Hulp voor de bewusteloze koe
PZC
Schetsen uit februari 1953
Helma Kotoun schildert op grote voet
Jacht op
verwilderde
postduiven
Wegenwacht
lezers schrijven
Hotel Dix
Vossenjacht IV
Vossenjacht V
Onderdrukking
kunst cultuur
Nalatenschap Hans Warren
naar Zeeuwse Bibliotheek
Stichting Dansz houdt auditie
donderdag 9 januari 2003
TERNÈUZEN - Alle jagers in
Zeeland worden opgeroepen in
de periode van zaterdag 11 ja
nuari tot en met zaterdag 25 ja
nuari in hun jachtgebied extra
jacht te maken op verwilderde
postduiven.
Daarom heeft de ZLTO-raad
Zeeland aan de Zeeuwse ge
meenten gevraagd een ophok-
•plichtvoorpostduiven in te stel
len voor die periode. De ZLTO-
raad doet dit mede namens de
Koninklijke Nederlandse Ja-
gersvereniging Zeeland, de Ne
derlandse Organisatie voor
Jacht en Grondbeheer, de afde
ling Zeeland '96 van de Neder
landse Bond van Postduiven-
houders, de Vereniging van
Zeeuwse Gemeenten en de pro
vincie Zeeland
Het ophokgebod is nodig om te
voorkomen dat jagers anders
ook gewone postduiven van
duivenliefhebbers uit de lucht
knallen. Gewone postduiven
zijn namelijk niet van verwil
derde exemplaren te onder-
scheiden.
Volgens de landbouworganisa
tie ZLTO is de schade die jaar
lijks wordt aangericht aan de
volksgezondheid en aan land
en tuinbou wgewassen door wil
de en verwilderde duiven aan
zienlijk.
Met name het aantal verwilder
de duiven neemt volgen secreta
ris B. Feijtel van de ZLTO nog
steeds toe. „In tegenstelling tot
de houtduiven bijvoorbeeld ho
ren deze verwilderde exempla
ren niet in het landschap thuis.
Omdat ze op de akkers een over
vloed aan voedsel vinden en ze
weinig natuurlijke vijanden
hebben, neemt hun aantal
steeds toe. Het gevolg is dus dat
er er heel wat schade wordt aan
gericht aan de landbouwgewas
sen."
De actie tegen verwilderde dui
ven is volgens Feijtel vooral ook
een gebaar naar de postduiven-
liefhebbers toe. „Ook die zijn
niet blij met die verwilderde
duiven, omdat ze de gewone
postduiven van hun hokken weg
lokken." Behalve de jagers is
ook aan de gemeenten gevraagd
extra aandacht te besteden aan
de bestrijding van de verwilder
de duiven
door A.J. Snel
Temperaturen onder nul en dus:
drukke tijden voor de Wegenwacht.
Doen volgens het jaarlijkse gemiddelde
zo'n 75 tot 100 gestrande automobilis
ten per etmaal, in Zeeland, een stukje
West-Brabant en op Goeree-Overflak-
kee een beroep op de Wegenwacht, als
de vorst is ingetreden zijn dat er wel
zo'n 150. In de eerste vorstperiode le
verde dat een gemiddelde wachtperio-
de op die niet meer de gebruikelijke 32
maar 46 minuten beliep. Intussen ligt
de wachttijd gemiddeld op 35 minuten.
Wie ergens op een buitenweg staat, mag
hopen op snellere hulp. De automobi
listen daar worden met voorrang gehol
pen. Vanwege de kou.
Teammanager Matt Conings, die van
uit Kapelle met 32 wegenwachters
zorgt voor assistentie aan de ongeluk-
kigen die in Zeeland en ommelanden
kleumend naast hun bewusteloze heili
ge koe zijn komen te staan, hoeft geen
notities te raadplegen om een opsom
ming te geven van de meeste voorko
mende euvelen. De klachten en gebre
ken die door de mannen met hun zeer
gele auto's het meest worden gedia
gnosticeerd, hebben vaak te maken met
onachtzaamheid van de eigenaar van
de stilgevallen automobiel: weigerende
koelsystemen, niet functionerende
accu's, beschadigde ruitenwissers,
vastgevroren handremkabels, dichtge
vroren portieren en dichtgevroren slo
ten. Dat zijn de meest oorzaken voor kil
oponthoud.
De Wegenwacht is een organisatie die
vrijwel steeds met vreugde wordt be
groet, maar nog plezieriger is het de
hulpverleners op eigen kracht te passe
ren. Voor wie er de voorkeur aan geeft
alleen maar groetend naar de gele au
to's te wuiven, heeft Conings wel wat
tips bij de hand.
Eén: wie in de zomer een probleem heeft
met het koelsysteem van zijn of haar
auto, doet er verstandig aan dat voor
In koude perioden zijn er veel problemen met het koelsysteem.
het invallen van de winter afdoende te
laten verhelpen. Het komt nogal eens
voor dat een reparatie aan het systeem
provisorisch wordt uitgevoerd en dat
een tekort aan koelvloeistof met water
wordt aangevuld. Dan bevriest de zaak
's winters. De auto is wel te starten en
hij rijdt ook wel eens stukje, maar de
koelvloeistof circuleert niet doordat er
ijs in het systeem zit. Het gevolg is dat
de motor gaat koken. De auto moet in
een warme omgeving worden gezet om
de zaak te laten ontdooien en dat kan
nogal wat tijd kosten. Conings „Men
sen die buiten de winter een probleem
hebben gehad met het koelsysteem,
denken vaak over de definitieve repa
ratie: 'dat komt nog wel een keer' Ver
volgens vergeten ze dat om ergens aan
het begin van de winter alsnog tot de
ontdekking te komen dat er iets nog
niet in orde was."
Accu
Twee: vanaf het moment van aanschaf
van een nieuwe accu, loopt de capaci
teit daarvan langzaam terug. Dat pro
ces wordt aanzienlijk versneld door
vorst. Het gevolg is dat er plotseling on
voldoende vermogen is om de motor
nog gestart te krijgen. Wie daar geen
vreugde in denkt te vinden, laat de accu
tijdig nazien.
Drie: Als de handremkabel niet hele
maal in orde is, kan die makkelijk vast
vriezen. De auto is op dat moment niet
van zijn plek te krijgenHet euvel wordt
opgelost door de kabel te verwarmen en
dat doet de Wegenwacht heel vaak. Bij
tijdig goed onderhoud wordt het pro
bleem voorkomen.
Vier: bij lage temperaturen vriezen de
ruitenwisserbladen makkelijk vast.
Zijn ze niet meer in al te beste staat, dan
worden ze bij het losmaken kapotge-
trokken. Het is aan te bevelen de ruiten
wissers bij heel koud weer omhoog te
zetten als de auto is geparkeerd. Krant
eronder werkt ook en dat scheelt krab
ben.
Vijf: sleets geraakte en verdroogde por
tierrubbers vriezen makkelijk vast.
Spuiten met siloconenspray helpt.
Zes: ter voorkoming van het dichtvrie
zen van sloten kan daar wat graf ietpoe
der ingespoten worden.
foto Willem Mieras
Conings: „Dan heb ik nog wel een paar
tips. Wie op ons moet wachten op de
snelweg, doet er verstandig aan dat
buiten de auto te doen, achter de gelei-
derails. In de auto blijven is gevaarlijk
wegens de kans op een aanrijding door
achteropkomend verkeer. Automobi
listen doen er dus wijs aan warme kle
ding mee te nemen. En iets waar vaak
niet aan gedacht wordt: als er wordt ge
pekeld in de winter, dan heeft dat een
vettige aanslag op koplampen en ach
terlichten. Je wordt dan veel minder
zichtbaar. Het is verstandig tussendoor
het glas schoon te vegen met een doekje.
Wie toch onderweg problemen krijgt,
kan rekenen op de Wegenwacht. Leden
van de ANWB hebben het daarbij het
makkelijkst. Ze worden, als regel, bij
voorrang geholpen. Wie geen lid is,
wordt ook wel geholpen, maar die
wordt wel verondersteld zich aan
stonds te voegen bij het leger van 3,3
miljoen leden van de Wegenwacht. Co
nings: „We zijn er om hulp te geven, dat
staat voorop. Maar er zijn kosten aan
verbonden om de zaak draaiend te hou
den en bij de tijd te houden."
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reacties op in de PZC venj
i redactionele berichten, artikelen of commentaren. De
reactk
beloopt uiterlijk 7 dagen. Plaatsing van bijdragen betekent niet de.
redactie de meningen en stellingen van de inzenders onderschrijft
Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendingen worg
niet geplaatst. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250 woorden.0.
dactie behoudt zich het recht voor inzendingen te bekorten. Over"
weigerde brieven wordt niet gecorrespondeerd.
Naar aanleiding van de ia
zonden brief van de heer;
Putter (PZC, 4 januari) wilik
volgt reageren. Bewonder?
waardig dat meneer zijn na
en adres onder de brief sta
Normaal gesproken zijnl
'pret'jagers, zoals hij ziehJ
noemt, namelijk nogal lafl
durven niet uit te komen \J
wat ze zijn. Voor mij onmoge!
te begrijpen hoe iemand p
kan beleven aan het afschia
van weerloze dieren. Ik ne
aan dat die meneer getuigeisi
weest van het feit dat vossen'
kippen aangevallen hebbf
Omdat hij zegt dat het g-
bunzingen zijn. Wel valt me
dat zodra er sprake is vant
aanval op hun 'pleziertje',da
alles uit de kast gehaald wo
om de dieren de schuld te ge\i
Volop bijvoeren om de hoeve
heid zoveel mogelijk in stani
houden (Koninklijk Huisjen:
zanten fokken om later uil
zetten. Zeker niet waar?G
frappant is het dat er zo'nen<
me overlast door wild ontsta
was vlak voor de kerst! 0a
loof lijk dat die dieren zo dj
zijn om net voor de kerst o«
last te veroorzaken. Eerstz
het de kraaien die lammetjes
ogen uitpikken en nu weervi
sen die lammetjes pakken.fi
maakt niet uit wie je de scht
geeft, als je maar kan blijven;
gen. Hij mag blij zijn dat dei
ren niet mogen stemmen op
januai'i. Want dan zou de Pas
voor de Dieren ongeveer 8
miljoen stemmen krijgen 1
konden alle partijen opdoekeJ
J.W.HM
St. Jacobsstraat 18,Vlis$\m
De dierenbescherming dankt:
heer De Putter uit Hoekn'
zijn ingezonden stuk in derl
briek Lezers Schrijven, 4jant
ri, inzake Vossenjacht III.!
zijn brief komt op treffende»
ze naar voren wat voor sa
mens een (pret)jager is.
Inge Zweec
A. Gogelioeg 12a,Vlissim
Het stond er, zwart op wit, in de
PZC van 4-12: 'Reden voor de
maatregel (sluiting Hotel Dix) is
dat het COA het aantal bedden
landelijk wil terugbrengen van
tachtig- naar veertigduizend'.
Bedden! Waar 's nachts in gesla
pen mag worden en overdag op
gezeten kan worden om de pro
cedure af te wachten? Is dat de
levensruimte die asielzoekers is
toebedacht? Ik ben blij met de
initiatieven van burgemeester
Van Dok-van Weele. Er zijn po
litici die vinden dat Nederland
'vol' is. Er zijn ook politici die
nu, voor de verkiezingen, niet
duidelijk uitspreken wat ze vin
den. Mocht er straks een coalitie
gevormd moeten worden, kun
nen ze nog alle kanten op. Ge
lukkig zijn er ook partijen die er
anders over denken en een dui
delijk en humaan asielbeleid in
hun programma hebben opge
nomen. En gelukkig hebben wij
allemaal de gelegenheid om op
22 januari (opnieuw) onze stem
uit te brengen.
H. Schaapman-Kuut
Smaragd 32,Middelburg
Ik las in uw krant van 2-1 het
kostelijke bericht van de religi
euze deling van Noord-Ierland.
Noord-Ierland is het overblijf
sel van een eeuwenlange onder
drukking door Engeland, van
Ierland. De oplossing is, die bol
hoeden als afstammelingen van
Engelsen, die eeuwen geleden
de Ierse Zee overstaken en Ier
land van de Ieren afpakten en
onderdrukten terugbrengen
naar Engeland en de Ieren her
stellen in hun rechten, dus niet
de oorspronkelijke bewoners
wegtrappen en de indringers
handhaven. Dit geldt ook voor
die andere etterbuil Palestina,
ook daar worden de oorspron
kelijke bewoners vertrapt en de
indringers gehandhaafd. Ook
daar is de oplossing Israël weg
uit Palestina en de Palestijnen
herstellen in hun rechten.
Piet van Wijck
Molenweg 24, Zuidzande
door Ernstjan Rozendaal
MIDDELBURG - Gewoonlijk
verschijnt elk deel van de
Zeeuwse Slibreeks in een oplage
van ongeveer zevenhonderd
exemplaren, maar van nummer
104 zijn er tienduizend gedrukt.
Dat heeft alles te maken met het
onderwerp: de watersnood
ramp. In Getroffen in woord en
beeld zijn dagboeknotities, te
keningen en gedichten verza
meld die beeldend kunstenaar
Pieter Kooistra (1922-1998) en
kele dagen na de ramp in Zee
land maakte. Het eerste exem
plaar van het boek is gisteren in
Den Haag in ontvangst geno
men door staatssecretaris
M. Schulz van Haegen.
'De Slibreeks is een uitgave van
de Stichting Kunstuitleen Zee
land. Dat de notities en tekenin
gen van Kooistra juist in deze
reeks verschijnen, is zeer toe
passelijk. Hij is namelijk de ini
tiatiefnemer van de kunstuitle
nen in Nederland. Idealist als
hij was, kwam hij eind jaren
veertig met enkele bevriende
kunstenaars op het idee om in
enkele bunkers in zijn woon
plaats Terschelling een eerste
opzet van een kunstuitleen te
beginnen. Later werkte hij dat
idee uit in Amsterdam. In 1955
werd de eerste Stichting Beel
dende Kunst opgericht.
Kooistra is ook de grondlegger
van de Stichting UNO-inkomen
die de uitgave Getroffen in
woord en beeld mede mogelijk
heeft gemaakt, Naar aanleiding
van een televisieprogramma
over de honger in India, vatte hij
in 1974 het idee op voor een we
reldwijd basisinkomen. Hij
schreef er twee boeken over en
tot op de dag van vandaag pro
beert de Stichting UNO-inko-
men de idealen van Kooistra uit
te dragen.
Ook zijn komst naar Zeeland, in
februari 1953, kwam voort uit
zijn wil mensen in nood te hel
pen. In de eerste alinea van zijn
dagboeknotities, bijgehouden
van donderdag 5 februari tot en
met woensdag 11 februari 1953,
formuleert hij zijn plan. „Alles
moet in mijn ogen wijken voor
het doel dat ik voor ogen heb:
een goed beeld van de ellende
tekenen; de tekeningen ter be
schikking stellen van ons land
en ze verkopen ten bate van de
slachtoffers."
Kooistra schatte dat hij een
week nodig had om een geteken
de reportage te maken van de
watersnoodramp. Hij wilde in
ieder geval Tholen, Sint Phi-
lipsland en Schouwen-Duive-
land bezoeken, de zwaarst
getroffen gebieden. Het ramp
gebied was voor journalisten
niet of nauwelijks toegankelijk.
In ieder geval niet met een heli
kopter van het leger. Het eerste
deel van zijn aantekeningen
gaat over zijn reis naar Zeeland
en zijn pogingen om van de mili-
Een tekening die Pieter Kooistra maakte in Stavenissc.
taire instanties gedaan te krij
gen dat hij met hun helikopters
kan meevliegen. Het lukt hem
uiteindelijk, omdat hij zijn te
keningen maakt ten behoeve
van het Rampfonds. Als hij na
zijn eerste vlucht terugkeert op
Woensdrecht, noteert Kooistra:
„Na ruim een uur in de lucht
landden we weer op het vlieg
veld, waar drie journalisten mij
direct wilden uithoren, maar ik
liet niets los. Ze benijdden mij
kennelijk, evenals de BBC-
mensen, die nog steeds op de
grond stonden."
Getroffen in woord en beeld is
om te lezen geen schokkend re
laas. Het schrijft vooral over
zichzelf, over de moeite die hij
had om aan boord van de heli
kopters te komen, waar hij wel
ke tekeningen heeft gemaakt en
wat hem niet is gelukt (tekenin
gen van lijken). In Zierikzee
kwam hij zelfs nog even in een
politiecel terecht, omdat hij er
van verdacht werd een plunde
raar te zijn. Zijn de notities een
uiterst leesbaar, maar feitelijk
verslag van zijn Zeeuwse zes
daagse, in de Kooistra's teke
ningen is het leed van de waters
nood wel degelijk treffend
weergegeven. Ze zijn sober en
eenvoudig, gevolg van de moei
lijke manier van werken, maar
daardoor indringend en expres
sief. In totaal maakte Kooistra
vijftig tekeningen, Tien daar
van zijn opgenomen in Getrof
fen in woord en beeld. Tevens
zijn vier gedichten gepubliceerd
die Kooistra destijds heeft ge
schreven.
Publicatie: Pieter Kooistra, Getrof
fen in woord en beeld, Slibreeks 104,
Uitgave Stichting Kunstuitleen
Zeeland, isbn 90-6354-108-2, prijs 9
euro. Vanaf 1 februari wordt een
aantal van Kooistra's tekeningen op
verschillende plekken tentoonge
steld, onder meer in het Waters
noodmuseum in Ouwerkerk en de
Drukkerij in Middelburg.
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - De complete
literaire nalatenschap van Hans
Warren gaat naar de Zeeuwse
Bibliotheek in Middelburg. Ma
rio Molegraaf, partner van de
eind 2001 overleden schrijver en
PZC-criticus, heeft tot die
schenking besloten. „Het was
niet een nadrukkelijk door
Hans uitgesproken wens, maar
ik denk wel dat het zijn bedoe
ling was. Het is een logische plek
waar de nalatenschap goed zal
worden beheerd."
Volgens Molegraaf is de schen-
king juridisch nogniet helemaal
rond. „Maar het is onvoorstel
baar dat het niet rond komt."
Bedoeling is dat een stichting
wordt opgericht om do nalaten
schap te beheren Het gaat om
een grote collectie dagboeken,
correspondentie, typoscripten,
boeken met opdrachten, na
tuurschetsen en tekeningen.
De komende vier jaar zal de col
lectie stukje bij beetje in de
Zeeuwse Bibliotheek terecht
komen, omdat is afgesproken
dat Molegraaf de spullen eerst
zal uitzoeken en catalogiseren
Dat doet hij mede met het oog op
een grote tentoonstelling over
het leven en werk van Hans
Warren die waarschijnlijk in
2004, of anders in het voorjaar
van 2005, wordt ingericht in de
Helma Kotoun houdt van stevig, robuust en uitbundig.
Foto Dirk-Jan Gjeltef
Kunsthal Rotterdam. Daarvoor
wordt ook een catalogus ver
vaardigd, Overigens zijn de nog
ongepubliceerde dagboeken
van Warren voor de zekerheid al
opgeborgen in de kluis van de
Zeeuwse Bibliotheek. In begin
sel zal de nalatenschap van
Warren toegankelijk zijn voor
onderzoekers, aldus Molegraaf.
Uitgezonderd de nog ongepu
bliceerde dagboeken en moge
lijk een deel van de correspon
dentie. Molegraaf: „Het au
teursrecht daarvan berust bij
degenen die de brieven hebben
geschreven."
door Ali Pankow
MORIAANSHOOFD - Ze houdt van stevig,
robuust en uitbundig. Ze straalt die voor
keuren zelf uit en ook haar schilderijen
getuigen ervan. Helma Kotoun maakt om
vangrijk werk. Bij voorkeur zeer geabstra
heerde weergaven van koeien, mensen en
paarden van acrylverf op hout. Kenmer
kend voor haar schilderijen zijn de spranke
lende kleurencombinaties. Ze spreken veel
mensen aan. Vooral het bedrijfsleven koopt
regelmatig werk van haar aan en voor dit
jaar staan er twee internationale exposities
in Finland en Italië in de agenda.
Kotoun bloost bijna verlegen als ze erkent
dat het veertien jaar geleden allemaal heel
simpel als hobby is begonnen. „Het is vooral
de laatste zes jaar ineens heel snel gegaan",
grinnikt ze. Het begon met een cursus bij
schildersclub Perspectief onder leiding van
Kees van de Wetering. „Die weet je wel
enorm te stimuleren hoor." Verder nam ze
les aan de Vrije Academie in Rotterdam bij
Mart Bechthold.
Schilderen is inmiddels haar dagelijks werk
geworden, hoewel ze daarbij ook direct
weer een kanttekening maakt, „In feite ben
ik een kantjes-eraf-loper hoor. Ik wil 's och-
tens heel rustig beginnen met theedrinken
en een beetje lui zijn Dan kom ik pas goed
op dreef om 's middags echt aan de slag te
gaan."
Ze kan niet verklaren waarom die aanvan
kelijke hobby in zo'n stroomversnelling is
geraakt, maar ze is wel heel blij met het suc
ces. „De mensen vinden mijn werk blijk
baar mooi, Zelf word ik er meestal pas een
hele tijd later echt enthousiast over. 'Goh,
wat mooi', denk ik soms als ik twee of drie
jaar later weer eens ergens een schilderij
van mezelf zie hangen."
Helma Kotoun houdt niet van gepsycholo
giseer over de inhoud van haar werk. Ze be
gon ooit met het schilderen van paraplu's,
daarna.werden het naakte jongemannen en
tegenwoordig zijn het dus bij toerbeurt
koeien, paarden of mensen. „Ik wil gewoon
lekker schilderen, zonder er eindeloos over
te praten. Kleuren maak ik ook gewoon op
het doek. Ik probeer niet vooraf mengsels
uit."
Laat ze zich ook niet bewust inspireren door
dat fraaie natuurgebied De Prunje dat let
terlijk naast haar woonboerderij ligt? „Wel
nee, de koeien staan bijna voor mijn raam,
maar ik ga ze niet bestuderen. Maar waar
schijnlijk heeft die mooie omgeving»
wel invloed op mijn werk hoor,"
Kotoun is blij met de recente aankoop1
vier schilderijen door het congrescentn
naast het Cobramuseum in Amstelva
„Dat gebeurt dan zomaar, daar hoef ik;
niks voor te doen." De uitnodiging11
deelname aan de zomerexpositie in juni
jaar in het Kunstmuseum in Helsinkih.
ze te danken aan de Finse kunstbemidf
laar R. Gilan, die ze in het Spaanse AndU
sië ontmoette. Zij heeft daar sinds enige*
een huisje waar ze met regelmaat verlj
om te schilderen, Kotoun mag in HelsdJ
als enige Nederlandse deelneemster
grote schilderijen tentoon stellen. Zew
het werk zelf brengen, want Finland'ij
haar als centrum van design-kunst enol
aan. In november dit jaar volgt dan nogj
solo-tentoonstelling in het Italiaanse F
gamo. Voor exposities in Zeeland blijftbj
weinig tijd over.
-M
MIDDELBURG - De Stichting Dansz houdt zaterdag 25 januari haar jaarlijkse audij
het gebouw van het Middelburgs Instituut voor Kunstzinnige Vorming (MIKV) aandf M
perspoort in Middelburg.
De vier onderdelen die aan bod komen zijn klassiek ballet, moderne dans, jazzdansend*
expressie. Jongeren vanaf twaalf jaar kunnen aan de auditie meedoen. Elk jaar maakj
Stichting Dansz een avondvullende productie die in verschillende Zeeuwse theatersteö
is. Ook wordt (mee)gewerkt aan andere voorstellingen, dikwijls locatieprojecten. Info^*
tie over de auditie: 0113-656304
