Irak wint eerste propagandaslag PZC Preek is geen oorlogsverklaring Het mooie Japan van weleer heeft zichzelf verminkt Euthanasie plegen wordt lastig voor lijdende ouderen Groeiend verzet tegen Amerikaanse oorlogsplannen 28 december 1952 De Amerikaans en Britse reacties op het Iraakse wapenrapport hebben al leen maar het onderling wantrouwen vergroot. Daardoor lijkt Saddam Hoessein de propaganda oorlog te winnen, stelt Dan Plesch. De Arabische wereld, Europa en grote delen van de Amerikaanse bevolking staan langza merhand huiverig tegen over het toenemend wa pengekletter uit Washing ton. zaterdag 28 december 2002 door Pauline van der Mije Oude mensen die het zo zwaar hebben dat ze er voortijdig een einde aan wil len maken, krijgen het door een uitspraak van de Hoge Raad een stuk moeilijker bij het uitvoeren van hun beslis sing. Het hoogste rechtscollege heeft geoordeeld dat de Overveense huisarts Philip Sutorius terecht schuldig is bevonden aan hulp bij zelf doding. Dat zal zonder twij fel huisartsen afschrikken die tot nu toe wel bereid wa ren wanhopige patiënten een zachte dood te laten sterven. Sutorius was de huisarts van voormalig PvdA-senator Edward Brongersma, die in 1998 een einde aan zijn leven maakte met een dodelijk drankje. De 86-jarige man vond het leven al jaren on draaglijk en was doodsbang voor wat hem nog te wachten stond. Hij had geen contac ten meer, werd gekweld door een gevoel van zinloosheid en leegte en leed aan allerlei kwalen die steeds erger wer den. Hij vreesde zo hulpbe hoevend te worden, dat hij niet eens meer zelfmoord zou kunnen plegen. Sutorius gaf hem uiteinde lijk het drankje, nadat hij acht lange gesprekken met zijn patiënt had gevoerd en een andere huisarts en een psychiater had geraad pleegd. Zij kwamen net als hij tot de conclusie dat Bron gersma ondraaglijk leed en dat zijn lijden uitzichtloos was. De Haarlemse rechtbank ontsloeg de huisarts van rechtsvervolging, maar het Amsterdamse gerechtshof kwam vorig jaar in hoger be roep tot een andere conclu sie: Brongersma was niet on geneeslijk ziek, dus was de huisarts buiten zijn boekje gegaan. Het ondraaglijke lij den werd niet door een me disch, maar door een existen tieel probleem veroorzaakt. Sutorius had daar andere hulpverleners bij moeten ha len, gespecialiseerd in 'zin- gevingsvragen'. Onduidelijk blijft echter wat het gerechtshof daarmee be doelde. Had de huisarts een maatschappelijk werker op Brongersma af moeten stu ren, die hem kon stimuleren om een potje te gaan kaarten in een activiteitencentrum'i' Had een dominee moeten ko men praten over de louteren de werking van het lijden? Zou het helpen als een psy choloog hem uitlegde waar om hij alles zo somber zag? Gevolgen Het beeld dat Sutorius bij de rechtbank en het gerechtshof schetste van Brongersma's persoonlijkheid, heeft dui delijk gemaakt dat zulke vormen van hulp bij hem niet zouden aanslaan. Wat ie mand kan helpen, is strikt persoonlijk en wat Hij kan verdragen ook. Een mens lijdt niet aan een ziekte, vindt Sutorius, maar aan de gevolgen ervan. En dat is voor iedereen anders. Het begrip ziekte is bovendien cultureel bepaald, vindt de huisarts. Vroeger viel homo seksualiteit onder die noe mer, in de toekomst zal dat misschien gelden voor de ou derdom met al zijn gebreken. Het gerechtshof heeft de grens voor euthanasie en hulp bij zelfdoding strak ge steld: als het lijden niet ver oorzaakt wordt door een aantoonbare, erkende ziekte, mag de arts niet ingrijpen. Maar de vraag wat er dan wel moet gebeuren met mensen als Brongersma, is niet be antwoord. Het openbaarmi nisterie had graag gezien dat de Hoge Raad de zaak terug zou verwijzen naar een ander hof om daar duidelijkheid over te krijgen. Het hoogste rechtscollege heeft echter anders beslist. ANP door Dan Plesch Het 13.000 pagina's tellende rapport van Irak over zijn wapenprogramma's en de reac ties hierop vanuit Londen en Washington hebben de verwar ring en het wantrouwen slechts vergroot. Het dossier levert ei genlijk geen nieuwe feiten. Dit kan betekenen dat Irak weinig nieuwe activiteiten heeft ont plooit, maar ook dat Bagdad liegt. Indien er weinig nieuwe pro gramma's zijn ontwikkeld hoeft dat nog niet te betekenen dat Saddam Hoessein zijn leven heeft gebeterd. Het betekent waarschijnlijk dat de sancties effect hebben en dat ze voorko men dat de benodigde materia len aangeschaft kunnen wor den. Als Irak liegt mag het duidelijk zijn dat het regime nu nog beter kan liegen en bedrie gen dan vroeger. Er was per slot van rekening halverwege de ja ren '90 een overloper die be weerde dat Saddam erin ge slaagd was zijn biologische wapens verborgen te houden. De belangrijkste aanklacht van de VS gaat nu dan ook over die zelfde voorraden VX gas en bio logische grondstoffen die vijf jaar geleden ook al ter discussie stonden. Daarnaast geldt dat Irak dat nog steeds niet toe geeft. Er zijn nu geen wezenlijke be schuldigingen over nieuwe wa penprogramma's. De enige een verlangen naar vrede en rechtvaardigheid in de wereld, maar dat er slechts sprake is van een hergroepering binnen de traditionele politiek. Het is nog steeds niet duidelijk welke kant de VS opgaanDaar over heeft president Bush moge lij k zelfs op dit moment nog geen besluit genomen. Mis schien heeft hij pas een of twee adviseurs ingelicht, en zijn mi nisters Rumsfeld (Defensie) en Powell (Buitenlandse Zaken) nog in het duister gelaten. Dit zou geheel volgens het patroon zijn van een aantal voorgaande presidenten, onder wie zijn va der en Richard Nixon, die regel matig hun ministers van Defen sie en Buitenlandse Zaken onwetend lieten. Bevoegdheid Zonder een duidelijke overtre ding door Saddam kan het wel eens onmogelijk worden om van de VN Veiligheidsraad de be voegdheid tot aanvallen te krij gen. En zonder toestemming van de VN kan men wellicht geen gebruik maken van de ba ses in Turkije, Qatar en Saoedi- Arabië. Momenteel is Frankrijk voorzitter van de Veiligheids raad en bepaalt dit land de agenda in januari. Men heeft Hans Blix, leider van de wapen inspecteurs, al verzocht begin januari verslag uit te brengen, zes weken voor de oorspronke lijke datum. Maar of dit is om de VS te steunen in de oorlogsplan nen of juist om deze tegen te gaan, is nu nog niet duidelijk. Washington breidt nog steeds zijn legermacht uit en heeft la ten doorschemeren dat het troe pen die in Duitsland zijn gele gerd, in januari zal verplaatsen, waarschijnlijk naar zuidoost Turkije. Een invasie van Irak is nog steeds het meest waarschijnlijk in februari of maart. Maar niets is uitgesloten. Zelfs niet dat Washington alsnog besluit de kwestie gedurende de zomer te laten voortslepen. GPD Dan Plesch is als senior onderzoeker verbonden aan het Royal United Services Institute in Londen. Verta ling: Ellen Arts nieuwe kwesties betreffen een levering van metalen buizen, waarvan Irak zegt dat ze be doeld zijn voor conventionele wapens, en een niet bevestigd rapport over een mislukte po ging nucleair materiaal te ko pen van Nigeria. Richard Perle, een openhartig maar ondergeschikt lid van de regering Bush, gebruikte de beeldspraak dat het niet nodig is een nog rokend geweer ('smo king gun') in Irak aan te treffen, omdat het Irak van Saddam een al geladen geweer is. Dit kan dan wel zo zijn. maar tot op he den hebben we de kogels niet kunnen vinden. Het feit dat er nog niet voldoen de bewijsmateriaal aangetrof fen is, doet er voor de regering Bush eigenlijk helemaal niet toe. Maar veel Amerikanen staan sceptisch tegenover zijn beleid. En in de Arabische we reld en Europa wordt het steeds moeilijker een coalitie te vor men. Wat Saddam ook van plan is, voorlopig wint hij de propa gandaoorlog door de inspec teurs te helpen en vooral veel papierwerk te overhandigen. Vals Het lijkt er echter op dat de VS en Engeland vals spelen. De VS waren de eerste die de docu menten in handen kregen en ze vervolgens distribueerden, zo als het Washington, niet de VN, uitkwam. Deze arrogante ma nier van handelen was voor bij na iedereen gênant en irritant. Bovendien werd het grootste deel van de informatie niet overhandigd aan de tien niet- nucleaire (dat zijn de niet-per- manente) leden van de Veilig heidsraad, om die geen infor matie over het vervaardigen van kernwapens in handen te spe len. Verder verzweeg Washing ton ook de namen van bedrijven die in de jaren '80 handel dreven met Irak. Deze namen werden echter ont huld door de journalist Andreas Zumach in de Duitse krant Ta- geszeitung. De onthulling on dermijnt het laatste argument van de voorstanders van een in vasie. Zij zijn van mening dat het feit dat ze in de jaren '80 steun verleenden aan Irak niet tegen hen gebruikt mag worden, nu ze hun leven gebeterd heb ben. De beslissing om nog steeds in formatie over geheime afspra ken met Saddam achter te hou den, geeft aan hoe er feitelijk sprake is van een continuering van het oude beleid. En tevens dat de huidige beweegredenen nog steeds niet voortkomen uit Een Iraakse man is getuige van de aankomst van een VN-inspectieteam bij een gasfabriek in Al-Taji, twintig kilometer ten noorden van Bagdad. foto Jassim Mohammed/AP door Peter van Nuijsenburg Toen de Amerikaanse schrij ver Donald Ritchie kort na de Tweede Wereldoorlog als mi litair in Japan werd gelegerd, trof hij 'het mooiste land van de wereld' aan. Misschien over dreef Ritchie. Hij was een boe renjongen uit een gat in het midden-westen van de VS die nauwelijks verder was geweest dan een naburig gat. Maar we mogen er van uitgaan dat Japan toen inderdaad een mooi land was. Donald Ritchie is nu bijna 80 Hij heeft zijn oordeel over Japan moeten herzien. Japan, zegt de veteraan, heeft nu het lelijkste landschap en de lelijkste steden ter wereld. Ook die observatie is vermoede lijk overdreven. Maar grote de len van het Japanse landschap zijn inderdaad verwoest. Heu vels zijn bedekt met een beton nen korst. Rivieren sijpelen door een betonnen bedding. Stranden zijn geasfalteerd. En het beste wat de meeste steden - niet de inwoners - kan overko men is een flinke aardbeving of een bombardement. Deze catastrofe is het resultaat van een politiek die een kongsi van politici, aannemers en bu reaucraten al tientallen jaren de vrije hand geeft. Toerisme Dat is op zich al betreurens waardig, maar funest voor een bedrijfstak waar Japan opeens grote verwachtingen van koes tert: het toerisme. De beleidsmakers in Tokio zijn - zij het wat laat - tot de ontdek king gekomen dat het toerisme de snelst groeiende industrie ter wereld is. Ook beseffen ze inmiddels dat Japan op dat punt de boot heeft gemist, Japan is de tweede eco nomie ter wereld, maar trekt minder toeristen dan Oekraïne. In de eigen regio verwelkomt het kleine Hongkong per jaar vier keer zoveel bezoekers als Japan. Toerisme is voor Japan nog steeds eenrichtingsverkeer. Elk jaar gaan vier keer zoveel Ja panners naar het buitenland dan buitenlanders naar Japan. Zelfs het afgelopen WK bleek niet de trekpleister waarop men had gerekend. Er waren 230.000 fans verwacht, maar volgens de meest optimistische schattin gen kwamen er nog geen 75.000. Daar moet nu verandering in komen. Volgens een nieuw plan, 'New Welcome Japan 21 Plan', moet het aantal toeristen in 2007 verdubbeld zijn. Dat is een ambitieus plan. Te ambitieus waarschijnlijk. Want Japan heeft behalve het mis maakte landschap en de grauwe steden een aantal andere ernsti ge handicaps. Het is bijvoorbeeld minstens twee keer zo duur als Neder land. Een pilsje kost 6 euro, een hotelkamer ter grootte van een bezemkast rond de 200 euro en de trein rijdt wel is waar altijd op tijd, maar kost wel een fortuin. De meeste geldautomaten ac cepteren trouwens geen buiten landse creditcards, wat menig platzak toerist al tot wanhoop heeft gedreven. Misvatting Die toerist heeft zich dan al tal loze malen afgevraagd waarom hij toch uitgerekend naar Japan wilde. Bij aankomst op Narita, de luchthaven van Tokio, werd hij begroet met de aardige tekst 'Welcome to Japan'. Maar dat aardige bleek een misvatting. De marechaussees bij de pas poortcontrole spreken geen En gels, zodat ze dus ook niet aar dig hoeven te zijn. De toerist kreeg het idee dat er maar één manier is om hen tevreden te stellen: gelijk weer op het vlieg tuig stappen. En omdat hij dat niet deed, moest hij na een vlucht van ruim twaalf uur twee uur in de rij staan voor zijn stempeltje. Vervolgens moest hij door de douane, waarvan de ambtenaren gespecialiseerd zijn in nonverbale onvriende lijkheid. Geldautomaten Een Japanse dame die voor een westers toeristenbureau werkt, voorspelde dat het 'New Welco me Plan' op een mislukking uit loopt. „Dat is niet erg", zei ze, „Dat soort plannen lost hier nooit iets op. Maar het zou mooi zijn als de geldautomaten het voor iedereen zouden doen, En gels ook buiten Tokio gesproken zou worden en de Japanse mare chaussee en douane eens zouden lachen." GPD Een pleidooi tegen socialisten en libe ralen, opgetekend uit de mond van imams. Oude tijden herleven, de uit spraken van de imams komen sterk overeen met bevindingen uit het ver leden in protestants-christelijke hoek. Bovendien, een preek is een re torisch betoog, geen oorlogsverkla ring. door MelchiorZeeman Waarnaar dien je je te schikken als gelo vige, naar God of naar de mens? Dit is het loyaliteitsdilemma waar gelovigen van elke overtuiging sinds het begin der tijden mee worstelen en waarop zij met grote moeite en een flinke dosis gewetenswroe ging een antwoord proberen te vinden. In principe is God de hoogste macht; daarin zijn de visies van alle religies eensluidend - zeker de monotheïstische grote drie: joden dom, christendom en islam. Maar in de tus sentijd - meer precies: tot het hiernamaals - moet je een manier zien te vinden om met je medemensen om te gaan, ook met degenen die jouw visie niet delen, zonder dat je je ei gen visie door hen laat verwateren In dit perspectief moeten de preken worden gezien van de 'radicale' imams van onder meer de moskeeën in Den Haag en Amster dam. Maar ook in andere steden zijn soort gelijke geluiden te horen. De ophef veroorzakende preken vermanen de gelovige moslims zich niet in te laten met seculiere, niet-religieuze kringen; die zou den je immers van het juiste pad af leiden. De gewraakte preek in Al-Tawheed (Den Haag) verwoordt het aldus: 'Gehoorzaam niemand die aanzet tot ongehoorzaamheid tegenover de Schepper'. In Assoennah (Am sterdam) spreekt de imam van de politieke scheiding tussen gelovigen en niet gelovi gen 'Moslims moeten de seculiere, niet- godsdienstige partijen afzweren, en ook het seculiere gedachtegoed zoals liberalisme, democratie, socialisme en alles wat ernaar riekt en dat uit het menselijke brein is ont sproten.' Revolutie En daarmee zijn we aanbeland bij het ge dachtegoed van de leidsman van het gere formeerde volksdeel van Nederland aan het eind van de negentiende en het begin van de twintigste eeuw: Abraham Kuyper. Ook hij heeft een scheiding aangebracht tussen reli gieuze en niet-religieuze partijen, beter be kend als 'Kuypers Antithese'. De scheiding in de politiek, in het parlement, liep volgens hem niet langs conservatieve en progressie ve lijnen, maar via de weg van de religie - al was dat in zijn tijd beperkt tot christelijk en niet-christelijk. Ook hij wees liberalisme en socialisme af, net als de 'radicale' imams. Want liberalis me en socialisme zijn ontstaan uit de Franse Revolutie van 1789, en dat was in de ogen van deze anti-revolutionaire voorman een verwerpelijke ontwikkeling, aangezet en uitgevoerd door antichristenen, uitmon dend in een maatschappij die de mens boven Biddende moslims in de gebedsruimte van een moskee. De wekelijkse preek is een richt snoer voor de gelovigen om de problemen en dilemma's van alledag het hoofd te bieden. foto Roland de Bruin/GPD God stelt. 'Aan Gods bestel, en niet aan 's menschen wil de hoogheid', zo heeft Kuyper zijn visie, zijn afwijzing van derevolutie en haar navolgers, in 1889 verwoord. Deze opvatting wordt door behoudende stromingen in de protestantse kerken in Ne derland nog altijd gehuldigd, zij het niet mi litant uitgevoerd. Die uitvoering moet ook niet worden ge vreesd. De politieke partijen ChristenUnie en SGP pleiten in hun grondbeginselen nog altijd voor 'Gods heerschappij op aarde', in het geval van de SGP uitmondend in een pleidooi voor theocratie in plaats van de mocratie, maar het nastreven ervan moet wel met democratische middelen worden nagestreefd. Misverstanden Datzelfde geldt voor de moslims. De weke lijkse preek is een retorisch betoog, een richtsnoer voor de gelovigen om de proble men en dilemma's van alledag het hoofd te bieden. Pleiten imams in westers-seculiere optiek voor een radicale levenshouding, dan doen zi j dat ter bescherming van de leer en de ge lovigen, het is geen oorlogsverklaring die terstond moet worden uitgevoerd. Het is aan de gelovigen zelf om daar een passende invulling aan te geven; ook in de islam wordt zelf denken op prijs gesteld. WINKELMAN - De oud-op- perbevelhebber van de land en zeemacht generaal H. G. Winkelman is op 76-jarige leeftijd overleden. Winkelman werd in februari 1940 be noemd tot hoogste chef van de strijdkrachten en voerde als zodanig het bevel over het Ne derlandse leger tijdens de Duitse inval. OVERSTROMING - In Over ijssel zijn duizenden hectares land onder water gelopen door de hoge waterstand in de IJs- sel. In Deventer en Zutphen stroomt het water de laaggele gen straten in. De hoge water stand van de Maas veroor zaakt nog steeds grote overlast 1 in Limburg O VERLEDEN - De Deense ko ningin-moeder Alexandrine is op 73-jarige leeftijd overle den. ZWARTE LIJST - De commis sie voor on-Amerikaanse acti viteiten heeft een van de be kendste atoomgeleerden van de Verenigde Staten, dr. Ed ward Condon, op de zwarte lijst gezet. Hoewel er geen be wijzen zijn dat de geleerde communist of spion zou zijn, acht de commissie het onge wenst dat Condon een belang rijke post krijgt. In de komende jaren zullen vaker misver standen ontstaan over sterk afwijkende, 'fundamentalistische' uitspraken van mos lims, wereld wij dD oor de toegenomen alfa betisering zullen steeds meer moslims te ruggrijpen naar de geschreven bronnen van de islam: de koran en de commentaren van de islamitische geestelijken daarop, hun godsdienst van louter overlevering en tradi tie verlatend, zo verwacht de Britse filosoof, socioloog, antropoloog en islamkenner, wij len Ernest Gellner. Daarmee komt ook deze ontwikkeling sterk overeen met die van de protestanten, die im mers in de zestiende eeuw de Latijnse mis in de rooms-katholieke kerk afzwoeren om zelf de letterlijke tekst in de Bijbel te bestu deren, in plaats van traditie en kerkelijk voorschrift klakkeloos te volgen. Ook daar uit kwam een stroming van behoudzucht en zelfs 'fundamentalisme' voort. In de negen tiende eeuw is er onder de protestanten een hernieuwde belangstelling voor de recht zinnige leer, uitmondend in het Réveil, een maatschappelijke beweging die opriep tot herbezinning en terugkeer naar de vaste waarden van de Bijbel. Zo bezien zal dit niet de laatste botsing zijn geweest tussen staat en godsdienst, tussen wereldlijkheid en geestelijkheid. Het loya liteitsdilemma van de gelovige blijft be staan. GPD Hoofdredactie: A L. Oosthoek D Bosscher (adjunct) A L Kroon (adjunct) Centrale redactie: Oostsouburgseweg 10 Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel (0118)484000 Fax (0118)470102 E-mail: redactie@pzc.nl Vlissingen: Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118)484000 Fax. (0118) 470102 E-mail redwalch@pzc nl Goes: Voorstad 22 Postbus 31 4460 AA Goes Tel (0113) 273000 Fax. (0113)273030 E-m'ail. redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel (0115)645769 Fax. (0115) 645741 E-mall; redtern@pzc.nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel (0114)372776 Fax (0114)372771 E-mail redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel (0111)454647 Fax. (0111)454657 E-mail: redzzee@pzc nl Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17 00 uur Zierikzee. Goes en Hulst 8.30-17 00 uur Auteursrechten voorbehouden Uitgeverli Provinciale Zeeuwse Courant BV is Internet: www pzc nl Internetredactie: Postbus 18 4380 AA Vlissingen E-mail. web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden, zaterdags tot 12.00 uur Overlijdensadvertenties: maandag t/m vri|dag tiidens kantoorurer zondag van 16.00 tol 18 00 uur Tel (0118)484000. Fax (0118) 470100. Abonnementen (bij acceptgirobetaling geldt een toeslag van 2,00) per maand 20,50 per kwartaal 55,10 per jaar €209.90 Voor toezending per post geldt een toeslag. E-mail lezersservice@pzc nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk. 1 maand voor 1 het einde van de betaalperiode. Losse nummers per stuk maandag t/m vrijdag:€ 1,10 zaterdag 1,65 Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties ABN AMRO 47.70.65 597 Postbank 35.93.00 Advertenties Alle advertentieopdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de algemene voorwaarden van Uitgeverij PZC BV alsmede de regelen voor het advertentiewezen. Tarieven kunnen tijdens kantooruren worden opgevraagd Voor gewone advertenties Tel (0118) 484240 Fax (0118)470100 Voor kleintjes. Tel. (0118) 484321 Fax. (0118) 484370 - -on onderdeel van hel Wegener-concern. De door u Mhnnnomln>e-9e9evens ,iebt)en wii opgenomen in een besiand dat wordi gebruikt voor onze unrfrt i lnlslralie 811 om u te (lalen) informeren ovei voor u relevante diensten en pro- rforrfon a l sende werkmaatschappijen van Wegener ot door ons zorgvuldig geselecteerde ,?.UOo <3^einl0lmalie 9Gen pnjs stelt dan kunt u dit schrilteli|k melden bi| PZC. afdeling lezersservice. Postbus 3229,4800 M8 Breda Behoort tot LUGQEflGf

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2002 | | pagina 4