Zilver voor
het volk
I
PZC
puzzel
hypotheken
De Nationale
Hypotheekbeurg
W
Over wormen en aarde
Tuinontwerp
Koffiecultuur
Glij stang
W15
huper Tuinarchitect is de
pnaam van een nieuw compu-
gpitjgramma. waarmee ieder-
eaizelf zijn tuin kan ontwer
pen. Creatieve geesten kunnen
if een ontwerp tekenen, maar
et program ma bevat ook een
)talbasisplannen Super
inarchitect is een product van
sy Computing.
/programma bevat een data
basemet meer dan tweeduizend
bomen.struiken, vaste planten,
ffljangenen bodembedekkers.
Die kunnen met een muisklik in
bet ontwerp worden gezet. Het-
ifdegeldt voor terrassen, ba-
iBirades en houtwerk.
[er.aardige toevoeging is dat de
«bruiker een reisje in de tijd
fenmaken. Zo kan hij zien hoe
etuin er in de winter, lente, zo-
serenherfst bijligt. Het plaatje
sbovendien driedimensionaal,
raardoor de tuin vanuit ver
schillende invalshoeken te be
kijken is. Het programma houdt
ereneens een lijst bij van de ge
bruikte materialen. Op basis
daarvan wordt een begroting
genaakt.
Het programma is verkrijgbaar
roor€49,95. Meer informatie is
levinden op de website
CTW.easycomputing.nl
Achille Gaggia liet in 1938
voor het eerst een koffiezet
apparaat registreren dat op
stoom werkt. In de jaren daarna
perfectioneerde hij deze espres
so-machine. Pas vanaf 1947 is
cemachine wereldwijd ver
krijgbaar. In 1977 bedacht Gag
gia een automatisch espresso
apparaat, waarna de opmars in
dekeuken kon beginnen.
Sidha Technology Trading
(ST&T) haalt de apparaten van
Gaggia sinds kort naar Neder
land. Hoewel het uiterlijk van
dekoffiemachines in de loop der
jaren veranderd is, blijft de
techniek gelijk. Het assortiment
bestaat uit negen types die in
trijs uiteenlopen van €179 tot
f609
Keuw in het assortiment is het
apparaat Tebe (€299), dat qua
Éérlijk enigszins aan een tem-
Idoetdenken. Het apparaat is
tien van een makkelijk uit-
iar waterreservoir en een
lijpje voor het maken van
:ino-melk en een kopje
Meer informatie over ty-
;en verkoopadressen is tele
fonisch opvraagbaar:
I320-23793O.
TJet uiterlijk is op z'n minst
ahopvallend. De nieuwe dou-
jjbeset Nordic Pulsar uit het
jtoucheprogramma van Tiger
beeft geen enkele, maar een
dubbeleglijstang. Maar daar-
mee 's liet alles gezegdDe dou-
dbeset wordt geleverd met drie
gekleurde doorstroomrege-
kars- Daarmee kan de gebrui
ker zelf de balans kiezen tussen
waterbesparing en douchecom-
tort.
zaterdag 11 januari 2003
Vierdelig theeservies van Van Hooft (1933)
foto Jelle Addiks
De set Gero-theelepeltjes
die Rosalie van Egmond
cadeau kreeg van haar oma,
bracht de kunsthistorica op
het idee haar afstudeerscrip
tie over die zilverindustrie
uit Zeist te maken. Nadat ze
had ontdekt dat er vrijwel
geen onderzoek naar dat on
derwerp was gedaan, voerde
ze het idee ook uit. Erna ging
ze verder met Gero, 'uit pure
interesse'. Het resultaat is
een boek.
Ook al bestaat zilverfabriek
Gero sinds 1986 niet meer
als zelfstandig bedrijf, toch
wint de merknaam - die wél
bleef bestaan - momenteel weer
wat terug van zijn oude glans.
Maar de successen waren het
grootst in de jaren dertig en zes
tig van de vorige eeuw, zegt
kunsthistoricus Rosalie van Eg-
mond.
De wetenschapster, assistent
conservator bij het Nederlands
Goud-, Zilver- en Klokkenmu
seum in Schoonhoven, breidde
haar afstudeerscriptie uit 1999
de afgelopen drie jaar uit tot het
boek Gero. Zilver voor het volk.
Dat gaat met name over de ont
werpers die door de jaren heen
voor het van oorsprong Zeister
bedrijf werkten.
De legendarische producent
van bestekcassettes en ge-
bruiks- en siervoorwerpen - zo
als kandelaars, lepelrekken, va
zen en messenleggers - zag zich
in 1974 gedwongen zijn fabriek
in Zeist, waar hij in 1912 was
begonnen, te sluiten. Zo'n beet
je alles zat op dat moment tegen,
zag Van Egmond tijdens het
raadplegen van haar bronnen
(archieven, oude catalogi, ge
sprekken met oud-werknemers,
en dergelijke). Zo inspireerden
de 'gouden bergen' van de jaren
zestig de Zeister zilverfabrikant
in 1968 tot de overname van de
Duitse concurrent Bruckmann
„Maar dat werd een fiasco"
zegt de onderzoekster. „Het be
drijf bleek flinke schulden te
hebben en Gero draaide daar
voorop."
Ook hoefden de jongeren, in de
hippietijd van dat moment,
geen bestekcassette meer bij
hun trouwen; als ze al trouwden.
Deden ze dat, dan kochten ze
wel wat losse vorken, messen en
lepels bij de Hema. „Maar het
bedrijf zag te laat dat de markt
veranderde", zegt Van Egmond.
„Terwijl de grote concurrent,
WMF uit Duitsland, de markt
wel goed bespeelde."
En zo ging Gero Zeist ten onder,
deels ook aan z'n succes van en
kele jaren ervoor. Door de groei
ende vraag in die tijd zag de di
rectie zich gedwongen uit te
breiden. En dat deed ze in
Nieuw Weerdinge, in de buurt
van Assen, waar nog voldoende
arbeidskrachten te vinden wa
ren.
Het bedrijf modderde na de slui-
Bloemenvaas van ontwerper A
D. Copier.
ting van Zeist wat door tot 1986
en werd toen overgenomen door
de Koninklijke Van Kempen en
Begeer in Zoetermeer. Die bleef
Gero als merk voeren, naast
Keltum. Wel beperkte de nieu
we eigenaar zich tot de fabrica
ge van een paar goedlopende
Gero-bestekken
Maar sinds enkele jaren brengt
Van Kempen en Begeer nieuwe
Gero-modellen op de markt.
„Jonge mensen hebben een her
nieuwde interesse voor casset
tes", aldus Van Egmond. „Het
mag weer mooi zijn aan tafel.
Stijlvol tafelen is een trend. Op
rommelmarkten zoeken mensen
weer naar Gero, om oude be
stekcassettes aan te vullen. Je
ziet op de verlanglijstjes van
bruidsparen weer cassettes
staan en Gero heeft dan nogal
eens de voorkeur omdat het
merk alleen nog zilmeta, van
roestvrijstaal, en zilduro -
zilmeta met nikkel - maakt. Die
materialen hoef je niet te poet
sen en kunnen probleemloos in
de vaatwasser."
Kunstenaars
Het meest kenmerkende van
Gero is volgens de onderzoek
ster de veelvuldige samenwer
king geweest met kunstenaars
als ontwerper van nieuwe be
stekken of siervoorwerpen.Zo
heeft tv-kok Cas Spijkers een
Gero-kreeftmes ontworpen en
ontwerper Jan des Bouvrie
heeft enkele jaren geleden het
bestekmodel 'Gero Young' ge
maakt.
In haar boek gaat Van Egmond
ook uitgebreid in op de kunste
naars die vroeger voor Gero
werkten. In de jaren dertig van
de vorige eeuw kreeg de Deense
kunstenaar Georg Nilsson bij
voorbeeld opdrachten; kenmer
kend voor hem waren het
gebruik van dierenfiguren,
vruchtenmotieven en het geha
merde oppervlak van de bestek
handvatten Anderenamen uit
die tijd: Chris van der Hoef,
A.D.Copier, Jan Eisenloeffel. In
de jaren zestig viel met name
Dick Simonis op, met zijn zeer
strakke vormgeving.
De Gero-directie heeft een goe
de vormgeving sowieso altijd
belangrijk gevonden, zegt de
onderzoekster. Voor de oorlog
paste dat ook in een filosofie
over industrieel ontwerpen die
toentertijd in zwang was: „Het
bedrijfsleven had de 'Neder
landse Bond voor Kunst in de
Industrie' opgericht. De bedoe
ling was dat alle mensen mooie,
'schone' voorwerpen in huis
konden hebben. Dat zou hun le
ven positief beïnvloeden. En
daartoe zocht de industrie sa
menwerking met kunstenaars."
De invloed van Gero op Zeist is -
net als die van de grote concur
rent Sola, die er nog steeds is ge
vestigd - groot geweest en nog
steeds zichtbaar. In 1955 werk
ten er 1300 mensen bij de fa
briek; in de jaren zestig van de
vorige eeuw waren dat er, door
het gebruik van machines, min
der: 1125. En nog altijd herin
nert het Gero-dorp bij de Berg
weg, waar de fabriek ook was
gevestigd, aan deze zilverindu
strie: 64 woningen, in vijf types,
voor medewerkers met verschil
lende functies en/of gezins
groottes. Het 'dorp' is nu een ge
meentelijk monument.
Jos van der Meer
'Gero. Zilver voor het volk', drs.
Rosalie van Egmond. Uitgeve
rij: 010 Publishers, Rotterdam.
Gebonden, 112 bladzijden.
Prijs: €29,50 euro.
ISBN: 9064504733.
Expositie 'Geef Gero!', geba
seerd op het boek van Van Eg
mond, in het Drents Museum in
Assen, t/m 16 februari 2003.
Oplossing
Horizontaal:
4. Kletsend reukorgaan (8); 5 Het
tuimelen van een beker (7); 10.
Paardenbloem? (15); 11 Kaarten
van het platteland (6); 12. Kleine ro
ver die in rook opgaat (8); 13. Kleur
loze wind? (11); 14. Oude maat van
een staaf (3);
15. Prachtgave? (14); 18. En van de
beste juristen? (11); 20. Schaapach
tig verdoofd (3); 21. Chinese boots
man? (8).
Stuur het ingevulde cryptogram, bij
voorkeur per briefkaart, aan:
Puzzelredactie PZC
Postbus 18
4380 AA VLISSINGEN
of per e-mail naar redactie@pzc.nl
Uw inzending moet uiterlijk woens
dagochtend in ons bezit zijn. Ver-
Verticaal:
1. Tijdelijke leerkrachten? (16), 2.
Deel van een plezierig toneelstuk?
(16); 3. Lasterlijke afvallozing (12), 6.
Soort leswagen (9), 7. Deel van de
natuur in de toneelwereld (12); 8.
Oude munt van een bokser (6); 9.
Overhalen om niet stil te zitten (7);
16. Hierbuiten gaat men over de
schreef (6); 17. Uitgeputte maat om
erin te lopen (6); 19. Heeft weinig
aan het lijf (3).
meld uw naam, adres en woon-
plaats.De PZC stelt de volgende
prijzen beschikbaar: eerste prijs een
WV-bon van 25,=. Tweede, der
de en vierde prijs een VVV-bon van
12,50. De oplossing en de namen
van de prijswinnaars vindt u in de
bijlage Trends v^n volgende week.
Horizontaal:
1 Rietuil; 6. pitriet; 11. bit, 12. Ino;
14. ruk; 15. er; 17. cap; 19. zon, 20.
ba; 21. mom; 23. hen, 25 dam; 26.
ooi; 27. veem; 29. taart; 31geel; 32.
oblie; 34. ama; 35. talie; 36 lek; 37.
samowar; 40. eer; 41. olm; 42. gil;
45. okapi; 47 Seoel; 49. ob; 51. en
fin; 52. de; 53. les; 55. ark; 56. ets; 58.
oef; 59. titel; 60. oir; 61. immer; 62
aga; 63. tap, 65. aam; 67 ale; 68. ge;
70. gewag; 72. si; 73. roman, 75
damar, 78. lev, 80 ais; 82. cab; 84.
recette; 87. sap; 89. etang; 91lui, 92.
rotje; 94. mara; 95. nagel; 97. maan;
98. bad; 99. ben. 100 Mijl; 102. rad;
103. al; 104. ook; 106. min, 108 ra;
109. ere; 110. eta; 112. oei; 114. olie
kan; 115. fantast.
Verticaal;
1Roemvol; 2. eb; 3. tic; 4. Utah; 5. li;
6. po; 7. trom; 8 run; 9. ik; 10. trailer;
13. nu; 16. roebel; 18. pet; 19. zat, 20
boeien, 22. melk; 24. naam; 25.
draw; 26. oele; 28. mi; 30. Amor; 31.
ga; 33. Esla; 35. trio; 38. amper, 39.
agent; 41. oke; 43. leb; 44. voltage;
46. inkopen; 47. sieraad, 48. refrein,
50. beige, 52. deels; 54. sta; 55. alt,
57. sim; 58. oma; 64. agave; 66
agaat; 69 mol; 71. was; 74. merg;
76. mier; 77. fataal; 79. beug; 81na
jaar; 82. cembalo; 83. bard; 85. clan;
86. tien; 87. star;88. pendant;90. na;
93 om; 95. nek; 96. lijm; 99 boek;
101. lion, 104. ore; 105. ut; 107. net;
109. ei; 110. en; 111. af; 113. ia.
De twee sleutelwoorden zijn: toilet
tas en lippenstift.
De prijswinnaar van de VW-bon
van €25,- is J. van Langevelde. Oes
terputten 26 te Terneuzen. De WV-
bonnen van €12,50 gaan naar A.
Spaans, De Casembrootstraat 18 te
Westkapelle, C Pieters, Chopin-
straat 2 te Hulst en M G.J
Slooven, Oude Diep 13 te Goes.
De prijzen zullen binnenkort wor
den toegezonden.
Oplossing kerstpuzzel
Het citaat luidt: Hoop is als de nach
telijke hemel: er is geen plekje zo
donker, of het oog ontdekt ten slotte
een ster.
De prijswinnaars zijn:
J. Meesen, Serlippenstraat 41 te
Terneuzen (cadeaubon van €50,-);
J. Aerssens, Koudepolderstraat 10
te Hoek (cadeaubon van €25,-); de
cadeaubonnen van €12,50 gaan
naar: G. Gorsse, Zangvogelstraat
20 te Heinkenszand; M. Oosdijk,
Prins Bernhardstraat 7 te Stavenis-
se; W. de Meij Bos, Burghse Ring 22
te Burgh; P. Willeboordse, T.
Brandsmakwartier 40 te Middel
burg en Fam. Oosthoek, Goudrei-
nettestraat 30 te Kapelle. De prijzen
worden binnenkort toegezonden.
(Advertentie
nhb@zeelandnet.nl www.nationale-hypotheekbeurs.nl
HOOFDVESTIGING:
VLISSINGEN BADHUISSTRAAT 137 TEIEFOON (0118) 41 39 00
I noteerden rentedalingen van 0.1 tot 0.4 voor bi|na alle rentevaste
perioden bi| onder meer Fortis Bank. Direktbank. SNS Bank en Hooge
Huys/Combi
Hypotheekrente
per
rente
afsluit
opgave
rente bij fiscale
7 januari 2003
vast
provi
bank
besparing van
gedu
sie in
constant
rende
38%
42%
ABN/AMRO
meegroeihyp.
5 jr.
1.00
5,0
2.49
2.19
meegroeihyp.
10 jr
1.00
5.7
2.91
2.57
meegroeihyp
15 jr
1.00
6.2
3.22
2.86
ann. hyp
variab.
1,00
4.1
2.77
2.61
ann. hyp.
5 jr.
1,00
4,8
3.21
3.02
Bouwfonds
spaarv hyp.
5 jr
1,00
5.1
2,52
2.21
Combinatie
spaarv.hyp.
10 jr
1,00
5.6
2,81
2,48
Centraal
spaargar.hyp
5 jr.
0.50
4.9
2.39
2,09
Beheer
spaargar.hyp.
15 |r
0,50
5,8
2.92
2.58
CVB
ann. hyp.
2 jr
1.00
4.1
2.77
2.61
ann. hyp
5 jr
1,00
5.0
3.33
3.14
spaarhyp
10 jr.
1.00
5.8
2.95
2.61
Delta Lloyd/
hyp.tot.plan
5jr
1,00
5.0
2.53
2.23
Leven
hyp.tot.plan
15 jr
1,00
5.8
3.00
2.66
Direktbank
besp.dir.hyp.
5 jr.
1,00
5.0
2,46
2,16
Fortis Bank
ann hyp.
5 jr.
1,00
4.8
3,21
3.02
ann.hyp
10 jr
1.00
5.4
3.58
3.38
ann. hyp.
15 jr
1,00
5.7
3.77
3.55
spaarhyp.
5 jr
1.00
5,0
2.57
2.23
spaarhyp.
10 jr
1,00
5.6
2.53
2.55
spaarhyp.
15 jr
1.00
5.9
3,06
2.72
HoogHuys/C
hyp.spaarpl.
5 jr.
1,00
5.3
2,64
2,32
ING-bank
spaarhyp.
5 jr.
1,00
5,4
2,76
2,45
spaarhyp
10 jr
1,00
6.0
3.13
2.78
ann. hyp
0/1 jr
1,00
4.4
2.96
2.79
ann. hyp
5 jr
1.00
5.2
3.46
3,26
Nationale
spaarhyp.
5 jr.
1,00
5,3
2.70
2.38
Nederlanden
spaarhyp.
15 jr.
1,00
6.3
3.30
2,94
Obvion Hyp.
ann. hyp.
5 jr.
1,00
4.5
3,02
2,85
ann. hyp.
10 jr.
1,00
5.1
3.39
3,20
spaarhyp.
5 jr
1,00
4,7
2.27
1,98
spaarhyp.
10 |r
1,00
5,3
2,61
2,29
spaarhyp.
15 jr.
1,00
5.5
2,73
2,40
Postbank
spaarhyp.
5 jr.
1,00
5.4
2.74
2,42
spaarhyp
5/7 jr
1,00
5.9
3.04
2.70
spaarhyp. 10/12 jr.
1,00
6,2
3,23
2,87
ann. hyp.
2 jr.
1,00
4.5
2.90
2.73
ann. hyp.
6 jr.
1,00
5,2
3.35
3,15
PVF pens.
spaarhyp.
5 jr.
1,00
5.0
2,46
2.16
spaarhyp.
15 jr.
1,00
6,1
3,12
2.77
ann. hyp.
5 jr.
1,00
4.8
3,21
3,02
ann. hyp.
10 jr.
1,00
5.7
3.77
3.55
ann. hyp.
15 jr
1,00
6.9
3.90
3,67
Rabo. (advies) spaarzeker
1 jr.
1,00
4.2
2.02
1.75
spaarzeker
2 jr.
1.00
4.4
2,13
1,86
spaarzeker
3 jr.
1,00
4,6
2,23
1,95
spaarzeker
5 jr.
1,00
4,9
2.40
2.11
spaarzeker
10 jr.
1,00
5,6
2,80
2.47
SNS bank
spaarhyp.
ideaal
1,00
4.9
2.42
2.12
spaarhyp.
5 jr.
1,00
4.9
2,42
2,12
ann. hyp.
1 jr
1,00
3.7
2.52
2.38
ann hyp.
5 jr.
1.00
4.9
3.27
3,08
Zwolsche Alg. hyp.-gar-plan
5 jr.
1,00
4.95
2.33
2,03
De vermelde tarieven hebben betrekking op standaard hypotheken met nationa
Ie hypotheekgarantie. De netto werkelijke rente (nwr) is gebaseerd op de totale
netto lasten van de hypotheek. De vermelde nwr-percentages gelden voor een
man van 30-jarige leeftijd en een hypotheek ad 75.000 euro. Voor vrouwen en/of
bij andere leeftijden kunnen andere nwr-percentages gelden. Bij andere hyjx>-
theekbedragen wi|kt de nwr soms enigszins af.
Advertentie
Door volume afspraken die wij hebben met een aantal Jt
grote geldverstrekkers, als Postbank, ABN-Amro, Hooge
Huys en vele anderen kunnen wij u lagere renten bieden
dan in bovenstaand overzicht staat.
(ma. t/m vr. 9.00-21.00 uur, za. 10.00- 14.00 uur)
Hypotheek
Specialisten
Middelburg
Wat is belangrijker dan nor
men en waarden? Juist
wormen en aarde. Net zoals in
een verwaarloosd lichaam zel
den een gezonde geest huist, zo
dragen slonzige parken, weg
bermen en plantsoenen niet bij
tot een gezonde woonomgeving.
Een gezonde gemeenschap be
gint bij een gezonde plantsoe
nendienst. Die stelling durf ik
wel aan.
Twee jaar geleden gaf ik een
dialezing in de kop van Noord-
Holland. De voorste stoelen wa
ren bezet door potige medewer
kers van de plantsoenendienst.
De heren van de plantsoenen
dienst hadden geen aanmoedi
ging tot interruptie nodig. „Kun
je die klepelen7", riepen zij bij
iedere dia. 'Klepelen' is jargon
voor maaien en uit bezuini
gingsoverwegingen moet bijna
ieder stukje openbaar groen ge
klepeld kunnen worden. De ro
zenperken van de gemeente
worden niet meer met de snoei-
schaar gesnoeid, maar met de
klepelmaaier Rozen die niet te
gen klepelen kunnen, worden
niet geplant. Dat streven naar
goedkoop te onderhouden
openbaar groen maakt alle ge
meentelijke parken en plant
soenen in ons land saai.
Hoe anders is dat in Frankrijk.
Vorig jaar werd ik uitgenodigd
om zitting te nemen in de jury
van 'Villes et villages fleuris',
een jaarlijkse competitie tussen
Franse steden en dorpen waar
bij het gemeentelijk groen met
één, twee, drie of vier bloemen
wordt gewaardeerd. Die bloe
men zijn te vergelijken met de
Michelinsterren. Met een kri
tisch oog bekeek de jury niet al
leen parken en plantsoenen,
maar ook straatverlichting,
prullenbakken, begraafplaat
sen en sportvelden. Met ge
meenteambtenaren en met
medewerkers van de plantsoe
nendienst werden problemen
met vandalisme en van graffiti-
en hondenpoepverwijdering
besproken.
Ik heb er veel geleerd, daar in
Frankrijk, waar sommige ge
meenten tot acht procent van
hun jaarlijkse budget aan groen
besteden. Voor zoveel geld kun
je een aardig plantsoentje vol-
planten en overal zie je dan ook
fleurige bedden vol perkplanten
en eenjarigen. Kruispunten,
wegtaluds, winkelcentra en ro
tondes zijn vaak uitbundig ver
sierd. De parken zijn goed on
derhouden, inventief beplanten
schoon. Verschillende zaken
dragen daaraan bij: honden
worden niet toegelaten en veel
parken gaan 's avonds dicht. En
- misschien wel het belangrijk
ste - er is toezicht. Ieder park
heeft een parkwachter en in de
grote steden is er vaak nog een
gardien - een soort conciërge die
in een houten huisje aan de in
gang van het park resideert.Ge
klepeld wordt er niet, bij de
Franse plantsoenendienst.
Nederlandse politici hebben
ons de laatste tijd getrakteerd
op veel gewauwel over normen
en waarden zonder duidelijk te
maken wat zij daaronder ver
staan. Ik kan er weinig mee. Ik
schoffel nog liever mijn tuin met
een hoofddoekje om. De kwali
teit van ons bestaan is te vinden
in wormen en aarde
Romke van de Kaa
