Vrijheid Hongkong is in gevaar
PZC
PZC
Schimmenspel rond vertrek
president Robert Mugabe
Energieleverancier
Essent is ook zelf
verantwoordelijk
Gezondheidskaart
van Slovenië is nu
voorbeeld voor EU
Critici vrezen voor uithollen voorrechten door nieuwe wet
te gast
15 januari 1953
woensdag 15 januari 2003
In Hongkong woedt een brede discussie overeen nieuwe wet,
die volgens tegenstanders de uitholling van Hongkongs vrij
heid betekent. Journalisten en analisten vrezen dat ze opge
pakt kunnen worden voor het verstrekken van gevoelige in
formatie onder het mom van opruiing of het doorspelen van
staatsgeheimen. Volgens het bestuur loopt het zo'n vaart niet,
maar het weet weinigen te overtuigen
door Gert-Jan Broere
Het aantal mensen dat op 4
juni in Hongkongs Victo-
riapark voor een protestactie
bijeenkomt om de doden te her
denken van het bloedbad op het
Plein van de Hemelse Vrede in
1989, wordt jaarlijks minder.
Maar Hongkong is nog niet pro
testmoe of blasé.
Vorige maand waren er 60.000
mensen op de been die hun on
vrede duidelijk maakten over
een nieuwe wet op de staatsvei
ligheid. Kort daarop werd door
een aanzienlijk geringer aantal
voorstanders van de wet - die
hoofdzakelijk bestaat uit de
pro-Chinalobby - een tegende-
monstratie gehouden.
De brede discussie die nu in
Hongkong woedt, is terug te
voeren op de studentenprotes
ten van 1989. De Britten en Chi
nezen hadden begin jaren tach
tig een soort grondwet voor
Hongkong uitgedokterd, de Ba
siswet. Zij hadden daarin vast
gelegd dat de kroonkolonie vijf
tig jaar na de overdracht in 1997
zijn kapitalistische levenswijze
en - behalve op gebied van De
fensie en Buitenlandse Zaken -
zijn autonomie mocht behou
den.
In 1989 eiste Peking echter een
toevoeging aan de Basiswet. Die
hield in dat Hongkong verplicht
werd een wet op de staatsvei I ig-
heid aan te nemen. Daarin
moesten zaken als opruiing, het
omverwerpen van de regering
en het stelen van staatsgehei
men duidelijk worden geregeld.
De aanpassing kwam er, omdat
de Britten indertijd nauwelijks
nog in een positie waren om Pe
king te weerstaan. De over
dracht was immers al vastge-
kgi.
De Chinese eis was minder ver
gezocht dan zij nu lijkt. De
machthebbers in Peking vrees
den namelijk dat China met
Hongkong een bolwerk van ver
zet in huis had gehaald. Anti
communistische sentimenten
zijn niet nieuw in Hongkong en
leven er nog steeds, maar Peking
schrok van de (haat)gevoelens
die de studentenprotesten in
Hongkong los maakten. In de
dagen voor en na 4 juni 1989
gingen een miljoen mensen de
straat op om eerst hun steun te
betuigen en daarna hun woede
kenbaar te maken over het
bloedbad in Peking.
Verzetshaard
Hongkong is echter nooit de
verzetshaard geworden waar
voor Peking in 1989 vreesde.
Mensenrechten hebben plaats
genomen op de achterbank,
voorop staan zorgen om de eco
nomie. De werkeloosheid be
draagt meer dan zeven procent,
de economische groei cirkelt
rond denul,deonroerend-goed-
markt is ingestort en het ambte
narenapparaat leeft op te grote
voet.
Daardoor is er voor het eerst
sprake van een begrotingste
kort. 'Regeringsleider' Tung
Chee-hwa fungeert als kop van
jut, omdat hij niet in staat is ge
bleken het tij te keren.
Hongkongs vrijheden zijn in
tussen nauwelijks aangetast,
moet zelfs de scheidend voor
man van de democraten Martin
Lee erkennen. Organisaties als
Radio Free Asia en Human
Rights Watch functioneren on
gehinderd in de voormalige
Britse kroonkolonie. Maar arti
kel 23 zou daarin wel eens dras
tisch verandering kunnen bren
gen, zo vrezen de tegenstanders.
Ze menen dat de opstellers van
Demonstranten met handboeien en gezichtsmaskers tijdens de betoging vorige maand tegen de nieuwe wet op de staatsveiligheid.
foto EPA
de wet te veel naar de macht
hebbers in Peking hebben geke
ken. Die beschouwen acade
misch onderzoek soms al als het
stelen van staatsgeheimen.
Bundeling
De wet heeft geestelijken, jour
nalisten en economisch analis
ten samen gebracht in hun ver
zet. De laatste twee vrezen
slachtoffer te worden van de
willekeur die in China nog
steeds floreert. Bovendien zijn
ze bang dat de vrije informatie
stroom zal opdrogen. De kerken
huiveren bij de gedachte dat de
Falun-Gong-sekte ook in
Hongkong verboden wordt of
erger nog. dat reguliere gezind
ten evenals in China beperkin
gen worden opgelegd.
De regering heeft geprobeerd de
vrees zoveel mogelij k weg te ne
men. Hongkongs advocaat-ge
neraal Robert Allcock bena
drukte in de krant South China
Morning Post, dat het oproepen
tot onafhankelijkheid van Tai
wan, het bekritiseren van de re
gering in Peking of de commu
nistische partij straks nog
steeds mogelijk zijn. Bovendien
is het stadsbestuur bezig met
het inventariseren van de reac
ties en moet die respons zijn
weerklank vinden in een dege
lijke wet.
Allcock overtuigde niet. ,,Het
draait om de kleine lettertjes, zo
verklaart Thomas Crampton,
president van de Foreign Cor
respondents Club Hong Kong,
belangenbehartiger van jour
nalisten en correspondenten in
de stad.
Het imago van Hongkong als
een van de meest vrije steden ter
wereld staat op het spel, zo
meent een andere journalist die
anoniem wil blijven. „Deze wet
vormt de ernstigste bedreiging
voor de vrijheden zoals we die
kennen in Hongkong sinds de
overdracht van 1997 GPD
In een opzichzelf toe te jui
chen en opmerkelijke oproep
om vervullende brandstoffen
duurder te maken (Duur
zaam moet de norm zijn, PZC
2 januari) gaat Essent iets te
makkelijk om met de eigen
verantwoordelijkheid van
het bedrijf, vindt Peer de
Rijk.
door Peer de Rijk
Iedereen moet zich zo hard
mogelijk inspannen om
een duurzame energiehuis
houding dichterbij te bren
gen. De vervuiler betaalt, is
een prima uitgangspunt en
ook zijn we het van harte eens
met de stelling dat de over
heid vuile bronnen zwaarder
moet belasten. Maar ook in
een geliberaliseerde markt
heeft een privaat bedrijf de
plicht zelf initiatieven te ont
plooien en risico te nemen.
Essent heeft tot voor kort
goede sier gemaakt met het
verhaal dat al haar groene
energie in Nederland wordt
gemaakt. Daar werd alleen
nooit bijverteld dat het over
grote deel van de benodigde
brandstof uit het buitenland
kwam. Nederlandse wind
molens dragen maar een heel
klein beetje bijDie honderd
duizenden groene stroom-
klanten weten niet dat vrij
wel al die stroom in feite van
ver komt; houtsnippers uit
Rusland bijvoorbeeld. Een
sterk winstgevend bedrijf als
Essent moet en kan veel meer
risico nemen en inzetten op
vergroting van de Neder
landse productiecapaciteit
voor groene stroom.
Essent neemt een wat half
slachtige en bijna hypocriete
houding aan ten aanzien van
kernenergie. Een energie
bron wordt niet halfduur-
zaam omdat ze, ten opzichte
van fossiele dragers, minder
broeikasgassen uitsta
Kernenergie is gewoon i
duurzaam. Essent hechts
de kerncentrale Borsselea
dat ze er veel geld meer-
dient. Afgeschreven, alia
terugverdiend en nu a
geldmaker.
Dat de door de kerncentn
veroorzaakte problem
voor de komende general
niet door Essent (en Dell
betaald of vergoed zuil»
worden is een te pijnlijk^
haal om aan de klanten i
verkopen. Een bedrijf q
zich verantwoord zegt op!
willen stellen sluit mo^
nog de kerncentrale, ft
kan gebeuren zonder ea
probleem voor zichzelf oi;
energievoorziening.
De claim (van Essent ent
kerncentrale zelf) over 'ken
energie als serm-duurzan
bron' en 'de noodzakelijj
heid atoomstroom te blijv»
maken als transitiebron a
weg naar de werkelijk dia
zame periode' is een hanci
verhaal, maar niet meerei
een PR-praatje.
Van fossiele brandstoffe
kunnen we niet van deeeno
de andere dag afscheid a
men, van de kerncentral
Borssele nu juist wel. Maal
schappelijk verantwoord®
dernemen is een series
zaak waarvoor ook streng
criteria moeten gelden.'Va:
neer je sterk inzet op het ia
ger openhouden van es
kerncentrale (met alle risk
van dien) kun je je niet voor
doen als een bedrijf dat pro
actief en uit zichzelf bereidi
duurzaam te opereren. Zo
lang Essent dit niet besd
zullen wij ze een handjemre
ten helpen en campagne blij
ven voeren tegen dit bedrij
Atoomstroom? Nee bedank!
Peer de Rijk is directeur ra
World Information Serrto
on Energy (Wise)
door Cees van Zweeden
Een bejaarde man, aangere
den door een auto, ligt
zwaar gewond op straat. De am
bulance is gearriveerd en een
verpleger verleent eerste hulp.
Het ziekenhuis is niet ver, maar
hoe kan het slachtoffer worden
gered? Is zijn hart sterk genoeg
om een operatie te doorstaan?
Verdraagt hij antibiotica? Wat
is zijn bloedgroep? Is hij eigen
lijk wel verzekerd?
Het zijn dringende vragen over
al ter wereld, maar er is slechts
één land dat de antwoorden
heeft gevonden. Dat isSloveniè,
dat aan elk van zijn twee mil
joen inwoners een plastic kaart
heeft verstrekt waarop relevan
te gegevens staan Het systeem,
dat nog voortdurend wordt ver
beterd, werkt zo goed dat het de
aandacht heeft getrokken van
tal van landen in de Europese
Unie.
„Toen we vijf jaar geleden be
gonnen, gingen we in Nederland
kijken waar er lokaal een proef
mee werd gedaan", zegt Ana
Groznik van het Gezondheids
Verzekerings Instituut, dat in
Slovenië de kaarten uitgeeft.
„Maar in Nederland kwam het
nooit van de gronden nu komen
deskundigen uit Nederland en
andere landen bij ons in deleer."
De kaart, die de vorm heeft van
een creditcard, zag drie jaar ge
leden het daglicht. Iedere Slo-
veen kreeg er een. Op de kaart
staan naam en geboortedatum
afgedrukt, alsmede het verze
keringsnummer.
De chip bevat vertrouwelijke
informatie, die alleen door dok
ter of tandarts gelezen kan wor
den. Daartoe moet de medicus
de kaart in zijn computer ste
ken, samen met een tweede
kaart die hij uit hoofde van zijn
beroep bezit.
Computer
Grootste struikelblok in andere
landen die een vergelijkbaar
systeem wilden, was het ontbre
ken van de infrastructuur. „In
Frankrijk hebben veel artsen
nog geen computer", zegt Ana
Groznik. „Wij hebben dat pro
bleem opgelost door alle dok
ters, tandartsen en klinieken
eenvoudigweg de hardware te
geven waarmee de kaart gelezen
kan worden. Zo duur waren die
kaartlezers niet, ongeveer 150
euro. "De kaart was onder medi
ci een hit. Van de weeromstuit
verdween een groot deel van het
administratieve werk waar hun
assistentes dagelijks uren mee
bezig waren. Het systeem stelde
hen in staat met een klik van een
muis de rekening naar de verze
keraars) te sturen.
In Slovenië heeft iedere burger
een verplichte ziektekostenver
zekering, die wordt betaald
door werkgever en werknemer
(voor mensen die niet werken,
wordt de premie afgedragen
door de gemeente). Deze verze
kering betaalt de kosten van de
belangrijkste behandelingen.
Wie een extra dekking wil, kan
zich particulier bijverzekeren.
Ook de gegevens van de particu
liere verzekeraar staan op de
kaart.
Organen
Maar ook onder de burgers
bleek de kaart populair. Tot in
de verste uithoeken van het land
staan nu terminals, die lijken op
bankautomaten. De patiënt kan
daar zijn kaart insteken, om te
controleren of zijn werkgever
wel de premie heeft afgedragen
of om met behulp van het toet
senbord een afspraak met de
dokter te maken
Terwijl de kaart er aanvankelijk
vooral toe diende de admini
stratieve rompslomp te vermin
deren, worden nu in de chip ook
steeds meer medische gegevens
opgeslagen. De kaart vermeldt
al welke organen de houder na
zijn dood wil afstaan, en dit jaar
worden daar de eventuele aller
gieën en de ontvangen vaccina-
t ies aan toegevoegd
De bloedgroep komt op de kaart
te staanzodra de wetgever daar
toestemming voorgeeft.
En voor het einde van dit jaar
zal ook de eeuwenoude praktijk
van het uitschrijven van een re
cept tot het verleden behoren.
De arts zal voortaan via zijn
computer het recept in de chip
van de kaart opslaan, opdat de
apotheker dat dan kan lezen.
Daarmee wordt meteen ook
vastgelegd welke medicijnen de
kaarthouder gebruikt.
Ook het verlengen van een re
cept vergt minder moeite en
poespas. De patiënt loopt ge
woon naar de terminal om de
hoek, brengt zijn kaart in, en
vraagt met behulp van het toet
senbord zijn arts om de gewen
ste verlenging. GPD
door Eelco van der Linden
Robert Mugabe ergens ver
weg op een eiland in Azië.
Wie in Zimbabwe droomt er
niet van? Ook steeds meer par
tijgenoten zien in dat het ver
trek van de 78-jarige en sinds
1980 regerende president een
onomstotelijke voorwaarde is
om de totale catastrofe te
voorkomen. Proefballonnen
over een 'vervroegd pensioen'
worden opgelaten, maar ook,
zoals maandag, weer kapotge
schoten.
„De vader is de wens van de
gedachte", en „een idee uit de
koker van de Britten, die de
oppositie willen laten rege
ren". Nathan Shamuyarira,
voorman van Mugabes partij
Zanu PF. gebruikte de beken
de argumenten en ontkende
alles. Niks geen plan om Mu
gabe eervol door de zijdeur af
te laten gaan; niks geen grond
wetswijziging om een over
gangsregering mogelijk te
maken van Zanu en oppositie
partij MDC.
Zelfs de MDC ontkende perti
nent het plan dat dit weekein
de door haar leider Morgan
Tsvangirai was geopenbaard.
De MDC-leider, vorig jaar
door Mugabe tijdens fraudu
leuze verkiezingen verslagen,
zei benaderd te zijn door inter
mediairs die handelden na
mens de beoogde opvolger van
Mugabe, parlementsvoorzit
ter Emmerson Mnangagwa en
het hoofd van de strijdkrach
ten, generaal Vitalis Zvinava-
she.
Ook deze twee kopstukken
van het regime ontkenden al
les in alle toonaarden. Volgens
Tsvangirai waren ze het met
hem eens dat Mugabe weg
moet om een einde te maken
aan Zimbabwes pariastatus in
de wereld en een uitweg te vin
den voor de putdiepe politieke
en economische crisis. De
MDC-leider zei ook te hebben
ingestemd met een amnestie
voor Mugabe in ruil voor diens
terugtreden, geen slecht aan
bod in het licht van de ramp
die zich elke dag duidelijker
aftekent. Meer dan de helft
van de Zimbabwanen dreigen
om te komen van de honger,
vooral veroorzaakt door Mu
gabes wanbeleid en chaoti-
Presidcnt Mugabe en het hoofd van de strijdkrachten generaal Vitalis Zvinavashe (rechts) vorig
jaar tijdens de inspectie van de troepen bij de opening van het parlementaire jaar.
foto Paul Cadenhead/EPA
sche landonteigening. Het
plan van een 'zachte exit' van
Mugabe, een overgangsrege
ringen nieuwe verkiezingen in
2005, circuleert al lang. Nige
ria en Zuid-Afrika hebben
vorig jaar na de presidentsver
kiezingen in hun bemidde
lingspoging geprobeerd het
idee te verkopen, maar zonder
resultaat. Maandag zei een
woordvoerder van de Zuid-
Afrikaanse regering niets te
weten van het plan, dat vol
genseen Zimbabwaanse krant
zondag door Zuid-Afrika en
Groot-Brittannië zou zijn ge
lanceerd.
Verliezer
Veel analisten menen dat het
plan kan (hebben) bestaan en
zien het als een bewijs voor een
machtsstrijd die in Zanu
gaande is. Maar ook zien velen
Morgan Tsvangirai als de gro
te verliezer. „Hij had zijn
mond moeten houden. Telkens
weer maakt hij de fout eerst te
praten en dan te denken. Na
tuurlijk moet Zanu - en ook
Zuid-Afrika - nu alles ontken
nen", zegt Eric Bloch, een
vooraanstaande econoom en
analist uit Bulawayo.
Bloch gelooft dat er wel dege
lijk 'veel beweging' is, met na
me van de kant van de politie
en de strijdkrachten. „Ze we
ten waar de honger en niet te
vergetende brandstofschaars-
te toe zullen leiden en dat we
ten ook veel Zanu-leden. Er
wordt aangedrongen op een
compromis, nu elk moment es
calatie dreigt. Mugabe is voor
al gevoelig voor wat de leger
leiding zegt."
Tsvangirai heeft aan geloof
waardigheid ingeboet. En
vreemde parallel dringt zich
op als de MDC'er stelt dat hij
niet kan zeggen wie hem heb
ben benaderd, omdat ze bij het
niet doorgaan van het plan het
risico lopen van hoogverraad
te worden beschuldigd. Ruim
een jaar terug werd Tsvangirai
benaderd door personen die
ook een plan hadden voor het
'elimineren van Mugabe'.
Tsvangirai liet zich zonder het
te weten filmen en moet zich
nu in de rechtszaal, op 3 febru
ari aanstaande, verdedigen te
gen deze aanklacht.
Het beeld van de naïeve partij
leider wordt zo weer beves
tigd. En dat terwijl de man
waar het allemaal om gaat in
alle talen zwijgt. Mugabe was
de afgelopen twee weken op
vakantie in Thailand en Ma
leisië - het land dat vaak wordt
genoemd als 'gastland' voor
een werkloze Mugabe. Hij zou
maandag weer aan het werk
gaan, maar niemand heeft hem
gezien, laat staan een reactie
horen geven op het laatste plan
voor zijn 'oude dag'. GPD
MIJNRAMP - Bij een ongeluk
in een mijn in het Belgische
Wesmas zijn dertien arbeiders
om het leven gekomen. Op een
diepte van 1400 meter werd
een dynamietlading tot ont
ploffing gebracht, waarbij
echter ook een opeenhoping
van mijngas explodeerde.
INWONERS - Het aantal in
woners van Vlissingen steeg
vorig jaar met 748. Op 9 sep
tember 1952 passeerde de stad
het aantal van 25.000 inwo
ners. Er werden 198 huwelij
ken voltrokken en 21 echt
scheidingen uitgesproken.
ENSCHEDE - De brand die de
NV Sesam in Enschedein
heeft gelegd, was a
door een zevenjarige j<
uit die stad. Hij had si
vriendjes al de hele n
vuurtjes gestookt, toen hij
zijn laatste lucifer een baal
toen bij het bedrijf aansis
De brand richtte een scha
van vijf miljoen gulden aan
VEESTAPEL - Dehelevetfl
pel van een landbouweri
Eede, zes koeien en vier
kens, is afgemaakt omdat
van de dieren mond-
klauwzeer hadden. De ai
besmette dieren zijn geslai
hun vlees wordt voor
sump tie verkocht.
Hoofdredactie:
A L. Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Oostsouburgse weg 10
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118)484000
Fax:(0118)470102
E-mail. redactie@pzc.nl
Vlissingen:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Fax. (0118) 470102
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Voorstad 22
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113) 273000
Fax. (0113) 273030
E-mail redgoes@pzc.nl
Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115) 645769
Fax. (0115)645741
E-mail. redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel (0114)372776
Fax. (0114) 372771
E-mail redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel. (0111) 454647
Fax. (0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8 00 tot 17 00 uur
Zierikzee. Goes en Hulst:
8 30-17 00 uur
Internet: www.pzc.nl
Internetredactie:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
E-mail web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden:
zaterdags tot 12 00 uur
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag- tijdens kanW'
zondag: van 16.00 tot 18.00uur
Tel. (0118) 484000.
Fax (0118) 470100.
Abonnementen
(bij acceptgirobetaling geldleen
toeslag van 2.00)
per maand: 20.50
per kwartaal 55.10
per jaar 209.90
Voor toezending per postgeld!
een toeslag
E-mail lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, l maandvw
het einde van de betaalperiode
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag 1.10
zaterdag: 1.65
Alle bedragen zijn inclusief 6% Bi"
Bankrelaties
ABN AMRO 47 70.65.597
Postbank 35.93 00
Advertenties
Alle advertentieopdrachten
uitgevoerd onder toepassing van
de algemene voorwaarden van
Uitgeverij PZC BV alsmede de
regelen voor het advertentieweze1
Tarieven kunnen tijdens kantooruren
worden opgevraagd.
Voor gewone advertenties:
Tel-(0118) 484240
Fax:(0118)470100
Voor kleintjes Tel. (01 l8)434x
Fax:(0118)484370
Auteursrechten voorbehouden
Uitgevent Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van net Wegerer-ccn:*"
aan ons verstrekte gegevens hebben wi| opgenomen m een bestand dat wdrot
(abonnementenadministratie en om u te (laten) inlormeren over voor u reievame
due ten van de titels en de werkmaatschappiion van Wegener o! door ons zorgvuidg
derden. Als u op deze inlormatie geen pri|s stelt dan kunt u dit schntteii|k meiden bi
lezerssetvice, Postbus 3229.4800 MB Breda
Behoort tot UUECJEflEr
