Balkenende heeft ons geholpen
Keramiste Willy Leijnse
laat haar huizen huilen
PZC
^ee</e
Surfbands op
verzamelalbum
kunst cultuur
lezers schrijven
Gretta XXIV
Gretta XXV
Gretta XXVI
Gretta XXVII
Stuurlui III
vrijdag 17 januari 2003
Ze zijn onderweg tot de stem des volks
spreekt op 22 januari. Welke verkie
zingsuitslag de opiniepeilers ook
voorspellen, ze blijven stug doorgaan,
de vijf Zeeuwen die op een zekere en
iets minder zekere verkiesbare plaats
staan voor de Tweede Kamer. Nieuw
komer is Luuk Blom, nummer dertig
op de lijst van de PvdA.
door Harmen van der Werf
Bevrijd van de ketenen van de rege
ringsmacht en geleid door 'idol'
Wouter Bos is de PvdA met een opmer
kelijke opmars bezig. Voor Luuk Blom
uit Sint-Annaland, commercieel me
dewerker bij zorgverzekeraar Geové
RZG, is het geen verrassing. Bij zijn
kandidaatstelling half november
voorspelde hij het al: de PvdA haalt
vijfendertig zetels in de Tweede Ka
mer, twaalf meer dan bij de verkiezin
gen op 15 mei 2002. „En", zegt hij on
danks de optimistischer peilingen, „ik
denk nog steeds dat we dat aantal ze
tels halen."
Wouter Bos speelt natuurlijk een gro
te rol in de wederopstanding van de
PvdA, maar dat is volgens Blom niet
het enige. „Als je op straat campagne
voert, en dat doen we doelbewust heel
veel, merk je de omslag. Mensen rea
geren ongelooflijk positief. Dat komt
niet alleen door Wouter Bos Het
kabinet-Balkenende heeft ons gehol
pen door forse bezuinigingen af te
kondigen; op gesubsidieerde banen,
op de financiële bijdrage van het Rijk
aan de ziekenfondsen, waardoor de
premies zo zijn gestegen. Het maakt
dus uit welke partijen regeren."
Blom steekt ook de hand in eigen boe
zem. De PvdA was door al die jaren in
de regering verworden tot een be
stuurders- en regentenpartij „Ons
programma was vorig jaar niet slecht,
maar als partij luisterden we te weinig
naar wat er leefde, zoals over de inte
gratie van buitenlanders. Dat is ver
anderd, ook door de kandidatenlijst te
vernieuwen, met mensen uit alle delen
van het land."
Stipnotering
Aan de hei'ontdekking van Nederland
buiten de randstad dankt Blom zijn
stipnotering op de PvdA-lijst. Hij is
nog maar sinds maart vorig jaar echt
politiek actief, als raadslid op Tholen.
Hij vindt dan ook dat hem beschei
denheid past, helemaal in lijn met de
nieuwe PvdA-leider Wouter Bos „Ik
wil ook geen politicus zijn", zegt de
Tholenaar, „maar een volksvertegen
woordiger. Als ik word gekozen, ga ik
minstens de helft van mijn tijd buiten
de Tweede Kamer doorbrengen. De
Tweede Kamer vergadert drie dagen
per week, dus dat is goed mogelijk. Ik
wil blijven praten met mensen, want
één ding is duidelijk: veel politici den
ken dat ze de wijsheid in pacht heb
ben, maar dat is natuurlijk niet zo."
Wat hij precies gaat aanpakken in de
Tweede Kamer, weet Blom nog niet.
Het zou voor de hand liggen dat hij
iets gaat doen met zorgverzekeringen
en eventueel een nieuw ziektekosten
stelsel. Hij komt tenslotte uit de we
reld van de zorgverzekeraars, maar
hij spreekt zich daar niet over uit.
„Weet je wat ik eerst ga doen, als het
zover is? Ik ga er eerst van genieten."
En dan? „Ik zie het wel.Hij vergelij kt
de PvdA-fractie met een voetbalelf
tal. „Je moet toch als team samenwer
ken en samen de opstelling bepalen
Zo vaag als Blom over zijn persoonlij-
n\
ke ambities blijft, zo helder is hij over
hét vraagstuk in de gezondheidszorg:
de wachtlijsten voor levensbedrei
gende ziektes. Balkenende heeft ge
zegd die binnen twee jaar weg te
willen werken. „Pure verkiezingsre
toriek", oordeelt Blom. „Vanuit mijn
werk weet ik dat iedereen met een le
vensbedreigende ziekte binnen drie
weken kan worden geholpen. Bij Geo
vé RZG zijn veertig mensen bezig om
dat te regelen, tot in Pisa, Italië."
Dat is wel heel ver weg, onderkent hij
„Mensen moeten in hun eigen omge
ving in een ziekenhuis terecht kun
nen. Dat ligt voor de hand, maar als
het niet anders kan, is het toch prima
dat er elders hulp wordt geboden. En
het loont. Niemand sterft in Neder
land door de wachtlijsten. Wie iets an
ders beweert, zet mensen op het ver
keerde been."
Blom neemt naar de Tweede Kamer
Luuk Blom: „Ik wil geen politicus zijn, maar een volksvertegenwoordiger. Als ik word gekozen, ga ik minstens de helft
van mijn tijd buiten de Tweede Kamer doorbrengen." foto Lex de Meester
zijn werkervaring mee, én zijn regio,
Zeeland Met de Kamerleden Siem
Buijs (CDA) en Jan Geluk (VVD) heeft
hij al afgesproken een soort Zeeuwse
lobbyte vormen. „Want veel zaken die
in Zeeland spelenzoals werkgelegen
heid en het voorzieningenniveau in
kleine kernen, overstijgen de partij
politieke belangen." Dat geldt
volgens hem echter niet voor het na
tuurbeleid, waarin het kabinet-Bal
kenende stevig heeft gesneden. „Er is
geen geld, wordt er dan gezegd, maar
dat is mij al te simpel. Er wordt ge
woon geen voorrang aan gegeven, wat
maar weer eens duidelijk maakt dat
politiek een kwestie blijft van keuzes
maken."
Een optreden van Dr. Reverb. De Zeeuwse band staat op de
verzamel-cd Motorwolf, Motorrock volume 1. Ook hun
Zeeuws-Vlaamse surf collega's van Ward G9 zijn op het album
te vinden. foto Lex de Meester
door Raymond de Frel
TILBURG - De Zeeuws-
Vlaamse surfband Dr. Re
verb roerde zich vorig jaar
voornamelijk buiten Zee
land. Plaatsen als Hengelo,
Wageningen en Leiden wer
den recentelijk plat gespeeld.
Een optreden in Den Haag
resulteerde in een plaatsje op
het verzamelalbum Motor-
wolf, Motorrock volume 1,
dat deze week uitkwam. Ook
hun Zeeuws-Vlaamse surf-
collega's van Ward 69 zijn op
het album te vinden.
Di-. Reverb-gitarist Willem
Verbuyst kan uiteraard niet
rouwig zijn om deze release
Free publicity is natuurlijk
nooit weg. „Die cd is samen
gesteld door een surffreak
Die organiseert ieder jaar een
worstelfeest in een kraak
pand in Den Haag. Worstel
partijen in combi natie met li-
ve-muziek. Wij hebben daar
ook eens gespeeld, vandaar
ons plekje op dat album",
vertelt Verbuyst. De Hage
naar koos voor het nummer
'Spiderporn', afkomstig van
de titelloze demo van het
trio. Van Ward 69 werd het
nummer 'Attack of the High
Aces' geselecteerd. Een aan
tal muzikanten van Dr. Re
verb en Ward 69 is onder de
naam The Raving Bonkers
nog met een derde nummer
op de plaat te vinden. Ward
69 heeft bovendien vier num
mers opgenomen, die door
het Italiaanse label Om-Om
op twee compilatieschijfjes
worden gezet.
Een half jaar geleden profi
teerde het uit Terneuzen af
komstige Dr. Reverb ook al
indirect van contacten in de
platenwereld.
Ze veroverden via Eric Dan-
no, waarmee Verbuyst en Re
verb-bassist Sander Mast sa
menspelen in The Heburns,
een plaatsje op een vinyl
splitsingle. „Die single is uit
gebracht door Toombstone
Records, het label dat ook
Dead Moon onder zijn hoede
heeft. Danno's band The Na
poleons is daarop met vier
korte nummers vertegen
woordigd, wij met twee
songs", aldus Verbuyst.
Binnenkort hopen Verbuyst
en consorten een nieuwe sin
gle op te nemen, die in eigen
beheer wordt uitgebracht.
Verbuyst: „Het liefst geven
we alles in eigen beheer uit,
want op dit moment gaat het
met veel platenmaatschap
pijen bijzonder slecht. Als je
het allemaal in eigen hand
houdt, weet je zeker dat je
niet wordt genaaid." Dr. Re
verb hoopt in de lente op
toernee te gaan door Duits
land en Oostenrijk.
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - Een huis is
een symbool van veiligheid. Tij
dens de watersnood van 1953
stortten in Zuidwest Nederland
tal van huizen in, alsof ze uit
kaarten waren opgebouwd. Dat
gegeven heeft kunstenares Wil
ly Leijnse uit Broek in Water
land opgepikt bij het maken van
haar keramische objecten. Mor
gen begint in galerie 't Haentje
te Paart in Middelburg haar ten
toonstelling over de Ramp.
Eigenlijk is ze door het werk van
haar man op het spoor gezet.
Dat is acteur Bram Kwekke-
boom, initiatiefnemer en hoofd
rolspeler van het succesvolle to
neelstuk Coupure. „Dat gaat
over de nasleep van de Ramp",
vertelt de in Middelburg opge
groeide keramiste „Een paar
jaar geleden ging hij daarmee
aan de slag en natuurlijk vertel
de hij over zijn werk, Voor mij
was het aanleiding om het boek
van Kees Slager over de Ramp te
gaan lezen. Daarna ben ik ande
re boeken over de Ramp gaan le
zen. Langzamerhand ontstond
het idee dat het wel mooi zou
zijn in klei iets met het onder
werp te doen. Dat ga ik niet me
teen een werk maken, maar
eerst spullen verzamelen die er
iets mee te maken hebben."
Steeds duidelijker kreeg Leijn
se het beeld van een huis voor
ogen. „Ik stelde me voor dat
mijn huis zou verdwijnen. Dat is
toch iets als een jas, iets wat je
beschermt maar ook een beetje
een verpersoonlijking van je
zelf." Voor de tentoonstelling in
Middelburg heeft ze een hele se
rie huizen gemaakt. Over het al
gemeen in gedempte, aardse
kleuren, dus afwijkend van de
veel frivolere kleuren die ze
doorgaans gebruikt. Samen met
de vrouw is water altijd al een
thema geweest dat in haar werk
opdook, maar dan veeleer als
vriend van de mens, bijvoor
beeld lekker koel en blauw in
het zwembad. Haar vrouwfigu
ren zijn niet zelden gehuld in
fleurige badkleding.
Schuilplaats
Haar huizen zijn grimmiger.
Leijnse laat zowel zien dat het
huis een schuilplaats en een toe
vluchtsoord is, als dat het tegen
de kracht van het water dikwijls
niet bestand is. Veel van haar
huizen staan gebogen in de zwa
re stormwind, door een subtiel
gebruik van porselein of gla
zuur wekt ze af en toe de sugges
tie dat het water over de daken
loopt. Een letterlijke uitbeel
ding van de rampnacht, maar
net zo goed een figuurlijke: de
huizen huilen.
Leijnse heeft de meeste van haar
huizen voorzien van details die
op een of andere manier verwij
zen naar de Ramp van 1953. De
gebakken klei vertoont vaak
sporen van water, zoals de af
druk van een schelp of de sporen
die golven hebben nagelaten
Op andere huizen staat het
woord zee tientallen keren op
het dak geschreven. Twee huis
jes staan in een bootje, een an
der huis heeft wieltjes. „Datzijn
van die dingen waar je 's nachts
opkomt", zegt Leijnse. „Als ik
zelf in die situatie terecht was
gekomen had ik gehoopt met
huis en al aan het water te kun
nen ontkomen." Bij een aantal
huizen zijn in nissen of raamko
zijnen papiertjes gestoken. Het
gaat om teksten en illustraties
uit oude boeken over de waters
noodramp. ..Het is een verwij
zing naar het boek van Kees
Slager en de vele verhalen die
nu pas aan het licht komen.
Mensen hebben veertig, vijftig
jaar met hun herinneringen aan
die ramp rondgelopen vóór ze
erover gingen vertellen. Die ver
borgen verhalen heb ik willen
uitbeelden."
Gedicht
Als verwijzing naar het gedicht
'Na de overstroming' van Hans
Warren - vooral de regel: 'we
planten samen nieuwe tulpen' -
heeft Leijnse een aantal van
haar huizen voorzien van kleine
tulpen.
Bovendien heeft ze een bos tul
penkoppen in keramiekvorm
neergelegd en ligt bij de ingang
de vorm van een tulp in kera-
miekscherven. Leijnse: „Uit
scherven moest weer nieuw le
ven worden opgebouwd."
Het onderwerp heeft haar ge
dwongen andere kleuren en ma
terialen te gebruiken dan ze tot
dusver gewend was, maar
Leijnse zag zich ook genood
zaakt de humor, altijd een be
langrijk bestanddeel van haar
werk, achterwege te laten. Of
tenminste: bijna. Ze geeft ook
een beeld van het hedendaagse
Zeeland: de bedreigde huizen
zijn caravans geworden, die
dicht opeengepakt staan opge
steld. „Zoiets moest erbij. An
ders blijft het allemaal zo in
somberte hangen."
Expositie: Keramische objecten van
Willy Leijnse, vanaf morgen tot en
met 23 februari, in galerie 't Haentje
te Paart in Middelburg, open do, za
en zo van 14.00-16.30 uur
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reacties op in dePZCv»hn.
nen redactionele berichten, artikelen of commentaren. De r#act2
beloopt uiterlijk 7 dagen Plaatsing van bijdragen betekentnietto*
redactie de meningen en stellingen van de inzenders onderschrijft
Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendingen
niet geplaatst Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250 woorden Ck
dactie behoudt zich het recht voor inzendingen te bekorten. 0»
weigerde brieven wordt niet gecorrespondeerd.
De huizen maakte Willy Leijnse over het algemeen in gedempte, aardse kleuren. Dus afwijkend van de
veel frivolere kleuren die ze doorgaans gebruikt. foto Lex de Meester
Wie, zoals mijn vrouw en ik, de
Duitse bezetting aan den lijve
heeft ondervonden, weet zeker,
dat deze heilig was in vergelij
king met die van de Westbank.
Zelfs 'onze' onderduiker Eli in
Haifa kan dat beamen. We heb
ben echter te doen met een rege
ring, die zich van nazi-metho
den bedient. Geboren en geto
gen in de jodenstad Amsterdam
heb ik alles van nabij meege
maakt: razzia's, deportaties,
verzet. Geen tanks tegen woon
wijken! Wat daar gebeurt roept
herinneringen op aan het optre
den van de SS in Polen en Rus
land. Palestijnen zijn nu de Un-
termenschen. De beste Palestijn
is een dode, hoorden we jaren
geleden al in Eli's huis. Een anti
semiet ben je niet, je kunt het
worden! Plantten mijn vader en
ik geen bomen voor het Konin
gin Wilhelminawoud? Ik zou ze
wel om willen zagen. Wat deden
zij, die zich als christenen voor
Israël manifesteren in de oor
log? Christelijk Nederland liet
110.000 joden van de 140.000
wegvoeren. De 20.000 die terug
keerden, werden niet vriende
lijk ontvangen! Gretta had de
moed de aandacht te vestigen op
een probleem, dat als Israël had
gewild 25 jaar geleden al opge
lost had kunnen zijn. De wil en
de moed ontbraken. Geen
'Groot-Israël' als in Salomo's
dagen, maar terug naar de gren
zen van 1948, gepaard aan een
soort Marshallplan voor de Pa
lestijnen. Mensen die het goed
gaat, plegen geen geweld.
R. Struijk
Asterlaan 3
Oostkapelle
Ik vind het absurd dat de PZC
zich leent om deze serie artike
len van Gretta exclusief te
plaatsen. Israël wordt n.b. als
agressor aangemerkt en moet de
eerste stap richting vrede zet
ten. Dit getuigt van geen of heel
weinig historisch besef. Dit
blijkt ook steeds uit de context
in de vervolgartikelen.
Israël snakt naar vrede. In 1947
besloten de Verenigde Naties de
Joden weer een eigen staat te ge
ven. Dat leidde tot een verdeling
van Palestina in een Joods en
Arabisch deel. Het verdelings
plan werd in de VN met grote
meerderheid aangenomen. De
Arabieren wezen het verde
lingsplan onverbiddelijk af.
Zo ontstond drie jaar nadat de
geraamten uit de concentratie
kampen van West-Europa te
voorschijn waren gekomen, op
14 mei 1948 de staat Israël. Al
vanaf die dag hebben de Joden
hun buren de hand toegereikt en
gevraagd om in vrede en na
buurschap met elkaar te leven.
De onafhankelijkheidsverkla
ring werd 's middags om half vij f
gelezen, 's nachts om 12 uur
trokken de legers van de omrin
gende landen al tegen de nieuwe
staat op. Eigenlijk heeft Israël
vanaf het moment van zijn on
afhankelijkheid geen rustig mo
ment gekend. Het is geen mo
ment buiten gevaar. Laat Gretta
ook eens naar Yad Va'shem,
gaan kijken, misschien vraagt
ze dan niet meer om 6 miljoen
handtekeningen. Hier treurt het
Joodse volk om zijn 6 miljoen
doden. Hier is ook het monu
ment van de 1,5 miljoen ver
moorde kinderen door de nazi's.
P. Joosse
Griffioensiraat 30
Middelburg
Wanneer komt er een einde aan
dat gelamenteer ï.v.m. Gretta
Duisenberg? Pro of contra dat
maakt mij niets uit! Het hele ge
doe haalt alleen maar de pers
omdat zij de echtgenote van
bankpresident Willem Duisen
berg is. Lang geleden hadden de
Palestijnen hun al dan niet le
vensvatbare ministaat kunnen
hebben, maar ze zwelgen nog in
de opvatting dat ze ooit - wan
neer precies? - de staat Israël
van de kaart kunnen vegen! Zie
je ze dan weer zo macho en onor
delijk mogelijk geweren in de
lucht leegschieten etc. dan denk
je onvermijdelijk: 'Kan dit jan
hagel ooit een normaal te noe
men staat opbouwen?!' En me
vrouw Duisenberg doet maar!
Wij zitten met met haar geblèr!
Toch maar oppassen dat haar
echtgenoot niet beschadigd
raakt zoals dat in 2003 zo mooi
heet! Welterusten verder.
Emiel H. Neumann
Haringvlietslraat 26
Middelburg
De negatieve reacties op Gretta
D. zijn gebaseerd op het drama
tische verleden van de joden tij
dens WO II maar niet op de rea
liteit van vandaag. Eenmaal
aanwezig in Israël kun je de on
derdrukking van de Palestijnen
niet meer relativeren. De Intifa
da nu en toen is ontstaan door
een overweldigend gevoel»
verlatenheid en hierdoor^
uitzichtloze situatie ontsta
Het wachtwoord van de
rorisme' heeft tot miljarden
lars steun aan Israël gdi
Hierdoor heeft Israël een pi
tiek gevoerd met de Palestijn
waardoor ze zich niet meerka.
den ontwikkelen. Belangrijk
leiders, diplomaten zijn
moord, verbannen of gevana
gezet. Camp David-akkoor*
leidden niet tot een weg a
onafhankelijkheid maar m
nog meer nederzettingen.#
blazen van huizen, folterina
collectieve straffen. Er wenfc
geen vergunningen afgeggs
kortom mensonterend g«h
tegen voornamelijk onger*
pende Palestijnen. De slag
gooiende kinderen vertel
woordigen op een grimmig
nier de echte redennamelijki
hopeloze situatie waar ze dig
dag uit mee geconfronto
worden. De PLO heeft dera
antwoording over de
moordaanslagen volgens Isnj
maar waar Arafats poging
mislukken om grip op dezen#
telaren te krijgen, probeert!?-
el de 'extremisten' in eigenia
onder andere de orthodoxe}
den er ook niet van te overtuig
dat hun aanpak van een 'dg»
grafisch' probleem in Israël»
hoorlijk doet denken aan tl
hen zelf is overkomen Tkn
Palestijnen in Israël zijn eens
vaar voor het joodse kaïab
van het land. De Israëli'sq
'onveilig' in eigen landmaara
verhoudingen zijn zo tegenon
tien gedode Israëli's zijnerho:
derd vermoorde Palestijnen.
Hedy Verslq
Zandstraat}
Oosllwi
Discussie gesloten
Na 27 ingezonden brieven om
het dagboek van Gretta Duisa
berg komen geen nieuwe p?
zichtspunten meer aan de om
De discussie over dit ondence
is daarom bij deze gesloten.
De beste stuurlui staan aan wal
omdat de reders ze. in eennie
aflatende concurrentiestrijd,!
duur vinden. Heden ten das
vaart ong. de helft van allesche
pen onder goedkope vlagenra
goedkope bemanning Prakt#
Van de vier schepen die ik des:
gelopen week richting Kana
heb geloodst, wisten tweeniü
van het wrak van de Tricol:
Vier weken nadat het schip s
zonken is en ondanks alle pub:
citeit!
Hoe dit kan? De kennis en kun
van goedkope bemanmnge
schieten ernstig tekort Ooki
zet je schepen vol met appan
tuur, als de stuurlui er onvol
doende mee om kunnen gaar..a
beperkingen niet kennen, wei
het averechts. Met moderne ao
paratuur en onbekwame te
manning creeer je een schijnt
ligheid. Ook spreekt een tegnf
deel van de hedendaagse bf
manningen onvoldoende fcj
gels. Je kunt nog zoveel «rj
keersbegeleiding vanaf de w
willen geven, als de kapitej
niet begrijpt dat zijn sela
wordt opgeroepen, gebeurt ei
niets en vaart hij gewoon dot:,
desnoods op een ander wrak
er iets aan te doen? Ja! Havaj
en overheden en verzekering
maatschappijen zullen eenvw
strenger toelatingsbeleid row
ten invoeren. Alleen die schept
toelaten waarvan bekend is di-
zij aan de normen van uitrusting
en bemanning voldoen. Echtd
de hevige concurrentie van dt
havens onderling en de 'betrok
kenheid' van de politiek bijce
ze, heeft tot voorstellen bij «j
Europees parlement geleid
het ergste doen vrezen.
meer concurrentie, lageretar>
ven en goedkopere mensen fr
ik vrees voor nog meer Erik»
Prestige's, en Vicky's
C. Bosker, registerm
Boulevard Bankert .k
Vhssw?
(Advertentie)
cas
