbe
dragen, maar om honderden tot
enkele duizenden guldens. Gul
dens van 1953 welteverstaan.
Ruim één jaar na de Ramp vroeg
de provincie aan de ruim vijftig
gemeenten om een nauwkeurige
opgave van de ontvangen gel
den en de grote giften in
natura.
Toen bleek onder meer dat de
burgemeester van Stavenisse
het geschonken geld in een
stichting had gestopt, met hem
zelf als enig bestuurslid. De
burgemeester van Haamstede
stortte ruim 8000 gulden 'ramp-
geld' op zijn eigen rekening en
die van Wolphaartsdijk zette
16.500 gulden op zijn privéreke-
ning. De burgemeester van Ar-
nemuiden nam een gift van 5000
gulden uit Tasmanië in eigen be
heer. Potjes buiten de gemeente
administratie waren er ook in
Baarland, Duivendijke, Eiker
zee, Ellemeet, Kortgene, Oos
terland, Serooskerke, Sint
Maartensdijk en Zierikzee.
Provincie
In zijn boek geeft Slager aan dat
ook de provincie zelf boter op
het hoofd had, door de aanwe
zigheid van een geheim potje,
dat buiten de provinciale reke
ning werd gehouden. Genoemd
naar de antirevolutionair
Schout, van 1946-1962 gedepu
teerde en in de ramptijd evacu
atiecommissaris. Slager meldt
dat er onder meer de schulden
van het in 1950 opgerichte
Zeeuws Tijdschrift uit werden
betaald. Volgens hem is altijd
buiten de openbaarheid gehou
den wat er met het potje na
Schouts aftreden gebeurd is.
Onderzoek in de provinciale ar
chieven wijst uit dat het niet om
rampgelden ging, maar om geld
van de stichting Herstel Zee
land 1945. Die werd begin 1948
opgeheven. Het saldo van ruim
12.000 gulden ging onder meer
naar grondgebruikers op Wal-
Adriaan Schout brengt maart 1962 zijn stem uit voor de Statenver
kiezingen. foto PZC
cheren, de stichting Zeeuwse
Visserijbelangen, het maat
schappelijk en cultureel werk
en het Economisch-Technolo-
gisch Instituut. Eén jaar na de
liquidatie kwam er nog een
rijkssubsidie van ruim 54.000
gulden af. Van dat bedrag werd
het 'potje van Schout' gevormd
Er werden vóór de ramp ver
schillende bedragen uitge
keerd: een bijdrage voor de
1 STREEKACTIVITEITEN
1 Walcheren
BIGGEKERKE - Dorpshuis. 14 00 uur; Ta
feltennis voor 55-plussers:
MELISKERKE - Ons Huis, 13.30 uur: Bil
jart;
MIDDELBURG - Seissingel 4, 9 - 12 uur,
19 -20 uur en 21 - 22 uur: Chinese bewe
gingsleer; Oostkerkplein 22. 19 - 20 uur.
Tai Chi voor beginners. Café The Duke.
Vlasmarkt: 20.30 uur: Pub Quiz;
OOST-SOUBURG - Wijkcentrum De Re
genboog, 10.00 -11 00 uur: Gym voor al
lochtone en autochtone vrouwen; Wijk
centrum De Regenboog. 13 00 15 00
uur: Vrouwen theemiddag. 19 30 22.30
uur: Klaverjassen en 19.45 - 21.45 uur
Kaarten maken;
SEROOSKERKE -Zandput. 13 30uur: Bil
jarten,
VLISSINGEN - De Oude Stad, 13.30 uur:
Damesgym en 20.00 uur: Dart, biljart en
klaverjassen; Wijkcentrum Schelde-
buurt, 13.30 uur: Soosmiddag;
ZOUTELANDE - De Tienden, 14,30 uur:
Koersbal;
Bevelanden
HEINKENSZAND Achter de Hervormde
kerk, 19 30 uur: Prijsklaverjassen.
KAPELLE - De Vroone. 13 30 uur Biljar
ter» en kaarten voor ouderen; Zaal Groe-
newoud, 16.45 17.45 uur: Bewegen voor
carapatiënten.
KRUININGEN Ons Dorpshuis. 13 00
17.00 uur: Biljartclub senioren;
SCHORE - Dorpshuis, 13.00 uur: Oude-
rensoos; 14.15 uur Welfarewerk,
WEMELDINGE Dorpscentrum De We-
mel. 13 00-17.00 uur: Klaverjassen,
kaarten en biljarten, 14.00 uur: Koersbal,
WILHELMINADORP - Café Het Loze Vis
sertje, 19 30 uur: Klaverjasavond,
YERSEKE - Prinses Beatrixhaven, 13.30
uur: Rondvaart Oosterschelde; Gymzaal,
Ericalaan, 16.00-16.45 uur: Bal- en slag
vaardigheid voor basisschooljeugd door
tennisvereniging Yerseke; 19 15-20.15
uuren 20.15-21.15 uur: Conditietraining
18-plus bij Omni-Sport Reimerswaal.
Schouwen
ZIERIKZEE Stadhuis, De Vierschaar.
17.15 uur: Nieuwjaarsreceptie Onderne
merskring Schouwen-Duiveland;
Zeeuws-Viaanderen j
AXEL - Trefpunt, 13 uur: Kaarten en bil
jarten; De Halle, 14 uur:Kaarten biljarten;
Gregoriuscentrum,14 uur:Bewegïng 55
CLINGE - Malpertuus, 13.30 uur: KBO
koersbal en biljarten; Café de Gouden
Kroon, 20.00 uur. Kaarten;
HEIKANT 't Heike, 13.15 uur: Koersbal
en biljarten;
HOEK - De Lovenhoek, 13.30 uur: Biljar
ten en kaarten; 13.30 en 19.30 uur;
Bridge;
HULST - Houtenkwartier, 13.00 uur;
Praat en Doe bijeenkomst; De Lieve, 9 00
uur: Computeren en kaartjes maken,
13.00 uur: Biljarten en computeren, 13.30
uur: Jeu de boules;
KOEWACHT - De Vlaschaard, 13.00 uur:
Biljarten; 13.30 uur; Koersbal;
PHILIPPINE - De Schotse Hoek, 13 30 uur;
Handwerken dames; 15.30 uur: Technika
10 voor meisjes van 10 tot 13 jaar; 18.30
uur: Handwerken jeugd,
SAS VAN GENT - St Albert. 14.00 uur
Kaarten, De Speye, 13.00 uur: Dansclub
Lencor. 13.30 uur: Bridge, 19 30 uur:
Grutmoole volksdansen voor ouderen;
SLUISKIL Het Meulengat. 13 30 uur:
SWOS handwerken, jeu-de-boules. kaar
ten, canasta, biljarten competitie heren
en sjoelen, 19.00 uur; Yoga; 19.30 uur:
Callanetics.
ST JANSTEEN Café De Kroon. 14.00
uur: Kaarten; De Warande, 13.30 uur;
Bingo;
TERNEUZEN - De Veste. 13.30 uur: Kaar
ten en biljarten; Sporthal 't Zwaantje. 13
uur: Koersbal en bowls;
WESTDORPE Concordia. 19 00 uur:
Moonlight country line dance;
ZAAMSLAG - Dorpshuis, 1300 uur:
Kaarten en biljarten.
I FILMS
BERGEN OP ZOOM Roxy. 20.00 uur 8
Mile; 19.30 uur: Lord of the Rings 2;
Cinemactueel. 19.30 uur: Yhe Lord of the
Rings 2; 20 00 uur: Die Another Day,
20.30 uur: Lucia y el Sexo,
HULST De Koning van Engeland, 20 00
uur 8 Mile; 20.30 uur De Tweeling, 20.00
uur. Harry Potter and the chamber of se
crets; 20.00 uur: Die Another Day; 20.00
uur: Lord of the Rings 2;
MIDDELBURG Schuttershof. 20 00 uur:
l'Auberge Espagnol;
VLISSINGEN Cine Ci-
ty.13 00.16.00.19.00 en 21 45 uur: 8 Mile:
13 00.16.00,19.00 en 20.00 uur: Die Ano
ther Day. 13.00,14.45, 18.45en 20.00 uur
Lord of the Rings 2.13.00 uur: Piraten Pla
neet; 13 00 en 16.00 uur Harry Potter en
de geheime kamer;15.30, 19.00 en 21.34
uur De Tweeling. 19.00 en 22.00 uur:
Harry Potter and the chamber of secrets;
13.00 en 16.00 uur Pietje Bell; 22 00 uur
Sneak Preview; 22 15 uur Van Wilder,
TENTOONSTELLINGEN
DOMBURG Duingalerie, 12.00-21.00
uur: Schilderijen en sculpturen van
Zeeuwse schilders (t/m 26/1);
KAPELLE - Gemeentehuis, 9.00-16.00
uur;Olieverfschilderijen van Kees Bruij
nes (t/m 14/2);
MIDDELBURG De Drukkery,11 00-18 00
uur: De zeeschildersfamilie Schütz en
leerlingen Domburgse School (t/m 23/1
HULPCENTRA
Alarmnummer: tel. 112.
Centraal Meldpunt Milieuklachten Zee
land, tel. 0118-412323.
SOS Telefonische hulpdienst Zeeland,
tel 0118-615551 (dag en nacht).
Stichting Blijf van m'n lijf Zeeland, tel.
0118-469869 (dag en nacht).
Hulp- en advieslijn Blijf van m'n lijf Zee
land, tel 0118-467003 (ma.,wo. en vr.
9.00-12.00 uur).
Kindertelefoon Zeeland, tel. 0800-0432
(gratis), dag. van 14.00-20 00 uur.
Advies Meldpunt Kindermishande
ling, tel. 0900-1231230.
Aids Infolijn, tel. 0118-638384.
Ouders van Drugsverslaafden Zeeland,
tel. 0118-623817 "(dag. 10.00-22.00 uur);
Zeeuws Inloophuis voor mensen met
kanker, Badhuisstraat 80. Vlissingen (ge
opend di.. wo. en do. 14.00-16.00 uur),
tel. 0118-413932.
Dierenambulance Dierenbescherming
afd. Noord- en Midden-Zeeland, tel.
0900-7673.437
Zeeuwse tentoonstelling in
Gent (7500 gulden), een startka
pitaal voor het Zeeuws Tijd
schrift (2000 gulden), een film
van het koninklijk bezoek in au
gustus 1950 (2000 gulden), een
subsidie voor de opleiding kleu
teronderwijs (ruim 17.500 gul
den). In 1951 is uit het potje aan
zeehospitium Zonneveld te
Oostkapelle een renteloze le
ningvan 15.000 verstrekt (die in
1961 keurig is afgelost).
In het kader van het rampher
stel is er met het geld niks ge
daan. Wel deed Schout regelma
tig een greep uit 'zijn' potje om
tekorten van het Zeeuws Tijd
schrift aan te zuiveren (tenmin
ste 5100 gulden toten met 1962).
Schout was vice-voorzitter van
het bestuur van de stichting
Zeeuws Tijdschrift. In Groot
Zeeland, het boek over vijftig
jaar Zeeuws Tijdschrift, wordt
gewag gemaakt van de wijze
waarop Schout regelmatig de fi
nanciële problemen oploste
door te putten uit een 'nogal ob
scuur potje'.
Schoon schip
Dat gebeurde overigens met
medeweten van de andere gede
puteerden en commissaris van
de koningin A. F. C. de Casem-
broot. Met het afscheid van
Schout als GS-lid in zicht advi
seerde de afdeling Financiën
van provincie schoon schip te
maken. ,,De vraag is gerezen of,
nu de heer Schout zal aftreden,
daarin geen aanleiding gevon
den kan worden om dit potje van
Schout te liquideren." Na rijp
beraad besloot het college van
GS in mei 1963 dit advies op te
volgen. Het Zeeuws Tijdschrift
kreeg nog 88,92 gulden en de
rest, 17.000 gulden, verdween in
de gewone dienst.
door Jeffrey Kutterink
DE BILT - Meteorologen kun
nen stormen zoals die van 1953
nuzeker48uurvan te voren zien
aankomen. Ruim een dag eerder
dan destijds. Dat blijkt uit een
doorrekening van de toenmali
ge meteo-gegevens door het
KNMI en het Europees weer-
eentrum ECMWF in Reading hij
Londen.
Voor weerkundigen zijn de on
derzoeksresultaten een opste
ker. Ze bewijzen volgens hen
dat de alle computermodellen
voor weersverwachtingen klop
pen,
Het Koninklijk Nederlands Me
teorologisch Instituut (KNMI)
in De Bilt en het Europees
Centrum voor Weersverwach
tingen op Middellange Termijn
(ECMWF) hebben de nog be
schikbare gegevens over de
storm in de rampnacht van 1953
ingevoerd in de weercomputers.
Die hebben afgelopen weken in
hun 'vrije uren' de data doorge
rekend.
„De computers in De Bilt wor
den dagel ïjks vier keer gebruikt
voor de weersverwachtingen
voor de komende 48 uur", zegt
H. Geurts van het KNMI. „Alsze
even niets te doen hadden, gin
gen ze automatisch aan de slag
met het doorrekenen van de ge
gevens uit de stormnacht van
1953."
Cijferbrij
Hetzelfde gebeurde in de com
puters van het ECMWF Het
KNMI maakt voor de tiendaag
se weersverwachtingen gebruik
van computerberekeningen van
hel Europees weercentrum.
Toch heeft het nog ruim een
week geduurd voordat de cijfer
brij door de mallemolen was ge
haald.
Resultaat: met do huidige tech
niek is het mogelijk stormen en
waterhoogten zoals die zich in
1953 hebben voorgedaan zeker
48 uur van tevoren te voorspel
len.
„Weerkundigen hadden jaren
lang het idee dat ze de meteoge-
gevens van de storm in 1953 niet
meer konden invoeren in de
computermodellen", zegt on
derzoeker T. Moene van het
KNMI.
„Er zijn weinig gegevens be
waard gebleven van voor 1957.
Met de herdenking van vijftig
jaar watersnoodramp in het
achterhoofd, groeide de belang
stelling en zijn we samen met
onderzoekers van het Europees
weercentrum toch weer op zoek
gegaan naar zoveel mogelijk in
formatie."
De onderzoekers hebben toch
nog voldoende data kunnen
achterhalen om nauwkeurige
berekeningen te laten maken.
„Maar er is niet die berg infor
matie overgebleven op basis
waarvan nu weersverwachtin
gen worden berekend", aldus
Moene. „Achterhaald zijn de
meteogegevens van vijfhonderd
tot zeshonderd grondstations,
tegen een paar duizend nu. Van
de storm in 1953 zijn enkele bo-
venluchtlaag-metingen terug
gevonden, tegen circa vijftig
nu."
Details
Dat is volgens Moene de oor
zaak dat de digitale weersver
wachting voor 31 januari en 1
februari 1953 er op details iets
anders uit ziet dan het in werke
lijkheid is geweest.
„De positie van het lage-lucht-
drukgebied is wat anders. Wat
we willen weten, is of de wind
kracht of de uitgestrektheid van
het windveld van invloed is ge
weest op de ramp zoals die heeft
plaatsgevonden. Daarom gaan
we de onderzoeksresultaten
verder analyseren."
Door de feitelijke gegevens van
toen in te voeren in de weercom-
puter, kunnen het KNMI en het
ECMWF zien of de computer
dergelijke situaties nauwkeurig
voorspelt. „We weten hoe de
storm zich in 1953 heeft ontwik
keld", zegt H. Geurts van het
KNMI.
Programmeren
„Wetenschappelijk heeft de
nieuwe berekening veel nut.
omdat we aan de hand van de
uitkomsten kunnen zien of het
wiskundige rekenmodel moet
worden aangepast. Het is een
goede manier om de weercom-
puter te finetunen en mogelijk
do weersverwachtingen voor de
toekomst nog nauwkeuriger te
laten berekenen."
De resultaten van het onder
zoek en de analyses staan cen
traal tijdens een symposium op
14 februari op het KNMI in De
Bilt.
