Gruwelbeelden laten littekens na
S
Reuma en werk
Laat ze
niet vallen
PZC
Giro 860
Laat de albatros
niet verdrinken!
Giro 222111
Ondernemers blijven
hameren op gratis
parkeren transferiun
RED DE ALBATROS
VITAAL VOOR VOGtLS
V
Psychiater uit Koudekerke werkt aan wederopbouw in Afghanistan
Tocht door
eeuwen met
Schouws
Kamerkoor
Er zijn
al werkgevers
gesignaleerd
die er tijd voor
vrijmaken
Hersenstichting Nederland
De Westerscheid6
vrijdag 13 december 2002
door Edith Ramakers
VLISSINGEN - Na 23 jaar oorlog wil
Afghanistan de geestelijke gezond
heidszorg verbeteren en modernise
ren. Nu nog worden onder het kopje
'overige ziekten' alle Afghaanse pati
ënten met psychische problemen sa
mengevoegd. Een traditionele behan
delmethode van geesteszieken is een
dieet van veertig dagen water, brood
en peper. Gedurende die tijd zit de pa
tiënt vastgeketend aan een boom in
een omgeving waarvan wordt veron
dersteld dat ze de genezing stimuleert.
„Dan jeuken je vingers om in te grij
pen", zegt de 35-jarige Peter Ventevo-
gel uit Koudekerke.
Ventevogel is psychiater en cultureel
antropoloog en sinds juli werkt hij in
de provincie Nangarhar in Afghanis
tan voor de Nederlandse organisatie
HealthNet International. Hij is voor
een kort verblijf in Nederland.
HealthNet International is gespe
cialiseerd in de wederopbouw van
de gezondheidszorg na conflicten.
„Kort samengevat: als Artsen zonder
Grenzen verdwijnt, komen wij. We
werken met de lokale bevolking, me
dici en bestuurders aan een nieuw be
gin."
De veerkracht van de Afghanen heeft
Ventevogel verrast. Afgrijselijke er
varingen hebben hun gemoed onbe
roerd gelatenWat de Af ghanen mee
gemaakt hebben, is niet te bevatten.
Maar als ik dan zie hoe zij eraan toe
zijn, is dat nog verbazingwekkend
goed."
Symptomen
De diagnose 'goed' is relatief, beseft
Ventevogel. Gruwelbeelden laten lit
tekens na. Aan een vroedvrouw vroeg
hij wat ze wist van psychiatrische
ziektebeelden. De vrouw kende de
pressies. Haar dochter had die ook. Zij
was geschokt door de lijken die in
1992 voor hun huis op straat werden
gedumpt. Ook de luchtaanvallen
werkten op haar zenuwgestel. „De
vroedvrouw somde de symptomen op
van posttraumatische stress-stoornis:
angstdromen, indringende visuele
herbelevingen, vermijdingsdrang en
een slechte nachtrust."
Psychiaters, of in algemene zin kennis
en kunde uit het westen, zijn hard no
dig. Afghanistan telt 25 miljoen be
Psychiater Peter Ventevogel: „Wat de Afghanen meegemaakt hebben, is niet te bevatten. Maar als ik dan zie hoe zij eraan
toe zijn, is dat nog verbazingwekkend goed." foto Ruben Oreel
woners en acht psychiaters. „Maar ik
ken er maar drie. Ik heb ook geen re
den om aan te nemen dat er meer dan
drie psychiaters zijn."
Weggepest
Ventevogel vertelt dat de intellectue
len zijn weggepest tijdens de oorlog.
Het land heeft dringend behoefte aan
vakbekwame professionals. „Wat dat
betreft zou het goed zijn als deze Af
ghanen terugkeren. Maar ik heb mak
kelijk praten. Ik heb een Nederlands
paspoort en kan als het onrustig
wordt direct het land verlaten."
En het broeit in Afghanistan. „Het
gaat de verkeerde kant op. Laatst
hoorden we harde knallen. Bommen,
zeiden mijn Afghaanse collega's. Ik
heb net voor een jaar bijgetekend bij
HealthNet. Het is geweldig werk,
maar als een nieuwe oorlog uitbreekt,
is het voorbij. Er ligt een noodplan
klaar om snel te ontsnappen."
Ruim twintig jaar oorlog betekent ook
dat medici al die tijd waren afgesne
den van nieuwe ontwikkelingen. „Op
de medische faculteit werkten ze met
één boek uit de jaren zestig. Als we
trainingen geven, dan hangen de dok
ters, vroedvrouwen, verpleegkundi
gen aan je lippen. Ze zijn leergierig."
Met vrouwen komt hij moeilijk in con
tact. De scheiding der seksen werkt zo
sterk door dat Ventevogel na een
maand nog amper met vrouwen had
gesproken. „Ik werk in het gebied te
gen de Pakistaanse grens aan dat erg
behoudend is. Vrouwen worden mis
handeld en worden onderdrukt door
hun mannen." Maar om 'feministisch-
westerse oplossingen' aan te dragen,
is 'zinloos'. „Blijf-van-mijn-lijfhui-
zen zouden hier niet werken. We rege
len een soort positieve discriminatie
voor mannen die hun vrouwen laten
werken. We moeten de mannen mee
krijgen om vooruitgang te boeken."
Hij las laatst een onderzoek waaruit
geconcludeerd werd dat 97 procent
van de Taliban-vrouwen depressief
zou zijn. „Dat geloof ik niet. Er waren
160 vrouwen geïnterviewd. Om de en
quête goed te lezen moet je de culture
le achtergrond mee laten wegen."
Eer
Het begrip 'eer' speelt daarin een
hoofdrol. „Eer is voor Afghaanse
mannen gericht op hun vrouw, hun
grond en een gastvrije ontvangst voor
de vreemdelingen. Vrouwen krijgen
meer respect van anderen als ze veel
ellende hebben meegemaakt. Daar
scheppen ze over op. Als westerse psy
chiaters geconfronteerd worden met
die misère, dan schrijven ze hen direct
een aantal pillen voor. De vrouwen
hebben het niet lollig, zijn vaak ver
drietig, maar de culturele presentatie
moet je meenemen in de diagnose."
Afghanen zijn bereid om grif te beta
len voor de geestelijke
gezondheidszorg. Van pillen ver
wachten ze een heilzame uitwerking,
maar ook voor traditionele behandel
wijzen zijn ze bereid geld neer te leg
gen. De geesteszieke patiënt wordt
door zijn familie naar bijvoorbeeld
het graf gebracht van Said Mohamed
Ali Shah. Hij stierf in de zeventiende
eeuw en het verhaal gaat dat hij gees
tesziekten gezond maakte.
Nog steeds wordt die plek als een ge
neeskrachtige plaats gezien. Het 'ge
sticht' aldaar wordt gerund door zijn
nazaten, die veel geld vragen. „Toen
ik er op bezoek was, was het zomer en
patiënten zaten vastgeketend onder
een boom. Ik sprak met sommigen,
maakte foto's, maar enkelen waren te
verward om te reageren. Wij willlen
een structurele bijdrage leveren aan
de wederopbouw van de gezondheids
zorg. Impulsieve reacties, zoals het
losmaken van de kettingen, werken
averechts. Het is een langdurig veran
deringsproces, waarbij we het ver
trouwen nodig hebben van sleutelfi
guren, zoals dorpshoofden."
door Piet Kleemans
RENESSE - De Schouwen-
Duivelandse branche- en on
dernemersverenigingen blijven
hameren op het belang van het
handhaven van gratis parkeren
op het transferium bij Renesse.
Het transferium is, betoogde
voorzitter van de Stichting Ver
eniging Verblijfsrecreatie H.
van Oost gisteren tijdens het
raadsledenspreekuur, de hoek
steen van het mobiliteitsbeleid.
Trek je die steen weg en dat
heeft de gemeenteraad volgens
de ondernemers gedaan door
het invoeren van een parkeer-
heffing op het transferium dan
heeft dat ingrijpende gevolgen,
betoogde Van Oost. De doelstel
ling van het transferium, min
der mobiliteit in kwetsbaar ge
bied, wordt geweld aangedaan
maar de middenstand in Renes
se zal haar klandizie terug zien
lopen volgens Van Oost. Want,
zo betoogde hij, het zijn zeker
niet alleen toeristen en recrean
ten die gebruik maken van het
gratis parkeerterrein aan de
rand van Renesse. Ook eiland
bewoners stallen er hun auto als
ze in Renesse moeten zijn.
„Daarom kunnen de onderne
mers in deze kwestie niet aan de
kant blijven staan.
Alternatieven
Om meer inkomsten uit parke
ren te genereren zijn volgens
Van Oost meer mogelijkheden
dan botweg een parkeerheffing
op het transferium invoeren.
Eerder pleitten de gezamenlijke
ondernemers in een brief aan
het gemeentebestuur al voor
verlenging van de periode
waarin betaald moet worden
voor het parkeren. Nu wordt ge
werkt met een periode van 15
mei tot 15 september. Dat kan
ook best 1 april tot 1 november
worden, vinden de onderne
mers.
Tijdens het raadsledenspreek
uur kwam Van Oost met een
aanvullende suggestie op de
proppen: invoeren van betaald
parkeren op het parkeerterrein
aan de Laone. Verder kan het
volgens Van Oost geen kwaad
om nog eens heel kritisch tej
ken naar de kosten van contj
Daar kan volgens hem best;
spaard worden. De doelstel*
van het parkeerbeleid blijft,
overeind en er wordt ook g
gat geslagen in de middt
voor beleid.
ZIERIKZEE - Het Schouwsj
merkoor presenteert zich zt
dag tijdens een kerstconcen
de Rooms-Katholieke kerk
Zierikzee met een gevariee
muzikale tocht door vier a
wen. De selectie met werkt
componisten uit verschillcj
perioden staat garant voort
gevarieerd optreden vi
koor onder leiding van d
Sietse van Wijgerden.
Uit de zestiende eeuw wordtn
T. L. de Victoria door de he
een vierstemmig stuk gezon;
dat de sfeer rond de geboa
van Christus zal oproepen, H
vrolijke vijfstemmige stuk vi
J. P. Sweelinck weerspiegelt;
sfeer van de engelen en dek
ders.
Verder is gekozen voor eenst
uit de negentiende eeuw vj
A. Bruckner met veel conto
ten tussen groot volume t
stiltes. Uit de Weihnachto
schichte (1933) van H. Dist
wordt een aantal muzik»
breed uitgewerkte delen gezo:
gen. Bijzondere aandacht vel
dient verder de uitvoering va
Britten's Ceremony voor dra
hoge partijen met oud-Engels
teksten. Vermeldenswaard
ook de moderne dans van 1
Mathias met speelse maatwiss
lingen.
Voor de begeleiding tekent Joc
de Nooijer, student aan j
Haags Conservatorium.
Het concert in de Willibrord-
kerk zondagmiddag 15 decs
ber begint om 16.00 uur.
www.reddealbatros.nl
Jaarlijks verdrinken ruim 100.000 albatrossen door
longline visserij. Ze happen naar aas, worden aan de haak
geslagen en komen op dramatische wijze aan hun einde.
Steun de actie voor een vogelveilige vismethode.
Giro 656500
Vogelbescherming
Ongeveer één op de tien Nederlanders
heeft een vorm van reuma, welgeteld
zijn dat 1,6 miljoen mensen. Het be
tekent vaak afstand moeten doen van
een hobby, sport of zelfs van een baan
of eigen bedrijf. Reuma is ook een be
langrijke veroorzaker van het ziekte
verzuim in Nederland. Velen raken
door reuma arbeidsongeschikt. En zij
die aan het werk blijven, moeten vaak
heel wat hindernissen overwinnen.
Veel onbegrip
Veel patiënten hebben 't moeilijk met
het onbegrip. Toch zijn zij nog vaak
tot veel in staat. Begrip voor hun in
dividuele (on)mogelijkheden kan juist
bij het vinden van geschikt werk door
slaggevend zijn.
Steun het Nationaal Reumafonds
Het Nationaal Reumafonds financiert
zo'n 70% van het wetenschappelijk
onderzoek in Nederland. Andere acti
viteiten zijn: voorlichting, aangepas
te vakanties, individuele hulp en fi
nancieel steunen van de meer dan
honderd reumapatiëntenverenigin
gen.
Helpt u ook? Giro 324,
Amsterdam.
Nationaal Reumafonds
Voor vragen over (leven met) reuma:
De Nationale Reumalijn
0900 - 2030300
www.reumafonds.nl
In ons land wordt 1 op de 150 mensen
getroffen door epilepsie. Wij staan
voor wetenschappelijk onderzoek,
voorlichting via een infolijn, folders
en brochures, begeleide vakantie
activiteiten, individuele hulp
en epilepsieprojecten in
ontwikkelingslanden.
Nationaal Epilepsie Fonds
Postbus 270, 3990 GB Houten
www.epilepsie.nl
Word donateur.
Er is nog zoveel te doen.
ZIEN EN HELPEN
Sanne is een intelligent
meisje van 8 jaar oud. Toch
dacht men daar eerst anders
over. Het lukte haar namelijk
niet om goed te leren lezen
en schrijven. Sommigen
noemden haar dom en
anderen vonden haar maar
lui. Tot de juf er achter kwam
dat ze dyslexie heeft.
Nu krijgt ze speciale
oefeningen om beter met
taal te leren omgaan. Maar
het gaat nooit echt over.
De Hersenstichting
Nederland wil investeren in
snellere diagnostiek en betere
behandeling voor deze en andere aangeboren hersenaan-
doeningen bij kinderen. Daarom financieren we wetenschap
pelijk onderzoek en geven we voorlichting.
leder kind verdient toch het beste? Help mee.
Geef daarom gul.
Korte Houtstraat 10,2511 CD 's-Gravenhage - 070-360.48.16 - www hersenstichting.nl
Als we nu niets doen, raakt
de kluut zijn thuis kwijt
De Westerschelde- leefgebied van de kluut en vele
andere kustvogels. Scheepvaart en industrie bedreigen
dit unieke gebied. Daarom hebben de vogels u hard
nodig! Draag bij aan het behoud van een vogelrijke
Westerschelde. GIRO 65 65 00.
Vogelbescherming
NEDERI.AND
Telefoon 030-693 77 77 www.vogelbescherming.nl
Als de hartspier aan kracht verliest en de pomp dus n
goed werkt, leidt dat tot een aantal lichamelijke klac
De duidelijkste daarvan zijn. snel moe, kortademig en c
benen door achterblijvend vocht. Zo wordt een glas v
een dikmaker Vragen? Bel gratis 0800 3000 300 of kijk ai
www.hartstichting.nl
Nederlandsevf/Hartstichting
