Hier proef je het echte Turkije
Vakanties staan in het teken van comfort
m
W3
Tiara Tours
Fietsreizen
Cruises
Naturisme
Kortweg
Lycische kust
Zomergidsen
Zuidpool
Ooit eens met de trein naar
Georgië, Armenië. Mongo
lië of Kazakstan willen reizen?
Tiara Tours uit Breda komt met
een uitgebreid programma
waarin dergelijke treinreizen
staan vermeld
De treinreis aller treinreizen, de
Trans Siberië Express, komt ui
teraard aan bod, maar ook de
Trans Mongolië Express, de
Baikal Express en (een deel van)
de befaamde Oriënt Express
zijn mogelijkheden die Tiara
biedt. En ook treinreizen door
Thailand, Vietnam en China.
Info. Tiara Tours, tel. 076 -
565.28.79, e-mail tiara@tref.nl,
www.tiaratours.nl.
Onder de slogan Fietsreizen
Wereldwijd presenteert
Vlieg&Fiets uit Woerden de
nieuwe brochure voor dit jaar
De pedalerende reisorganisator
biedt arrangementen aan waar
bij je met je eigen fiets - en in je
eigen tempo - vreemde landen
kunt ontdekken, andere cultu
ren kunt opsnuiven en verras
sende tradities leert kennen.
Vlieg&Fiets biedt eenvoudige
fietstochten aan tot verre fiets-
expedities. Nieuw voor dit jaar
onder meer een trip naar
Lesotho, langs de Chinese
Muur, door het Turkse Cappa-
docië en naar de Cordillera de
los Andes in Peru.
Info: Vlieg&Fiets. tel. 0348 -
49.80.52.
e-mail info@vliegenfiets.nl,
www.vliegenfiets.nl.
In een zomerbrochure van bij
na 150 pagina's biedt Fred 01-
sen Cruises een keur aan reisjes
per luxeboot aan. Of het nu gaat
om meerdaagse tochten naar de
Cariben, mini-cruises naar en
kele Europese havens (Amster
dam), of wekenlange trips naar
Zuid-Oost Azië of Afrika, de
liefhebber vindt het er allemaal
Maar ook cruises dichter bij
huis (Middellandse Zee, Scan
dinavië) worden aangeboden.
Fred Olsen wordt in ons land
vertegenwoordigd door VCK
Zeereizen in Amsterdam. Tel.
020-680.08.78,
e-mail cruises@vcktravel.nl,
website www.vckzeereizen.nl
en www.fredolsencruises.co.uk
Ook organisaties, gespeciali
seerd in naturistische va
kanties, sturen nieuwe brochu
res. Zo biedt Naturocamp uit
Enschede bungalowtenten, sta
caravans, appartementen en
studio's aan op elf locaties in
Frankrijk. Natu-Service uit
Nieuwegein, de reistak van de
Naturisten Federatie, bekijkt
het wat wereldser. Zij hebben
afspraken met campings, hotels
en vakantiecentra in vijftien
landen, variërend van België tot
Florida.
Naturocamp: tel. 053-
538.88.30,
e-mail info@naturocamp.com,
www.naturocamp com
Natu-Service: tel. 030-
602.54.20,
e-mail info@natuservice.nl,
www.natuservice.nl.
zaterdag 4 januari 2003
Twintig kilo appels ca
deau krijgen? Altijd een
briefje van twintig miljoen
willen uitgeven? Op eigen
houtje een antieke stad vin
den? Het kan je overkomen
tijdens een vakantie aan de
Lycische kust. Dat gebied is
wel ontdekt, maar nog niet
toeristisch platgetreden.
Turkije blijft een ontdek
kingsreis.
In de euro gaan steeds meer
lira's. Het groene flapje van
20.000.000 lira's was afgelopen
winter ruim 12 euro waard. Aan
de kust, bij hotels en strand,
gaan de biljetten van hand tot
hand. In het binnenland combi
neert landschappelijke schoon
heid zich met bijna-ruilhandel.
Dan voel je je als Hollandse ka
pitalist vaak beschaamd, want
hoe armer de mensen, hoe meer
De Lycische kust in Turkije is makkelijk bereikbaar met een
vlucht van Schiphol naar Dalaman (ruim drie uur). De keuze
aan appartementen en hotels is ruim en divers. Het luxe Montana
Pine Resort in Olüdeniz ligt hoog en koel, biedt behalve een panora
misch uitzicht ook een panoramisch buffet. Logeren in apparte
mentencomplex Munis is net zo leuk. Dat zijn zes huizen rond een
zwembad in £alis, een noordelijke wijk van Fethiye.Het belenden
de dorpje Koca £alis is ongerept.
Kalkan is een prachtig stadje, tegen een helling op gebouwd, aan
een zonovergoten baai. Autovrij doolhof van smalle straatjes, win
keltjes, eettentjes en moderne kunst. Pensions te over, ontbijten op
een dakterras. Twee grote hotels zijn in aanbouw.
Patara ligt pal aan zee, biedt vooral Romeinse antiek met twee
mooie tempels en een stuk aquaduct. Het strand hier is weids en
leeg. De locatie claimt de geboorteplaats te zijn van Sinterklaas,
hoewel de kerk die naar hem is genoemd, zijn standbeeld en de
prachtigste rotsgraven honderd kilometer verder naar het oosten
bij Myra (Demre) liggen..
Oad Reizen, postbus 20, 7450 AA Holten, 0900 8482 0,20 p/min.).
Website: www.oad.nl, e-mail vakantie@oad.nl.
Lycisch koningsgraf in de ruïnestad Pinara.
ze weggeven.
In mijn huurautootje zitten
twee appelboeren. Ze torsen
vier grote zakken appels mee,
waarvan ze er eentje na de lift
willen achterlaten Weigeren is
er niet bijWe hebben een mooie
tocht gemaakt, vanuit de kust
plaats Fethiye naar het noord
oosten. Eerst de grote weg
richting Denizli. dan bij Seki de
bergen in, naar Elmali, dat Ap
pelheuvel betekent.
Die vrucht staat als standbeeld
in het park, trekkers, een man
aan het stuur, met aanhangers -
volgeladen met dames - rijden
af en aan, terug van de pluk. De
bergweg was smal, goed en
adembenemend. Op de top, de
1852 meter hoge Gülübeli Geg,
heb je twee enorme vergezich
ten, richting kust, waar waag
halzen van de Babadag pa-
rapenten, en richting Taurusge-
bergte, met de Akdag (3152 me
ter en binnenkort gereed voor
zomerski) als hoogtepunten.
Turkije is vriendelijk, goedkoop
en driekwart van het jaar voor
zien van prachtig weer. Voor- en
naseizoen zijn de aangenaamste
perioden. De meeste toeristen
gaan naar de Egeïsche west
kust, met Bodrum, Efeze en
Marmaris, of de Turkse Rivièra
rondom Antalya. Daar is het
vaak snel vol.
Ruïnes
De Lycische kust ligt daar tus
senin. Het gebied is wel ontdekt,
maar nog niet platgetreden. Je
kunt er nog het authentieke
Turkse leven proeven. Daarvoor
hoef je enkel maar in een dolmus
te stappen, zo'n minibusje dat
overal rijdt en stopt. Voor een
euro zit je in een dorp, in het
Herderin met schapen bij Seki.
voorjaar tussen de verse groen
ten, in het najaar tussen vijgen,
druiven, appels, katoenbollen
en olijven.
Op de heuvels in het binnenland
en vooral aan de kust stuit je
overal op antieke ruïnes. Als je
de fraaie kustweg volgt, vanuit
Fethiye naar Antalya, kom je ze
vanzelf tegen. Soms liggen de
culturen als het ware opeenge
stapeld op een steile heuvelzo
als in Tlos. Soms is er een uitge
strekt terrein, als een terras met
uitzicht, waar de tempels, hui
zen en graftombes schijnbaar
rommelig bijeen staan, zoals in
Xanthos.
Daar loopt Omer rond. Hij is 32
en leidde als kind al toeristen
rond. Hij spreekt Frans en
brengt me naar een hoekje waar
een byzantijnse kerk wordt uit
gegraven. Franse archeologen
en Turkse vrijwilligers poetsen
met borsteltjes de prachtigste
mozaïeken schoon, die voor het
eerst sinds 2200 jaar daglicht
zien.
De ruïnes liggen er niet voor
niets. Het gebied rond Fethiye is
vruchtbaar, rijk aan kalk, man
gaan en ijzerhoudende grond.
Elke maand is er wel wat te oog
sten. Al vanaf 1200 v.Chr. waren
hier steden van de Lyciërs, een
volk dat ver voor de Grieken en
Romeinen in de rotsen huizen en
graftombes uithakte.
Pinara
Een handvol van die plaatsen
kan worden gecombineerd in
dagtochten die via de reisorga
nisator in elk hotel en apparte
mentencomplex worden aange
boden. Maar waarom zou je niet
je eigen ontdekkingstocht ma
ken? Daar hoef je niet ver voor
weg. Een kilometer of veertig
ten zuidoosten van Fethiye stuit
je op Pinara. Zoals altijd staan
de bezienswaardigheden hier
met een groot bruin bord aange
geven. Een gravel weggetje gaat
de heuvels in.
De rotswanden zijn dichtbebost
en samen met Fethi Parca wan
delen we omhoog. Hij woont in
het dorp Esen vlakbij, is 64 en
kent hier na dertig jaar elke
steen. „Hier komen enkele tien
tallen toeristen per dag", zegt
hij.
Tussen twee pijnbomen door
zien we dat de hele rotswand is
bezaaid met uitgehakte kamer
tjes. De mooiste is het Konings
graf. De omlijsting van de tom
be is een plattegrond van hoe het
hier een kleine drieduizend jaar
geleden was. „Toen woonden er
30.000 mensen in Pinara. Het
bergwater kwam in stenen go
ten in reservoirs terecht. De Ly
ciërs konden natuurlijk niet op
tegen de Perzen, de Grieken en
Romeinen Ze sloten zich aan
een in een bond van stadstaten
en wisten zo veel vrijheid te be
houden."
Parca vertelt enthousiast hoe de
bouwvakkers van toen aan tou
wen hingen om woningen in de
rotsen te hakken. „Ze hadden
hier alles; een slachthuis, een
muziekzaal (Odeon) en kijk. een
bordeel." Opeens zien we dat de
pilaren van de Apollo- en Arte-
mistempel hartvormig zijn en
op de drempel is een fallussym
bool in reliëf afgebeeld.
De meeste toeristen bivakkeren
ten zuiden van Fethiye in de
langgerekte dorpen Hisarönü
en Olüdeniz, waar het een wipje
is naar een prachtig strand. Als
je naar Fethiye rijdt, ligt de stad
panoramisch mooi in een dal
onder je. Er wonen 60.000 men
sen en ondanks de toeristen is
het nog heel Turks. De dag-
markten bij de grote moskee, de
haven met kleurige vissersbo
ten, de laat-middeleeuwse
straatjes vol restaurantjes en
winkeltjes, het kleine stads-
parkje, het Romeinse amfithea
ter en de rotstempel van Amyn-
tas, de boulevard; alles ademt de
bedrijvigheid van een streek-
centrum. Je zou bijna vergeten
dat dit Telmessos ook 2500 jaar
geleden al bestond.
Burgemeester Behcet Saatci
legt uit dat zijn stad heeft ge
leerd van de fouten die door
plotseling massatoerisme zijn
gemaakt. „De truc is ook jezelf
te blijven Daarom hebben we
regelgeving tegen hoogbouw en
zijn we van meet af aan begon
nen met milieumaatregelen."
Fethiye kan dankzij extra sub
sidies experimenteren met voor
Turkije nieuw beleid: „We halen
afval gescheiden op en verko
pen dat. Van de opbrengsten
kunnen honderd arme kinderen
doorleren. We hebben een mo
derne riolering en zuiveringsin
stallatie. De meeste hotels en
appartementen hebben hun ei
gen bio-energie."
Het vereist wel een mentale om
schakeling. Nog niet zo lang ge
leden was het ideaal de wilde,
groene kust helemaal te veran
deren met brede betonnen bou
levards. Nu proberen gemeente
en horeca de zonnecollectoren
weg te werken met aanplanting
Het resultaat is nu al positief.
Nergens in Fethiye en omgeving
verzink je in de flats of hordes
halfblote Britten. Het nachtle
ven is beheerst bescheiden. Toe
risten zijn hier vaak gezinnen of
stellen die het rustiger aan doen
Herman Veenhof
Advertentie
Touroperators bieden het ko
mende jaar een keur aan
luxevakanties aan. Louis Fran-
kenhuis van TUI Nederland
(met Arke, Holland Internatio
nal en FIT) verwacht dat de
vraag zal blijven stijgen mede
dankzij 'de gestage toename van
het aantal reislustige senioren.'
Een merendeels welgestelde
sector die ook Oad ongetwijfeld
in het vizier had toen de nieuwe
'Excellent-programma's' wer
den ontwikkeld: één met luxe-
vlieg- en één met luxebusreizen.
Voor het eerste product werden
ruim tachtig vier- en vijfster
renhotels over de hele wereld
gecontracteerd: voor het tweede
liet de Holtense touroperator
twee luxe-touringcars bouwen.
Manager Giovanni Barbuio:
„De groep die zichzelf graag
verwent, wordt steeds groter
Het zijn mensen die, al is 't maar
één week per jaar, tot de happy
few willen horen. Voor de prij
zen hoeven ze het niet te laten.
Een negendaagse strandvakan-
tie in een all-inclusive resort in
de Dominicaanse Republiek is
er al voor 899 euro, vlucht inbe
grepen."
Een trend die aansluit op de
hang naar luxe is de groeiende
vraag naar all-inclusive hotels.
Je betaalt één vast bedrag en
hoeft op de plek van bestem
ming geen portemonnee of cre
ditcard meer te trekken Toen
Hotelplan dit soort accommo
daties een jaar of twaalf geleden
als één van de eerste touropera-
tors aanbood, wilde niemand
eraan. Nu echter hebben meer
dere reisorganisaties er een hele
gids aan gewijd met Arke als één
van de koplopers. De tot TUI be
horende touroperator breidde
de brochure uit tot 116 pagina's.
Verdere opvallende zaken in de
stapel zomerbrochures zijn de
onweerstaanbare opmars van
Turkije, het stilletjes naar de top
vijf sluipende Italië en de 'her
rijzenis' van de verre vakanties.
Vooral op Turkije is door de reis
organisaties massaal ingekocht.
Als pure vliegvakantie-bestem
ming prijkte het land in 2000
met een aandeel van slechts 8
procent nog ruimschoots achter
de nummers één (Spanje, 32
procent) en twee (Griekenland,
18 procent); dit jaar al, zo is de
verwachting, zal het land (spe
ciaal de omgeving van Bodrum)
opstomen naar de eerste plaats.
Italië doet het rustiger aan. Na
dat eerst het noorden (de meren,
Toscane, Bloemenrivièra) werd
herontdekt, beginnen de grote
reisorganisaties nu ook met rei
zen naar het diepe zuiden. Cala-
bnë (aanvlieghaven Lamezia,
na overstap in Rome), werd op
genomen in het programma van
Holland International. De Jong
Intra (dat Calabrië al eerder in
de brochures zette) heeft deze
zomer voor het eerst reizen naar
het prachtige, in de baai van
Napels dobberende vulkaanei
land Ischia.Dat er relatief weer
zoveel vraag is naar verre reizen
(zo'n 70 procent vliegt de ko
mende zomer tcjch weer naar de
stranden van de Middellandse
Zee), heeft velen in de reisbran
che verrast. René van der Klink
(Vrij Uit) had na de '11e septem
ber 2001' een onstuimige groei
van autovakanties verwacht.
Maar de consument, zo consta
teert ook hij, stapt weer net zo
makkelijk in het vliegtuig als
vóór de aanslagen. Zie ook de
belangstelling voor Turkije als
mede voor het eveneens door
toeristen overlopen Grieken
land waarin touroperator
Olympia toch nog een nieuwe
bestemming wist te vinden (het
kostelijke eiland Samothraki).
In het verre reizensegment
speelt niet een of andere exoti
sche bestemming de hoofdrol,
maar het zogeheten flottieljerij
den (in zowel campers als huur
auto's). Chris Freitag van Speci
al Traffic: „We richten ons met
dit product op een iets oudere
groep die het eng vindt helemaal
alleen door een vreemd land te
rijden Wie wil, legt de etappe
individueel af - wie dat niet wil
doet het in een groep. Maar al
tijd is ereen gids waarmee via de
mobiele telefoon contact kan
worden opgenomen."
De reizen 'in flottielje' worden
door touroperators als Oad, De
Jong Intra, Special Traffic. Tra
vel Trend en Barron De Keij-
zer aangeboden in onder meer
Zuid-Afrika (Tuinroute!), Au
stralië en Nieuw-Zeeland.
Rob van den Dobbelsteen
Advertentie
i
y
1 i
Bekijk de
wereld door onze ogen
Baobab orgemeeort tl me
Voor tclltvt tri ondern
Brochurt? 0Z0 6275129 ol
www.baobab.nl
ier dtn dertigaar avontuurlijke relran naar alle continenten
emende menaen die rich meer reniger voelen dan toerist.
Reisbureau NS Travel pre
senteerde een nieuwe gids
met tips voor korte vakanties in
Duitsland en de Benelux. Tien
tallen arrangementen, van ac
tief tot luieren, vind je in deze
195 pagina's tellende brochure.
Cultuur, natuur, historie en cu
linair wisselen elkaar af. Je kunt
kiezen voor verblijf in steden
dan wel je heil zoeken in rusti
gere omgevingen.
NS Travel, tel. 030-297.72.91,
www.nstravel.nl.
De Argentijnse vliegmaat
schappij LADE begint
dinsdag commerciële vluchten
naar de Zuidpool vanuit de stad
Ushuaia op Vuurland. Daartoe
heeft LADE Hercules C-130
vrachtvliegtuigen laten ombou
wen voor het vervoer van maxi
maal zeventig personen. De drie
uur durende vlucht naar de Ar
gentijnse luchtmachtbasis
Marambio wordt tweemaal per
week uitgevoerd tot begin april,
wanneer de zomer op het zuide
lijk halfrond ten einde loopt.
Het vertrek is om vijf uur 's och
tends en's avonds tien uur wordt
daar weer teruggekeerd. De
prijs bedraagt 630 euro.
