Mensen haten
ons, waarom
zouden ze niet?
PZC
0mi
Ik ben blij dat ik leef, maar ik wil ook kwaliteit
Arabieren in Amerika
07
dinsdag 31 december 2002
TVTieuw in Amerika: argwanende buren, willekeurige politiecontro-
les op Arabisch uitziende mannen en een voor sommigen van hen
verplichte registratie bij de immigratiedienst. Het leven is niet meer
hetzelfde sinds 11 september 2001, zeggen mensen van Arabische af
komst en moslims in de VS. Ze zijn op hun hoede voor elke associatie
met terrorisme, voelen zich belemmerd in hun vrijheid en ongerust over
fundamentalistische christenpredikers die een haatcampagne zijn be
gonnen tegen de islam.
T Terschrikkelijk is het, zucht 'mis-
V ter' Omar. De van origine Egypti
sche uitbater van 'x-ookcafé' Pharaoh
in Dearborn, Michigan, schudt zijn
hoofd.,Het was ieders droom om naar
Amerika te komen, maar sinds 11 sep
tember voelen mensen zich niet meer
veilig. Niet dat we de VS de schuld ge
ven, we steunen hen in de strijd tegen
terroristen, maar tegelijkertijd denk
je: 'kijk niet naar me alsof ik een cri
mineel ben'."
Al meer dan een jaar leven Arabische
Amerikanen met een gevoel van on
rust en onbehagen. Het etiket 'terro
rist' kleeft aan de gemeenschap, die
zich voelt aangekeken op het gedrag
van een aantal extremistische indivi
duen. De 24-jarige Dima Kourdie uit
Syrië, een voormalige tv-presentatri-
ce voor een Arabisch-Amerikaans
netwerk, moest even slikken toen ze
vorig jaar bij terugkeer naar de VS an
derhalf uur werd ondervraagd en zelfs
haar ondergoed onder de ogen van het
publiek werd doorzocht.
„Ze haalden me er uit omdat ik Ara
bisch ben. Ik voelde me gekrenkt,
maar later dacht ik: 'ze moeten doen,
wat ze moeten doen', om ons te be
schermen. We zijn allemaal tegen Os
ama bin Laden, tegen terrorisme."
Amerikaan van geboorte of uit vrije
keus, is het voor veel Arabische inwo
ners van de VS een bittere pil dat aan
hun loyaliteit wordt getwijfeld en ze
als groep min of meer verantwoorde
lijk worden gehouden voor de misda
den van militante Arabische moslim
extremisten.
„Islam is vrede", zegtmr. Omar, in wat
wel de mantra van de Amerikaanse
moslims lijkt te zijn geworden sinds
19 militante Al Qaeda-leden op 11
september 2001 een bloedbad aan
richtten op Amerikaanse bodem. Mr.
Omar brengt zijn dagen - beter gezegd
nachten - door in het café dat hij tien
jaar geleden is begonnen in Dearborn,
waar Henry Ford zijn eerste auto in el
kaar zette.
Deze plaats, grenzend aan autostad
Detroit, is zeker zo bekend vanwege
zijn grote gemeenschap van Arabi
sche Amerikanen. Hier en in de direc
te omgeving moeten er zo'n 200.000
tot 350.000 wonen, niemand weet het
precies. Dearborn onderscheidt zich
niet van andere Amerikaanse buiten
steden, op een groot aanbod van Ara
bische winkels en restaurants na,
vooral geconcentreerd langs een kilo
meters lange doorgaande weg.
Daar is ook Pharaoh te vinden, een
onooglijk nachtlokaal waar géén al
cohol wordt geschonken. Op de tafels
water en thee. De specialiteit hier is de
waterpijp, een met water gevulde fles
die de lucht van brandende tabak fil
tert en koelt opdat de roker via een
slang een teug kan nemen van de ge
parfumeerde tabaksrook. „Je zuigt de
rook in, houdt hem in je mond en
blaast 'm weer uit. Macho's willen wel
inhaleren, maar daar word ik duizelig
van", zegt Mohamed Kerkmez, gere
geld bezoeker van Pharaoh en andere
rooklokalen.
Hier, zo'n anderhalf uur lurkend aan
zijn waterpijp (appelsmaak, 7 dollar),
komt Kerkmez - in het dagelijks leven
handelaar in van alles en nog wat - tot
rust temidden van veel mannen en een
handvol vrouwen. Kerkmez' filosofie
is simpel: „Arabieren in Amerika heb
ben plezier. Als je een mooi, vredig le
ven kunt hebben, dan leef je het."
Hoofddoek
Elizabeth Abdrabboh, gehuld in trui
en jeans, trekt een gewaad aan dat
haar hoofd en hele lichaam bedekt. Ze
trekt haar bidkleedje recht en knielt
neer voor het middaggebed. De rest
van de familie gaat door met de eigen
bezigheden. Zoon Mo, een bekende
immigratieadvocaat, moet zijn tante
advies geven. Dochter Fatima komt
thuis na een test op de universiteit van
Michigan waar ze rechten studeert.
Met één handgebaar trekt Fatima het
hoofddoekje van haar hoofd, dat bui
tenshuis haar donkere lokken bedekt.
Elizabeth is er trots op dat haar doch
ter - net als zij moslim - een hoofddoek
draagt. Zelf durft ze het niet. „Ik voel
me niet op mijn gemak door de afwij
zende publieke reactie. Ik wil het wel.
Voor mij is het een vorm van her
nieuwde vrijheid, het zou mijn religi
euze beleving compleet maken."
Elizabeth, geboren in de VS maar van
origine Palestijns, ziet het hoofd
doekje niet als een middel tot onder
drukking van vrouwen, maar als een
recht waarvoor je als vrouw kunt kie
zen. „Ik ben vrij om te doen wat ik wil.
Mijn leven is net als dat van andere
Amerikaanse vrouwen. Ik werk. Ik ga
naar basketbal wedstrijden, de
schoonheidssalon, de fitnessclub. De
islam gebiedt niet om je van top tot
teen te verhullen en thuis te gaan zit
ten. Je moet leren, vooruit zien te ko
men, maar met behoud van je geloof."
Het stoort haar dat het beeld van is
lam in de media wordt bepaald door
de extreme uitwassen in Afghanistan
en Nigeria, die volgens haar zijn geba
seerd op „een achterlijke cultuur en
niet op de Koran".
„Er wordt een lastercampagne ge
voerd tegen de islam", meent Mo
Abdrabboh (28) die anderhalfjaar
doorbracht in de Palestijnse gebie
den, maar nu - zoals het volgens de
Arabische cultuur hoort voor een vrij
gezel - weer bij zijn ouders woont.
„Het wordt neergezet als een geweld
dadige, slechte religie. Geïsoleerde in
Arabische Amerikanen bidden op Times Square in New York. Ze demonstreren tegen de Israëlische bezetting van Pales
tijnse gebieden en tegen de Amerikaanse steun aan Israël. foto Peter Morgan/Reuters
cidenten worden aangegrepen om het
hele geloof onder verdenking te plaat
sen. Neem het woord'jihad'. Dat bete
kent 'strijd ter verbetering van de is
lam'. Daar is van gemaakt dat het een
oorlog van moslims is tegen de rest
van de wereld." Zijn zus Fatima: „Ik
zie zoveel paralellen met de zwarte
emancipatiebeweging in de jaren zes
tig. Je moet bewijzen dat je normaal
bent, dat je in het plaatje past. Mijn
vader smeekte me na 11 september om
mijn hoofddoekje af te doen. Mensen
haten ons, en waarom ook niet? Kijk
wat de media hen te kost geven: infil
tratie en geweld door extremisten, de
islam is de schuld van alle kwaad. Ik
zou moslims óók haten."
„Na 11 september is de Arabische en
moslimgemeenschap onder een mi
croscoop komen liggen", zegt Mo. Het
verschil schuilt in de kleine dingen.
Mensen die geld geven aan liefdadig
heid en zich nu zorgen maken dat het
geld via via zijn weg zou kunnen vin
den naar verdachte figuren. Het zijn
opmerkingen als 'waarom ga je niet
terug naar waar je vandaan komt'.
Het is een buurman die zegt 'als je
aardappelen wilt vinden ga je naar
Idaho, als je terroristen zoekt naar
Dearborn'. Mensen zijn bang de ver
denking op zich te laden dat ze niet
patriottisch zijn. „Het is ontmoedi
gend en on-Amerikaans niet te kun
nen zeggen wat je vindt", meent Mo.
Zelf heeft hij daar overigens weinig
last van. „Ik ben er erg trots op Ara
bier, moslim én Amerikaan te zijn.
Dat sluit elkaar niet uit. Ik wil het
zijn, en ik zal het allemaal zijn."
Controles
Bij het American Muslim Center in
Dearborn wappert een grote Ameri
kaanse vlag. In het voorportaal van de
moskee trekken tientallen mannen
hun schoenen aan, het gezamenlijke
gebed zit er op. Imam Mohamad Mar-
dini's stem klinkt door het omroepsys
teem. „Als de politie vraagt om twee
identiteitsbewijzen, word dan niet
boos. Doe gewoon wat u wordt ge
vraagd." Deze 'huishoudelijke mede
deling' is ingegeven door recente con
troles in Michigan, speciaal gericht op
Arabische mannen.
„Wij hebben sinds 11 september geen
andere keuze dan voorzichtig te zijn.
We hebben trouw beloofd aan de Ver
enigde Staten. We hebben er voor ge
kozen Amerikaan te zijn, dus moet je
leven naar de wet en meewerken. Er
wordt extra op ons gelet, omdat een
aantal lafaards op die dag een ver
schrikkelijke daad beging", zegt Mar-
dini, een Libanees die na een theologi
sche opleiding in Saoedi-Arabië naar
familie in de VS verhuisde en daar een
gezin stichtte.
Mardini vindt het belangrijk kennis
over de islam te verspreiden. Hij be
strijdt het beeld van de islam als een
conservatieve godsdienst die vrou
wen onderdrukt, „We zijn gelijken.
Wijsheid is het doel, ook voor vrou
wen. Vrouwen hoeven niet te zorgen
voor hun man en gezin. Dat doen ze uit
liefde, terwijl mannen verplicht zijn
te zorgen voor de vrouwen."
Ook al hoeft het van het geloof niet, te
veel jonge, hoog opgeleide Arabische
vrouwen zitten thuis en doen niks met
hun kennis, moppert de geëmanci
peerde - „dat is mijn Amerikaanse
kant" - Dima Kourdie.
Alhoewel de islam net als andere
godsdiensten wordt gebruikt om ge
weld te rechtvaardigen, predikt de
Koran geweldloosheid. Dat evange
listen als Jerry Falwell („de profeet
Mohammed was een terrorist") en Pat
Robertson („moslims zijn erger dan
nazi's") de laatste tijd een haatcam
pagne zijn begonnen tegen de islam,
vindt Mardini gevaarlijk. „Ze ver
spreiden misinformatie. Ze spelen in
op de angst van mensen, en de onbe
kendheid met de islam. Maar onze
deuren staan open."
In huize Safiedine staat een kerst
boom, keurig opgetuigd. Moeder
Lindsay Safiedine (24) heeft haar ka
tholieke geloof ingeruild voor de is
lam, maar wil niet dat het 'Ameri
kaanse' fenomeen van de kerstman
aan haar zoontje Yehya voorbij gaat.
Zelf van Frans/Italiaanse afkomst
heeft ze zich na haar huwelijk met
Maged (26), een van origine Libanese
makelaar, aangepast aan de Arabi
sche leefstijl. „De gastvrijheid, het
groeten, het eten, het familieleven."
En ze heeft het geloof van haar man
overgenomen, alhoewel het gezin niet
erg strikt is.We bidden, we gaan naar
de moskee, we lezen de Koran. Het is
wel het plan om geloviger te worden,
om een beter mens te worden."
Lindsay groeide op in Dearborn en
zag haar school steeds Arabischer
worden, maar herinnert zich dat niet
als een probleem. Maged komt uit een
naastgelegen gemeente, waar hij een
buitenbeentje was. „Zandneger werd
ik genoemd."
Het koppel probeert datgene te berei
ken wat veel Ai-abische Amerikanen
nastreven: het beste van beide werel
den combineren. Maged: „Wij Ameri
kanen zijn allemaal immigranten. Ik
ben niet minder Amerikaan dan ieder
ander We zijn hier vanwege de kansen
die dit land ons biedt, om ons gezin
groot te brengen op een plek waar van
ze gehouden wordt."
Het jonge echtpaar voelt zich een
doorsnee stel, dat door de loop van de
geschiedenis in een situatie terechtge
komen is waarin ze zich moeten ver
dedigen voor hun overtuigingen. „Os
ama bin Laden heeft de islam
gekaapt", zegt Lindsay. Dat is koren
op de molen van opruiers als Robert
son, die niet graag zien dat de islam de
snelst groeiende godsdienst is, meent
Maged. Lindsay: „Natuurlijk zijn er
Arabieren en moslims die boos zijn.
Zolang het probleem over Palestina
niet is opgelost, zul je die houden.
Maar dat is politiek. Ik ken geen mos
limpredikers die haat verkondigen.
Islam staat voorgeven, aan anderen
en aan God."
Israël
Er is geen gesprek met Arabische
Amerikanen te voeren, zonder dat het
Palestijnse conflict opduikt. De pro-
Israëlische houding van de Ameri
kaanse regering én het Congres en de
veronachtzaming van het Palestijnse
probleem irriteren en verontrusten
hen. Waarom gaat er zoveel van ons
belastinggeld naar Israël en wordt dat
nooit ter discussie gesteld, vraagt
Lindsay Saffiedine.
Vrede tussen Israël en de Palestijnen
zou prioriteit moeten hebben boven
verdrijving van de Iraakse dictator
Saddam Hoessein, zo is de algemene
opvatting. De eigenmachtige opstel
ling van de VS baart zorgen. „Ameri
ka is te zelfzuchtig. Dat gaat zich te
gen ons kerenAls je leider bent van de
vrije wereld, dan heb je verantwoor
delijkheden", zegt Saleh Muslah, een
dokter in medisch centrum Oakwood.
Muslah en andere Arabisch Amerika
nen zoals Mo Abdrabboh, menen dat
Israëlische lobbygroepen en conser
vatieve christenen hun krachten ge
bundeld hebben en samen de buiten-
landkoers van Amerika bepalen. Ze
hebben het geld en de invloed, aldus
Muslah. De tragedie van 11 september
heeft ervoor gezorgd dat de extreme
denkers in dit land aan de macht kwa
men, zegt hij.
De dokter had nooit gedacht dat hij
zich nog eens onzeker zou voelen in
zijn eigen land, maar is toch niet pes
simistisch over de toekomst. „Het
blijft het mooiste land ter wereld en de
fundamenten waarop het is gebouwd
zijn sterk.Dima Kourdie hoopt vurig
dat als een kind over enkele jaren aan
zijn vader vraagt wat een Arabier is,
deze niet zal zeggen: 'de mensen die
hier kwamen om de Twin Towers te
vernietigen'. „Ik hoop dat hij zegt: dat
zijn mensen afkomstig uit het Mid
den-Oosten, Het zijn dokters, mon
teurs, vaders en moeders. Zij zijn een
deel van ons. Wij een deel van hen. We
zijn allen datgene waar Amerika van
gemaakt is."
Ans Bouwmans
The sky is the limit. Gedreven verlegt Perry den Broe
der (35), eigenaar van de strandtenten Beachclub Per
ry's en Duin en Strand bij Scharendijke, jaarlijks de gren
zen. Kan niet, bestaat niet. Dan wordt het 4 juni en gaat die
wereld op zijn kop. Het wordt knokken. Eerst voor leven.
Daarna voor hernieuwde zelfstandigheid. „Het is een
tweestrijd: ik ben natuurlijk blij dat ik leef, maar ik wil ook
een bepaalde kwaliteit van leven terugkrijgen.
Hij weet alles nog. Het moet kort voor één uur geweest zijn.
Het personeel van camping Duin en Strand zit nog te eten.
Perry laadt met een collega de laatste podiumplaten op een
kar. De tractor wordt achteruitgereden en de bestuurder
stapt uit, niet wetend dat de tractor nog in zijn versnelling
staat. De tractor klapt achteruit. Perry raakt bekneld tus
sen de kar en de trekker. „Ik heb de traumahelikopter nog
horen landen.Wanneer de ambulancebroeders een spoed-
transport naar het Dijkzigt Ziekenhuis regelen, raakt hij
weg. 'Tractor raakt man bij achteruitrijden', meldt de PZC
de volgende dag. Op dat moment knokt Perry met hulp van
het personeel van de intensive care voor zijn leven. „Zij
hebben heel knap werk geleverd." Met ernstige, interne
verwondingen aan lever en longen hangt zijn leven aan een
dun draadje. Zijn vrouw, familie en vrienden gaan een
zware tijd tegemoet. Vanwege de onzekerheid. Want nie
mand weet hoe hij 'eruit zal komen'.
Na drie weken komt Perry uit zijn comateuze toestand.
Wat wacht is in eerste instantie een lichamelijke strijdHet
opendraaien van een tube tandpasta kost al te veel kracht.
„Je begint weer op nul." Zijn oude gedrevenheid zit Perry
regelmatig dwars. Een paar extra stappen in de revalida-
tiezaal breken hem een dag later op. „Je wilt vooruit en
grenzen verleggen. Maar je moet ook naar je lichaam luis
teren en gewoon accepteren dat het maar met hele kleine
sprongetjes vooruit gaat." Eind juli mag hij naar huis.
Thuis in Hellevoetsluis gaat de strijd verder. Vrij en zelf
standig als hij altijd is geweest, valt de afhankelij kheid van
anderen Perry zwaar. Met respect en vol bewondering
praat hij over de onvoorwaardelijke steun, die hij van zijn
vrouw, familie en vrienden krijgt. Op het strand verzetten
zijn medewerkers bergen om zijn bedrijf draaiende te hou
den. En Schouwen-Duiveland laat zien hoe klein en hecht
het eiland is: uit onverwachte hoeken wordt hem en zijn
vrouw een hart onder de riem gestoken. En dat doet Perry
goed. „Zeker in het ziekenhuis gaat alle aandacht uit naar
de patiënt, terwijl de partner wordt weggecijferd. Maar die
steun is zo belangrijk. Dat motiveert heel erg om er boven
op te komen."
Wat dat er bovenop precies zal zij nweet Perry nog nietBij
een ongeval van deze omvang mag na een jaar voorzichtig
de balans worden opgemaakt. Nog altijd knokt hij voor
verder lichamelijk herstel. Zowel persoonlijk als zakelijk
heeft hij de bakens verzet. Meer als bedrijfsleider richt hij
zich nu op het winterpaviljoen, dat de verhuisde Beach
club Perry's moet gaan worden. Perry: „Bepaalde dingen
ga je anders waarderen, minder gecompliceerd. De gedre
venheid is hetzelfde gebleven, maar je gaat wel relative
ren."
Famke van Loon
Perry den Broeder: „Je moet naar je lichaam luisteren en accepteren dat het maar-
met hele kleine sprongetjes vooruit gaat." foto Dirk-Jan Gjeltema
