Schouwen-Duiveland
'Florida van Europa'
rv
lD'
PZC
Kuuroord De Schouw vol verleden
Hoop op referendum
nieuwe naam Sluis
MKB-voorzitter ziet grote kansen voor eiland
Leerlingen
ROC Terneuzen
moeten zich
legitimeren
Kerstconcert
Delta bevriest investering
in kolencentrale van EPZ
Hulpverleners willen ib€
opvang verslaafden met
psychische problemen
k
Nationaal park wordt geen
partner multifunctioneel
centrum Sint Maartensdijk
Twee weken
voor rijden
tijdens verbod
Vergoeding voor
verregende bloemkool
zaterdag 7 december 2002
door Marcel Modde
ELLEMEET - Schouwen-Dui
veland heeft de potentie uit te
groeien tot het 'Florida van Eu
ropa'. Alleen bij een ontwikke
ling in duidelijke richt ing spint
de regio garen en krijgt het be
grip plattelandsvernieuwing
pas echt inhoud. Dat zei P. Feij-
tel, voorzitter van MKB-Zee-
land gisteren op een symposium
in Ellemeet.
Volgens de voorzitter van het
Zeeuwse midden- en kleinbe
drijf wordt het hoog tijd dat
provincie en gemeenten duide-
1 ij k maken welke kant ze op wil
len met Zeeland. De kansen van
de 'gouden formule' in de vorm
van stranden, historische ste
den en open landschap worden
onvoldoende benut. Feijtel ziet
wat het toerisme betreft para
lellen met de ontwikkeling van
het havengebied Vlissingen-
Terneuzen. „Zonder gericht be
leid en het aantrekken van een
aantal bedrijven was deze er
niet gekomen."
Schouwen-Duiveland heeft op
toeristisch gebied en qua woon
functie dezelfde potentie, aldus
Feijtel. Het eiland kan volgens
hem uitgroeien tot het 'Florida
van Europa'. Dat betekent de
bouw van woonzorgcomplexen
en het aanleggen van en passen
de en veilige infrastructuur.
Ook dient er volgens hem te
worden nagedacht over een se
rieuze 'exploitatie van Zierik-
zee en Brouwershaven als histo
rische steden'.
Ontwikkeling
Een voorwaarde is verder dat de
regelgeving voor bedrijven ver
betert, zodat ze zich beter kun
nen ontwikkelen. ,,En niet, zo
als nu het geval is, heen en weer
worden geslingerd tussen de
vergunningregelende instan
ties. De door mij geschetse ont
wikkeling op Schouwen-Dui
veland zal er ook voor zorgen
TERNEUZEN - Een uit de hand
gelopen relatieprobleem is de
oorzaak van de forse vechtpartij
die vorige week plaatsvond in
de ontmoetingsruimte van het
Regionaal Opleidingen Cen
trum (ROC) Westerschelde in
Terneuzen.
Het college van bestuur van de
school meldt dat in een brief die
gisteren per post bezorgd is bij
de ouders en verzorgers van stu
denten aan het ROC.
De meesten van de acht betrok
kenen bij de vechtpartij waren
geen leerlingen van de school.
De politie hield drie vechtersba
zen aan. Het incident was voor
het college van bestuur aanlei
ding onmiddellijk een veilig
heidsdienst in te huren.
Twee medewerkers van die
dienst moeten er nu op toezien
dat er geen mensen op de school
komen die daar niets hebben te
zoeken.
Naar aanleiding van de knok
partij heeft de directie ook de
controle aangescherpt. Studen
ten moeten zich nu kunnen legi
timeren met hun leerlingenpas
alvorens ze het terrein van het
ROC op mogen. A. Huijsmans
en J. de Potter van het college
van bestuur laten in de brief we
ten 'vastbesloten te zijn ROC
Westerschelde een veilige
school te laten zijn'.
„Omdat het dus blijkbaar in de
huidige tijd niet meer lukt een
open, toegankelijke instelling te
zijn, bezinnen wij ons op maat
regelen om ongewenste perso
nen buiten te houden", aldus
Huijsmans en De Potter.
MIDDELBURG - De gemengde
koren Soli Deo Gloria en Canta
te Domina geven 15 december
een kerstconcert in de Petrus en
Pauluskerk aan de Lombard
straat in Middelburg.
Soli Deo Gloria, verbonden aan
de Samen-op-wegkerken, be
staat uit 57 koorleden, het ka
tholieke Cantate Domino uit 33
Naast kerstliederen worden ook
werken van Haydn en Bach ten
gehore gebracht.
Aan het concert werken Christi
an Blaha, Peter van de Heuvel
(orgel), Lucinde Andriessen
(dwarslfluit) en Marjan Ton
(cello) mee.
Het begint om 15.30 uur. De toe
gang:? gratis.
dat de pittoreske dorpjes hier
weer tot leven komen." Dit zal
ook z'n uitstraling hebben naar
de agrarische sector, meent
Feijtel. Hij denkt niet alleen aan
recreatieve voorzieningen,
maar ook aan de opzet van
'woonzorgcombinaties',
Hij riep zijn eigen achterban, de
agrarische sector en de overheid
op tot het opstellen van een
eensgezinde visie voor gericht
beleid. Zonder die insteek komt
een vernieuwing nimmer van de
grond, meent hij.
Het Tweede Kamerlid J. Geluk
(WD) pleitte voor bundeling
van de huidige geldstromen en
het instrumentarium voor na
tuur-, water- en plattelandsbe
leid. De bestaande werkwijze
brengt een onnodige grote 'ad
ministratieve rompslomp' met
zich mee. Bundeling bevordert
een effectieve inzet van het geld
en dringt de vertragende bu
reaucratie terug, betoogde de
Schouwse parlementariër.
De bijeenkomst in Ellemeet
werd gehouden ter gelegenheid
van de opening van het nieuwe
rentmeesterkantoor van J. van
der Slikke. Het bureel -actief in
begeleiding van bedrijf sverhui-
zingen, grondpacht en hulp bij
emigratie- was voorheen geves
tigd in losse units op het agra
risch bedrijf en eei'der nog in het
woonhuis. Sinds de start in 1987
is het kantoor uitgegroeid tot
een zelfstandige onderneming
met vijf medewerkers. De bouw
van e en nieuwe aardappelloods
waarin het rentmeesterkantoor
is geïntegreerd, vertolkt volgens
Van der Slikke in essentie wat
plattelandsvernieuwing in
houd. Ook al heeft het hem meer
dan twee jaar gekost om de ver
gunning rond te krijgen.
Volgens Van der Slikke moet de
agrariër meer mogelijkheden
krijgen voor nevenactiviteiten.
„De regels op zijn de laatste der
tig jaar amper veranderd en
sluiten daarom niet aan bij het
de gedachte voor vernieuwing.
Er lopen hier best een paar man
nen met mooie plannen rond,
maar het kan (nog) niet." Iets in
de sfeer van een leerlooierij of
schoenenzaak past naar idee
van de rentmeester prima in een
rijtje activiteiten waarmee het
platteland en de directe omge
ving z'n voordeel kan doen.
door Maurits Sep
BORSSELE - De kolencen
trale van EPZ in Borssele
wordt voorlopig niet aange
past om meer biomassa te
kunnen bijstoken. Omdat het
Rijk de subsidie op duurza
me energie verlaagt, zijn de
investeringen in de centrale
bevroren. Delta, voor de helft
eigenaar van EPZ, heeft dat
gisteren bekendgemaakt.
Het kabinet trekt minder
geld uit voor de subsidie van
duurzame energie. Volgens
Delta pakken de voorstellen
voor een Milieukwaliteit
Elektriciteitsproductie
(MEP) ongunstig uit voor het
Zeeuwse energiebedrijf. Dat
ziet de helft van de subsidie
wegvallen. „De productie
van duurzame energie wordt
daardoor heel erg veel duur
der. We gaan er zelfs verlies
op lijden", verklaarde
woordvoerster M. van Zui
len.
Biomassa is voor Delta op dit
moment de belangrijkste
bron van groene stroom. Het
bedrijf haalt zestig procent
van de energie die als Zeeuws
Groen wordt verkocht uit
biomassa. Onder biomassa
wordt onder meer verstaan
rioolslib, cacaodoppen en af
valhout. Deze producten ver
vangen een deel van de steen
kolen. Bij de verbranding
van steenkool komt kooldi
oxide vrij. Dat is een broei
kasgas, dat bijdraagt aan de
vernietiging van de ozon
laag. Bij de verbranding van
biomassa komt geen kooldi
oxide vrij.
Kooldioxide
Delta wijst er daarom op dat
het Rijk het eigen beleid om
als land minder kooldioxide
uit te stoten onderuit haalt
door de subsidie op duurza
me energie te verlagen.
Nederland heeft het interna
tionale milieuverdrag van
Kyoto ondertekend dat er
naar streeft de CO,-uitstoot
drastisch te verminderen.
Deze gang ligt in het nieuwere gedeelte van het complex, maar aan het einde ervan zijn alweer oudere elementen te vinden.
foto's Marijke Folkertsma
door Esme Soesman
NOORDGOUWE - De pene
trante geur van lysol die optrekt
in brede betegelde gangen. Het
kraken van een gesteven ver-
pleegstersschort. De gewelfde
muren en sfeervolle verlichting
ten spijt, is het niet moeilijk bij
binnenkomst in kuuroord De
Schouw in Noordgouwe het zie
kenhuis van weleer te ontdek
ken. Honderd jaar geleden, op
15 december, vond de feestelij
ke opening van dit hospitaal
plaats.
De krant maakt in die tijd ge
wag van een 'modem gebouw in
cottagestijl', met een ruime ves
tibule, twee operatiekamers,
vier ziekenkamers beneden en
twee boven en een keuken. Ver
der was voor de verpleegsters
voorzien in slaapkamers en een
'vroolijke' zitkamer. Elektri
sche verlichting was te duur. De
medici moesten zich in de ope
ratiekamers behelpen met gas-
oline-gloeilichtlampen. De rest
van het ziekenhuis was met pe
troleumlampen uitgerust.
Anno 2002 kun je in De Schouw
nog altijd schaars verlichte
ruimten treffen. Zij het dan nu
louter vanwege de sfeer. Sinds
dertien jaar is in het voormalige
ziekenhuis een kuuroord en ge
zondheidscentrum gevestigd.
Zo kunnen mensen voor een
consult terecht in de natuurge
neeskundige praktijk die De
Schouw rijk is. Via diagnosti
sche methoden als iriscopie,
bloedonderzoek en het meten
van energiebanen wordt de -
psychische en lichamelijke -
'ontsporing' die optreedt in
beeld gebracht, waarna met ge
bruikmaking van natuurlijke
middelen (vitaminen, minera
len, voedingsaanpassingen,
massage) aan genezing wordt
gesleuteld. Of aan optimale vi
taliteit, in geval van preventieve
consulten. In al die gevallen
speelt de zelfwerkzaamheid van
-
1>Fv t
Het glas-in-loodraam bij de oude entree.
mensen een grote rol, melden
natuurgeneeskundigen Peter
Schoutens en Stefan Gyarma-
thy.
Als kuuroord geniet De Schouw
vooral buiten Schouwen-Dui
veland bekendheid. Het hele
jaar door kunnen mensen voor
een vijfdaagse vastenkuur te
recht, al dan niet gekoppeld aan
een thema als bijvoorbeeld ver
dieping, meditatief schilderen
of rebirthing. Door uitsluitend
sap en water te nuttigen wordt
weefsel gereinigd en tegelijker
tijd een diep geestelijk effect be
werkstelligd, schetst Schou
tens, die ook als kuurleider aan
De Schouw is verbonden. „We
zijn aan het vasten, maar eigen
lijk zijn we aan het loslaten.
Mensen vinden ontspanning en
rust."
Schoutens is sinds de omdoping,
tot kuuroord bij De Schouw be
trokken. Als een ware pionier
wist de toenmalige eigenaar
Piet Westein met schaarse mid
delen het kuurcentrum op poten
te zetten. Zoals honderd j aar ge
leden burgemeester Van Citters,
dominee Nauta en huisarts
Wortman datzelfde met het zie
kenhuis wisten te doen. On
danks stemmen die destijds op
gingen voor vestiging van het
ziekenhuis in Zierikzee, kreeg
het trio een hospitaal in Noord-
gouwe van de grond. Pas na de
Watersnoodramp werd het zie
kenhuis in Zierikzee gevestigd.
Het Noordgouwse gebouw deed
daarna onder meer dienst als
vakantiestek voor pipse kinde
ren en als verzamelpunt voor
reisbureau Contiki.
Eigenaresse - en tevens natuur
geneeskundige - Margo Bot
wijst op sporen in het pand uit
het verleden.
De brede gang waarop nu medi
tatie- en ontspanningsruimten
uitkomen, ligt in het nieuwere
deel van het voormalig onder
komen voor zieken. In 1942
werd er namelijk nog een vleu
gel aangebouwd. De gangen
strak, de deuren - voorzien van
langwerpige raampjes op hoog
te - breed. Aan het einde van
de gang is nog altijd de goed
deels glazen nooddeur aanwe
zig. Sponningen en roeden van
ijzer herinneren aan lang ver
vlogen tijden. Doorgebroken
muren, geelgesausde tegelwan
den en - in de maak zijnde - wel
vingen in die strakke gangen
verwijzen naar de functie van
het gebouw vandaag de dag.
Sinds het echtpaar Bot in 1992
het pand opgekocht, is er heel
wat op het 0,8 hectare grote ter
rein gebeurd. Op de plaats waar
vroeger tbc-barakken en een
mortuarium waren gevestigd,
staat nu het woonhuis en de
schuur van de familie Bot. Er is
een zwembad buiten, en een
kruidentuin. De oude entree van
het pand, dankzij het glas-in-
loodraam als kapel aangeduid,
werd gaandeweg meditatie- en
groepsruimte. De bovenverdie
ping werd opgedeeld in twintig
kamers met douches, bedoeld
voor de gasten die aan het kuren
zijn. De recentste ingreep be
helst de aanbouw van een serre
tussen het een eeuw oude pand
en de nieuwe vleugel. In deze
goeddeels glazen ruimte zijn - in
Gaudi-achtige sferen - jacuzzi
en voetenbad ondergebracht.
Ook wat activiteiten betreft
lijkt van stilstand nog altijd
geen sprake. Het plan is in De
Schouw ook weekendarrange
menten te gaan bieden. En om -
vooral - de plaatselijke bevol
king de kans te geven eens een
kijkje binnen te nemen, staat er
voor volgend jaar een open dag
op de planning. Dat is. vertellen
eigenaresse en medewerkers,
inmiddels alweer jaren geleden.
Goede sfeer
Bezoekers van de open dag kun
nen zelf de in De Schouw nage
streefde geborgenheid ervaren.
Een sfeer die nauwelijks samen
lijkt te gaan met de functie die
het pand ooit had. Toch wel,
meent Gyarmathy, die zelf jaren
geleden als hersentumorpatiënt
De Schouw binnenwandelde.
Hij overleefde en stortte zich
daarna vol overgave op natuur
geneeskunde. „Dit is toch juist
een mooie bodem voor een ge
zondheidscentrum", zegt hij. En
meer nog zelfs, vult Bot aan.
„Want er zijn heel veel mensen
die goede herinneringen aan het
ziekenhuis hebben. Je hoort
tenminste van iedereen wat een
goede sfeer er hing. Het ging er
toen heel gemoedelijk aan toe."
Zee
Ziek'
Koude
door Ab van der Sluis
VLISSINGEN - Vlissingen
moet twintig plaatsen krijgen
voor psychiatrische drugsver
slaafden. Daarvoor ijveren
Emergis en het Huiskamerpro
ject voor Drugsgebruikers
(HKPD) in Vlissingen. Deze
week ondertekenden beide in
stellingen een samenwerkings
overeenkomst. Twaalf plaatsen
moeten 24-uurszorg krijgen.
In Zeeland bestaat op dit mo
ment geen opvang voor langdu
rig verslaafden die kampen met
psychiatrische problemen. „We
lopen wat dat betreft voortdu
rend achter de vraag aan", zegt
HKPD-directeur R. Haeck. De
problematiek is in Nederland
ongeveer tien jaar bekend. In
Zeeland is de dubbeldiagnose
ongeveer vijf jaar oud. In de
nieuwe beschermde woonvorm
worden beide problemen aan
gepakt. „Het is een heel speci
fieke vorm van hulpverlening",
meent Haeck.
Begeleid wonen
Emergis en het HKPD bieden
dertig verslaafden en ex-ver
slaafden begeleid wonen aan.
Het Huiskamerproject heeft
twaalf plaatsen, verspreid over
vier huizen in Vlissingen, en
Reilof Verslavingszorg he; ,e!
achttien plaatsen, verspre
over woningen in Goes, Vlissj
gen, Terneuzen en Middelton
Daarnaast houdt Reilof Vers!
vingszorg zich bezig met bes
leid wonen, een vorm van thiü
zorg voor verslaafden,
woonvoorziening in Mid'a
burg werken de twee instelli
gen al samen. Door efficient
verbetering is het mogelj Afd.
geworden om een extra ha
voor drie verslaafden in Vlissir
gen te openen.
Haeck wil het liefst zo snel in
gelijk een beschermde woa
vorm voor psychiatrist
drugsverslaafden in Vlissing
openen. De noodzaak is dii
gend. In geval van excessen!
men de junks nu nog terecht
het politiebureau of de crisiso;
vang van Reilof. Door mensen;
begeleiden in een bescherm
woonvorm hopen Emergis
het HKPD uitbarstingen, zoi
psychoses, te voorkomen. Ot
hopen de twee instellingen c
de overlast door individual
verslaafden afneemt en het let
klimaat in wijken en buurti
verbetert. De opvang voor
chiatrische drugsverslaafde
komt wat het HKPD betrefti
Vlissingen. De locatie is nognif
bekend. Haeck: „Alle optis
staan nog open."
afd. Ps
en wo
afd.IC
dag."
0os
'sGra
44621
dag)
Afd B
Overi
14.00
Lint
4462
mat/
Em
Zee
door René van Stee
OOSTBURG - Johan Bogaert
uit Oostburg heeft goede hoop
dat er een referendum wordt
uitgeschreven over de naam van
de nieuwe fusiegemeente in
West-Zeeuws-Vlaanderen.
De keuze van de nieuwe ge
meentenaam Sluis door de oude
gemeenteraden van Oostburg
en Sluis-Aardenburg is voor
hem niet vanzelfsprekend. Hij
vindt de wijze waarop die keuze
tot stand is gekomen ondemo
cratisch.
„Uit tal van reacties blijktte
een groot deel van de mensenh?
totaal niet eens is met de naar.
Sluis. Ze willen allemaal iets
anders", verklaart de naaima-
chinehandelaar. Het argument
dat Sluis als historisch rijke e
internationaal bekende naaq
het meest aanspreekt, noemth
niet steekhoudend.
Dat de naam Sluis al officieel:
het wetsontwerp tot herind
ling is opgenomen, maal
Bogaert niets uit. Hij stelt date
nieuwe gemeenteraad volger
jaar nog altijd voor een anden
naam kan kiezen.
b
A
van onze regioredactie
SINT MAARTENSDIJK - Het
bestuur van het Nationaal Park
Oosterschelde heeft geen zin om
structureel partner te worden
van het multifunctioneel cen
trum in Sint Maartensdijk. De
inmiddels geleverde bijdrage in
de bouw- en inrichtingskosten
vindt het bestuur meer dan vol
doende.
„Het functioneren van het mul
tifunctioneel centrum is een
zaak van de gemeente Tholen.
Als wij partner worden, zijn we
ook verantwoordelijk voor een
eventueel negatief exploitatie
tekort. We hebben gewoonweg
te weinig financiëe middelen
om dit te behappen", aldus se
cretaris F. van Pelt.
In het centrum aan de rand van
Sint Maartensdijk staan ver
schillende informatiepanels
van het Nationaal Park Ooster
schelde. „Die hebben we zelf be
kostigd. Dat is geen enkel pro
bleem. En we doen ook niet
moeilijk als een van de organi
saties bij ons een interessant
project indient, we zullen dan
bekijken of we de kosten kun
nen betalen. Op projectbasis
kunnen wij een stuk meer", al
dus de secretaris.
De gemeente Tholen had het be
stuur van het Oosterschelde-
park dringend gevraagd mee te
werken aan het onderzoek dat
een Bredaas bureau verricht
rond het multifunctionele een-'
trum. Een paar maanden gele
den werd duidelijk dat de ver
schillende organisaties die to
het centrum zijn betrokken, he
op zijn zachtst gezegd niet ma
elkaar kunnen vinden. Om';
voorkomen dat er straks ampe
meer iets van de grond komt is
en rond het splinternieuwe ge
bouw, wil de gemeente dat de
organisatiestructuur weer ge
zond wordt. Het overlegorgaan
van het Oosterscheldepark
werkt ook mee aan het onder
zoek waarvan de resulaten in
maart 2003 worden verwacht.
MIDDELBURG - Een 32-j
inwoner van Dreischor is giste
ren door de Middelburgse poli
tierechter bij verstek veroor
deeld tot twee weken celstraf
De man kroop op 23 maart var
dit jaar in Zonnemaire met te
veel drank op achter het stuur
Uit de blaastest kwam een scon
van 385 microgram. De rechte
legde het accent van de stra:
vooral op het rijden tijdens ee
rijverbod dat hem eerder wa:
opgelegd.
door Jan van Ommen
DEN HAAG - Het ministerie
van binnenlandse zaken moet
alsnog enkele duizenden euro's
betalen aan landbouwer L. Le-
gemate voor een in 1998 verre
gende bloemkooloogst. Dat
heeft de Raad van State be
paald.
In 1998 verloor de Zierikzeese
landbouwer een groot deel van
zijn aardappeloogst en bleek
ook zijn bloemkooloogst zo
goed als mislukt. Binneiüandse
Zaken wilde echter niet meer
dan 7500 euro vergoeden. Het
ministerie meende dat de mis
lukte bloemkooloogst niet aan
de wateroverlast maar aan de
vorst te wijten was.
Volgens het onderzoeksbureau
van het ministerie, Laser, koe
na de vorstperiode niet mee:
worden vastgesteld of de
bloemkool door de waterover
last had geleden. Maar de Raac
van State stelt vast dat het mi'
nisterie ook niet hard heeft kun
nen maken dat de schade nfë
door de wateroverlast is veroor
zaakt.
Bovendien lijkt het het rechts
college wel erg sterk dat uitge
rekend winterbloemkool, die ie
augustus wordt geplant en is
het voorjaar geoogst, geen vorst
kan verdragen
Nu de Raad van State Legematf
in het gelijk heeft gesteld zal het
ministerie alsnog met het extra
schadegeld (enkele duizend®
euro's) over de brugmoeten ko
men.
