Alleen al om die schone welving
Het land zoals God bedoeld heeft
PZC
13
Behoud
lezers schrijven
Pauze speelt
toneelstuk
over relaties
Wandelingen in
Puyenbroeck
Geboorte II
Kerst I
Kerst II
Irak
Verloedering
Man krijgt celstraf
voor steken van portier
vrijdag 3 januari 2003
door A.J. Snel
De tijd gaat dringen. Over een klei
ne tweeënhalve maand stoppen
de Provinciale Stooinbootdiensten in
Zeeland met de activiteiten en alles
wijst erop dat de veerboten kort daar
na voorgoed, joho en niet belaan met
specerijen, het zeegat uitvaren. Zit
het mee, dan gaan ze in een ver land
overkanten slechten. Zit het tegen, en
daar ziet het naar uit, dan worden de
machtige vloot verschroot, een werk
woord dat klinkt en aanvoelt als een
vloek, waarmee Youp van 't Hek bij
een volgende gelegenheid zijn publiek
uit de slaap zou kunnen houden.
Het ziet er niet mooi uit voor de boten
van de PSD. Leon Riekwel, medewer
ker van het bureau beeldende kunst
van de gemeente Vlissingen, hield on
langs een gedreven pleidooi voor het
behoud van tenminste één van de
schepen. Daarbij ging zijn voorkeur
uit naar de Prins Willem-Alexander,
de dubbeldekker die wegens het ont
breken van boegschroeven weliswaar
nooit de golven tussen Breskens en
Vlissingen doorkliefde, maar die wel
een heel erg schone langsscheepse
welving heeft. Riekwel heeft gelijk,
maar naar valt te vrezen, zal hij het
niet krijgen Tot nu toe is de Partij
voor Zeeland de enige politieke groe
pering die zijn idee heeft omvaamd en
naar de ervaring leert is zo'n omar
ming dodelijk. De rest van politiek
Zeeland schiet namelijk in de stress
van welk idee dan ook dat afkomstig
is van Rinus Stoffels en/of de zijnen.
Dat is in dit geval buitengewoon jam
mer. De Prins Willem-Alexander
heeft namelijk niet alleen een prachti
ge zeeg, het schip is ook qua interieur
een diamant in de kroon van de PSD.
De rederij De Merwede uit Hardinx-
veld-Giessendam wist in 1970 voor
21,2 miljoen guldens een veerboot af
te leveren die een mens zou doen wen
sen dat het Engelse 'a ship is a she' ook
in het Nederlands zou opgaan. Wordt
het helaas onzijdige schip tot schroot
verwerkt, dan zal Zeeland daar spijt
van krijgen.
Wij zijn een nostalgisch en vergeet
achtig volkje, zo blijkt heden uit bere
keningen van de Nederlandsche
Bank. Dat heeft tot gevolg dat we over
dertig jaar thuis in oude sokken en
Drosteblikjes nog een bedrag aan
guldens hebben liggen dat de tegen
waarde van 415 miljoen euro verte
genwoordigt. Een voor wiskundigen
De Willem-Alexander, een maritiem kleinood.
simpele rekensom wijst uit dat daar
van een kleine tien miljoen euro in
Zeeland schuilgaat. De schrootwaar
de van de Willem-Alexander komt
niet boven de 350.000 euro, dus als de
Zeeuwen gezamenlijk dat schip ko
pen, dan is er nog geld zat om het ja
renlang netjes drijvend te houden. Zo
extreem veel hoeft dat ook weer niet te
kosten, zeker niet als het schip wordt
benut voor het exposeren van beel
dende kunst: er komen dan vanzelf
met enige regelmaat schilders aan
boord die de kwast ook wel eens am
bachtelijk mogen laten wapperen.
Voor politici die maar een beetje over
wicht over de kiezers hebben, moet
het niet moeilijk zijn de Zeeuwen er
van te overtuigen dat ze hun nostalgie
beter kunnen botvieren op het behoud
van een mooie boot dan op het oude
geld, dat immers stom is en echt niet
recht maakt wat krom is. Trouwens,
als het Zeeuwse volk niet wil, belandt
het voordeel van de achtergehouden
guldens bij de Staat der Nederlanden.
Die kan dus in geval van Zeeuwse on-
verschilligheid best in het buideltje
tasten om voor gans de natie iets
moois te bewaren.
Er zijn ter benutting van het behou
den schip mogelijkheden zat. Het ten
toonstellen van hedendaagse kunst
hoeft ook weer niet het hele jaar door
en dus zou te overwegen zijn de Wil
lem-Alexander rond jaarwisselingen
te gebruiken voorde opslag van de hy
peractieve jeugd uit ArnemuidenDat
scheelt een boel agenten en burge
meester Schouwenaar van Middel
burg kan dan gewoon thuis van zijn
flappen genieten
Uitstekend is ook het idee van de veer
boot een roll-on-roll-off-huis-van-
plezier te maken Zo komen dames en
heren van vermaak in een gezonde,
maritieme atmosfeer terecht en
vermindert men overlast in de bin
nensteden en op afgelegen parkeer
plaatsen.
Ook valt te denken aan de wijsheid
van drs. P. die ooit kermde: 'en als de
boot zo lang was als de breedte van de
stroom, dan kon hij blijven liggen, zei
mij laatst een econoom'. De veerboot
zou prima, overdwars, als brug dienst
kunnen doen in het Kanaal door Wal
cheren.
Wat trouwens te denken van de inzet
van de oude Willem-Alexander als
statenjacht. Hoe dreigend zouden de
Zeeuwse Staten, met hun eisen voor
een tolvrije tunnel, richting rege
ringscentrum kunnen opstomen en
wat zou de boot een deining veroorza
ken als hij als een steen in de Haagse
Hofvijver zou worden gedonderd. En
in tijden dat de Staten iets anders te
doen hebben dan te protesteren zou
foto Ruben Oreel
Zeeland kunnen beschikken over een
versleepbaar parkeerterrein annex
toiletvoorzieningen Railing genoeg.
Nee, bestuurlijk Zeeland moet haast
maken, anders zijn de kansen verke
ken
Zolang de veerboten in Zeeuwse wa
teren dobberen, is de Koninklijke
Schelde Groep nabij en Kommer Da-
men is de kwaadste niet, dus die wil in
stille winters tegen een overzichtelij
ke vergoeding best wat pokken en
roest van de romp laten bikken.
Eén van de schepen voor de verbin
ding voor fietsers en voetgangers gaat
Maxima heten en de andere Willem-
Alexander. Dat biedt perspectieven,
want we kunnen natuurlijk maar één
Willem-Alexander hebben Het oude,
maritieme kleinood moet dus worden
omgedoopt.
Neenee, die moet niet, in een kramp
achtige samentrekking, de Jaap-Jan
de Hennevoogd gaan heten. Wie enig
historisch besef koestert, komt maar
op één mogelijke naam uit: de Honoré
Colsen.
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reacties op in de PZC versche
nen redactionele berichten, artikelen of commentaren. De reactietijd
beloopt uiterlijk 7 dagen. Plaatsing van bijdragen betekent niet dat de
redactie de meningen en stellingen van de inzenders onderschrijft.
Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendingen worden
niet geplaatst. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250 woorden. De re
dactie behoudt zich het recht voor inzendingen te bekorten. Over ge
weigerde brieven wordt niet gecorrespondeerd.
VLISSINGEN - De Middel
burgse toneelgroep Pauze speelt
vanavond in Vestzak '99 in Vlis
singen het toneelstuk Schrijf me
in het zand van Inez van Dulle-
Schrijfme in het zand gaat over
misbruik Aan de hand van dag
boekfragmenten worden de
relaties binnen een gezin bloot
gelegd. Het dagboek werd ge
schreven door één van de twee
dochters. Na haar dood werd
het dagboek ontdekt. De noti
ties van het meisje vormen de
rode draad in het toneelstuk
Regisseur J. Hissink: ,,Het stuk
gaat vooral over de relaties tus
sen mensen en niet zozeer over
het misbruik. De relaties tussen
mensen maken het spannend. Ik
wilde al een tijd een wat zwaar
der stuk opvoeren en heb daar
om gekozen voor dit toneelstuk.
Het onderwerp maakt de rela
ties heel intens." Het toneelstuk
werd geschreven in 1989, maar
is volgens de regisseur nog
steeds zeer actueel „Het is geen
gezellige familieklucht. Het
stuk zet de bezoeker aan het
denken: 'wat zou ik gedaan heb
ben in zo'n situatie?"
Schrijf me in het zand wordt ook
nog opgevoerd op 4, 10 en 17 in
januari in Vestzak'99 in Vlissin
gen. Alle voorstellingen begin
nen om 20.15 uur.
WACHTEBEKE - Onder de
noemer 'Puyenbroeck Natuur
lijk' worden er dit jaar in het
provinciaal domein Puyen
broeck in de grensgemeente
Wachtebeke maandelijks bege
leide natuurwandelingen ge
houden.
De start is op zondag 5 januari
met de 'klappertandenwande-
ling', waarbij het overleven van
dieren aan bod komt. Tijdens
andere wandelingen wordt naar
vogels geluisterd gevolgd door
een demonstratie van het ringen
van vogels. In de lente is er 'uit
de band', een wandeling voor
verstandelijke handicapten.
Ook een 'sterrenwandeling'
staat op het programma. De my
then en legenden rond heksen en
halloween komen aan bod tij
dens een 'pompoen- en bezem
wandeling'. Andere thema's zijn
mossen in de bossen', 'avondge
luiden' en 'mystiek in het bos'.
Voor kinderen worden activitei-
ten op touw gezet. Informatie:
puyenbroeck(<Poost-vlaande-
ren.be.
door Emile Calon
Landschap vormt, net als de
taal, een van de kernele
menten van de Nederlandse
identiteit. Het Nederlandse
landschap is volgens land
schapsarchitect Dirk Sijmons
zelfs enorm snel herkenbaar. Er
zit een soort keurigheid in; het is
gestoffeerd, met al die intacte
rijen met allemaal bomen van
dezelfde leeftijd en grootte, zegt
hij in Nederland in de Maak, een
boek dat verschenen is naar
aanleiding van het tweehon
derd jarig bestaan van het Na
tionaal Archief. Je ziet het vol
gens hem ook aan de wegen door
het landschap, die vaak typisch
Nederlands mooi en goed getra
ceerd zijn. En aan het grasland.
Dat is altijd honderd procent
Engels raaigras. „Geen mengsel
dus, geen andere grassoorten,
maar volstrekt homogeen." Al
van verre is zo'n grasland her
kenbaar als een typisch Neder
lands grasveld.
Die Nederlandse identiteit is di
rect zichtbaar voor mensen die
van Vlaanderen naar Zeeuws-
Vlaanderen reizen. De grens
tussen Zeeuws-Vlaanderen en
Vlaanderen vormt - ook zonder
grenspalen - een zeer duidelijke
markering. Daar is absoluut
geen sprake van een geleidelijke
overgang zoals het geval is tus
sen Noord-Brabant en Vlaams-
Brabant en Duitsland en Neder
land.
Het contrast tussen Zeeuws-
Vlaanderen en Belgisch-Vlaan-
deren is enorm, aldus Sijmons.
België is daar. in het grensge
bied, op z'n allerbest Daarzieje
volgens hem 'het wilde wonen'
in optima forma en bijna tot ru
ines verworden flarden van het
cultuurlandschap. „En dan
kom je de grens over in een land
schap wat Nederland is zoals
God het bedoeld heeft: op zijn
allerbest, met mathematische
renaissance-polders, prachtige
bomenlanen en juist geen ver
spreid woonpatroon. Onvoor
stelbaar."
Aantrekkelijk
Hij beschrijft ook dat wat we nu
zo aantrekkelijk vinden aan
Zeeland, de rust en ruimte, be
trekkelijk nieuw is. Die rust is
iets van de laatste zestig jaar en
een direct gevolg van de mecha
nisatie. „Vroeger was het een
ongelooflijke drukte en lawaai
op het platteland, met honder
den mensen die daar rondliepen
en alles met de hand deden." En
ook de ruimte is van recente da
tum. „Die openheid is eigenlijk
niets anders dan dat we over ge
weldige oppervlaktes ongeveer
hetzelfde verbouwen."
Het grootste archief van Neder
land. het Nationaal Archief in
Den Haag viert met dit boek zijn
tweehonderdjarig bestaan. Het
wil op deze manier laten zien
wat het in huis heeft. Gekozen is
voor het thema landschapsvor
ming. Het boek geeft inzicht in
het Nederlandse landschap zo
als het de laatste twee eeuwen is
veranderd en bewerkt. Wat
vooral stedelingen het meest lief
is, het groene agrarische land, is
feitelijk het grootste bedrijven
terrein van Nederland. Er wordt
geld verdiend. Het is particulier
eigendom. En het is verboden
gebied tenzij je er woont of
werkt Maar het wordt niette
min als natuur ervaren en als
natuur aan elkaar doorgegeven,
merkt landschapsarchitect Eric
Luiten op in het boek
Voor dat knappe staaltje pro
motiebeleid van het Ministerie
van Landbouw neemt hij zijn
Eric Luiten: „Wij zijn een van de hardnekkigste wegenbeplanters, elke zeven meter staat een boom."
pet af. Tegelijkertijd hekelt hij
de conservatieve houding van
de stedelijke VPRO-elite die,
net als hun negentiende eeuwse
voorgangers, zich keren tegen
elke landschappelijke verande
ring. Want hun dynamische ste
delijk leven dient zich tegen een
onbeweeglijke arcadische ach
tergrond af te spelen. Om die re
den keren ze zich tegen elke
ruilverkaveling of andere in
greep in het landschap
Luiten, Sijmons en steden
bouwkundige Joost Schrijnen
bieden in het boek de lezer een
andere kijk op het landschap
van vandaag en ze geven hun vi
sie voor morgen. Alle drie ma
ken in uitgebreide bijdragen
duidelijk dat er niet te ontko
men valt aan het geven van
ruimte aan hel water. Schrijnen
stelt dat het Rijk daarin het
voortouw moet nemen. En dat
het niet moet dralen en zoeken
naar typische Nederlandse
compromissen.
Commotie
Hij vreest echter dat het nog
lang zal duren eer er een kracht
dadig waterbeleid gevoerd
wordt. Want elke verandering
gaat gepaard met een geweldige
commotie. Hij wijst daarbij
naar het tijdrovende debat
rondom het omvormen van het
eilandje Tiengemeten tot een
natuurgebied waarbij welge
teld zes boeren werden uitge
kocht. „Als je ziet hoeveel com
motie dat alleen al geeft, met
slechts zes boeren." Hij ver
moedt dan ook dat er nog wel
wat rampen - niet slechts één
maar een hele reeks - nodig zijn
voordat er genoeg moed verza
meld is in dit land om voortva
rend aan de slag te gaan.
Naast de zeer leesbare en inte
ressante bijdragen van de drie
vernieuwende landschapsar
chitecten en stedenbouwkundi
ge laat het boek via tal van kaar
ten. tekeningen en foto's zien
wat er zoal te vinden is in het
Nationaal Archief. In het boek
staan drie thema's centraal: Ne
derland en waterNederland
ontsloten en Nederland ruimte
lijk geordend. Daarbij wordt
natuurlijk stilgestaan bij de wa
tersnoodramp van '53 en de Del
tawerken. Maar ook bij de
Moerdijkbruggen als de beli
chaming van de verbinding tus
sen Noord- en Zuid-Nederland,
de stadsontwikkeling en de ont
wikkeling in de laatste twee
eeuwen van het verkeer.
Nederland in de maak. Waanders
Uitgevers, ISBN 904008740 7,22,50
euro
In de PZC van 27 december
werd het verschil uit de doeken
gedaan tussen de maagdelijke
geboorte en de onbevlekte ont
vangenis. Over dit laatste be
grip heeft de Orthodoxe Kerk
een aardig verhaal. Het echt
paar Joachim en Anna - de toe
komstige ouders van Maria -
kregen maar geen kinderen bei
den. Beiden waren heel vroom
en Joachim veronderstelde, dat
hij misschien - onbewust - een
zonde had begaan en als straf
daarvoor geen kind kreeg. Hij
ging zich afzonderen in de
woestijn om te mediteren, maar
na een maand kwam hem een
Engel opzoeken - Gabriel de
boodschapper - en zei hem, dat
hij terug naar Jeruzalem moest
gaan. Een daar. bij de Gouden
Poort, ontmoette Joachim zijn
vrouw Anna. Beiden waren heel
gelukkig elkaar weer te treffen
en zij omhelsden elkaar en... op
die manier werd Anna zwanger
'De onbevlekte ontvangenis'.
P.S. De Gouden Poort is de
poort, waardoor Jezus bij Zijn
wederkomst op aarde Jeruza
lem zal binnengaan. Nu is de
Gouden Poort dichtgemetseld,
sommige groeperingen zien Je
zus liever niet terugkomen naar
Jeruzalem
J. Duvekot
Oude Domburgseweg 6
Oostkapelle
In de kerstbijlage las ik de serie
'kerst toen', in het bijzonder de
bijdrage van Annemarie Zeven
bergen over 't kerstgevoel in In
donesië. Wat mij opvalt, schijnt
dat 'gevoel' te bestaan uit: voor
al 'de versierde kerstboom',
sfeer, liefst met sneeuw buiten,
zo'n kerstkaartplaatje. Wat
kerst eigenlijk inhoudt, nl. de
kerstboodschap dat onze Hei
land, Jezus Christus, geboren
werd en de betekenis ervan wat
in Joh. 3 de verzen 16-18: „Want
alzo liefheeft God de wereld ge
had dat Hij Zijn enig geboren
Zoon gegeven heeft, opdat een
ieder, die in Hem gelooft, niet
verloren ga, maar eeuwig leven
hebbe" te lezen is - dat mogen
we vieren met onder andere een
opgetuigde boom etc. Tussen
haakjes, in Indië versierden wij
een 'tjemara'-boompje, 'n
naaldboom in plaats van een
spar En wij misten geen sneeuw
omdat we 't niet kenden.
R Ellendt
Badhuisstraat 93a
Vlissingen
'De kerken kunnen Kerstmis als
christelijk feest maar beter af
schaffen'. vindt theoloog prof.
dr. A. v.d. Beek (PZC 27/12) Als
reden wordt genoemd, dat er
geen parallel feest te vinden is in
het jodendom en dat de kerk pas
in de vierde eeuw kerstfeest
ging vieren. Ook dat dit feest in
de plaats is gekomen van Ro
meinse en Germaanse midwin
terfeesten. Ik meen, dat de kerk
het kerstfeest juist wel moet vie
ren. Dat in het jodendom geen
parallel feest is, zoals Pasen en
Pinksteren, is geen reden om
kerst niet te vieren. De geboorte
van Christus heeft de grote om
mekeer gebracht in de geschie
denis van de mensheid Dat is
reden om te vieren. Rondom de
geboorte van Jezus waren wei
nig mensen betrokken. Maarzij
die het hoorden en zagen, de
herders en de wijzen, Simeon en
Hanna, waren vol blijdschap en
aanbidding (vierden feest!). Ja,
zelfs tussen hemel en aarde vier
de men kerstfeest!
Een engel zei: „Ik verkondig u
grote blijdschap, die heel het
volk ten deel zal vallen: U is he
den de Heiland geboren name
lijk Christus de Heer..." Daarbij
was een groot aantal engelen,
die God groot maakten De kerk
mag, ja moet kerstfeest blijven
vieren. De datum waarop we
vieren, 25 en 26 december, is
niet zo belangrijk. Toch vind ik
het tijdstip symbolisch wel
mooi gekozen; in de plaats van
de heidense feesten, het feest
van het echte Licht. De entoura
ge mag soms wel wat minder,
maar: de kerk moet het kind niet
met het badwater weggooien!
Wïm Louws
Swaalingestraat. 68
Zoutelande
Grote ergernis bekruipt me als
ik in de krant van 31 december
een opsomming lees van wat het
allemaal kost om oorlog tegen
Irak te voeren. Vorige week nog
zei Duisenberg dat een oorlog de
economie veel geld zou kosten.
Zwaar verspild geld aan een
eventuele oorlog tegen een land
waarvan nog steeds geen bewij
zen zijn getoond dat ze inder
daad smerige wapens hebben
Ik heb altijd gedacht dat iemand
onschuldig was tot het tegen
deel bewezen was. Niet dat ik
Saddam nu zo erg vertrouw,
maar het is wel vreemd dat de
beschuldiging komt van een
land dat zelf bijna stikt in de
wapens. Maar wat te denken
van de 900.000 vluchtelingen
die er naar schatting zullen zijn
in geval dat er inderdaad oorlog
komt? 900.000 keer ellende.
Daarbij al die doden en gewon
den den de complete ontredde
ring Gaat het om rancune tegen
Saddam of gaat het om de olie,
oftewel weer dat rotgeld?
Terwijl men gigantische bedra
gen voor deze onzalige onderne
ming uitstrekt, sterven in de
derde wereld miljoenen mensen
van de honger. Amerika zou
sympathie kunnen verwerven
door daar wat aan te doen en
niet alleen met genetisch gema
nipuleerde maïs weg te geven, in
plaats van zich op te werpen als
politieagent van de wereld. Iets
wat velen tegenstaat. Ik vind
dat de nieuwe Caesar Joris Dub
bel Joe Bush gevaarlijk, evenals
zijn grote achterban. Het wa
pengekletter bevalt me niks.
In de Bijbel staat en in de prak
tijk is het meermalen bewezen:
wie het zwaard opneemt, zal
door het zwaard vergaan. Hope
lijk komt het niet zover.
Wim van Gilst
Boogerdlaan 23
Kortgene
Mevrouw Beatrix van Amsberg
acht zich kennelijk verplicht
met de kerstdagen 'haar' volk
toe te spreken. Zoals ik mij ge
roepen acht de publieke opinie
bij te sturen. Zij ontvangt en
kost duizenden euro 's per uur en
ik ben blij als ik een aantal men
sen kritisch help nadenken.
Want welk soort mensen dragen
bij tot verloedering van de sa
menleving? Vooral toch mensen
die net als zij zich manager ach
ten, leiders van 'het volk'. Onder
anderen hen die jaren achtereen
vele procenten van hun grote in
komen extra pakken en zeggen
dat twee procent voor anderen
de economie kapot maakt. Tus
sen hen heeft zij ook haar beste
vrienden. Was het alleen maar
een slecht toneelstuk met on
kundig publiek, ten onrechte
gesubsidieerd. Vijftig procent
van het volk gelooft niet in een
God en van de andere vijftig
procent menen een aantal er
niets van en de rest weet er wei
nig of niets van. 'Waarheid ont
staat in dialoog', staat er in de
toespraak. Welke gelovige wil
de dialoog aan? Jaknikkers,
meelopers en stroopsmeerders
van hoog tot laag. Dat is deel
van de verloedering. Nodig is
een rationele analyse van verle
den en heden willen we een kans
maken juiste keuzes te doen. De
kans is minimaal zolang zij die
zich de bovenkant van de maat
schappij achten de touwtjes en
het grote geld in handen houden
en ook niet bepaald economisch
leven. Schaamteloos.
Arie Bilius
Veerseweg 101
Veere
door Aector Dooms
MIDDELBURG - De rechtbank
in Middelburg heeft gisteren
een 27-jarige Terneuzenaar we
gens poging tot doodslag ver
oordeeld tot achttien maanden
gevangenisstraf, waarvan vijf
maanden voorwaardelijk. De
man had op 16 augustus 2000 in
('adzand-Bad een portier van
een discotheek in de borstkas en
de bovenarm gestoken.
De Terneuzenaar was samen
met twee kennissen gaan stap
pen. In de disco had hij zich vol
gens andere bezoekers verve
lend gedragen. Toen een van de
discogangers hem daarop aan
sprak deelde hij een kopstoot
uit. De portier zette hem buiten
en duwde hem in de auto naast
de bestuurder. De andere stap-
maat zat achterin de auto. De
man begon te schelden tegen de
portier, die hem daarop beet
pakte. Omdat de portier zich
door het raampje van de auto
vooroverboog, zag de man kans
om hem met een mes te steken
De strafzaak werd verschillen
de keren aangehouden, omdat
hij de beschuldiging ontkende
Volgens hem was de man, die op
de achterbank zat, de dader ge
weest. Die werd als getuige op
geroepen, maar bleek spoorloos
De rechtbank achtte overtui
gend bewezen dat de Terneuze
naar de dader is geweest. Hij
heeft inmiddels negen maanden
in voorarrest gezeten.
iTiaeiDBrw
'jfiSs
