Giscard wil macht EU beperken
Indonesië klimt uit het dal
VN-rapport hekelt
)ehandeling Roma
n nieuwe EU-landen
Brussel legt strikte
veiligheidsregels vast
voor lange tunnels
plan voorzitter Europese Conventie geeft landen deel bevoegdheden terug
Autobom ontploft in centrum Medellin
FSB in Moskou
onderschept
twee bomauto's
Banaan bezig te verdwijnen
Mogelijk opzet bij ramp Toulouse
Gegijzelden eisen miljoenen
Italiaanse musea op vingers getikt
Geen jeugdrecht voor sluipschutter
Politie Indonesië grijpt kannibaal
Milutinovic meldt zich
binnenkort bij tribunaal
vrijdag 17 januari 2003
redactie buitenland
BUSSEL- De voorzitter van
|t Europese Conventie, de
frinse oud-president Giscard
tfstaing. wil dat de Europese
Enieeen deel van haar bevoegd
en teruggeeft aan de afzon-
jjfjijke lidstaten. Hij wil dat
eiken door de EU te verbie-
wetgeving op specifieke ge
bieden zoals onderwijs, cultuur,
industrie en werkgelegenheid te
bjnnoniseren.
Politie Genua
lindt stof voor
chemisch wapen
GENUA - De Italiaanse politie
keft in de haven van Genua
•«lallen tonnen van de chemi-
xte stof morpholin in beslag
■nomen. De stof kan gebruikt
lorden voor het produceren
unchemische wapens,
get materiaal is afkomstig uit
ien fabriek in Duitsland. Een
Belgisch bedrijf zou de goede-
«n via Genua hebben verzon-
èii in opdracht van een onder
ging in Libië.
chemicaliën zaten samen
5: andere producten in drie
retainers die kort voor Kerst-
Éuit een schip waren gelost en
te klaar stonden voor verder
«roer De Italiaanse justitie
had niets over de inbeslagne
ming bekendgemaakt, maar
pieren bracht de krant La Re-
■bblica het nieuws,
ik substantie mag volgens de
iliaanse autoriteiten niet naar
libië geëxporteerd worden.
Txgens La Repubblica zou een
sl van de stoffen in de lading
-corkomen op een 'zwarte lijst'
ian de Verenigde Naties van
sloffen die kunnen worden ge
bukt voor het vervaardigen
"cEdodelijke wapens, zoals ze-
owgas
iiLibische bedrijf dat de stof-
had besteld, heeft volgens
i Repubblica gezegd dat die
lecoeld waren voor de fabrica-
van iandbouwbestrijdings-
uddelen. AFP/DPA
Advertentie
Dat staat volgens de Britse
krant Financial Times van gis
teren in een ontwerptekst van
Giscard voor de toekomstige
grondwet van de unie. Het is de
bedoeling dat de Conventie, een
denktank van (oud-)politici uit
de lidstaten, in juni een ont
werptekst voorlegt aan de leden
van de Europese Unie
De nieuwe voorstellen van Gis
card zouden een beperking van
de macht van 'Brussel' inhou
den in vergelijking met het hui
dige EU-verdrag. Dat stelt dat
de unie alleen dat mag doen wat
nodig is om het doel van het ver
drag te bereiken. De woord
voerder van Giscard bevestigde
dat er een dergelijk ontwerpar-
tikel ligt, 'maar het gaat om één
zinnetje in een stuk van vijf tot
zes A-viertjes over de compe
tenties van de EUVoor eind de
ze maand moet de Conventielei-
ding op dit punt voorstellen
doen, die dan begin februari
worden besproken in de voltal
lige vergadering.
Het is niet duidelijk of de nieu
we voorstellen van Giscard op
veel steun kunnen rekenen.
CD A-europarlementariër Maij,
die lid is van de Conventie.
denkt van niet. „Tijdens een
Conventiedebat vorig jaar wa
ren er meer voorstellen om de
bevoegheden van de Unie uit te
breiden dan om ze in te krim
pen." Zij reageerde dan ook erg
sceptisch.
Het Spaanse presidiumlid Men-
dez de Vigo zei tegen de Finan
cial Times het met Giscard eens
te zijn dat de lidstaten hun eigen
zaken moeten kunnen regelen
en dat de Europese Commissie
alleen mag optreden als zij
daarvoor specifiek de bevoegd
heid heeft. Op de genoemde ter
reinen van onderwijs en cultuur
heeft de commissie nu al geen
vergaande invloed.
Volgens de Financial Times is de
Europese Commissie tegen de
voorstellen omdat een 'grond
wettelijk' verbod veel te star zou
zij. Volgens de bronnen van de
krant zou de commissie meer
zien in voorstellen die nationale
parlementen de mogelijkheid
bieden in te grijpen als zij de
noodzaak voor Europese wetge
ving niet zien. Dat zou voldoen
de zijn om de Europese Com
missie te beteugelen.
De Conventie is ingesteld omdat
de Europese Unie onbestuur
baar dreigt te worden als er
steeds meer landen lid worden.
In 2004 komen er tien lidstaten
bij. De hamvraag is telkens: wie
is de baas. de Europese Com
missie (het dagelijks bestuur) of
de Raad (de ministers van de in
dividuele lidstaten). Eerder de
ze week kwamen Duitsland en
Frankrijk met een compromis-
voorstsel, waarin de EU twee
voorzitters krijgt. De Conventi
eleden buigen zich maandag en
dinsdag over dit omstreden on
derwerp. ANP/RTR
pagina 4: Giscard zet
praatclub op de kaart
MEDELLIN - Twee Colombianen lo
pend huilend weg, nadat ze vernamen
dat hun broer omkwam bij de ontploffing
van een autobom in Medellin.
De explosie in het centrum van de stad
kostte gisteren het leven aan zeker vier
mensen, onder wie een kind. Minstens 32
mensen raakten gewond. Dat heeft de
politie gemeld.
De autobom ontplofte op het parkeerter
rein van het kantoor van de procureur-
generaal in de tweede stad van Colom
bia. Het kantoor en nabijgelegen winkels
en kantoorgebouwen liepen schade op,
aldus de politie.
De bomaanslag komt enkele dagen na
een grote politieactie in de arme wijken
van Medellin, waarbij huizen werden
doorzocht en 68 mensen werden opge
pakt.
Het offensief was gericht tegen rebellen
bewegingen die steeds vaker actief zijn
in steden. foto Luis Benavides/AP
door Bob Kroon
GENEVE - Als de zigeuners in
boden als Tsjechië, Hongarije,
Slowakije, Bulgarije en Roeme
nië niet in de samenleving wor-
opgenomen, kunnen die
inden nooit succesvolle lidsta
te worden van de Europese
fnie. Dat staat in een rapport
tan het UNDP. het Ontwikke-
n^programma van de Ver-
eigde Naties.
Het is de eerste studie van de VN
Marhet lot van de Roma in deze
^Handen. Daaruit blijkt dat
«Roma de armste bevolkings
groep is in dat deel van Europa.
-Kindersterfte, ondervoeding
gebrek aan schoolopleiding
cnder deze Europese bevol
kingsgroep verschillen niet veel
roet de situatie in Afrikaanse
•atwen ten zuiden van de Saha-
meldt het VN rapport. Een
°P de zes Roma is permanent
"cervoed en de helft heeft
Olijks 'minstens tijdelijk' met
^oegteeten.
^werkloosheid, vooral onder
de jongere Romageneratie, is
schrikbarend. Slechts 40 pro
cent kan in eigen onderhoud
voorzien en maar 20 procent
heefteen vaste baan. Zestig pro
cent van de zigeunerfamilies in
de vijf onderzochte landen leeft
van de bijstand.
De vrij algemeen verbreide op
vatting, dat Roma liever hun ei
gen leventje leiden en niets van
inburgering willen weten, klopt
niet met de werkelijkheid - al
thans niet in Midden-en Oost
Europa, aldus het UNDP rap
port Uit gesprekken met meer
dan 5.000 mensen bleek dat 61
procent van de Romabevolking
stemt bij nationale verkiezin
gen in die landen Liefst 86 pro
cent vindt echter dat de politiek
zich niet om hun lot bekommert.
„In een multicultureel Europa
moeten de Roma hun gerechte
plaats vinden", meldt het
UNDP-rapport. „Het risico van
blijvende uitsluiting is mis
daad, extremisme en geweld,
ten koste van het democratische
proces in de hele Europese
Unie." GPD
MOSKOU - De Russische vei
ligheidsdienst FSB heeft in een
voorstad van Moskou twee au
to's vol explosieven gevonden.
Volgens een bron binnen de FSB
gaat hem om plastic springstof
en metalen deeltjes, die waren
verborgen in de benzinetanks
van de auto's, meldde het Russi
sche persbureau Interfax giste
ren.
De wagens werden na een tip
aangetroffen in de buurt van een
metrostation. Een hoge veilig
heidsfunctionaris in Moskou zei
gisteren dat er aanwijzingen
zijn dat Tsjetsjenen een grote
aanslag in Moskou willen ple
gen. Volgens de functionaris
kreeg de politie in Moskou de
laatste twee maanden zeker
twintig waarschuwingen over
een nieuwe aanslag AFP
Het nieuwe winkelcentrum in Cilandak in het zuiden van Jakarta illustreert de voorzichtige opleving
in Indonesië. foto Theo Haerkens/GPD
redactie buitenland
IfDEN - De banaan dreigt
sterven. Wetenschappers
Zuid-Franse Montpellier
«"ben het Britse wetenschaps-
.MdeNew Scientist laten we-
dat zonder grootschalig
"jrijpen er over tien jaar waar-
'inlijk geen eetbare bananen
owrzijn.
fDsc'Ummelz iekten. de een
Panama en de ander Z war-
'gatoka, roeien de banaan
wij die kennen en eten uit.
nnaal kunnen, zoals bijvoor
beeld eerder bij aardappelziek
ten, resistente varianten wor
den gekweekt. Maar dat is het
probleem bij de conventionele
banaan, aldus Emile Fnson van
het Internationale Netwerk
voor de Verbetering van Banaan
en Pisang. De in Montpellier
werkzame Frison zegt in de New
Scientist dat het uiterst moei
lijk blijkt een resistente banaan
te kweken. De banaan is zelf een
steriele mutant van een niet eet
bare wilde bananenplant. Zeker
500 miljoen mensen in Afrika en
Azië leven praktisch op bana
nen ANP
door Theo Haerkens
JAKARTA - Indonesië heeft de
weg naar herstel gevonden,
maar er moet nog veel werk
worden ver/et. De boodschap
die de Wereldbank gisteren over
het zorgenkind in Azië naar hui
ten bracht, was positief. De
staatsschuld is in twee jaar te-
ruggebracht van honderd tot
zeventig procent van het bruto
nationaal product. Daar staat
tegenover dat de annoede is ge
groeid. Nieuwe investeringen
zijn de enige remedie, schrijft de
Wereldbank.
Een handjevol beschilderde ac
tivisten protesteerde gisteren
bij de ingang van de effecten
beurs in Jakarta, waar ook de
Wereldbank kantoor houdt, op
nieuw tegen de prijsverhogin
gen voor brandstof en stroom
De regering had een dag eerder
besloten de verhoging van het
telefoontarief op to schorten.
Volgens de Nederlandse We
reldbank-econoom Bert Hof
man heeft Indonesië een be
langrijke stap gezet door de
geldverslindende subsidie op
brandstof en energie geleidelijk
af te schaffen. Dat moet de ar
men ten goede komen. „Minder
geldontwaarding helpt ook hen
Maar van macro-economische
stabiliteit is nog geen sprake",
zo waarschuwde hij
De directeur van de Wereldbank
in Indonesië, Andrew Steer, be
nadrukte dat goede informatie
aan de bevolking over impopu
laire maatregelen van groot be
lang is om die tot een succes te
maken De communicatie met
de samenleving is echter uiterst
zwak. President Megawati Soe-
karnoputri staat bekend als een
zwijgende sfinx die niet ziet dat
ze haar beleid aan de man moet
brengen Onlangs noemde ze
demonstranten 'brutaal' toen
die haar beleid afwezen en beel
den van haarzelf en vice-presi
dent Hamzah Haz besmeurden.
Hofman ziet vorderingen in de
herstructurering van banken en
nutsbedrijven die tot over de
oren in de schulden zitten. Het
opvallendst was de verbetering
bij het innen van de belastingen
Wat de aanpak van de corrupte
rechtbanken betreft is het bij
initiatieven gebleven. Buiten
landse bedrijven en investeer
ders laten Indonesië links liggen
wegens de rechtsonzekerheid.
„Er moet meer politiek kapitaal
worden geïnvesteerd om dat te
verbeteren."
Armen
„Ook verbetering van de ar
beidswetgeving kan investeer
ders over de drempel helpen",
aldus Hofman Directeur Steer
benadrukte dat bedrijven niet
bang zijn naar Indonesië te ko
men ook al is nog lang niet alles
op orde. „Maar ze willen wel
zicht hebben op verbetering.
Hofman noemde de decentrali
satie die nu drie jaar loopt, een
'onverwacht succes' al zijn er re
giobestuurders die veel te hoge
belastingen heffen en zich te
buiten gaan aan corruptie.,Een
betere verdeling van de be
voegdheden tussen de bestuur
slagen kan veel leed voorko
men."
Positief was de Bank ook over
de pogingen van de regering het
leed van de armen te verlichten.
„Het project om hen goedkoop
van rijst te voorzien, is goed,
maar de uitvoering laat te wen
sen over. Veel gaat naar mensen
die het niet nodig hebben. En
petroleum - de brandstof voor
de armen - wordt aangeboden
tegen te hoge prijzen." GPD
PARIJS - De explosie in een petrochemische fabriek in Tou
louse in september 2001 was volgens de Franse krant le Figaro
en het weekblad L'Express geen ongeluk, maar een opzettelij
ke daad.
Volgens eigen onderzoek van de twee uitgaves kan de ontplof
fing niet zijn veroorzaakt door het per ongeluk mengen van
twee chemicaliën. Dat is alleen al door de sterke, indringende
geur van een van de stoffen uitgesloten. Verder blijkt kort
voor de explosie bijna negentien kilo van een explosieve stof
te zijn gestolen en is een tijdelijke werknemer - van Noord-
Afrikaanse afkomst - nog steeds spoorloos.
Tenslotte meldt Le Figaro dat de politie tot op heden ver
zwijgt dat 'de verantwoordelijkheid voor de aanslag' tot vijf
maal toe is opgeëist. DPA/ANP
MOSKOU - Gegijzelden die vorig jaar werden vastgehouden
in een theater in Moskou, en nabestaanden van omgekomen
lotgenoten, eisen ruim 56 miljoen euro schadevergoeding van
de stad Hun advocaat heeft dat voor de rechtbank in Moskou
gezegd. Tot nu toe hebben 51 bevrijde gegijzelden en nabe
staanden de beheerders van het theater aangeklaagd.
Tsjetsjenen gijzelden in oktober meer dan 800 theaterbezoe
kers. Bij de bestorming door de politie kwamen 129 van hen
om het leven DPA
LUXEMBURG - Italië mag volgens het Europese Hof van
Justitie niet langer oudere buitenlandse museumbezoekers
meer laten betalen dan hun Italiaanse leeftijdgenoten.
In Italië hebben 65-plussers gratis toegang tot musea, maar
die regeling geldt niet voor buitenlanders. De Italiaanse auto
riteiten ontkenden niet dat er sprake is van discriminatie,
maar voerden economische argumenten aan. De redenering
komt erop neer dat de Italiaanse belastingbetaler bijdraagt
aan de exploitatie van musea en buitenlanders niet
Het Hof verwerpt economische argumenten en ziet ook geen
verband tussen het afdragen van belasting en het voortrekken
van bepaalde museumgangers. ANP
WASHINGTON - De zeventienjarige John Lee Malvo, één
van de twee sluipschutters die vorig najaar Washington en
omgeving onveilig maakten, wordt als volwassene berecht.
Daardoor kan hij eventueel ter dood worden veroordeeld. Dat
heeft een rechtbank in Fairfax in de staat Virginia bepaald.
De rechter bepaalde dat Malvo als volwassene wordt be
schouwd in het proces over de moord op de FBI-medewerk-
ster Linda Franklin. ANP
JAKARTA - De Indonesische politie heeft een man aangehou
den die ervan verdacht wordt het lijk van zijn 80-jarige buur
vrouw te hebben opgegraven en delen van haar lichaam te
hebben opgegeten.
Het gaat om een 30-jarige man uit het Javaanse dorp Pur-
balingga. Bij zijn aanhouding werden in de tuin van de man
stukken van het lichaam van de onlangs overleden buur
vrouw gevonden. De man heeft bekend dat hij zijn buurvrouw
gedeeltelijk heeft opgegeten en ook geroosterde stukken vlees
aan zijn vader heeft voorgeschoteld. Daarbij zou hij hebben
verteld dat het om geitenvlees ging. AP
door Hetty van Rooij
BRUSSEL - Verkeerstunnels in
de Europese Unie die langer zijn
dan 500 meter moeten aan mini
mum veiligheidseisen voldoen.
Alle lidstaten dienen dezelfde
strenge normen te hanteren op
het gebied van constructie, be
heer, verkeersregels en signale
ring. De kosten voor de aanpas
sing van nieuwe en bestaande
tunnels kunnen oplopen tot zes
miljard euro.
Europees Commissaris De Pala-
cio van Transport presenteerde
gisteren een pakket voorstellen
voor veiliger tunnels dat door de
vijftien EU-landen moet wor
den omgezet in wetgeving. De
roep om bemoeienis van Brussel
is de laatste jaren sterker ge
worden na dramatische onge
lukken in de Gotthard-, de Mont
Blanc- en de Tauerntunnel.
Daarbij vielen in totaal 62 do
den. Die ongelukken hadden
kunnen worden voorkomen als
de voorgestelde maatregelen al
van kracht waren geweest, al
dus de commissaris gisteren.
De Commissie, het dagelijks be
stuur van de Unie, komt met een
uitgewerkt plan dat de verant
woordelijkheid voor de tunnels
per land bij een administratieve
beheerder legt. Allereerst moe
ten de maatregelen ongelukken
zoveel mogelijk voorkomen, en
als ze toch gebeuren dienen
mensen in de tunnel zichzelf be
ter te kunnen redden. Als de
EU-landen akkoord gaan en het
voorstel omzetten in wetgeving,
moeten alle nieuw te bouwen
tunnels aan de voorwaarden
voldoen en alle bestaande tun
nels moeten worden aangepast
De richtlijn betekent een enor
me investering voor Italië, dat
230 tunnels heeft die langer zijn
dan 500 meter. Dat is bijna de
helft van het totaal in de EU.
Oostenrijk telt er ongeveer vijf
tig, Duitsland heeft er rond de
veertig. De kosten van het totale
project zijn afhankelijk van de
oplossingen waar de landen
voor kiezen. Nederland hoort in
de Unie tot de landen met wei
nig lange tunnels. Het zijn er
binnenkort acht: de Konings
tunnel in Den Haag (680 meter),
de Velsertunnel (768), de Bene-
luxtunnel (795)de Maastunnel
(1070), de IJtunnel (1129), de
Wijkertunncl bij Velscn (1390),
de Piet Heintunnel bij Amster
dam (1950) en de kampioen- de
dit jaar te openen 6650 meter
lange Westerscheldetunnel.
Woordvoerder Ingo de Moor van
de NV Westerscheldetunnel
vindt het een goede zaak dat via
het voorstel wordt gestreefd
naar uniforme veiligheidsvoor
schriften. „Ik zie het voor onze
tunnel zeker niet als een bedrei
ging, omdat wij op het gebied
van de veiligheid maatregelen
hebben genomen naar de
nieuwste inzichten. Recentelijk
hebben we zelfs nog extra voor
zieningen getroffen. Wij worden
in Europa niet voor niets be
schouwd als een voorbeeldtun
nel." De NV zal wel zo snel mo
gelijk informatie opvragen over
de nieuwe veiligheidsregels en
de eigen voor- zieningen daar
aan toetsen. GPD
van onze redactie buitenland
BOEDAPEST - Ex-president
Milutinovic van Servië zal zich
binnen enkele dagen bij het oor
logstribunaal in Den Haag mel
den.
Dat heeft de Servische premier
Djindjic gisteren verklaard. Mi
lutinovic wordt door het tribu
naal verdacht van misdrijven in
Kosovo in 1999.
De verdachte was tot eind vorig
jaar president van Servië, en
kon volgens Djindjic daarom
toen niet worden uitgeleverd;
Milutinovic had zich vorig jaar
al bereid verklaard naar Den
Haag te gaan zodra hij was afge
treden, maar wilde eerst een ga
rantie van Djindjic dat de rege
ring hem zou uitleveren als hij
niet vrijwillig zou gaan.
Met zo'n garantie is het gemak
kelijker voor het tribunaal om
een gedaagde vrij te laten in af
wachting van zijn proces.
Milutinovic was in functie on
der de Joegoslavische president
Slobodan Milosevic, toen die in
1999 een Albanese rebellie in
Kosovo met veel geweld neer
sloeg. GPD
