1
Raadsel van plotse haaruitval
PZC
Ik klaar met mijn werk, zij dood
KBO wil gratis
parkeerkaart
voor invaliden
Emotie vertolkt met
afval en weinig kleur
België keurt nieuw
belastingverdrag goed
BOB-campagne
tegen drank in
verkeer krijgt
dit jaar vervolg
lezers schrijven
Ganzenlever
Stille tocht II
Tunnel
R
kunst cultuur
Zendmast
dinsdag 10 december 2002
door Ab van derSluis
VLISSINGEN - De BOB-cam-
pagne krijgt een vervolg. Langs
de Zeeuwse wegen komen vanaf
vandaag posters te hangen.
Daarnaast zal het Bob-team
van 3VO verschillende acties
uitvoeren, waarbij mensen ge-
informeerd worden over de risi
co's van rijden onder invloed.
Het team is te vinden op diverse
kerstmarkten en op de veerplei-
nen.
Ieder jaar vallen in Nederland
ongeveer tweehonderd doden
en drieduizend ernstig gewon
den als gevolg van alcohol in het
verkeer. Sinds twee jaar wordt
in Zeeland gewerkt met het van
oorsprong Belgische Bob-con
cept. Bob staat voor de bestuur
der die niet drinkt als hij of zij
moet autorijden. Na de campag
ne van vorig jaar kende 93 pro
cent van de Zeeuwen Bob.
Vrijwel iedereen vond hem ge
slaagd.
De Bob-campagne wordt in
Zeeland gevoerd door de pro
vincie, Rij kswaterstaat, het wa
terschap Zeeuwse Eilanden, het
waterschap Zeeuwsch-Vlaan-
deren. gemeenten, politie, het
Openbaar Ministerie, de mare
chaussee, 3VO en het Regionaal
Orgaan Verkeersveiligheid Zee
land (ROVZ). Daarnaast doen
ook bedrijven, bibliotheken en
scholen voor voortgezet onder
wijs mee. Zij verspreiden infor
matie onder hun werknemers,
bezoekers en leerlingen.
Folders
De nieuwe campagne bestaat
uit folders langs de wegen en in
de gebouwen van de deelnemers
liggen folders, artikeltjes en
sleutelhangers. Het Bob-team
zal tijdens zijn acties ook soms
samenwerken met de politie tij
dens alcolholcontroles. De poli
tie en de marechaussee maken
bij controles ook gebruik van
Bob-materialen.
De horeca-actie, waarbij bezoe
kers geconfronteerd werden
met posters en folders, krijgt
eveneens een vervolg. Alle cafés
en sportkantines in Zeeland
krijgen een gratis pakket met
materialen.
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reacties op in de PZC verse
nen redactionele berichten, artikelen of commentaren. De reactie,
beloopt uiterlijk 7 dagen. Plaatsing van bijdragen betekent niet da;;
redactie de meningen en stellingen van de inzenders onderschrijft.
Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendingen worj
niet geplaatst. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250 woorden. Di
dactie behoudt zich het recht voor inzendingen te bekorten. Over-,
weigerde brieven wordt niet gecorrespondeerd.
Meestal met veel genoegen lees
ik de eetrubriek van de heer
Rien van Reems. Een te benijden
taak heeft deze heer. Heerlijk
eten en er ook nog geld mee ver
dienen. Zaterdag was het ge
noegen niet aan mijn kant. Hij
schreef dat hij ganzenlever had
gegeten. Hij had wat aanmer
kingen op de substantie. De kok
van Restaurant Cadzandria had
niet de goede foie gras (het def
tige woord) kunnen bemachti
gen. Ik hoop dat snel de dag
aanbreekt dat koks geen gan
zenlever meer kunnen en willen
kopen. Als je weet hoe foie gras
tot stand komt, krijg je bij voor
baat een vieze smaak in je mond
Puur dierenmishandeling. La
ten we nadenken voordat we
iets bestellen. Als niemand meer
ganzenlever eet, krijgen deze
dieren een beter leven en wij
kunnen best zonder.
Martha Blom
Heemisseweg 43
Goes
Het was een zeer geëmotioneer
de tocht met veel verdriet bij ou
ders en leerkrachten op dinsdag
4 december, die georganiseerd
was door de Ravensteinschool
in Vlissingen, want hoe is het
toch mogelijk in dit land dat er
nog zo met kinderen en volwas
sen gesold kan worden? Je ver
stand staat erbij stil als je de
verhalen van de betrokkenen
hoort, als blijkt dat de ouders uit
Vlissingen moeten verdwijnen,
maar de minderjarige kinderen
mogen blijven. Andersom blijkt
ook voor te komen; de minderja
rige kinderen moeten uit Vlis
singen weg terwijl de ouders
nog wel recht hebben om tijde
lijk in Vlissingen te blijven. Nee,
het wordt tijd dat dit onzalige
regeringsbeleid vanuit Den
Haag snel mag verdwijnen,;
kinderen en ouders zo in dec
zekerheid te storten die hie
jaren fijn in Vlissingen won
maar dan van de ene op de an:
re dag te horen krijgen dat;
hier niet meer gewenst zijn,;
waren het paria's van de ma;
schappij. Namens de SPhebtf
ik en Trix de Roos-Consemuló
meegelopen, omdat dit goe
initiatief vanuit de lokale pc
tiek te steunen. Afgezien van;
aanwezigheid van GroenLink
waar waren de andere lob
politieke partijen? Zij schitte
den wederom door afwezighe.
hadden zij misschien ande
belangrijkere prioriteiten? A:
lof voor de verslaggeefster:
de gevoelens en sfeer van dest
le tocht zo treffend in haar ar
kei heeft weergegeven, bij L*
lezen ervan kan mei} het sffi
verdriet en onzekerheid w
kinderen, moeders, vaders;
leerkrachten goed invoelen.
Jules Timmetm
Beursstrm
Vlissim
dooi
WES
frac
vind
mee
haai
dag
Zeel
Terecht staat Borsele op de ach
terste benen (PZC, 7-12).
tunnel loopt toch echt vanfe
neuzen naar Ellewoutsdijk,e:
dat is Borsele. Of anders kt
Axel naar Borssele. Van Aar
B dus. Hoezo Goes? Ook nz-
groter verband; kijk maars
naar de wegenstructuur ik
immers gaat het om de tuimelt
de verbinding Terneuzen-Mic-
delburg of, zo u wilt, Gent-Mid-
delburg. Wat nou Goes? Zomaaj
een van de buurgemeente;'!
Voor mij persoonlijk is de turn:
onderdeel van de route Quint
Pieterzijl. Maar hij is op
zachte schijf inmiddels alk-
opgeslagen als Westerschelj
tunnel.
Bouioe van der Wei.
Dampleini'
Middelbn
Mil
sch
teri
mei
van
biu
ree
ine
Tui
spa
be2
zij<
fiel
Collage uit het boek Hoogstpersoonlijk van Rob Meijer.
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - In de biblio
fiele uitgave Hoogstpersoonlijk
doet de Middelburgse kunste
naar Rob Meijer in woord en
beeld verslag van een moeilijk
jaar. In bet jaar 2000 nam hij
zijn tot dan toe in Amersfoort
woonachtige moeder in huis,
omdat ze dementeerde. Tegelij
kertijd hoorde zijn dochter dat
zij borstkanker had. „Mijn moe
der ging dood, mijn dochter was
ziek. De kunstwerken die ik
toen maakte gaven zin aan mijn
leven. Dat had ik hard nodig."
Hoogstpersoonlijk is in samen
werking met het Middelburgse
uitgeverijtje Decreet versche
nen in een oplage van vijftig ge
nummerde exemplaren. Er
staan 42 collages in afgebeeld
die Meijer twee jaar geleden
maakte Het is een keuze uit
meer, vertelt hij. „Sommige wa
ren te confronterend. Te per
soonlijk."
Bij elk boek heeft hij een origi
nele tekening gevoegd.
Wie het boek doorkijkt, heeft
onmiddellijk in de gaten dat het
over ernstige zaken gaat. Bij
voorbeeld: 'Ze houdt de kiezen
op elkaar zonder tanden. Ze
zegt het niet ik wil niet meer.
Moeder sterft niet ze leeft niet ze
houdt haar mond ook niet.' De
tekst staat links in rood. Rechts,
verticaal, staat in zwarte letters
op blauw: 'Alzheimer'. Gaande
weg wordt duidelijk dat niet al
leen de moeder, maar ook de
dochter een belangrijke rol
speelt in de teksten. Teksten die
in beeld zijn gevangen en vaak
zelf niet veel meer zijn dan
beeldelementen.
Aftakeling
„Mijn moeder is het hele jaar
2000 bij ons in huis geweest",
vertelt Meijer. „Op de laatste
dag van het jaar is ze overleden.
De aftakeling heb ik helemaal
mee kunnen maken. Het is treu
rig om te zien hoe dat gaatTege-
lijkertijd kreeg mijn dochter
kanker. Als zulke extreme din
gen in je omgeving gebeuren,
verandert er iets in jezelf. In au
gustus of september van dat j aar
voelde ik de behoefte dat uit te
drukken in kunst. Ik probeerde
het in woorden, maar ik kreeg ze
niet op een rijtje. Toen kwamen
die collages. Strepen, vierkan
ten, rondjes. Letters, woorden,
zinnen. Ik moest het kwijt. Je
kunt ook tegen een bal schop
pen, of jezelf lazarus drinken,
maar dat is een vlucht. Ik wilde
het op deze manier doen. Die gaf
mij een bevrediging van mijn
schoonheidsgevoel. Aan het
eind van het jaar exposeerde ik
mijn collages in De Drukkerij in
Middelburg. Op de laatste dag
van de expositie stierf mijn
moeder. Ik klaar met mijn werk,
zij dood."
De Middelburgse kunstenaar en
vormgever Ramon de Nennie,
met wie Meijer bevriend is,
spoorde hem aan het werk in
boekvorm uit te geven. „Ik zag
het eerst als grafiek aan de
wand", vertelt De Nennie. „Dan
kun je er nog mee schuiven. Als
je het bundelt in een boek, moet
je er een volgorde aan geven.
Dan ontstaat een verhaal. Het
reliëf van de collages vervalt
weliswaar, maar alle afbeeldin
gen krijgen door de manier
waarop ze zijn afgedrukt een
zelfde sfeer. Verder is het mijn
liefhebberij om mooie boeken te
maken. Dit boek kan op ver
schillende niveau's gewaar
deerd worden. Om het verhaal,
om de beeldende inhoud, maar
ook als bibliofiel werk. Bewust
is gekozen voor een boek in be
perkte oplage."
Delen
Meijer vond het werk niet te
persoonlijk getint om het uit te
geven. „Ik wil het met anderen
delen in de hoop dat mensen die
met hetzelfde probleem worste
len er iets aan hebben. De een
zal het niet begrijpen op deze
manier, een ander zal het aan
spreken. Het is hoe dan ook
werk met een behoorlijke im
pact."
Exemplaren van Hoogstpersoonlijk
liggen bij de galeries De Vier Geme
ten en Icon in Middelburg en bij De
Drukkerij. Prijs: 35 euro.
door Anita Tournois
TERNEUZEN - De abstracte
schilderijen van Christa van der
Heide tonen enorme spannings
velden. Ze vertolken de emotie
die aan het werk vooraf ging.
Van der Heide verzorgt de laat
ste expositie van dit jaar in
Echo-Audio in Terneuzen.
De geboren Groningse woont in
Westdorpe. Ze volgde de kunst
academie in Eeklo en sleepte tij
dens haar opleiding enkele prij
zen in de wacht. Niet opmerke
lijk, want haar werk (schilderij
en en installaties) bezit eigen
heid. „Ik schilder reacties op de
werkelijkheid", vertelt ze. „Ten
tijde van de Bijlmerramp woon
de ik vlakbij de plek waar het
noodlot toesloeg. De ramp heeft
m ij n schilderen sterk beïnvloed
Mijn werk werd een uitlaadklep
voor mijn emoties."
Haar werk is passioneel en trekt
aandacht. Van der Heide ge
bruikt zelden kleurgeweld om
haar emoties, zoals heftige ver
ontwaardiging, een vorm te ge
ven, maar beperkt zich tot
zwart-wit en grijstinten en aar-
dekleuren als bruin, terra en
rood. Reliëf wordt aangebracht
met afval, vaak gevonden op
zwerftochten langs de kust.
Daardoor ontstaan gelaagde
werken, omrand met kaders van
oud lood. Andere gebruikte ma
terialen zijn rollen gaas, jute en
hout. In een werk zijn drie hem
den verwerkt. „Ik werk graag
met materiaal dat al doorleefd
en verweerd is. Zo vond ik twee
zinken platen: de een had door
corrosie een roesttekening en de
ander was wit uitgeslagen. Daar
ga ik dan mee aan de slag."
Van der Heide laat zich niet
weerhouden door kaders: het
afgebeelde verlaat de afbake
ning. Ze deelt haar werken op in
vlakken door het aanbrengen
van loden biezen of het plaatsen
van stippels en lijnen. Kruizen
en pijlen domineren de tafere
len. De pijlen doen denken aan
raketten, dreigingen of een ver
wijzing. Eenpijl wordtgevormd
door botten (mergpijpjes) met
twijgjes door de holtes. „Dit
werk maakte ik nadat ik mijn
arm had gebroken", zegt ze.
Spiegelschrift
De kruizen staan voor gedane
zaken, als kruis erover en dit
mag nooit meer gebeuren. Dat
sommige dingen nooit meer mo
gen gebeuren, wordt ook ver
kondigd met grote witte letters
neenDe twee laatste letters zij n
in spiegelschrift aangebracht.
Een ander werk is opgedeeld in
twee witte en één zwart gedeelte
door middel van loden biezen.
Het zwarte gedeelte is door
kruist met witte lijnen.
Gebaar van het denken toont
twee mensen, waarvan een
rechtop, de andere in zijligging.
Stippellijnen doorkruisen het
werk. Het doek waarop boven
aan een zwart vliegend voor
werp is afgebeeld heeft een
enorme impact; de Bijlmerramp
verbeeld door Christa van der
Heide, maar gedachten dwalen
af naar een andere ramp, toen
nog niet wereldkundig.
Tentoonstelling tot 5 januari, Echo-
Audio, de Jongestraat 1, Terneuzen.
Openingstijden: di t/m vr. 13.30-
18.00 uur, vr van 19 00-21.00 uur,
za.van 10.00-17.00 uur
door Harold de Puysseleijr
TERNEUZEN - De Katholieke
Bond van Ouderen (KBO) in
Zeeland wil dat de gemeenten in
de provincie geen kosten in re
kening brengen voor de gehan-
dicaptenparkeerkaart.
Het bestuur van de KBO stuurt
binnenkort een brief met dat
verzoek naar de overkoepelen
de organisatie, de Vereniging
van Zeeuwse Gemeenten. Uit
onderzoek van het Klaverblad
is gebleken dat er grote ver
schillen zijn in de tarieven die
gemeenten hanteren bij de uit
gifte van de gehandicaptenpar-
keerkaart. De gemeente Mid
delburg is met 172 euro voor
leges en keuring verreweg de
duurste. De gemeenten Axel,
Borsele, Hontenisse, Oostburg,
Sas van Gent en Veere brengen
helemaal geen kosten in reke
ning voor de parkeerkar
„Mensen met een licham#
functiebeperking stellen dal ze
geen keus hebben in het al of
niet aanvragen van de parkeer
kaart", zegt ouderenadviseur
Dick Dijkgraaf van de KBO
Zeeland, die het probleem sa
men met collega-adviseur Ais
de Deckere uit Hulst aan de
kaak stelt. „Deze kaart is voor'
hen de enige mogelijkheid on
een locatie te bezoeken. Daaroir.
moeten de gemeenten de gehan
dicapten tegemoet komen dooi;
geen kosten te berekenen voor,
de gehandicaptenparkeer-
kaart", aldus Dijkgraaf. Ooi
Het Klaverblad stelt zich op da'
standpunt. Het Klaverblad
een organisatie van zes instel
lingen die opkomen voor de be
langen van ouderen, gehandi
capten en arbeidsongeschikten
Het werk NEEN van Christa vap der Heide. 'foto Charles Strijd
door Sheila van Doorsselaer
HULST - België heeft het nieu
we belastingverdrag, wat gevol
gen heeft voor grensarbeiders,
tussen België en Nederland
goedgekeurd. Het wetsontwerp
wacht nog op instemming van
de Nederlandse regering. De
Stichting Grensarbeid is niet te
vreden over de opzet van het
verdrag.
Het belangrijkste gevolg van
het verdrag is dat grensarbei
ders voortaan sociale verzeke
ringen en belastingen gaan be
talen in hun werkland. Dit is na
delig voor diegenen die in Ne
derland wonen, maar in België
werken.
Na jarenlang overleg tussen de
stichting en de Nederlandse re
gering werd een regeling uitge
werkt om de nadelige inkom
steneffecten te compenseren.
Een voorbeeld hiervan is com
pensatie van de wegvallen de
hypotheekaftrek. Ook voor Bel
gische grensarbeiders kan het
verdrag leiden tot het moeten
maken van soms moeilijke keu
zes en in sommige gevallen ook
tot inkomensachteruitgang. In
de komende maanden word
nog naar oplossingen gezocht»
overleg met de Belgische rege
ring.
De stichting roept alle Neder
landse en Belgische grensarbei
ders op snel actie te ondernemft
om de nodige documenten in o:
de te brengen voor de belasting
diensten van beide landen. D"-'
voorkomt een hoop rompslomp
Volgens de stichting leven er b.
zowel Nederlandse als Belgi
sche bedrijven heel veel vrage
over de gevolgen van het nieuw
verdrag.
Begeleiding
De stichting heeft voor de bege
leiding van bedrijven een sa
menwerkingsovereenkomst ge
sloten met onder meer he
Vlaams Economisch Verbonc
Deloitte Touche en SD Con
sulting om de bedrijven te advij
seren. Ook zet de stichting zier
op dit gebied in voor de grensar
beiders zelf. Zij kunnen aan
spraak maken op individu^
fiscale begeleiding bij het invul
len van de vaak bijzonder inge
wikkelde belastingaangii-1
waarmee ze vanaf volgend jas'
worden geconfronteerd.
land ook het haar uitvalt sinds ze enige
tijd naast een zendmast wonen. „Zelfs
bij kinderen van twaalf en veertien jaar
oud."
Van den Tol woont niet alleen direct
naast een gsm-zendmast. Binnen een
straal van vijfhonderd meter staat ook
de vuurtoren, volgehangen met aller
hande zend- en ontvangstapparatuur
alsmede een toren van de Westerschel-
deradarketen. „We zitten hier midden
in een zenddriehoek" merkt haar zoon
cynisch op. Hij vertelt dat ze al heel wat
vreemde storingen hebben gehad. „Ze
ker toen de radartrommels nog boven
op de vuurtoren stonden lukte het vaak
niet om op afstand het portier van een
auto te openen." Sinds die trommels
weg zijn is dat probleem minder, maar
nog niet geheel opgelost. Nog geregeld
moet hij een auto van een gast wegsle
pen tot buiten het bereik van de on
zichtbare stralen. Ze vertelt vervolgens
het verhaal van een PTT-monteur. Die
man slaagde er onlangs maar niet in het
achterportier elektronisch te openen
toen hij een storing kwam verhelpen.
Hij moest eerst een stuk richting Zoute-
lande rijden en vervolgens met geopen
de achterklep terugkeren.
Gevaren
Die Duitse vrouw zette Van den Tol aan
het denken. Als eerste belde ze vervol
gens de GGD in Goes om te horen of
daar iemand iets kan zeggen over geva
ren van gsm-masten. Daar kreeg ze na
de nodige doorschakelingen te horen
dat de specialist op dat moment niet
aanwezig was. Hij volgt namelijk een
cursus. Omdat de Westkapelse niet
wenste te wachten op zijn terugkeer
belde ze de een na de andere instantie.
Nergens kreeg ze het verlossend ant
woord, overal hoorde ze dat ze elders
moest zijn. Ze weet nu dan ook wat het
gezegde, van het kastje naar de muur
sturen, inhoudt.
Tijdens al die gesprekken kreeg ze wel
te horen dat in opdracht van de provin
cie momenteel een rapport wordt opge
steld over de gezondheidsrisico's bij ra
diofrequentie straling. Dat rapport ligt
momenteel bij de GGD in Goes alwaar
het wordt gecontroleerd. Haar is verze
kerd dat het nog voor het einde van het
jaar overgedragen wordt aan de pro
vincie. Ze hoopt dan ook dat dat rap
port haar wat meer duidelijkheid geeft
over wat er aan de hand is voor mensen
die in de buurt van zendmasten wonen.
Tot die tijd leeft ze in onzekerheid want
nergens anders krijgt ze antwoord op
haar vragen waarom ze nu plotseling
kaal is geworden.
door Emile Calon
De GGD, de gemeente, de provincie,
Rijkswaterstaat, de Dienst der Do
meinen, de huisarts, een dermatoloog,
de Scheepvaartdienst Westerschelde,
de Inspectie Verkeer en Waterstaat af
deling telecommunicatie en het Dijk-
zigtziekenhuis. Allemaal kennen ze
mevrouw A. van den Tol. De Westkapel
se probeert namelijk uit te zoeken
waarom ze plotseling kaal is geworden.
Ze vermoedt met de grootst mogelijke
zekerheid dat de gsm-zendmast direct
naast haar huis aan de rand van West-
kapelle de oorzaak is. Zekerheid heeft
ze echter niet en geen van die bovenge
noemde instanties kan tot nu toe, on
danks aandringen, haar ongerustheid
wegnemen.
Van den Tol (69) bezweert dat ze rede
lijk gezond leeft. Tot mei dit jaar had ze
ook een forse haardos, iets waar ze zeer
trots op was. Nu moet ze echter een
pruik dragen omdat ze anders nauwe
lijks onder de mensen durft te komen.
„Want kaal, voor een vrouw, dat is erg
hoor. Dat valt niet mee."
Het begon allemaal in mei van dit jaar.
Plotseling viel haar haar uit. „Met bos
sen tegelijk." Ze pakt een pluk van haar
pruik tussen haar vingers en geeft daar
mee aan dat ze niet zomaar wat haren
verloor. Ze snapte er niets van want tot
die tijd was er niets bijzonders aan de
hand. De huisarts kon haar niet helpen,
een dermatoloog evenmin. En zelfs de
specialisten van het Dijkzigtzieken-
huis in Rotterdam stonden met de han
den in het haar. Een haarwortelonder-
zoek aldaar leverde geen enkel resul
taat op. Wel concludeerden alle medici
dat er iets vreemds aan de hand is om
dat niemand een natuurlijke oorzaak
vond. Wat er precies aan de hand is, dat
konden ze echter in het geheel niet ach
terhalen. Naast het haaruitval heeft ze
plotseling ook nog andere klachten zo
als hoge bloeddruk en hartritme-stoor
nissen. „Nooit eerder last van gehad."
Mevrouw Van den Tol wijt haar plotselinge haaruitval onder meer aan de zend- en
ontvangstapparatuur waarmee de vuurtoren van Westkapelle vol hangt.
foto Lex de Meester
daar is ze toch al blij mee. Enkele weken
terug kwam de Westkapelse in contact
met een Duitse gast van haar motel. Die
vertelde dat de zendmast direct naast
haar huis wel eens de oorzaak zou kun
nen zijn van haar haaruitval. Ze vertel
de dat bij jeugdige kennissen in Duits-
Na al die gezondheids-onderzoeken
kreeg ze het advies voedingssupple
menten te eten. Dat doet ze dan ook met
overgave. Per dag maar liefst twaalf
verschillende soorten. En heel lang
zaam groeit er weer wat op haar hoofd.
Nog niet veel maar dat kleine beetje,
