Bomen dansen op de Veluwe
Telefonische reisinformatie openbaar vervoer op de tocht
W5
Wandelen
in spookbos
Kerstkasteel
Paranormaal
Oldtimers
Speurtocht
Schovenhorst
Snowdome
zaterdag 7 december 2002
Overdag sportief stappen
door de Veluwse bossen
en je 's avonds laten verras
sen door een bourgondische
maaltijd. Dat is het ultieme
genot. Het kan. In Garderen.
De Dijk zingt: ..Muzikanten
dansen niet". Maar op de
Veluwe doen de bossen dat wel.
Nabij Garderen, langs de twee
zandwegen die van, of naar,
Boeschoten de bomen opzij bui
gen. De Hoge Boeschoterweg
en, iets meer naar beneden op de
stuwwal, de Lage Boeschoter
weg.
Daartussen liggen de grafheu
vels van Bergsham en 2000 jaar
oud eikenloof. Met bochtige, be
moste stammen en kale, krom
me takken. Gehuld in een laken
van grijzige nevel, waar een
zonnestraal een gat in prikt.
Kinderen denken altijd dat het
spoken zijn. Het bos van de dan
sende bomen.
Fantasie en werkelijkheid zijn
in een eindeloos gevecht ver
wikkeld, hier op de Noordwest-
Veluwe. Dat is al honderden ja
ren zo en dat moet zo blijven. De
oude, kaarsrechte zandwegen
en de, wat een contrast, fraai
vormgegeven beukenlanen
verraden een rijke historie.
Veldmaarschalken te paard, ko
ningen per koets, jachtige ba
ronnen en machtige maalman-
nen lieten er hun sporen achter.
Vandaag de dag worden de we
gen nog steeds gebruikt, zij het
dat de meeste slechts toeganke
lijk zijn voor paax-den, fietsers
en wandelaars.
De Veluwse sagen en legenden
zijn beroemd. Geen plek of er zit
een verhaal achter. Neem het
Solsche Gat, diep verscholen in
het Sprielderbos. Ooit zou er
een klooster hebben gestaan,
waar monniken ondeugende
dingen deden. Gods toorn was
zonder mededogen: het bouwsel
zonk in de aarde en een groot gat
resteerde. Geologen komen ech
ter de sfeer verpesten. De gaten -
er zijn er meer, zoals het Gat van
Zus - zijn restanten van draai
kolken uit de ijstijd. Moet dat nu
écht?
Bourgondisch
Wat hebben Bourgondië en de
Veluwe gemeen? Truffels mis
schien? Hier, in dit stuifzandge-
bied, trouwens 'zwienekeutels'
genoemd. Of is het de gelukza
ligheid van culinaire zelfbe
vlekking? Bilderberghotel
Groot Heideborgh laat het aan
ons. 'Bourgondisch Garderen' is
de prikkelende titel van het ar
rangement waarmee het hotel
het grote genieten aanprijst.
Twee dagen struinen door de
Veluwse bossen en je aan het
eind van de middag laten ver
wennen door zwembad, sauna
en Turks bad. Daarna, in het
Grand Café, een wit biertje of
een heidebitter. Of misschien
wel twee. Vervolgens het diner
en desgewenst een bijpassend
wijnarrangement. Methuisge-
marineerde zalm, gebakken
snoekbaars, kalfspaté, een fu-
met van schaaldieren, gegaarde
hertenrugfilet, appelstrüdel en
rood fruit met hang-op. Onder
wijl zorgt de sommelier voor
verrassend smakende Portuge
se wijnen. Droog wit en vet rood.
Tenslotte koffie met een likeur
tje in de mooiste kamer, de bi
bliotheek. Waar de open haard
geurt en knettert, de schommel
stoel deint en kraakt en de boe
ken lijken weggelopen uit een
opgedoekt notariskantoor. Dat
is ultiem genieten, toch?
De hond mag mee, maar moet
aangelijnd. We hebben geen
trek ons te houden aan de wan
delroutes die we van het hotel
meekregen. Heel attent uiter
aard, maar we wandelen onze
eigen weg. Gebrui ken het kaart
je slechts als baken, als we niet
helemaal zeker weten waar we
zijn. De zon gidst ons wel door
de donkere wouden.
Zo maken we een omweg door
buurtschap Koudhoorn, tussen
Garderen en Putten en zo'n
beetje de grens tussen de bos-
wachterij van Garderen en die
van het Speulder- en Sprielder
bos. Er wordt wat aan veeteelt
gedaan en aan landbouw, maar
veel van de oorspronkelijke be-
Glooiingen in het Speulder- en Sprielderbos verraden restanten uit de laatste ijstijd.
woners zijn weggetrokken.
Vroeger stond er een schooltje,
maar of het er nu nog is? Toeris
me is voor Koudhoorn belang
rijk getuige de vakantieverblij
ven die er verspreid in het
landschap liggen. Een schaap
loert wantrouwig naar de hond,
die zich stoot aan de schrik
draad. Die is voor een tijdje
zoet.
Aan gene zijde van de Garde-
renseweg doemen de oeroude
bomen op van het Speulder- en
Sprielderbos. Met honderd jaar
is de boswachterij Garderen een
jonkie. De overzijde gaat terug
tot wel tienduizend jaar. Niet
dat er bomen van die leeftijd te
vinden zijn. Maar het eerste bos
ontstond er al na de laatste ijs
tijd.
Glooiingen in het landschap
houden dat verleden levend. Zo
ligt het gehucht Drie, genoemd
naar de Germaanse bosgod Thri
en waar ooit de maalmannen
recht spraken, op een hoogte
van 55 meter. Naar verluidt zou
den de hoge beuken vroeger een
baken zijn geweest voor Zuider
zeevissers. Gebleven is de her
berg, het Boshuis Drie.
We volgen het tracé van een van
de vele kar- en hessenwegen die
kris kras door het bos hun spo
ren trekken. De Harderwijker
karweg, waar zou die ooit zijn
heengegaan, of de Arnhemse
karweg? Iets verderop lopen
beide Prinsen wegen, een oude
en een nieuwe. Aangelegd door
Hollandse stadhouders om in
recordtijd naar paleis Het Loo
bij Apeldoorn te kunnen snel
len.
Wild komen we deze twee dagen
niet tegen. Reeën en edelherten,
haas en konijn, laten zich niet
zien. Imposant hoog zijn nog
steeds de douglassparren langs
de Dodenweg. De bomen zijn
bijna 100 jaar oud en priemen
naar een hoogte van veertig me
ter of verder. Niet zo ver van een
wildkansel, waar je, als je meer
geluk hebt dan wij, in schemer-
tijd zwijnen ziet wroeten. Op
zoek naar eikels woelen ze de
aarde om.
Boeren hebben die beesten
daarom liever niet op hun land.
Zo'n dertig jaar geleden al had
den ze ruzie over die zwijnen: de
boeren en de jagers. Daar is nu
niets meer van te merken. Maar
misschien zijn er wel geen boe
ren meer.
Gerard Chel
Bilderberghotel Groot Heideborgh in Garderen.
Arrangement Bourgondisch
Garderen; Aanbieder: Bil-
derberg Résidence Groot Heide
borgh, Hogcsteeg 50 te Garde
ren. Tel. 0577-462700, e-mail
heideborgh@bilderberg.nl,
website wvvvv.heideborgh.nl.
Thema: wandelen in de Veluwse
bossen en je culinair laten
verwennen. Het arrangement
omvat twee overnachtingen,
ontvangst met kopje koffie en
koffiekaatje, een driegangendi
ner, een viergangendiner. 2x
een ontbijtbuffet en het boekje
Natuur rond Garderen.
Prijs:€199,50 p.p. (Exclusief
dranken). Gebruik van zwem
bad is gratis, voor sauna/Turks
bad moet 15 euro worden
betaald. Honden zijn welkom
(met uitzondering van het res
taurant) waarvoor €12,50 (per
verblijf) extra gevraagd wordt.
Overige informatie: WV Gar
deren, tel. 0577-461566, e-mail
info@vvvgarderen.nl, website
www.veluwe.nl of
www.veluwevallei.nl;
Staatsbosbeheer, 0577-407248,
www.staatsbosbeheer.nl.
Waar kun je beter in kerst
stemming komen dan in
een echt kasteel? Net als in vroe
ger tij den zorgt het schi j nsel van
honderden kaarsen tijdens de
kaarslichtavonden in het kas
teel Huis Bergh te 's-Heerenberg
voor de verlichting van de zalen
Het programma van deze avon
den bestaat uit een rondgang
door het sprookjesachtige kas
teel, een minikerstconcert in de
Habsburgerzaal en een nazit
met een hapje en een drankje bij
het haardvuur in de imposante
kasteelhal. De avonden vinden
plaats in de periode van 13 tot en
met 27 december en duren van
19.30 tot 22.00 uur. De kosten
bedragen €22,-.
Aangeraden wordt ruim tevo
ren telefonisch te reserveren op:
0314 - 66.12.81. Zie voor meer
informatie ook:
www.huisbergh.nl
Dit weekeinde vinden in het
Inslag Sportcentre in Breda
geen fysieke inspanningen
plaats, maar vooral geestelijke
tijdens de derde Para Normaal
Beurs. Geïnteresseerden kun
nen zich hier informeren over
het aanbod aan paranormaal
begaafden en alternatieve ge
neeswijzen. Aanwezig zijn hel
derzienden, mediums en aurale
zers. Tevens kan men op de
beurs new age-producten kopen
en een aurafoto laten maken.
Vandaag is de beurs geopend
van 12 tot 18 uur, morgen van 11
tot 18 uur. De toegang is €6,50.
Kinderen tot en met 12 jaar kun
nen gratis mee. Zie ook:
www.paraview.nl
Voor het eerst zijn op de Inter
nationale Auto en Motoren Old
timerbeurs in het Flowerdome
in Eelde niet alleen auto's, maar
ook antieke motorfietsen te
zien. Liefhebbers kunnen zich
tijdens een show met dertig tot
veertig oude motoren vergapen
aan de historische tweewielers.
Bijzonder belooft verder de
show van historische tractoren
uit het noorden van Nederland
te worden. Ook de aanvoer van
oldtimers, onderdelen en aan
verwante artikelen is groter dan
in voorgaande jaren.
De Oldtimerbeurs is vandaag
(zaterdag) en morgen geopend
van 10 tot 17 uur. Entree: €8,-.
Kinderen van 5 tot 15 jaar beta
len €2,50.
rpijdens de kerstspeurtocht in
-L twee Tilburgse musea kom
je alles te weten over kerst.
Waarom zingen we 'Oh denne-
boom', terwijl we een spar be
doelen? Hoe komt het dat het
mos van de kerststal jarenlang
goed blijft en waar komt de
kerstman vandaan? Het speuren
kan tussen 10 december en 5 ja
nuari en er zijn tochten voor
kinderen van 4 tot en met 7 en
voor kinderen van 8 tot en met
12 jaar. De deelnemende musea
zijn het Scryption, museum
voor schriftelijke communica
tie, en Natuurmuseum Brabant.
Meer informatie staat op:
www. natuurmuseumbra -
bant.nl en www.scryption.nl
Landgoed Schovenhorst
houdt een kerstmarkt. Ook
is er een doorlopend theaterpro
gramma, een kinderprogramma
en een buitenprogramma. Men
kan tochten maken met paard
en wagen, kinderen kunnen
kaarsen maken en zich laten
schminken en in de Werkstee
treden koren, verhalenvertel
lers en musici op.
Het festijn aan de Garderense-
weg in Putten is vrijdag ge
opend van 18 tot 22 uur en op
zaterdag 14 en zondag 15 de
cember van 12 tot 17 uur Deen
tree is €7,50. Kinderen vanaf 4
jaar betalen €3,-.
Zie ook: www.schovenhorst nl
of bel: 0341 -35.12 07
De reisinformatie via telefoonnum
mer 0900-9292 dreigt in Neder
land te verdwijnen. Van de zes callcen-
ters die de landelijke organisatie Open
baar Vervoer Reizigersinformatie
(OVR) sinds tien jaar telt, staat de helft
op de nominatie om te worden opgehe
ven. Vervoersbedrijf Connexxion heeft
in oktober als eerste het centrum voor
publieksinformatie in Zaandam geslo
ten. De NS heeft nu soortgelijke plan
nen met callcenters in Utrecht en Hen
gelo.
Het voortbestaan van de overige tele
fooncentrales (in Groningen, Heerlen
en Rotterdam) is hiermee onzeker ge
worden, zegt OVR-woordvoerder A.
Meijling. „Service kostgeld. In deze
tijd van bezuinigingen is het logisch
dat vervoersbedrijven hun bedrijfs-
plaatje regelmatig tegen het licht hou
den. We weten nog niet welke gevolgen
dit voor het publiek zal hebben
Het ministerie van verkeer en water
staat en de reizigersorganisatie Rover
houden de vervoersbedrijven aan hun
wettelijke verplichting om publiek op
te hoogte te houden over openbaar ver
voersmogelijkheden, zeggen de woord
voerders. ,Hoe ze het doen, is hun zaak.
Maar ieder vervoersbedrijf is verplicht
om elke dag actuele informatie over het
openbaar vervoer te geven." Sinds
1992 presenteert OVR publieksinfor
matie over openbaar vervoer vanuit zes
callcenters in Nederland. Via
telefoonnummer 0900-9292 en via in
ternet kunnen reizigers alle actuele in
formatie voor openbaar vervoer in Ne
derland 24 uur per dag opvragen. Alle
vervoersbedrijven in Nederland parti
ciperen hierin. Zo heeft de NS telefoon
centrales in Utrecht en Hengelo Ver
voersmaatschappij Hermes heeft een
centrum in Heerlen, busonderneming
Arriva in Groningen en OVR heeft van
de Rotterdamse ondernemng RET het
mobiel contact centrum MCC in Rot
terdam overgenomen. De callcenters
opereren via een landelijk netwerk en
schakelt automatisch naar elkaar over.
De totale jaaromzet bedraagt 16 mil
joen euro. De kosten worden voor de
helft door de reizigers (50 eurocent per
minuut) betaald. Het openbaar vervoer
legt de rest bij.
Volgens FNV Bondgenoten overweegt
de NS z'n callcenters te sluiten omdat
deze informatiepunten te duur worden
Reizigers zouden te veel en te lang bel
len en om te veel informatie vragen. De
NS weerlegt dat. Volgens NS-woord-
voerster E Wienese worden de centra
les van OVR juist minder gebeld en zoe
ken Nederlanders veel meer informatie
via internet. „Reden waarom wij nu
ook andere informatiewegen zoeken."
Dat klopt maar ten dele, zegt woord
voerder Meijling van OVR. „Per jaar
bellen mensen minder, maar veel lan
ger en intensiever. Mede dankzij de zes
miljoen mobieltjes in Nederland wordt
de OVR bijvoorbeeld veel meer onder
weg voor allerlei reisinformatie inge
schakeld. Zo van wij zijn hier gestrand
en hoe komen wij nu verder?"
Medio december maakt de NS de plan
nen voor beide treininformatiecentra-
les bekend.
Helma van den Berg
Snowdome/De Uithof in Den
Haag wordt op 14 december
in een kerstjasje gestoken. Be
zoekers van de skipiste en de
schaatsbaan kunnen van 11 tot
18 uur op de kerstmarkt rondlo
pen, naar een ijskunstenaar en
naar muzikale optredens kij
ken Er is ook een prijsvraag met
een reis naar het skigebied
Lammertal Dachstein West als
hoofdprijs.
