Meer invloed door bescheidenheid PZC PZC Kenianen kiezen voor revolutie na kwarteeuw Daniel arap Moi Rusland heeft geen geld, maar culturele investering nodig 1 Politici zoeken het conflict om aandacht van media te krijgen Vertrekkend ambassadeur Bernard Bot ziet Nederland als 'wijze man' van EU 27 december 1952 vrijdag 27 december 2002 Werk als verslaving. „Je weet dat het slecht voor je is, maar je blijft er mee doorgaan." Bernard Bot, Nederlands ambassa deur bij de Europese Unie, neemt met pijn in het hart afscheid van 'Brussel'. „Het is de pure lol van het winnen." Bernard Bot, Nederlands ambassadeur bij de Europese Unie, neemt met pijn in het hart afscheid van Brussel. foto Jock Fistick/GPD door Mare Peeperkorn en Hetty van Rooij De verhuisdozen staan tegen de muur van zijn Brusselse werkkamer. Ingevouwen na tuurlijk, want Bernard Bot (65) is nog niet weg. Op 1 januari, dan vertrekt hij. Maar tot die tijd raast Hare Majesteits Am bassadeur bij de Europese Unie - 'het gaat hier om groot geld en grote belangen' - door. „Soms denk ik wel eens: je bent stapel- gek." Hij is net terug van de histori sche Europese Unie top in Ko penhagen. Geen spoor van vermoeidheid op zijn gezicht, ondanks maanden van lood zware onderhandelingen met de tien EU-kandidaatlanden. In tegendeel, Bot straalt. „Een fantastisch resultaat", prijst hij zichzelf en de regeringsleiders, nu de komst van de toekomstige lidstaten eindelijk is geregeld. Het was overigens kantje boord in Kopenhagen, erkent Bot. De steeds nieuwe en hogere finan ciële eisen van Polen hebben de uitbreiding van de EU serieus in gevaar gebracht. Het breek punt kwam vrijdagmiddag. „Ie dereen was zeer geïrriteerd. Er was veel begrip voor de Poolse premier Miller, maar hij begon te overvragen: nog meer geld, nog meer melkquota. Aan het eind van de dag greep Rasmus sen (Deense premier en EU- voorzitter) in. 'Dit is het, verder gaan we niet' was zijn bood schap aan Polen." Afsluiting Uiteindelijk koos Miller eieren voor zijn geld. Of, in de woorden •van Bot: „Melk voor zijn miljoe nen." Omdat Balkenende direct weg moest naar een persconfe rentie, zat Bot in de Nederland se stoel op het moment dat de tien nieuwkomers officieel 'ja' zeiden tegen het akkoord. „Een glorieus moment. Een mooie af sluiting ook van mijn carrière hier in Brussel." Tien jaar lang is Bot de eerste onderhandelaar voor Neder land in de EU geweest. Was hij een van de vijftien EU-ambas- sadeurs, het selecte gezelschap dat achter gesloten deuren een groot deel van de Europese wet geving klaarstoomt. De mees terkoks, zoals Bot ze noemt. „Wij koken soep uit de orders van de hoofdsteden en dienen dat vervolgens op aan de dames en heren politici." Een stevig soepje, dat wel, want er zijn miljarden euro's door heen geroerd. Beslotenheid „Natuurlijk vormen de ambas sadeurs een machtige club", stelt Bot. „Alleen zeggen we dat nooit hardop, want dan begint iedereen aan de fundamenten te schudden." De beslotenheid van de ambas sadeursvergaderingen is vol gens hem noodzakelijk, omdat ergens in de complexe EU-ma- chinerie in alle rust de compro missen gesloten moeten wor den. „Wij vechten ieder tot het uiter ste voor. het nationale belang. Maar we zijn ook vijftien top ambtenaren die het wel en wee van de EU voor ogen hebben en dus bereid zijn af en toe over de regeringsinstructies heen te springen." -Zijn het uw vrienden „Wij zijn gelegenheidsvrienden. Óp het perron of het vliegveld omarmen we elkaar allerharte lijkst, maar weg is weg. Je houdt hier geen echte vrienden aan over. In de jaren zestig was dat anders. De discussies tussen de ambassadeurs waren toen feller. Het waren meer 'prima donna's' die allemaal hun liedje moesten zingen. Maar nadat ze elkaar hadden uitgescholden werd de bridge-afspraak gemaakt voor die avond. Dat lukt nu niet meer. Het aan tal vergaderingen maakt het menselijkerwijs onmogelijk om elkaarnogin een schouwburg of café te zien. Ik organiseer nau welijks meer diners, omdat nie mand zich meer durft vast te leggen voor een avond. Dat geeft wel aan in wat vooreen on gezond circuit ik ben beland. Soms ben je het spuugzat, al die eindeloze zittingen, zes dagen per week van 's morgens tien tot 's avonds elf op je stoel." -De EU ontwikkelt zich in een razend tempo. Na de euro komt de uitbreiding, het Europese le ger, een Europese grondwet, hoeveel verandering kan de Unie hebben? ,Het gaat veel te snel. Ik heb het gevoel dat de club voortdurend haar dynamiek wil bewijzen. Dus moeten we uitbreiden, én een grondwet ontwerpen, én het terrorisme bestrijden, én de be lastingwetten gelijktrekken. Dat is allemaal heel mooi en am bitieus maar ik denk niet dat de burger er nog iets van begrijpt. Al die plannen tuimelen over hem heen. Het is niet langer de rijstebrijberg waar ze tegenaan kijken, maar de berg waardoor ze bedolven worden. Ik zou het liever wat laten betijen. Diges tie is goed, anders krijg je in digestie." -Hoe vaart Nederland in deze ivervelwind van Europese acti viteit? „Ons land staat er de laatste tijd niet zo goed op in Europa. De koopman domineert, zeker in de financiële discussies. Het is ty pisch Nederlands: we hebben een zeer uitgesproken stand punt, vaak niet eens zo slecht, dat maken we als eerste met op geheven vingertje bekend en houden daar vervolgens tot het bittere eind aan vast. En vervol gens moeten we toch door de pomp, want gelijk hebben is nu eenmaal iets anders dan gelijk krijgen. Willen we invloed hou den in de EU dan moeten we ons bescheidener opstellen. In een Unie met .dertig leden is er be hoefte aan een 'wijze man in het midden', een bemiddelaar tus sen de grotere en kleinere lidsta ten. Nederland kan, gezien zijn omvang en positie, die rol prima vervullen. Maar dan moeten we ons eigen gelijk soms inslikken. Je kunt beter zelf schuiven dan geschoven worden." GPD Het afgelopen politieke jaar is vaak te horen geweest dat de media het allemaal op hun geweten hadden. De Amster damse hoogleraar Jan Klein- nijenhuis onderschrijft dat, maar plaatst er wel kantte keningen bij. De grote verlie zer bij de vorige verkiezin gen, PvdA-lijsttrekker Ad Melkert, werd volgens hem meer gedemoniseerd dan Pim Fortuyn. De kiezer valt voor de indruk, niet de in houd, is zijn conclusie. door Erwin Tuil Politici weten dat ze in het nieuws komen als ze een conflict uitlokken, zegt pro fessor Jan Kleinnijenhuis van de Vrije Universiteit. „Aangezien nieuws altijd moet bestaan uit hoor en we derhoor is het zaak om tegen standers te vinden. Juist als die tegenstanders met weinig heldere tegenargumenten komen, wordt je eigen thema versterkt. Dat zag in je in de campagne van 2002 heel goed. De vele negatieve reac ties op Pim Fortuyn hebben zijn positie verbeterd." Kleinnijenhuis heeft een re putatie op te houden als on derzoeker van de relatie tus sen politieke verslaggeving en de invloed daarvan op de politieke meningsvorming van de kiezer. Half maart van dit jaar maakte hij deel uit van een onderzoeksteam dat die invloed onderzocht. Daarna is het onderzoek voortgezet en het resultaat zal begin januari verschijnen onder de titel 'Puinhopen in het nieuws'. Dat onderzoek leverde een aantal interessante conclu sies op. „Je moest als partij successen boeken", zegt Kleinnijenhuis in het univer siteitsblad Ad Valvas. De ge meenteraadsverkiezing in Rotterdam werd breder uit gemeten dan het resultaat verdiende, zo stelt de hoogle raar. „De week na het debat waarin hij het aflegde tegen Paul Rosenmöller ging het j onmiddellijk slechter met de partij (de LPF, red.)." I De meeste media-aandacht ging naar het fenomeen For- i tuyn. „Verliezer Ad Melkert i kwam bijna alleen maar ne- j gatief in het nieuws-over de- i, moniseren gesproken.j Kleinnijenhuis merkt op dat Balkenende, die de multicul- turele samenleving afschoot, i de tweede grote winnaar van de verkiezingen kon worden 'f omdat hij altijd positief in het nieuws kwam. Een andere conclusie was dat Paars in de ogen van 54 pro- cent van de achterban van SGP, SP en ChristenUnie schuld had aan alle proble- men. Bij LPF en CDA lag dat j 1 percentage iets lager. Het j 1 waren juist deze twee partij- en die electoraal winst boek ten met het hameren op de puinhopen van Paars. ,Je I kreeg steeds meé berichten over hoe slecht het ging in Nederland. Dat heeft een aantoonbaar effect gehad op de partijkeuze van mensen." In direct verband hiermee 1 ziet hij ook de opkomst van de SP van Marijnissen. „De kiezers hebben zeer in- consistente wensen. Gezond- heidszorg, onderwijs, sociale voorzieningen, openbaar 1 vervoer, files, veiligheid, al- les moet beter. Maar het mag niet te veel kosten, want we willen niet te veel belasting i j betalen. Deze wensen kun nen je rechtsom bedienen zo- als de LPF deed. Nu de LPF heeft gefaald, kan het ook linksom. Dan zeg je: we I halen het bij de rijken, zoals Jan Marijnissen wil." Gebaseerd op zijn eerdere onderzoek wil Kleinnijen- huis wel vooruitkijken naar I de verkiezingen van 22 janu ari. „De PvdA wordt weer j I groter. De SP gaat een stukje i terug ten opzichte van de 1 huidige peilingen. Het kabi net wordt linkser. Ik ver wacht geen rechtse meerder heid." GPD door Joost Bosman Hoe komt het toch, dat Ne derland in de zeventiende eeuw zoveel prachtige kunst heeft voortgebracht, en dat je nu niets meer hoort uit jullie land? vraagt Roeslan zich af. De 32- jarige scenarist van Russische tv-series begrijpt er niets van. „Er moet bij jullie toch nog iets zijn, iets van het genie uit het verleden, dat jullie op ons Rus sen kunnen overdragen?" De verstokte kettingroker steekt zijn zoveelste sigaret op en schenkt aan de keukentafel nog eens wodka in. „In Rusland heeft altijd de filosofie van de armoede geheerst", doceert Roeslan. Van de oude Russische literatuur tot aan de moderne, overal kom je de idee tegen dat armoede goed is, dat je moet lij den om tot grote daden en crea tiviteit te komen. Wat een onzin, de Bijbel zegt zelfs dat armoede een zonde is." Misdaad Roeslan pleit geenszins voor het verwerven van onbeperkte overvloed, want geld vindt hij niet belangrijk en dat zal hij nooit vinden ook. Hij had het volgens eigen zeggen best kun nen hebben. Toen begin jaren negentig de vri j e markt Rusland binnenviel, ging dat gepaard met bijna grenzeloze misdaad. Roeslan woonde en studeerde nog in Moskou, het centrum van het Russische roverskapitalis- me. „Veel vrienden stortten zich erin. Niemand had iets te verlie zen, het was goed geld verdie nen en voor de meesten was het pure romantiek. Niemand dacht aan het gevaar, met als gevolg dat vrijwel al mijn vrienden uit die tijd zijn omgelegd, doodge schoten." Afkeer Zelf speelde hij ook met de ge dachte zich op het slechte pad te begeven, als boodschappenjon gen voor een Armeense bende. Een vreselijke gebeurtenis weerhield hem uiteindelijk daarvan. „Mijn beste vriend sloeg in een lift een Indische zakenman dood met een steen. Hij ging er met zijn geldkoffer vandoor. Ik moest letterlijk kotsen toen hij het me vertelde. Dat was het moment dat ik me voorgoed van de misdaad heb afgekeerd." Investering De filosofie der armen. Die be heerst volgens Roeslan net zo goed het denken van de 'nieuwe rijken' in Rusland. „Zoals bij ons de armen met afgunst naar de nieuwe rijken kijken, zo kij ken die met walging naar de ar men. Arme mensen zijn luie mensen, want iedereen heeft de zelfde kansen gekregen, dat is het beeld dat de nieuwe rijken ongegeneerd uitdragen. Pure geestelijke armoede, ze laten el kaar niet leven", zegt Roeslan. Hij verhaalt over zijn school tijd. „De vader van een klasge noot was van de partij en dus rijk. Iedereen haatte hem erom, hoewel hij altijd aansluiting probeerde te vinden bij ons, de anderen. Later, tijdens een reü nie, kwam ik zijn moeder tegen. Haar zoon bleek psychiatrisch patiënt te zijn en zwaar aan de drank, omdat hij nooit was ge accepteerd. Ik zei: doe hem de groeten, maar ze antwoordde bitter dat haar zoon die niet no dig had. De manier waarop we onze klasgenoot behandelden, het is de filosofie van de armoe de. Vandaag de dag zie je haar nog steeds, maar nu andersom. Ik ben echt heel bang dat mijn zoon van zeven op school met de nek wordt aangekeken doorzijn klasgenoten, omdat die veel rij kerzijn dan hij." Trui Over Nederland heeft Roeslan alleen maar gehoord, want hij is nooit buiten de voormalige Sov jet-Unie geweest. Zijn moeder en zus waren een paar keer in Nederland. „Ze vertelden dat de burge meester gewoon in een trui naar een bijeenkomst kwam. Dat is voor mij de filosofie van de vol daanheid: dat mensen het zich permitteren hun rijkdom niet te tonen. Dat je op een gezonde, in- tegei'e manier met je rijkdom omgaat, zonder dat mensen jou erop aanspreken en jij menselijk met anderen omgaat. De filoso fie van de voldaanheid, het be tekent zelfs dat je kunt zeggen: als we allemaal armoede ken nen, zijn we met z'n alleen rijk. Wat we hier in Rusland nodig hebben, is geen financiële in vestering, maar een cultureel- geestelijke. De filosofie van de voldaanheid, is dat niet het ge nie dat Nederland ons kan le ren? Daar drinken we op." door Clemens Ingwersen De verkiezingen in Kenia lij ken vandaag volgens de peilingen een roemloos einde te maken aan de heerschappij van de Kenia Afrikaanse Nationale Unie (KANU) van president Da niel arap Moi (78). Moi heeft bijna een kwart eeuw geregeerd met behulp van zijn KANU en mag van de Grondwet niet langer aanblijven. Hij heeft een opvolger naar voren gescho ven, de zoon van de Keniaanse 'Vader des Vaderlands' Jomo Kenyatta, Uhuru Kenyatta. Maar deze jonge, als eerlijk be kend staande zakenman lijkt kansloos, juist omdat hij is gese lecteerd door Moi, de man die zijn vader in 1978 opvolgde. De Kenianen willen breken met Mois KANU-staat, die wordt gekarakteriseerd door corrup tie en wanbeleid. Ze geven naar verwachting de verkiezingszege aan de man die het na vergeefse pogingen in 1992 enin 1997 ein delijk is gelukt de oppositie op een lijn te krijgen tegenover de KANU, de 71-jarige Mwai Ki- baki van de Nationale Regen boogcoalitie (NARC). De econoom Kibaki is net als Uhuru lid van het 'establish ment', maar hij zaagt al sinds 1991 met zijn Democratische Partij aan de poten van Mois presidentiële zetel. Kibaki wil de macht van de president in perken ten gunste van een pre mier en de corruptie hard aan pakken. Kenia was ooit een trots baken in Afrika. Dertig jaar geleden vergeleken optimistische eco nomen het land met Singapore. Nu verdient een Singaporees volgens de Wereldbank zo'n 24.000 en een Keniaan 340 euro per jaar. De infrastructuur is vervallen en het IMF leent geen geld meer wegens de enorme corruptie. De staat die Moi na laat, functioneert al lang niet meer. Een voorbeeld was de spectacu laire terroristische aanslag in Mombasa van november. Be wijsstukken raakten onmiddel lijk zoek of werden gestolen. De politieagenten die niet bezig waren langs de verwaarloosde wegen reizigers geld af te per sen, arresteerden alleen een paar toeristen en een lokale dronkaard. De neergang van Mois Kenia Een olifantenbeeld heeft aan beide oren een foto van een presidentskandidaat: links Uhuru Kenyatta van de regerende KANU-partij, rechts Mwai Kibaki van de NARC. foto Juda Ngwenya/RTR wordt ook geïllustreerd door aids. Zo'n 10 procent van de be volking lijdt er inmiddels aan. Moi riep drie jaar geleden te genover de wereldpers dat de ziekte een nationale ramp is, maar er gebeurde in de praktijk niets. De kloof tussen wat de in westerse landen altijd gerespec teerde Moi zei en wat zijn rege ring in de praktijk deed of naliet, is zo groot geworden dat de kandidaat van de KANU bij voorbaat verloren lijkt. Uhuru moet de ruim tien mil joen kiezers ervan overtuigen dat hij niet alleen het nieuwe ge zicht is van de KANU, maar ook een nieuw soort KANU verte genwoordigt. Hij heeft zich daarom herhaaldelijk gedistan tieerd van de opmerkelijk zwijgzame Moi. Moi katapul teerde Uhuru eind jaren negen tig naar de top van de Keniaanse politiek. Maar met de keuze van Uhuru zag een aantal KANU- kopstukken hun eigen presi dentiële ambities vervliegen. Zij liepen over naar de NARC, wat de kansen van die coalitie verder vergroot. Een machtswisseling die de KA NU onttroont, kan nare gevol gen hebben voor tal van oude KANU-bekenden. Velen zijn aantoonbaar corrupt en een nieuwe regering onder leiding van de huidige oppositie zou dat gaan onderzoeken en vervolgen. Voorts lopen strafrechtelijke onderzoeken naar etnische moordpartijen die rond de ver kiezingen van 1992 en 1997 zijn gepleegd door milities die door de KANU werden gesponsord. Honderden leden van oppositie-, partijen werden vermoord. Stembusfraude Moi heeft gezegd dat hij de macht overdraagt aan de win naar. De KANU is niet vies van stembusfraude of ingrijpende 'aanpassingen' van de uitsla gen. Nieuwe regelgeving heeft echter geknoei moeilijker ge maakt. De stemmen moeten nu in het openbaar worden geteld in de stemlokalen en niet meer in regionale telcentra, waar eer der veel electorale wonderen zijn geschied. De Kiescommis sie is deze keer onafhankelijker en daadkrachtiger dan bij voor gaande volksraadplegingen. De uitslagen worden rond 1 januari vernacht. Van de circa dertig miljoen Ke nianen staan er ruim tien mil joen als kiezer geregistreerd. Ze kiezen vandaag uit vijf kandi daten een president, 210 van de 222 parlementsleden (twaalf zetels worden indirect aan de grote partijen toegewezen) en lokale gezagsdragers. Om vandaag tot president te worden gekozen moet een kan didaat landelijk de meeste stemmen hebben en in vijf van de acht provincies meer dan een kwart van de stemmmen. Vol doet niemand daar aan, dan volgt een tweede ronde binnen drie weken na de bekendma king van de uitslagen. ANP ONTSNAPT - Uit de Koepel- gevangenis in Breda zijn op tweede kerstdag zeven, tot levenslange gevangenisstraf veroordeelde mannen ont snapt. Het gaat om Neder landse oorlogsmisdadigers. De zeven wisten tijdens een filmvoorstelling aan de aan dacht van de bewakers te ontsnappen. LANDBOUW - Bij de uitgif te van landbouwbedri jven in de Noord-Oost-Polder zijn er 39 Zeeuwse boeren die in aanmerking komen voor het pachten van een bedrijf.Van hen komen er 33 uit Walche ren. De andere zes zijn af komstig uit Hengstdijk, Wil- helminadorp, Ellewoutsdijk, Kloosterzande, Graauw en Wolphaartsdijk. KONINGIN - In haar kerstrede heeft koningin Ju liana opgeroepen om het ge zamenlijke geweten dei- mensheid levendiger te ma ken en op te voeren tot een sterker kracht en uitstraling. VREDE - Een oorlog tussen de Sovjet Unie en Amerika is niet onvermi j del-ij k. Dit heeft de Russische leider Stalin ge antwoord op vragen van de New York Times. Stalin zei veel te voelen voor een ont moeting met Amerikaanse president Eisenhower. Uitgever: J..C. Boersema Hoofdredactie: A L Oosthoek D Bosscher (adjunct) A, L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Oostsouburgseweg 10 Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Fax: (0118) 470102 E-mail: redactie@pzc.nl Vlissingen: Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Fax. (0118) 470102 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Voorstad 22 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113) 273000 Fax. (0113)273030 E-mail. redgoes@pzc.nl T erneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115) 645769 Fax. (0115) 645741 E-mail: redtern@pzc.nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel (0114)372776 Fax (0114)372771 E-mail: redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel. (0111)454647 Fax. (0111)454657 E-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8 00 tot 17 00 uur Zierikzee, Goes en Hulst. 8.30-17.00 uur Auteursrechten voorbehouden Uitgeven) Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegenet-concern. De door u aan ons verstrekte gegevens hebben wi| opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voor onze (abonnementen(administratie en om u te (laten) infoi meren over voor u relevante diensten en pro- hoïrti" ai* "lels en de werkmaatschappijen van Wegener ot door ons zorgvuldig geselecteerde aeraen. ais u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij: PZC, atdeling lezersservice. Postbus 3229.4800 MB Breda Behoort tot LUGCJGnGr Internet: www.pzc.nl Internetredactie: Postbus 18 4380 AA Vlissingen E-mail web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden; zaterdags tot 12.00 uur Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag: tijdens kantooruren zondag: van 16.00 tot 18.00 uur Tel (0118)484000 Fax (0118) 470100. Abonnementen (bij acceptgirobetaling geldt een toeslag van 2,00) per maand. 20,50 per kwartaal 55,10 per jaar €209,90 Voor toezending per post geldt een toeslag. E-mail: lezersservice@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het einde van de betaalperiode. Losse nummers per stuk. maandag t/m vrijdag:€ 10 zaterdag 1,65 Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW I Bankrelaties ABN AMRO 47 70.65 597 Postbank 35.93.00 Advertenties Alle advertentieopdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de algemene voorwaarden van Uitgeverij PZC BV alsmede de regelen voor het advertentiewezen. Tarieven kunnen tijdens kantooruren worden opgevraagd. Voor gewone advertenties: Tel: (0118) 484240 Fax-(0118) 470100 Voor kleintjes: Tel. (0118) 484321 Fax: (0118) 484370 I

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2002 | | pagina 4