Bremen verstopt stadsmuzikanten
Stacaravan wordt steeds populairder
PZC
Markten
W3
Schaatsen
Hanzestad
in kerstsfeer
Habsburgs
Zwarte Woud
Sledehonden
Eskimo
Kinderrijk
zaterdag 7 december 2002
De oude Hanzestad Bre
men is een prachtig de
cor voor een kerstmarkt.
Niet direct naast de deur,
maar de gezellige busreis
maakt dat de tijd voorbij
vliegt. „Past u op bij het uit
stappen, het is een beetje
glad."
Het is koud om half zeven
's ochtends, maar de drie
touringcars die in colonne naar
Bremen rijden, draaien al
warm. Nog geen tien minuten
later zitten ze vol. Dan rijdt de
chauffeur voorzichtig weg.
De passagiers bestaan voorna
melijk uit dames vanaf een jaar
of veertig, die meestal een vrien
din of moeder aan hun zijde
hebben. Als de bussen zich na
nog geen uur al op de Duitse Au
tobahn bevinden, komen de
broodjes en thermoskannen
koffie tevoorschijn. Het is dui
delijk dat we hier van doen heb
ben met ervaren kerstmarkt-
gangers, die weten dat een goed
ontbijt onontbeerlijk is voor een
dagje Weihnachtenshoppen.
Hoe dieper de bussen Duitsland
in rijden, hoe slechter het weer
wordt. Mist, lichte sneeuwval en
een beetje ijzel nopen de chauf
feurs hun tempo aan te passen.
Het duurt bijna drie uur voordat
de touringcars stilhouden voor
het centrale treinstation van
Bremen, een gemakkelijk terug
te vinden opstappunt.
De meeste buspassagiers zijn
nog nooit in Bremen geweest,
maar het is eenvoudig de weg te
vinden. Gewoon vanaf het sta
tion de mensenmassa volgen die
voorzichtig naar de oude bin
nenstad glibbert. Na het passe
ren van de stadsgracht met
rechts een oude windmolen,
zien we de eerste rijk versierde
straten al voor ons. En de eerste
kramen met Glühwein, waar de
mensen zich ondanks het rela
tief vroege tijdstip, amper tien
uur 's morgens, al staan te ver
dringen. Knapperende vuren
verraden dat er stukken vlees
worden gegrild. 'Alleen van het
varken' stelt een bordje eventu
ele voor BSE vrezende vlees
eters gerust.
We bestellen in een bakkerij
warme chocolademelk. Op de
balie liggen zakjes Bremer Klu
ten, een soort mini-mergpijpen,
maar die ogen zo mierzoet dat
we ons er niet aan wagen.
Wat betreft het winkelen heb
ben we slechts een concreet
doeltwee kalenders van een be
paald Duits merk. De eerste
boekhandel biedt volop keuze,
dus zijn we rond elf uur al klaar
Kermis en kerstmarkt op het plein voor de Sankt Petri Dom.
met onze missie. Tijd voor de
echte kerstmarkt, die zich voor
al concentreert rond de Dom en
op het plein voor het Raadhuis.
Het aantal kramen valt ietwat
tegen. Het is dat er nog kermis
attracties tussen staan, anders
was het helemaal een schamele
bedoening. Als we al snel de
laatste houten huisjes bereikt
hebben, besluiten we ons toch
maar te vergrijpen aan een glas
warme wijn. Het is pas half
twaalf, maar hoe kom je anders
de dag nog door?
De wijn mist zijn uitwerking
niet. Een bezoek aan de fraaie
Sankt Petri Dom biedt uit
komst. We zoeken een plaats op
de achterste rij, sluiten de ogen,
Breinen ligt in Noord-Duitsland en is goed be
reikbaar per auto, bus of snelle ICE-trein. Ge
middeld is het twee en half uur rijden, maar zeker
in de winter is dat afhankelijk van de weersom
standigheden. De WV Bremen heeft een twee
daags arrangement voor 84 euro per persoon.
Bremen is een ruim 1200 jaar oude Hanzestad. Het
oude centrum kent nog veel fraaie koopmanshui
zen. overheidsgebouwen en kerken. De pittoreske
wijk Schnoor heeft de meeste vakwerkhuizen. In
de Böttcherstrasse bevinden zich vooral am
bachtslieden en galeries. Het grootste deel van het
centrum is voetgangersgebied.
Een bezoek aan de kerstmarkt kan gecombineerd
worden met de Van Goghtentoonstelling in de
Kunsthalle Bremen, die tot en met 26 januari 2003
duurt. Er zijn circa vijftig werken uit zowel bui
tenlandse musea als privécollecties te zien. Entree
9 euro. Meer informatie: tel. 0049-421329080,
www.kunsthalle-bremen.de en www.vangogh.de.
Voor het eerst wordt het evenement Santa's Fan-
tastics gehouden, met muziek, show, eten en drin
ken. 's Middags of 's avonds te bezoeken tot 31 de
cember. Informatie en kaarten bestellen via tel.
0049-421-3365772 of www.santas-fantastics.de.
Algemene informatie: Bremer Touristik Zentrale,
Findorffstrasse 105, 28215 Bremen, Duitsland,
tel. 0049-1805-101030, www.bremen-tourism.de.
maar worden snel opgeschrikt
door luide orgelmuziek. Er be
gint een dienst en ontsnappen is
er niet meer bijTerwijl de kerk
gemeente devoot het hoofd
buigt voor het Onze Vader, bui
gen ook wij het hoofd, maar dan
om de wijn te laten bezinken.
Even later vervolgen we opge
knapt en lekker warm de tocht
door Bremen. We pijnigen de
hersens waar de stad om bekend
staat. De rivier de Weser een
beetje, maar vooral door het
sprookje van Grimm over de
Bremer Stadtmusikanten. Er
gens op het Raadhuisplein staat
al bijna vijftig jaar een bronzen
sculptuur van een ezel, met op
zijn rug achtereenvolgens een
hond, kat en haan. In elke sou
venirwinkels duikt het kwartet
in alle mogelijk variëteiten op,
dus willen we ook het originele
beeld zien. De grote stenen Han
zestadridder Roland komen we
nog tegen, maar de vele opeen
gepakte kerstkramen en draai
molens onttrekken de dieren
aan het oog Dan maar een kijk
je nemen bij de rivier. Aan de oe
ver ontpopt zich een geheel an
der soort kerstmarkt. Tientallen
allochtonen, onder wie ook veel
Russen en Oekraïners, verkopen
hier kleding, laarzen, Rolex-
horloges, cd-spelers en andere
spullen van dubieuze herkomst.
Schnoor
We keren meteen om en slaan
min of meer toevallig de buurt
Schnoor in. Schnoor blijkt de
leukste, oudste en tevens meest
toeristische wijk van de stad. Af
en toe perst de menigte zich let
terlijk door de slechts twee me
ter smalle straatjes. Wie een van
de piepkleine snuisterijenwin
kels of cafés wil binnengaan,
doet dat met gevaar voor eigen
levenToch lukt het een plekj e te
vinden voor een warme maal
tijd, weliswaar bij 'vreemde'
mensen aan tafel, maar dat
geeft niet. Veel van de eetgele-
genheden zijn tijdens advents-
zaterdagen propvol en vaak
moet je zelfs aan een tafeltje
staan. De meeste restaurants
serveren typische Noord-Duitse
wintermaaltijden. Veel vis ui-
In diverse landen worden de
komende weken kerstmark
ten gehouden. Van deze selectie
zijn de data onder voorbehoud.
Duitsland.
tot 26 dec Berlijn; tot 23 dec
Bonn; tot 23 dec Bremen; tot 23
dec Dortmund; tot 23 dec Essen,
tot 23 dec Frankfurt am Main;
12-23 dec Gronau; tot 23 dec
Hamburg; tot 22 dec Hannover;
tot 23 dec Keulen; tot 22 dec Ko
blenz; tot 22 dec Münster; tot 23
dec Nordhorn; tot 22 dec Ober-
hausen; tot 22 dec Osnabrück;
tot 23 dec Stuttgart; tot 22 dec
Trier.
België
6-8 dec Antwerpen; tot 5 jan
Brugge; 6 dec-6 jan Brussel; 15-
31 dec Charleroi; 20-26 dec Di-
nant; 19-22 dec Gent; 7-24 dec
Hasselt; 18-24 dec Venders.
Frankrijk:
tot 24 dec Metz; tot 24 dec Nan
cy-
Groot-Brittannië
tot-6 jan Edinburgh (Winter
Wonderland met ijsbaan, stalle
tjes en evenementen tegen beta
ling. Meer informatie: tel. 0044-
1312266550); tot 8 dec Lincoln,
tot 24 dec Londen (Old Spital-
fields Market); 7-8 dec Roches
ter; tot 1 dec York.
Nederland:
14-15 dec Alphen aan den Rijn;
21-22 dec Deventer; 12-14 dec
Lemmer; tot 31 dec Maastricht
(Winterland met levensgrote
kerststal en ijsbaan op Vrijthof);
11-12 dec Noordwijkjtot 17 dec
Valkenburg (Fluweelengrot,
evenement in sfeer van Rien
Poortvlietkabouters, tel. 043-
6090110, www.fluweelen-
grot.nl; 7-8 dec'Zwolle.
Zeeland:
Imkerij Poppendamme: tot 25
dec, dinsdag t/m zaterdag 13-17
uur
NB: Meer informatie over
kerstevenementen in Neder
land staat op de website
www.kerstfeesten.nl.
teraard, maar ook boerenkool
met worst, rode kool met een gi
gantische rundervink waarin
een augurk is verstopt, of zuur
kool met een homp vet varkens
vlees.
Als we alle straatjes van
Schnoor hebben verkend, be
gint de tijd te dringen. De grote
winkelstraten met de waren
huizen en chiquere winkels heb
ben we nog niet gehad, dus gaan
we snel die kant op. We willen
bovendien een tweede
Glühwein drinken. Waarom
smaakt dat spul op een Duitse
kerstmarkt zoveel beter dan in
eigen land?. Kijkend op het hor
loge klokken we de warme hart
versterker naar binnen. Bij de
bussen gearriveerd blijken de
meeste passagiers al present. Ie
dereen heeft een leuke dag ge
had, maar de meesten zijn toch
een beetje moe en vinden het
geen straf naar huis te gaan.
Voordat de drie bussen Bremen
verlaten hebben, liggen de eer
ste kerstmarktgangers zacht te
ronken.
Alice Plekkenpol
De stacaravan wordt steeds
populairder ten koste van
de bungalowtent. Volgens di
recteur Dick Poortinga van Eu-
rocamp kiest een Nederlands
gezin vaker voor meer comfort.
Dat het duurder is, is geen be
zwaar. „Ze willen toch een eigen
toilet, een eigen douche."
Kropen een aantal jaren geleden
van de 100 gezinnen er 85 in een
bungalowtent en 15 in een sta
caravan, die verhouding ligt nu
op 60 tegen 40. „Deze verschui
ving zet langzaam door", aldus
Poortinga. Eurocamp merkte
dat aan de omzet over het afge
lopen seizoen. Steeg het aantal
boekingen met 4% tot ruim
20.000, de omzet groeide iets
meer: met 6% tot zo'n 20 miljoen
euro. „De caravan is duurder
dan de tent." Eurocamp, aan
bieder van luxe kant-en-klare
kampeeraccommodaties op 189
campings in negen Europese
landen, richt zich met name op
de hoge(re) inkomens. „Mensen
die niet willen kamperen, maar
wel van het buitenleven willen
genieten." Volgens Poortinga
heeft zijn bedrijf zo'n 50 tot 60
procent van deze markt in han
den en is daarmee naar eigen
zeggen marktleider.
Om ook de iets lagere inkomens
klasse te bedienen, zet de
Amersfoortse firma komend
seizoen een nieuw bedrijf in de
markt: Easycamp. Het wordt
daarmee een directe concurrent
van bijvoorbeeld Vrij Uit en Va-
canSoleil. Poortinga: „Wij
schatten dat die markt goed is
voor 150.000 boekingen. Als wij
daarvan het eerste jaar er 5000
binnenhalen, ben ik dik tevre
den."
De prijzen bij Easycamp liggen
tussen de 10 en 20 procent onder
die van de twintig jaar oudere
broer Eurocamp. meldt Poor
tinga. Uit een willekeurig voor
beeld uit beide gidsen blijkt dat
de basisprijs voor een stacara
van in het hoogseizoen voor vier
personen in St. Jean-de-Monts
(Vendée) bij Eurocamp 126 euro
per nacht kost, terwijl Easy
camp daar 88 euro voor waagt.
„Het verschil zit onder meer in
de classificatie van de cam
pings. Easycamp verhuurt ook
accommodaties op een driester
rencamping, Eurocamp alleen
op een viersterrenterrein. Bij
Eurocamp zijn de stacaravans
van ons, bij Easycamp van de
camping." Easycamp biedt
minder keuze: 110 campings in
vier landen. In tegenstelling tot
de campings van de grote broer
heeft Easycamp geen (Neder
landssprekende) spelleiders.
Naast Easycamp voegde Euro
camp, onderdeel van het Britse
Holiday Break, vorige maand
concurrent Eurosites aan haar
bezittingen toe. Overgenomen
van My Travel opereert deze
aanbieder in een vergelijkbare
markt. Poortinga sluit niet uit
dat Eurosites op termijn volle
dig geïntegreerd wordt binnen
Eurocamp.
Gerard Chel
Informatie: www.eurocamp.nl,
e-mail info@eurocamp.nl,
tel 033-4602727;
www.easycamp.nl,
e-mail in'fo@easycamp.nl,
tel. 033-4220472;
www.eurosites.nl, e-mail
info@eurosites.nl,
tel. 073-6430000.
Mensen die van het buitenleven willen genieten kunnen ook een tent huren.
fotoGPD
Op de Zweedse meren wor
den wedstrijden en toer
tochten gehouden, waar ook
Nederlanders van harte welkom
zijn. De bekendste zijn het
Vasaloppet-schaatsweekend
van Mora 1 tot en met 3 februa
ri 2003) en de Gótakanalrannet
op 26 januari en 2 februari. Op
website www.nordicskating-
center.nl is meer informatie
over schaatsmogelijkheden in
Zweden te vinden.
Hoe het was om in de 18e
eeuw aan het keizerlijke
hof in Wenen te leven, kun je nu
ter plekke beleven. Schönbrunn
erleben is de nieuwste attractie
voor kinderen en volwassenen
in het Weense Schloss Schön
brunn. In twaalf ruimtes van de
voormalige zomerresidentie
van de Habsburgers, bereikbaar
via een knalblauwe glijbaan,
kun je kennismaken met aspec
ten van het hofleven als de adel
lijke opvoeding, gebruikte
bloedzuigertherapieën en de
aanleg van een imperiale tuin.
Een belangrijk onderdeel van de
expositie zijn de doe-activitei-
ten als leren communiceren met
een waaier of jezelf hullen in
kleding die modieus was.
Meer informatie: tel.
0043124555, internet:
www.wien.info of www.schoen-
brunn.at/kinder
In vrijwel alle wintersportlan-
den kun je tegenwoordig
wandelingen maken op sneeu w-
schoenen; de wat futuristische
tennisrackets die je onder stevi
ge wandelschoenen vastklikt.
Omdat je aan een bosrijk en
1 icht heuvelachtig terrein al vol
doende hebt, hoef je voor zo'n
tocht niet eens zo heel erg ver
van huis. In diverse regio's van
het Duitse Zwarte Woud (onder
meer Feldberg, Schauinsland,
Belgen en Todtnauberg) zijn al
lerhande mogelijkheden, varië
rend van trajecten voor begin
ners tot nachtelijke excursies
met fakkels en Glühwein.
Het aanbod staat in een gids die
kan worden aangevraagd bij
Belchenland Tourist-Informa
tion, tel. 0049 - 7673 918130,
of internet:
www.belchenland.com
Sledehonden uit onder meer
Nederland, Duitsland, Tsje
chië en Oostenrijk zijn van 9 tot
en met 12 januari actief in
Neukirchen am Grossvenediger.
De Wildkogel Longtrail is de
hoogstgelegen hondensleewed
strijd van Oostenrijk. De teams
moeten twee keer veertig kilo
meter afleggen met een hoogte
verschil van 1400 meter. Op de
eerste twee dagen zijn sleeën en
honden in het dorp te zien. Op 11
en 12 januari kunnen vanaf 10
uur op de berg de wedstrijden
worden gevolgd.
Informatie bij Tourismusver-
band Neukirchen,
tel. 0043 - 6565 6256, internet:
www. neukirchen .at
Je moet er een paar ontberin
gen voor op de koop toe ne
men, maar dan kun je wel
vertellen dat je in een zelfge
bouwde iglo hebt geslapen.
Berggidsen in het Duitse Pfron-
ten in de oostelijke Allgau, be
geleiden de eskimo-weekends.
Er zijn er in totaal zeven in janu
ari, februari en maart.
Vereist is dat de deelnemers er
varing hebben met bergwande-
len, warme kleding dragen en
een warmeslaapzak meenemen.
Voor de uitrusting wordt ge
zorgd.
Informatie: Pfronten Touris-
mus, tel. 0049 - 8363 69839, in
ternet wwvv.pfronten.de
Kinderen met interesse in
techniek en natuurweten
schap moeten als ze in de buurt
van München zijn in die plaats
het onlangs geopende Kinder
rijk in het Deutsches Museum
bezoeken. In het souterrain
kunnen ze naar hartelust expe
rimenteren. Er zijn vijf speelka
mers, waar spelletjes en proeven
kunnen worden gedaan die heb
ben te maken met onder meer
communicatie, beweging, ener
gie, water, licht en muziek.
Op internet is het museum te
vinden op:
www.deutsches-museum.de
