Boer moet dichter op markt zitten
PZC
Goed tunnelontwerp is onopvallend
Brandweer traint in
Zwitserse tunnel
Aaibare dolfijn in de haven
Begeleiders ouderen
in woonvormen
krijgen diploma
17
Voorzitter ZLTO bepleit nieuw elan voor agrarische sector
Delta behoudt gemeenten als klant
Eis voorwaardelijk voor messteek
Verdachten inbraak aangehouden
Gewonde bij botsing Koudekerke
Bromfiets gestolen in Terneuzen
Asfalt overhevelen
lukt niet in vrieskou
vrijdag 13 december 2002
MIDDELBURG - Delta is erin geslaagd een flink aantal
Zeeuwse instellingen als klant te behouden. De tien gemeen
ten, havenschap Zeeland Seaports, de stadsgewestelijke
brandweer Vlissingen/Middelburg, de Zeeuwse Muziek
school en de GGD Zeeland hebben een nieuw energiecontract
afgesloten. Het contract geldt voor 2003 en 2004. Overheden
zijn verplicht nieuwe contracten openbaar $an te besteden,
zodat alle bedrijven erop kunnen inschrijven.
De kans bestond dus dat de Zeeuwse gemeenten hun stroom
voortaan van een ander energiebdrijf zouden betrekken. De
aanbesteding is echter gewonnen door Delta, dat de komende
twee jaar elektriciteit mag leveren. De tien gemeenten, het
havenschap, de stadsgewestelijke brandweer, de muziek
school en de GGD hebben samen 23,5 miljoen kilowattuur per
jaar nodig. Daarvan is 17,6 miljoen kilowattuur duurzaam
opgewekte energie, bijvoorbeeld uit windmolens of .uit bio
massa.
MIDDELBURG - Tegen een 21-jarige inwoner van Goes is
gisteren voor de Middelburgse rechtbank zes maanden voor
waardelijke gevangenisstraf geëist wegens poging tot dood
slag.
De verdachte had 5 augustus vorig jaar in het Goese
uitgaanscentrum een man met een mes verwond. Aan de
steekpartij was een ruzie tussen het tweetal voorafgegaan.
Omstanders hadden gezien dat er over en weer werd geslagen
De Goesenaar had met een mes staan zwaaien en daarbij het
slachtoffer in de hals geraakt, vlakbij de slagader. „Levensge
vaarlijk", vond officier van Justitie J. Groen. Hij nam in zijn
eis mee dat de verdachte als straf al 180 dagen heeft gewerkt
bij een boer in Sint Oedenrode.
Raadsman W. Schieman stelde dat zijn cliënt uit noodweer
had gehandeld en vroeg ontslag van rechtsvervolging. De
rechtbank doet uitspraak op 24 december.
GOES - De politie heeft gisternacht rond vier uur op rijksweg
A58 driemannen aangehouden. Het gaat om Hagenaars in de
leeftijd van 25,29 en 36 jaar. Zij worden ervan verdacht eerder
die nacht te hebben ingebroken in een bedrij fspand aan de
Kreukelmarkt in Goes, Daarbij werd een onbekend bedrag
buitgemaakt.
KOUDEKERKE - Een 51 -jarige automobilist uit de gemeen
te Oostburg is gistermiddag gewond geraakt bij een aanrij
ding even na vier uur op de kruising van de Middelburgse
straat en de Meinersweg in Koudekerke.
Een 84-jarige automobilist uit de gemeente Veere reed over de
Middelburgsestraat vanuit de richting Koudekerke en wilde
linksaf de Meinersweg inrijden. Hij verleende op de kruising
geen voorrang aan de hem tegemoetkomende man uit de ge
meente Oostburg. De laatste is overgebracht naar het zieken
huis; de aard van zijn verwondingen was gisteravond nog on
bekend. Beide voertuigen raakten zwaar beschadigd.
TERNEUZEN - In de De Jongestraat in Terneuzen is gisteren
tussen 's morgens tien uur en 's middags kwart voor twee een
bromfiets gestolen. Het gaat om een zwarte Puch, type Zip
met kenteken BTP077.
tunnelgangen klaar
ttm
D
door Wout Bareman
TERNEUZEN - De brandweer
korpsen van Terneuzen en Bor-
sele gaan in januari en februari
in een trainingscentrum in Sar-
gans in Oost-Zwitserland oefe
nen voor de bestrijding van
calamiteiten in de Westerschel-
detunnel. In totaal reizen 120
brandweerlieden van de twee
korpsen af naar Zwitserland.
Tijdens een tweedaagse oefe
ning worden ze in een 300 meter
lange dubbele 'trainingstunnel'
geconfronteerd met onder meer
een grote brand, waarbij een
vrachtwagen en zeven perso
nenauto's zijn betrokken en ge
vaarlijke stoffen vrijkomen.
Met de oefeningen is een bedrag
van 180.000 euro gemoeid.
Een week geleden reisde een
groep brandweerinstructeurs af
voor een testsessie in het trai
ningscentrum. Commandant
Jeroen Meijering van de brand
weer Terneuzen keerde enthou
siast terug: „Je kunt nog zoveel
oefenen voor de bestrijding van
calamiteiten, maar wat je in de
werkelijkheid tegenkomt, is ze
ker in dit soort gevallen heel
moeilijk in te schatten. In die
tunnel in Sargans krijg je wél
een heel goed beeld van wat je
kunt verwachten. Dat maakt
die trainingssessies zo ontzet
tend belangrijk."
Volgens Meijering zijn de trai
ningen in Zwitserland uniek
voor de Nederlandse brand
weer. „Dichter bij huis vind je
dit soort oefenmogelijkheden
niet. Trainingscentra in Enge
land, Noorwegen en Duitsland
kunnen niet tippen aan wat het
centrum in Sargans heeft te bie
den. We hebben lang gezocht
naar een trainingsfaciliteit die
de werkelijkheid zo dicht moge
lijk benadert en die uiteindelijk
op internet gevonden. De oefen
tunnel toont veel overeenkom
sten met de Westerscheldetun-
nel. De twee buizen zijn net als
'onze' tunnel voorzien van
dwarsverbindingen, zijn vijf
meter hoog en zo'n acht meter
breed. Vergelijkbare omstan
digheden dus."
De korpsen van Terneuzen en
Borsele zullen ook een aantal
grote oefeningen in de Wester-
scheldetunnel zelf houden.
Advertentie
Kees den Herder
Inlerieurstyling
Walcheren
v, keesdenherder.nl
Noordweg 125, Serooskerke, 0118-593030
Noord-Beveland. Haven "De
Oesterput". Nauwelijks haven
en lang geen oesterput meer.
Herinnering en horizon.
Daar hebben we deze stoel neergezet.
De kosmische kracht van lijnen
uit het universum bundelen zich
in design en comfort
In eigen huis is hij een
tijdoverstijgend rustpunt.
Een haven en een horizon
11997 gepland tijdpad
door Wout Bareman
ftnnrRinus Antonisse
TILBURG - Het is voor boeren
en tuinders van levensbelang de
kloof tussen agrariërs en handel
(edichten. Niet alleen bezig zijn
niet produceren, maar ook méér
invloed uitoefenen op het ver
volgtraject: afzet en markt.
De afhankelijkheid van de we
reldomspannende, multinatio
nale ondernemingen groeit met
de dag. Dit degradeert de boer
tot leverancier van grondstof
fen. Die zal daar in de eerste
plaats zélf iets aan moeten doen
)eze boodschap presenteerde
voorzitter A. Vermeer van de
Zuidelijke Land- en Tuinbouw
Organisatie (ZLTO) gisteren tij
dens het jaarcongres in Tilburg,
dat ging over het thema 'boeren
en tuinders op het wereldto
neel'. Als kernvraagstukken
waarmee de agrariërs te maken
hebben, noemde hijhet verschil
tussen boerenprijs en winkel
prijs; de druk om meer te produ
ceren tegen lagere prijzen; de
behoefte aan gelijkschakeling
van kwaliteitseisen; de relatie
met cle consument.
Vermeer dook in het verleden
om aan te geven dat pakweg
honderd jaar geleden vergelijk
bare problemen aan de orde wa
ren: discussie over de betekenis
van land- en tuinbouw voor de
samenleving, onenigheid over
de noodzaak van economische
beschermingspolitiek. De boe
ren namen toen zelf het heft in
handen om de onzekerheden
van de markt te lijf te gaan.
Er kwamen coöperaties, waar
door de tussenhandel werd uit
geschakeld, schaalvoordeel bij
inkoop mogelijk was en prijsga
ranties bij verkoop konden
worden afgedwongen. Ook
spreidden boeren risico's en ver
beterden kredietmogelijkhe
den. De problemen van nu wa
gen om een soortgelijk elan,
betoogde Vermeer.
Als noodzakelijke ingrepen zag
hijde weg tussen producent en
consument zo kort mogelijk
houden; meer samenwerking
met de verwerkende en verhan
delende bedrijven; meer inspe
len op de wensen van de
consument, zoals die via het
grootwinkelbedrijf tot uiting
komen. Vermeer achtte dat zin
voller dan steeds de beschuldi
gende vinger uit te steken naar
grootwinkelbedrijf of afzetor
ganisaties.
Specialisten
De ZLTO-voorzitter onder
streepte dat de Nederlandse
boeren zich meer als specialis
ten moeten ontwikkelen om be
ter te kunnen opboksen tegen de
meestal veel grotere agrarische
bedrijven elders op de wereld.
Dit betekent minder buikpro
ducten en meer hoogwaardige
producten telen voor kleinere,
bijzondere markten.
Vermeer stelde vast dat de indi
viduele agrarische ondernemer
zelf een bewuste keuze moet
maken. Vervolgens kan hij op
zoek naar geschikte samenwer
kingsvormen met collega's aan
de producentenzijde en met af
nemers, verwerkers en verko
pers aan de andere kant. Sa
menwerking tussen boer en
bedrijfsleven is noodzaak om de
consument een veelzijdig pak
ket te kunnen leveren.
door Claudia Sondervan
KOUDEKERKE - Achttien ver
zorgenden van de Stichting Ver-
pleeg- en Rusthuizen Zeeland
(SVRZ) kregen gisteravond in
Koudekerke hun diploma Soci
aal Pedagogisch Werker. Het di
ploma bekroont hun opleiding
tot zorg- en dienstverlener die
verpleeghuisbewoners in staat
stelt om in kleinschalige woon
vormen te leven.
De pionier-studenten van deze
nieuwe opleiding kregen hun
einddocument in verpleeghuis
De Vliedberg uit handen van
opleidingsmanager N. Nagte-
gaal en coordinator T. van Doe-
sum van ROC Zeeland, die de
opleiding in samenwerking met
SVRZ en het landelijk orgaan
voor dienst- en zorgverlening
OVDB heeft opgezet.
De SVRZ werkt aan de herhuis
vesting van de verpleeghuisbe
woners in kleinschalige woon
vormen en woonzones, waar zij
met verpleeghuiszorg kunnen
wonen als in een thuissituatie:
temidden van het normale leven
en met zoveel mogelijk deelne
ming aan huishoudelijke activi
teiten. Om de medewerkers voor
te bereiden op hun nieuwe rol is
de opleiding sociaal pedago
gisch werker ontworpen. In die
nieuwe rol is de medewerker
niet enkel verzorger of verple
ger, maar ook begeleider en on
dersteuner bij de dagelijkse ac
tiviteiten van de bewoner. De
opleiding duurt een jaar en
wordt aan alle SVRZ-medewer-
kers aangeboden.
ANTWERPEN - Sinds vorige week donder
dag zwemt er in de Antwerpse haven een
dolfijn rond. De mannelijke tuimelaar moet
via de sluizen in de havendokken zijn ge
raakt. De scheepvaartpolitie ondernam al
verscheidene pogingen om het dier weer de
Schelde op te krijgen, maar voorlopig zon
der resultaat. Merkwaardig is dat de dolfijn
bijzonder tam is en zich zelfs laat aaien. Het
vermoeden is dat het dier al verscheidene,
jaren ronddoolt en dat het afkomstig is van
een dolfinarium in voormalig Joegoslavië.
Tijdens de burgeroorlog zou deze Flipper
noodgedwongen in vrijheid zijn gesteld.
Het gaat overigens om een andere dolfijn
dan het exemplaar sinds enkele maanden
regelmatig in de Westerschelde bij Hans-
weert wordt gezien. Deze dolfijn, die enkele
weken geleden nog werd gesignaleer, is
geen tuimelaar.
foto Marie Theuns
TERNEUZEN - Is alles in vol bedrijf, dan werkt uit
voerder Paul Tebes van bouwfirma Heijmans met een
man of zestig, zeventig aan de asfaltering van de tun
nelbuizen. Deze week werd dat aantal tot nauwelijks
een handjevol gereduceerd. Oorzaak: de vorst.
Heijmans voert de 50.000 ton asfalt voor de tunnel per
vrachtauto aan uit Noord-Brabant. Paul Tebes: „Om
dat hun lading vanwege de hoogte van de laadbaak niet
in de tunnel kan worden gelost, moet het asfalt buiten
de tunnel worden overgeheveld in kleinere wagens.
Vriest het, dan wordt dat heel moeilijk."
Tebes (28 jaar; geboren in Eist) heeft het naar z'n zin bij
de Westerscheldetunnel, vooral omdat hij iedere dag
van het project leeit. Zeven jaar geleden ging hij als
MTS'er aan de slag bij Heijmans. Zijn eerste klus: de
aanleg van een verhoogde kruising bij 's Heerenberg.
„Ik moest het helemaal zelf uitzoeken en dat maakte me
knap zenuwachtig. Tja, nu lach ik erom. Het was nota
bene maar eenkarweitje van lö.OOOgulden. Daarna ben
ik steeds een stapje verder gegaan. Rioolconstructies,
wegenaanleg,., zulke dingen, De Westerscheldetunnel
is tot nu toe m'n grootste project.Tebes en zijn collega's
legden de zogenoemde stepbarriers aan, betonnen
vangrails tegen de tunnelwand. Dat werk is op een oor
na gevild.
Paul Tebes: „Twee jaar geleden ben ik hier begonnen.
Toen hield ik me voornamelijk bezig met de aanleg van
het zuidelijke tunneltracé, inclusief duikers en riole
ring. Daarna zijn we de tunnel ingegaan. Dan word je
geconfronteerd met heel veel repeteerwerk. Breng je an
ders hooguit enkele tientallen kolken aan, in de tunnel
zijn er 530 verwerkt. De fundering voor het wegdek, de
slakkenbaan van 120.000 vierkante meter... dat is op
den duur puur routinewerk. En dan moet je oppassen
dat er geen fouten insluipen. De mensen steeds weer
motiveren, de lat hoger leggen, Dat is eigenlijk het
moeilijkste van het werk: de omgang met mensen. Wat
dat betreft zit het hier vernuftig in elkaar; al die rader
tjes die op elkaar aansluiten. Want je bent allemaal op
hetzelfde moment bezig met die afbouw."
Hij woont met z'n vriendin in Oostburg en heeft het daar
ontzettend naar zijn zin. De tunnel een levenswerk?
Nou nee. „Maar het is natuurlijk wel prachtig als je over
pakweg dertig jaar met je kleinkind door die tunnel
kunt rijden en kunt zeggen: hier heeft opa aan meege-
bouwd!"
Uitvoerder Paul Tebes
foto Peter Nicolai
De hangtrogbrug in Terneuzen van Jobse+Bos Architecten. „Het uiteindelijke ontwerp was niet alleen eenvoudiger, maar ook veel ster
ker." foto Charles Strijd
door Mieke van der Jagt
ELLEWOUTSDIJK - Wie over
een paar maanden de Wester
scheldetunnel inrijdt, moet niet
in de gaten hebben dat er iets
aan is ontworpen. Jos Jobse, van
Jobse+Bos Architecten uit Rot
terdam, is wel trots op het werk
dat hij deed aan het tunneltra
ject en de landschappelijke in
passing, maar vooral als het een
leek niet opvalt.
„Een tunnel is geen huis of een
kantoor. Het moet geen per
soonlijkheid of identiteit uit
stralen, maar veiligheid. Dat
betekent voor een architect mi
nimaliseren, zo weinig mogelijk
detailleren. Ik kan je verzekeren
dat dat veel meer keihard denk
werk vergt, dan boodschappen
uitdragen met details."
Alleen wat betreft de land
schappelijke inpassing worstel
de Jobse aanvankelijk met
verschillen tussen de twee over
kanten. Vanuit het Borsele
landschap van rechte polders,
moet je heel diep de grond in om
bij de tunnelbuis te komen. In
Terneuzen, waar het landschap
heel anders is, kom je vrij dicht
onder het maaiveld de tunnel
uit. De ingang in Borsele is
daarom smal met hoge wanden.
In Terneuzen loopt het meteen
wijd uit. „Wel met dezelfde
wanden en dezelfde principes.
Er zit een grote beperking aan
zo'n ingang. De buis waardoor
je de tunnel verlaat, moet langer
zijn dan die waardoor je erin
rijdt. Anders gaat de vuile lucht
uit de ene gang met de zuiging
van het inrijdende verkeer mee
inde andere."
Ritmisch
Bij de ingangen van de tunnel
had Jobse graag de bouten
waarmee de betonnen platen als
het ware zijn vastgeschroefd in
het zicht gelaten. „Dat gaf een
mooi ritmisch effect, maar het
kon niet vanwege een brandwe
rende laag die er nog op moest.
Het idee van die bouten hebben
we vastgehouden in het rit
misch plaatsen van gekleurde
bakjes, die ietsje oplichten."
Erg belangrijk is ook de manier
waarop de inrit overgaat in de
ook uit het ontwerp voor de
hangtrogbrug. „Die moest min
der zwaar en eenvoudiger. Het
uiteindelijke ontwerp bleek ook
veel sterker. Daardoor konden
allerlei lelijke dwarsverbindin
gen en trekstangen worden
weggelaten."
Trots is Jobse ook op de installa
tiegebouwen, die aan weers
kanten staan. In Terneuzen,
waar wellicht ook een bezoe
kerscentrum komt, koos Jobse
voor een bekleding met lamel
len van gepatineerd koper Dat
is al groen en hoeft niet dertig
jaar te blikkeren voor het de ge
wenste kleur heeft.
Voor het gebouw aan de over
kant, in Borsele, leidde dat tot
het ei van Columbus.
„In dat gebouwtje moeten heel
veel roosters zitten voor alle
machines. Dat is altijd lelijk. Na
lang nadenken hebben we die
lamellen uitgebogen, waardoor
er lucht naar binnen en naar
buiten kan. Doordat het vei'der
strak is, krijg je door de ritmi
sche golven een heel aardig ef
fect. Dat gebouw heeft verder
niets nodig."
tunnel. „Eerst is het vierkant en
dan wordt het rond. Mensen die
al een beetje bangig zijn voor
een tunnel, zouden daarvan erg
kunnen schrikken. We hebben
dat opgelost met buizen die
eerst recht en dan steeds meer
gebogen aan het plafond han
gen. Die buizen zijn van een
kleur blauw die overal terug
komt."
Minimaliseren leidt niet zelden
tot mooie vondsten. Dat blijkt
