Graaicultuur schaadt Nederland
en bewuste beller?
Slachtoffers Nederlands-Indië
krijgen hogere vergoeding
Jaar begint met een dikke laag smog
Gekantelde vrachtwagen blokkeert A58
3
Officier van justitie: samenleving is door fraude knap rot
Herben te water,
Zalm aan wal
Zes jaar voor
doodrijden
van fietser
Positie Zalm
binnen VVD
verzwakt
Staatssecretaris Hessing wil politie
gaan afrekenen op prestaties
VVD wil Amsterdam als hofstad
Wilfried Finkers ook cabaretier
Specialist tegen stoppen met Iressa
Huis Vermeer herleeft op internet
Literaire prijs voor Van Woerden
Computervirus Yaha.K
rukt snel op via e-mail
Dode en zwaargewonde bij
overval op hotel Amsterdam
dinsdag 31 december 2002
door Marcel Potters
ROTTERDAM - De viering van
oud en nieuw is een flinke bron
van luchtverontreiniging. Het
massaal afsteken van vuurwerk
zorgt in één klap voor een laag
smog, die bestaat uit fijn stof en
zware metalen. In korte tijd stij
gen de concentraties vervuiling
snel, om pas rond twee uur
nieuwjaarsochtend weer op de
normale waarde te komen.
Volgens de DCMR Milieudienst
Rijnmond is er al op oudejaars
avond om elf uur een stijging
van de luchtverontreiniging
waar te nemen. Daarna is er een
korte 'dip' voor twaalf uur - het
aftellen en de toost - waarna het
feest pas echt begint. Als er
wind staat verwaait de vervui
ling snel. Maar bij windstilte
kan de stofwolk -met daarin on
der meer chloor, zwavel, barium
en strontium- lang blijven han
gen. De giftige zware metalen
zorgen voor het kleureffect van
vuurwerk.
Landelijke cijfers wijzen uit
dat er tijdens oud en nieuw een
miljoen kilo fijn stof vrijkomt",
zegt beleidsmedewerker lucht
S. van den Elshout van de mi
lieudienst.
„Dat is ongeveer zes procent
van de totale jaarlijkse uitstoot
van verkeer."
Naast de vervuiling van de lucht
wordt het ook op de grond snel
een rotzooi.
Directeur publiekszaken A. van
Nes van de Rotterdamse reini
gingsdienst Roteb verbaast zich
daarover niet. „Als iemand het
normaal vindt om zijn vuilnis
zak op straat te sodemieteren,
waarom zou hij dan zijn vuur-
werkrommel opruimen?" GPD
door Simone van Priel
DEN HAAG - Officier van justi
tie Fred Speijers vindt dat de sa
menleving 'knap rot' is door de
grote schaal waarop Nederlan
ders zich schuldig maken aan
fraude. „De samenleving is
doordesemd van frauduleus ge
drag. We hebben de achterstand
op de Zuid-Europese landen in
gelopen, we zijn net zo erg."
SCHEVENINGEN - LPF-lei-
der Herben zal nieuwjaarsdag
daadwerkelijk een duik in zee
nemen. Zijn WD-tegenstrever
Zalm beperkt zich tot serveren
van erwtensoep en het uitdelen
van mutsen.
De WD en de LPF beginnen
hun verkiezingscampagne mor
gen op het Scheveningse strand
bij de traditionele nieuwjaars
duik.
De LPF'ers kiezen het ruime sop
onder het motto 'fris beginnen
met een nieuwe ploeg'. Naast
Herben zullen onder anderen
Tweede-Kamerlid Varela en be
oogd Kamerlid Kraneveldt,
nummer drie op de lijst, te water
gaan.
Voor de WD nemen de jonge
staatssecretarissen Rutte, Nijs
en Schultz van Haegen en ook
enkele Kamerleden een eam-
pagneduik.
Naast Zalm zal ook Kamerlid
Terpstra, eens een zeer goed
zwemmer, de 'helden' aanmoe
digen en van een natje en droog
je voorzien. ANP
DEN BOSCH - De recht
bank in Den Bosch heeft
een 27-jarige man uit
Sint-Michielsgestel tot
zes jaar gevangenisstraf
en tien jaar rijontzegging
veroordeeld voor het ver
oorzaken van een dodelijk
ongeval. Bovendien moet
de man een schadevergoe
ding van ruim 9000 euro
aan de ouders van het
slachtoffer betalen.
De veroordeelde reed op
23 september in de Hoog
straat in Sint-Michielsge
stel, tijdens de kermis, de
21-jarige fietser Roy Pen-
nings dood met zijn ter
reinwagen en ging er van
door.
De man had. veertig glazen
bier op en reed met zijn
twee ton zware jeep met
100 kilometer per uur
door de bebouwde kom.
„Ik had die dag zo veel
bier op, ik kan me er niets
meer van herinneren",
vertelde de automobilist
tijdens de rechtszitting.
„Toen ik de volgende dag
hoorde dat er iemand was
doodgereden, heb ik mijn
auto in de Maas geduwd.
Ik was bang dat ik alles
zou verliezen."
Hij deed aangifte bij de
politie van diefstal van
zijn jeep. De agenten leg
den meteen de link tussen
de verdwenen auto en het
dodelijk ongeval en arres
teerden hem.
Het Openbaar Ministerie
legde de man doodslag ten
laste. De rechtbank vond
dit bewezen. De man werd
al vijf keer eerder veroor
deeld voor rijden onder
invloed. ANP
Speijers schrijft dit in een intern
discussiestuk van het Openbaar
Ministerie, waaruit het Finan-
cieele Dagblad gisteren heeft
geciteerd. De officier heeft het
bestaan van de notitie beves
tigd, maar hij wil er geen toe
lichting op geven.
Speijers is leider van het Project
Financieel Rechercheren (Pro-
Fire). Daarin proberen politie
en OM sinds 1996 de bevolking
ervan te overtuigen dat fraude
de 'integriteit van de samenle
ving aantast'. Daarbij gaat het
niet alleen om het grote werk,
maar juist ook om individueel
gegraai en gerommel rond bij
voorbeeld verzekeringen of be
lastingen.
Zes jaar later constateert Speij
ers echter dat het 'niet lijkt te
lukken' de boodschap over te
brengen.
„Ik heb het over fraude met
identiteiten, over fraude met
geneesmiddelen, over notaris
sen die dingen doen of laten
waar grote vraagtekens bij te
plaatsen zijn, over de onwaarde
van accountantsverklaringen,
over ambtenaren die - net als de
overgrote meerderheid lijkt te
doen - grabbelen en graaien."
Bestuurders
Het ergert Speijers dat bestuur
ders het slechte voorbeeld
geven. Zo schrijft hij over de
fraude in het hoger beroepson
derwijs: „Juist door daar niet of
weinig tegen op te treden, ont
staat bij de aspirant hoger opge
leiden - reeds vóór zij hun
carrière zijn begonnen - de
overtuiging dat zulk gedrag tot
de standaardmogelijkheden be
hoort. En dan te bedenken dat
zij op termijn het neusje van de
Nederlandse leidinggevende
zalm moeten vormen. De goden
helpe zo'nland!"
Het is van cruciaal belang dat de
overheid zich voor fraudebe
strijding inzet, aldus Speijers.
,Een overheid die zich te weinig
aantrekt van de private sector
lokt bij wijze van spreken uit
dat deze sector op eigen houtje
zijn problemen oplost. En dus
terechtkomt bij een privé-de-
tective of een accountantskan
toor. Dat is op zich niet ver
keerd, maar die overheid moet
er wel zicht op hebben. Anders
is zij de greep kwijt en mist zij
een deel van de fraude in Neder
land."
Vooralsnog bestaat volgens hem
op alle fronten weinig belang
stelling voor het onderwerp.
„Waarom bestaat er geen breed
maatschappelijk gevoel dat we
een gezamenlijke verantwoor
delijkheid hebben?" GPD
BERGEN OP ZOOM - Een op de rijksweg A58 tussen
Bergen op Zoom en Hoogerheide gekantelde vrachtwa
gen met oplegger heeft gistermiddag een kilometers
lange file in beide richtingen veroorzaakt. De 41-jarige
chauffeur uit Oude Tonge raakte lichtgewond. Het on
geval gebeurde om kwart voor een. De chauffeur reed in
de richting van Vlissingen. De politie denkt dat de
vrachtwagen een klapband heeft gekregen en dat de
chauffeur daardoor de macht over het stuur verloor. Hij
reed door de vangrail, kantelde en kwam op de rijbaan
DEN HAAG - De positie van
VVD-fractievoorzitter Zalm is
deze maand binnen zijn eigen
partij verder verzwakt. De
VVD-kiezer heeft inmiddels net
zoveel vertrouwen in CDA-lei-
der Balkenende als premier als
in Zalm. Dat is gebleken uit het
laatste opinieonderzoek van dit
jaar van Maurice de Hond.
Volgens de peiling van De Hond
daalde de populariteit van de li
berale voorman als premier
kandidaat met 4 procent tot 37
procent. Balkenende kreeg er 2
procent bij en kwam daardoor
op gelijke hoogte als Zalm.
Er blijft echter hoop voor de ge
prangde WD'er. De liberale
kiezer heeft in hem als politicus
nog wel vertrouwen. De dalende
tendens in zijn vertrouwenscur-
ve werd in de peiling van 30 de
cember naar boven omgebogen.
De Hond signaleert verder dat
de kans op een stabiel tweepar-
tijenkabinet na de verkiezingen
van 22 januari vrij klein blijft.
Een dergelijke coalitie kan
slechts rekenen op een kleine
meerderheid, verwacht hij.
De opiniepeiler rekent meer op
een driepartijenregering. Bin
nen WD en CDA gaat de voor
keur uit naar een gezamenlijke
combinatie aangevuld met D66.
ANP
door Simone van Priel
DEN HAAG - Oorlogsslachtof
fers uit voormalig Nederlands-
Indië krijgen een hogere uitke
ring dan de ruim 1300 euro
waarop zij al minimaal recht
hadden.
De vergoeding, ter compensatie
voor vooral de kille bejegening
van de slachtoffers door de na
oorlogse overheid, kan enkele
honderden euro's hoger uitval
len.
Vandaag is de laatste dag dat
mensen bij de stichting Het Ge
baar een aanvraag voor de uit
kering kunnen indienen. Tot
vorige week hadden 98.000
mensen dat gedaan, zei woord
voerster I. de Ridder gisteren.
Intussen hebben 93.500 van hen
de minimale vergoeding van
1361,34 euro gekregen. Acht
tienhonderd mensen wachten
nog op een beslissing, terwijl
drieduizend aanvragen zijn af
gewezen. Volgens De Ridder
zijn van die drieduizend de
vabn onze redactie binnenland
DEN HAAG - Staatssecretaris Hessing van Bin
nenlandse Zaken wil dat korpsbeheerders en de
politie prestatieafspraken met het Rijk maken
over het terugdringen van de criminaliteit.
Korpsbeheerders die de afspraken niet nakomen,
kunnen daardoor in de problemen komen. Dat
stelde Hessing gisteren in een interview in Trouw.
Hessing, zelf oud-hoofdcommissaris: „Je moet
dan niet meteen aan ontslag denken. Ik kan me
voorstellen dat het consequenties heeft voor het
salaris."
Het demissionair kabinet waarvan Hessing deel
uitmaakt, wil dat de criminaliteit in 2006 met 20
tot 25 procent is teruggedrongen. Het kabinet wil
komend voorjaar een landelijk convenant opstel
len en voor de zomer op regionaal niveau afspra
ken maken.
De Raad van hoofdcommissarissen toonde zich
eerder dit jaar voorstander van prestatieafspra
ken. Alle 26 korpschefs zullen dit de komende da
gen in hun nieuwjaarstoespraak nog eens bena
drukken.
De korpschefs hebben geen bezwaar tegen sanc
ties als de doelstellingen niet gehaald worden,
maar dan moet die regel ook gelden voor anderen
die een rol spelen in de bestrijding van de crimina
liteit, benadrukt een woordvoerder van de raad.
Het afrekenen moet dan dus ook gelden voor ge
meenten, jeugdwerk, de geestelijke gezondheids
zorg en bijvoorbeeld het Openbaar Ministerie.
ANP
meeste mensen afgewezen om
dat ze tijdqns de Tweede We
reldoorlog niet in Nederlands-
Indië verbleven, pas na de oor
log zijn geboren of na 1 januari
1967 naar Nederland zijn terug
gekeerd.
Verdelen
Voor de uitkeringen heeft de re
gering twee jaar geleden bijna
159 miljoen euro uitgetrokken,
te verdelen onder het totaal
aantal erkende slachtoffers. De
laatste weken zijn nog tiental
len aanvragen binnengekomen.
De Ridder wil daarom geen uit
spraak doen over het totaal.
Maar het is volgens haar wel te
verwachten dat bovenop de ver
goeding van 1361,34euro 'enke
le honderden euro's' extra zul
len worden uitgekeerd.
Aan de Indische gemeenschap
als geheel heeft het vorig kabi
net ook een bedrag van bijna 16
mi 1 joen euro ter beschikking ge
steld. Driehonderd instellingen
en verenigingen denken na over
hoe dit bedrag het beste is te be
steden; eind januari geeft het
bestuur van Het Gebaar een ad
vies aan de staatssecretaris van
Volksgezondheid, Welzijn en
Sport. GPD
AMSTERDAM - Amsterdam als nieuwe hofstad: dat is de
wens van de WD. De statenfractie van Noord-Holland gaat
zich inspannen om enkele ministeries vanuit Den Haag naar
de hoofdstad over te hevelen.
De rijksoverheid is oververtegenwoordigd in Den Haag, vindt
de VVD. En dat brengt volgens de liberalen grote problemen
met zich mee: elke dag files en stampvolle treinen „Door en
kele ministeries te verplaatsen, wordt voorkomen dat treinen
's ochtends worden overspoeld met ambtenaren die zich als
lemmingen in de richting van Den Haag begeven", aldus initi
atiefnemer A. Hooijmaijers. ANP
GRONINGEN - Wilfried Finkers, de broer van cabaretier
Herman Finkers, heeft zich aangesloten bij cabaretduo Er
nesto Marcellino. In het nieuwe jaar trekt hij met hen het
land door met hun nieuwe show NAT. De tukker werkte in de
voorbereiding al mee aan NAT en speelde ook mee in een aan
tal try-outs.
Wilfried Finkers werkte tot dusver altijd mee aan de shows
van zijn broer. In die programma's was hij ook regelmatig op
het podium te zien. Herman Finkers kampt met chronische
lymfatische leukemie die onbehandelbaar is. Wat levensver
wachting betreft is het de mildste vorm van leukemie, zo gaf
zus en impresariaat Angelique Finkers gisteren aan. ANP
AMSTERDAM - Berichten uit Japan over schadelijke neven
effecten van Iressa, een medicijn tegen longkanker, hoeven
geen reden te zijn om in ons land te stoppen met de toediening.
Dat zegt prof. dr. Giaccone, die verbonden is aan het VU-zie-
kenhuis in Amsterdam, Wel zullen de patiënten op de hoogte
worden gebracht van de nieuwste informatie over dit middel.
Tijdens de kerstdagen werd bekend dat de Japanse regering
beperkingen heeft opgelegd aan het gebruik van het medicijn
nadat dit in een periode van vijf maanden 124 levens had ge-
eist. Professor Giaccone tekent hierbij aan, dat het in totaal
ging om 18.000 patiëntenen dus om minder dan 1 procent van
de gevallen. ANP
DELFT - Vermeer-liefhebbers kunnen vanaf half januari een
bezoek brengen aan het huis van de zeventiende-eeuwse
Delftse schilder. Een virtueel huis, dat wel, want het echte
pand aan de Oude Langendijk in Delft moest in de negentien
de eeuw plaatsmaken voor een kerk. Kunsthistoricus Kees
Kaldenbach reconstrueerde de woning en de inventaris.
Kaldenbach gebruikte onder meer een inventarislijst die
werd opgesteld nadat Johannes Vermeer in 1675 overleed.
Vanaf 17 januari is via de website www.johannesvermeer.info
te zien hoe de woning was gebouwd en hoe de kunstenaar de
ruimtes had ingericht. ANP
LEIDEN - Romanschrijver Henk van Woerden krijgt de Frans
Kellendonkprijs 2003. Dat maakte de organiserende Maat
schappij der Nederlandse Letterkunde gisteren bekend. De
prijs, die eens in de drie jaar wordt uitgereikt, bestaat uit een
bedrag van 5000 euro en een oorkonde. Die krijgt hij op 17 fe
bruari in Nijmegen.
Volgens de jury slaagt Van Woerden er in om moeilijke dingen
op een luchtige manier te behandelen. ANP
in de richting Roosendaal tot stilstand. De oplegger met
daarin veertig ton kunststofkorrels blokkeerde beide
rijrichtingen. Het wegtakelen van de vrachtwagen
heeft tot in de vroege avond geduurd.
foto Dick de Boer
van onze redactie binnenland
KAMPEN - De Nederlandstali
ge databank voor computervi
russen VirusAlert heeft gisteren
gewaarschuwd voor een nieuw
gevaarlijk virus. Het gaat om
Yaha.K, dat zichzelf per e-mail
doorstuurt en de beveiliging
van computersystemen uitscha
kelt.
Het virus kan vervolgens op 25
maart 2003 instellingen verwij
deren, onder meer voor de muis.
Waarom juist voor die datum is
gekozen, is onduidelijk.
VirusAlert stelt dat het aantal
meldingen van Yaha.K sinds
vrijdag sterk is toegenomen.
Dat blijkt uit voortdurende me
tingen van e-mails door beveili
gingsbedrijven. De databank
spreekt van een middelgroot ri
sico voor e-mailers.
Volgens VirusAlert doet de uit
braak zich vooral in Nederland
voor. „Het is gissen, maar mis
schien komt het omdat Neder
landers relatief veel Hotmail ge
bruiken. Hotmail is een van de
internetaanbieders die het virus
nog doorlaten", stelt deskundi
ge D. Hengst van VirusAlert.
Iiet virus zit verstopt in bijlagen
bij e-mails met wisselende on
derwerpen, zoals 'are you a soc
cer fan?', 'need money?' of 'wan
na be friends?'.
Bugbear
Als gebruikers de bijlagen ope
nen wordt het virus actief. De
databank adviseert de e-mail-
gebruikers om zo snel mogelijk
een nieuwe versie van het bevei
ligingsprogramma te installe
ren.
De laatste keer dat de databank
waarschuwde voor een virus
met een meer dan klein risico
was in september. Toen ver
spreidde het Bugbear-A virus
zich als een epidemie door wil
lekeurig e-mailberichten te stu
ren. ANP
van onze redactie binnenland
AMSTERDAM - In het bud
gethotel The Quentin aan de
Leidsekade in Amsterdam is
gisterochtend vroeg een nog on
bekende man om het leven ge
komen. Een andere man raakte
zwaargewond. De politie denkt
aan een overval en vermoedt dat
de slachtoffers gasten zijn.
Een nachtreceptionist van het
hotel werd rond zes uur overval
len door een gemaskerde man
die hem bedreigde met een mes
en hem knevelde. Nadat de re
ceptionist zichzelf na enige tijd
had bevrijd, trof hij in de lobby
twee zwaargewonde mannen
aan.
Een van de mannen overleed
korte tijd later ter plaatse. De
ander is in kritieke toestand
naar het ziekenhuis overge
bracht en geopereerd. Volgens
de politie zijn de mannen waar
schijnlijk toegetakeld met een
mes. De identiteit van de slacht
offers is nog niet bekend.
Uit de hotelkassa is een onbe
kend geldbedrag gestolen. Van
de dader ontbreekt nog elk
spoor. De recherche is in de om
geving een zeer uitgebreid on
derzoek begonnen. De hele dag
konden de gasten niet terug in
hun hotel. ANP
Advertentie
