Amerikaan is Saoedi-Arabië beu
PZC
PZC
Koolzuur remt
groei bomen
en planten af
Bevolking Servië kan zondag
kiezen uit twee nationalisten
-4-
Buitenlandse Zaken
is stiefkind kabinet
Bondgenootschap met land van herkomst terroristen wekt onbegrip
fflT VMft PM&ipt U&..VANAJü ftomiïWHGW-
C
in
6 december 1952
vrijdag 6 december 2002
In de Amerikaanse media
krijgt Saoedi-Arabië het
de afgelopen wéken flink
te verduren. Een liefda
digheidsgift van Haifa Al
Faisal, de vrouw van de
Saoedische ambassadeur
in Washington, zou wel
licht via via in handen van
terroristen terecht zijn ge
komen. De sluimerende
woede in de VS over de be
trokkenheid van bondge
noot Saoedi-Arabië bij de
aanval op 11 september en
extreem moslimfunda
mentalisme vond een uit
laatklep.
door Ans Bouwmans
Het gezicht van Adel Al Jub
eir, politiek adviseur van de
Saoedische heerser kroonprins
Abdullah, is niet weg te slaan
van de Amerikaanse tv. Als
symptoom van de zorg die in
Saoedi-Arabië is ontstaan over
de wellust waarmee politici en
media zich de afgelopen weken
overgaven aan het beschimpen
van de Arabische bondgenoot,
is de frêle, deels in Amerika op
gegroeide, Adel Al Jubeir belast
met een campagne om het beeld
'recht te zetten.'
Dat valt niet mee, want voor
veel Amerikanen is het langza
merhand onbegrijpelijk dat de
VS nog steeds vriendschaps
banden onderhoudt met het
land dat niet alleen staatsvijand
nummer 1 Osama bin Laden
voortbracht, maar ook vijftien
van de negentien kapers die op
11 september 2001 Amerika een
historische dreun verkochten.
Saoedi-Arabië is het land waar
vrouwen niet eens auto mogen
rijden en vrouwelijke Ameri
kaanse soldaten zich niet vrij
kunnen verplaatsen. Het land
waar de heersende koninklijke
familie radicale islamieten (wa-
habieten) jarenlang ongemoeid
liet. Erger zelfs, ze hebben een
verbond met hen gesloten om
hun greep op de troon te kunnen
handhaven, aldus klagende po
litici in de VS.
Anderhalve week geleden be
richtte het Amerikaanse blad
Newsweek dat geld van een gift
van prinses Haifade vrouw van
ambassadeur Bandar bin Sul
tan, terecht gekomen was bij de
man van een vriendin van de
vrouw aan wie ze het geld gege
ven had. En deze Omar Al Bay-
oumi bleek begin 2000 twee
Saoediërs te hebben geholpen
na hun aankomst in San Diego;
mannen die anderhalf jaar later
op 11 september een vliegtuig in
het Pentagon boorden.
Zenuw
Het is hoogst onwaarschijnlijk
dat het ambassadeursechtpaar
uit Washington willens en we
tens geld naar terroristen sluis
de, zoals minister Powell (Bui
tenlandse Zaken) onmiddellijk
verzekerde, maar het nieuws
raakte een open zenuw in de VS.
De relatie tussen de VS en Saoe
di-Arabië is gebaseerd op inter
nationale politieke belangen en
olie, niet op een gevoel van ver
bondenheid. Amerika heeft
goedkope olie nodig voor zijn
benzineslurpers; Saoedi-Ara
bië wil wapens en bescherming.
Maar na 11 september zijn door
snee Amerikanen zich veel be
wuster geworden van de onde
mocratische en repressieve
maatschappij waarvoor hun
langdurige bondgenoot Saoedi-
Arabië staat. Ze zijn zich gaan
afvragen of het land wel genoeg
doet om moslimfundamentalis
me tegen te gaan. Dat gevoel van
onvrede is aangewakkerd door
een coalitie van politici die het
incident hebben aangegrepen
om de jacht op Saoedi-Arabië te
openen, zegt Anthony Cordes-
man, Saoedi-Arabië-expert bij
het centrum voor strategische
en internationale studies CSIS.
Hetze
Hij vindt dat er sprake is van
stemmingmakerij, iets wat de
Saoedische pr-afgezant Adel Al
Jubeir overigens ook beweert.
„Zonder de Saoediërs vrij te
pleiten, want het is een feit dat
de meeste kapers uit hun land
kwamen, moet je constateren
dat deze hetze is ingegeven door
politieke motieven", zegt Cor-
desman. In de eerste plaats zijn
er fulminerende Democraten
die president Bush in verlegen
heid willen brengen en zichzelf
in de kijker spelen. Een tweede
groep, die streeft naar schonere
energie in de VS, heeft er belang
bij de relatie met Saoedi-Arabië
te ondermijnen, aldus Cordes-
manEn ten derde is er een groep
neo-conservatieve Republikei
nen, ook in de regering-Bush,
die vindt dat Saoedi-Arabië
niet genoeg doet in de strijd te
gen Al Qaeda.
Op dit moment hebben de VS
geen baat bij een slechtere rela
tie met Saoedi-Arabië. De Ame
rikaanse regering wil zijn
militaire aanwezigheid in het
Arabische koninkrijk kunnen
benutten voor een oorlog in
Irak. Saoedi-Arabië is belang
rijk voor een blijvende toevoer
van olie als het tot een invasie in
Irak komt. Cordesman ver
wacht dat de storm vanzelf weer
overwaait, maar het probleem
verdwijnt voorlopig niet.
Onder druk
De toenemende kritiek en een
rechtszaak van 11/9-slachtof-
fers tegen onder meer leden van
de koninklijke familie in Saoe
di-Arabië heeft de relatie al on
der druk gezet en leidt in dat
land tot vijandigheid en woede,
aldus de expert. Ondertussen
hebben de oproepen om Riyad
nu eens hard aan te pakken in de
VS de indruk versterkt dat het
Witte Huis zich inhoudt. Tege
lijkertijd zou de Saoedische re
gering niet echt hard willen op
treden tegen moslimterroristen.
Dat laatste is een misvatting, zo
luidde de boodschap van Adel
Al Jubeir deze weekMaar het is
de vraag of het Amerikaanse
publiek zich daar van laat over
tuigen. GPD
door Jaco van Lambalqen
Het zit CDA-minister De
IIoop Scheffer niet mee.
Is hij eindelijk minister van
Buitenlandse Zaken, is het
kabinet al weer demissionair
voor hij zijn eerste begroting
kon verdedigen. Alsof dat al
lemaal nog niet erg genoeg is
kreeg hij deze week in de
Tweede Kamer ook nog eens
een berg kritiek omdat Ne
derland met zijn rug naar het
buitenland zou staan.
De minister keek dan ook
strak voor zich uit toen
PvdA'er Koenders deze week
bij de begrotingsbehande
ling opmerkte: „U bent bijna
uitgeregeerd. Hoe gaat u al
die plannen waarmaken?"
„Een beetje flauw", reageer
de de oud-diplomaat De
Hoop Scheffer. ,,U moet toch
erkennen dat de klok niet
stopt met tikken als Neder
land naar de stembus gaat.
Stilzitten en achterover leu
nen kan niet." Dus regeert de
regering zo veel mogelijk
door. Makkelijk is dat niet in
het kabinet-Balkenende.
Buitenlands beleid hangt er
een beetje bij. Dat bleek al
toen er voor het eerst sinds
jaren geen minister voor
Ontwikkelingssamenwer
king op het bordes stond. Die
portefeuille wordt beheerd
door een staatssecretaris,
Agnes van Ardenne, maar die
zit niet bij de kabinetsverga
deringen en dus hebben de
arme landen daar geen
spreekbuis meer.
Dan het beleid. Ook daarmee
heeft De Hoop Scheffer het in
dit kabinet niet makkelijk.
Coalitiepartijen LPF en in
mindere mate de WD heb
ben duidelijk meer oog voor
binnenlandse kwesties dan
voor buitenlands beleid.
Dat is lastig. De Hoop Schef
fer gaf in de Kamer toe dat de
discussie over de uitbreiding
van de Europese Unie twee
maanden geleden niet vlek
keloos verliep. Uitgerekend
LPF en WD zetten de rege
ring onder druk om een blok
kade tegen de uitbreiding
door F
RIOI
zwaai
va lier
woen:
voors
Rio
met tien landen in één keer mensi
op te werpen. De oppositie drage
moest er aan te pas komen om daart
de regering met een uitvoer- Wers;
bare opdracht op pad te stu
ren. „Dat was niet leuk," er-
kende De Hoop Scheffer. Om T
daar gauw aan toe te voegen Si
dat alle fracties uiteindelijk
vol lof waren over de uit-
komst van EU-top.
Dezelfde fracties zetten nu
de aanval in op het budgetI
van ontwikkelingssamen-1
werking, een gevoelig punt
voor het CDA. Te vuur en te
zwaard bevocht De Hoop van c
Scheffer de inzet van het ka-
binet 0,8 procent van het bin- TEL
nenlands product aan hulp te na d<
besteden. Volgens WD en 28 ja
LPF kan dat wel wat minder tions
nu het economisch slecht niet
gaat in Nederland. „Waarom parti
moet dat ten koste gaan van coali
de internationale betrokken- seert
heid?" hield de minister de beva
Kamer voor. tem:
Tegelijkertijd kondigde hij plan
aan dat in de toekorrtst vre- staal
desoperaties deels met ont- maa
wikkelingsgeld bekostigd hun
kunnen worden. Dat is niet stuu
fair, reageerden PvdA en
GroenLinks. Maar die hand
reiking deed De Hoop Schef
fer zijn collega's in het kabi
net onder druk van de zware
economische tijden.
De minister deed er alles aan
om te onderbouwen dat Ne
derland niet met de rug naar cam
het buitenland gekeerd staat, het
Buitenlandse Zaken blijft
echter een stiefkindje. Dat1
bleek toen staatssecretaris
Van Ardenne betoogde dat e
in een volgend kabinet wee
een minister voor Ontwikke
lingssamenwerking moet ko
men. „Is dat een kabinets
standpunt?", vroeg de PvdA
„Jazeker." „Namens het hele
kabinet?", hield Koenders
aan. „Het kabinet is het kabi
net", sprak Van Ardenne.
„Zo hoor je nog eens wat",
reageerde WD'ster Terpstra.
De WD vindt een staatsse
cretaris immers meer dan ge
noeg. Tot de verkiezingen 1
blijft het voor Buitenlandse
Zaken behoedzaam manoeu
vreren. GPD
Sha:
in ei
gebi
een
veili
wor
het
LO
ech
mi<
dat
tw<
hee
vai
Ze
spi
ha<
lab
De
bei
i tW'
ZO(
De heersende opvatting
over het effect van de kli
maatverandering op
plantengroei is aan her
ziening toe. Planten en
bomen groeien niet sneller
- zoals tot nu gedacht -
maar juist langzamer. On
derzoekers van de Stan
ford universiteit publi
ceerden gisteren hun
bewijzen in het Ameri
kaanse tijdschrift Scien
ce. Ze komen tot hun ver
rassende conclusie na
langdurig experimente
ren in een weiland.
door Peter de Jaeger
Het karwei vergde zeker drie
jaar. De onderzoekers van
de Universiteit van Stanford
(VS) wilden nagaan welke in
vloed het klimaat heeft op ver
schillende generaties planten.
Het resultaat verbaasde zelfs de
meest ervaren onderzoekers.
Het broeikaseffect, dat alge
meen wordt geweten aan een
toename van koolzuur in de at
mosfeer, blijkt niet de oorzaak
te zijn van de versnelde groei
van planten en bomen.
„Het effect van klimaatveran
dering op gewassen wordt veel
al bestudeerd door een factor te
isoleren, zoals meer koolzuur.
Maar op schaal van een ecosys
teem spelen meer factoren een
rol", zegt Harold Mooney, om-
gevingsbioloog aan Stanford.
Hij ging met zijn team na welke
factoren een rol kunnen spelen
voor de groei van planten en bo
men.
Aangenomen wordt immers dat
wanneer over honderd jaar
tweemaal zoveel koolzuur in de
lucht zit en de temperatuur twee
graden is gestegen, de helft meer
neerslag valt en er meer stikstof
in de grond zit vanwege de zure
regen. Op 36 cirkelvormige per
celen zijn alle mogelijke combi
naties van deze vier factoren on
derzocht.
„Onze grootste verrassing was
de ontdekking dat de planten
groei wel werd gestimuleerd bij
een hoger koolzuurgehalte van
de lucht, maar alleen als stik
stof, water en temperatuur op
hetzelfde peil werden gehou
den", zegt Mooney. „Wanneer de
veranderingen in neerslag,
warmte en de neerslag van stik
stof eveneens werden meegeno
men dan werd de plant zelfs be
perkt in zijn groei."
De uitkomsten werden nog in
gewikkelder. De afzonderlijke
positieve effecten op de groei
van toenemende temperatuur,
stikstof en neerslag werden ge
remd wanneer het koolzuurge
halte steeg. Een combinatie van
de drie factoren liet de grootste
groeitoename zien. Zodra extra
koolzuur werd toegevoegd, hal
veerde de groeispurt.
Deze vondst heeft politieke ge
volgen, meent Frits Mohren,
hoogleraar bosecologie en -be
heer aan Wageningen Universi
teit. „Tot heden werd namelijk
algemeen aangenomen dat de
extra uitstoot aan koolzuur
door verbranding van fossiele
brandstoffen deels kon worden
gecompenseerd door datzelfde
koolzuur te binden in sneller
groeiende planten, vooral van
houtige gewassen als bomen.
Meer biomassa betekent auto
matisch vastlegging van meer
koolzuur uit de lucht, zo luidt de
redenering."
„Maar zo eenvoudig is het niet,
blijkt onder meer uit deze stu
die. Je moet tevens goed letten
op de invloed van stikstof, neer
slag en temperatuur De combi
natie van deze factoren bepaalt
de uiteindelijke groei en dus de
opeenhoping van biomassa in
het ecosysteem", zegt Mohren
De opwarming van het aardop
pervlak kan volgens hem daar
om slechts ten dele beperkt wor
den door nieuwe bossen aan te
leggen.
Landbouwgrond
„Je moet bovendien rekening
houden met bodem en klimaat.
Want onlangs bleek dat bosaan
leg lang niet altijd helpt. Bossen
op natte gronden hebben zelfs
een negatief effect op de kool
stofbalans. Door verdroging
van de bodem treedt er afbraak
op van organisch materiaal en
kan er meer koolzuur ontsnap
pen naar de lucht dan er wordt
vastgelegd. Het beste is om bos
sen aan te leggen op voormalige
landbouwgi-ond. Daarvan is in
.Europa veel beschikbaar." GPD
door Cees van Zweeden
De herfst bracht goed
nieuws voor Servië. De
politie rolde de bende op die
deze zomer majoor-generaal
Buha, rechterhand van de mi
nister van Binnenlandse Za
ken, had vermoord. Amerika
herstelde zijn economische
banden met Belgrado, die
sinds 1992 waren doorgesne
den. De OESO in Parijs, een
prestigieuze club van geïndu
strialiseerde democratieën,
bracht een lovend rapport uit
over de economische hervor
mingen. En het weer was onge
woon mild, wat voor miljoe
nen huishoudens de energie
rekening laag hield.
Er was slechts één domper: de
politiek. In oktober werd het
land een crisis gestort toen de
presidentsverkiezingen we
gens een lage opkomst ongel
dig werden verklaard. De poli
tici waren er in de tweede
ronde niet in geslaagd vol
doende kiezers naar de stem
bus te krijgen.
Zondag krijgen die politici een
herkansing, maar hetzelfde
gevaar ligt op de loei". De rege
ring heeft onder internationa
le druk de kieswet veranderd,
zodat in de tweede ronde niet
langer 50 procent van de gere
gistreerde kiezers zijn stem
hoeft uit te brengen.
De presidentsverkiezingen
van oktober gingen tussen de
nationalist Vojislav Kostunica
en Miroljub Labus, een gema
tigd econoom, gesteund door
premier Zoran Djindjic. La-
bus kreeg slechts een derde
van de stemmen en besloot de
ze keer niet meer mee te doen.
Maar Djindjic verzuimde een
andere zetbaas naar voren te
schuiven, zodat de Serviërs
zondag moeten kiezen tussen
een nationalist (Kostunica) en
een ultranationalist (Vojislav
Seselj).
Kostunica, nu nog president
van het stervende Joegoslavië
(bestaande uit Servië en Mon
tenegro), is met premier Dj
indjic in een loopgravenoorlog
verwikkeld. De afgelopen we
ken luwde de strijd Parlemen
tariërs van Kostunica's partij,
die wegens absenteisme door
Djindjic uit het parlement wa
ren verwijderd, mochten in
november weer terugkeren.
Een aanhanger van Seselj weert zich tijdens een verkiezingsbijeenkomst in Belgrado.
foto Ivan Milutinovic/RTR
En een kompaan van Djindjic,
parlementsvoorzitter Dragol-
jub Micunovic, deed een be
roep op 'alle democraten in het
land' om Kostunica te steunen
Lafaard
De vraag is echter of de mil
joen Seiviërs die in oktober
nog op Labus stemden, zich zo
gemakkelijk laten overhalen.
Velen van hen beschouwen
Kostunica namelijk als een
lafaard, die wegens gebrek aan
politiek gewicht kwam boven
drijven in de strijd tegen Slob
odan Milosevic, en nu probeert
de macht te grijpen.
Nenad Canak, voorzitter van
het regionale parlement in
Voljvodina, is een van die Ser
viërs.
„Kostunica is gewoon een ver
domde klootzak gebleken",
zegt hij. „Hij is compleet schi
zofreen, gek. Wij noemen hem
hier 'dr. Vojislav en president
Kostunica'. De man gedraagt
zich alsof hij de president is.
Hij vergeet dat wij hem tot
president hebben gemaakt."
Kostunica werd in de presi
dentsverkiezingen van 2000
door de oppositie naar voren
geschoven als kandidaat tegen
Slobodan Milosevic. „Wij von
den Kostunica uit omdat hij
een nul was die toevallig een
aardig curriculum vitae had",
zei Canak. „Een van ons kon
het niet worden. Wij hadden
tien jaar lang betogingen ge
leid tegen Milosevic. Dat had
ons grote populariteit ge
bracht, maar ook vele vijan
den. Maar Kostunica moet wel
begrijpen dat hij onze creatie
is."
Frankenstein
De creatie ontpopte zich als
een monster van Franken
stein. Kostunica orakelde te
gen de uitlevering van Milose
vic aan Den Haag, een besluit
van Djindjic. Hij verzette zich
tegen de komst van buiten
landse investeerdei's. Boven
dien dwarsboomde hij het in
Brussel bekokstoofde plan om
Joegoslavië te transformeren
tot een losse federatie van Ser
vië en Montenegro.
Nu reeds lijdt Servië onder po
litieke instabiliteit. Het miste
in november opnieuw de trein
naar Europa, toen een ver
deeld Servië er niet in slaagde
op tijd een akkoord te bereiken
met Montenegro. Iedere on
derhandeling over de toe
komst van Kosovo, formeel
nog steeds een provincie van
Joegoslavië, is onmogelijk.
Veel kiezers in Vojvodina, dat
een grote Hongaarse minder
heid herbergt, zullen zondag
weigeren op een der Servische
nationalisten te stemmen die
hen als worsten worden voor
gehouden. Als de opkomst on
der de 50 procent blijft, die
voor de eerste ronde nog wel
als drempel geldt, moeten de
verkiezingen opnieuw ongel
dig worden verklaard. Voor
speiling voor de komende
maanden luidt dan: meer van
dezelfde chaos, waarschijnlijk
erger. GPD
PANIEK - Veertien toeschou
wers zijn omgekomen in een
bioscoop in Mexico. Veel aan
wezigen raakten gewond. De
mensen werden onder de voet
gelopen, toen door brand pa
niek uit brak. Het vuur was
veroorzaakt door een sigaret,
die was weggegooid op een
stapel oud papier.
BROCHES - Prins Bemhard
vond gisteren aan boord van
een KLM-toestel broches in
zijn schoen, die bestemd wa
ren voor zijn dochters. De
prins keerde terug uit Zuid-
Amerika. „Wat ben je bruin
geworden", luidde de begroe
ting die door officiële persoon
lijkheden werd bijgewoond.
GEHEIM - President Eisenho-.
wer heeft in het diepste geheim
drie dagen in Zuid-Korea ver
toefd. De president heeft het
land inmiddels weer verlaten.
Eisenhower bezocht de presi
dent van Zuid-Korea, Syng-
man Rhee. Eisenhower ver
klaarde dat de oplossing van
het Koreaanse conflict niet
ligt in het uitbreiden van de
oorlog door een aanval op
communistisch China.
UITZENDING - De KRO
zendt op de vierde advent'
zondag dc hoogmis van <fe
rooms-katholieke kerk \n
Middelburg uit. Het RK-kerk-
koor zingt Gregoriaanse ge
zangen.
Uitgever:
J C Boersema
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
D Bosscher (adjunct)
A L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Oostsouburgseweg 10
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Fax: (0118)470102
E-mail: redactie@pzc.nl
Vlissingen:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Fax. (0118)470102
E-mail redwalch@pzc nl
Goes: Voorstad 22
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113) 273000
Fax. (0113) 273030
E-mall. redgoes@pzc.nl
Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel (0115)645769
Fax (0115)645741
E-mail redtern@pzc nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel. (0114) 372776
Fax (0114)372771
E-mail redhulst@pzc nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel (0111)454647
Fax (0111)454657
E-mail redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee, Goes en Hulst
8.30-17.00 uur
Internet: www.pzc.nl
Internetredactie:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
E-mail: web@pzc nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 12.00 uur
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vri|dag ti|dens kantooruren!
zondag, van 16.00 tot 18.00 uur
Tel. (0118) 484000
Fax (0118)470100
Abonnementen
(bij acceptgirobetaling geldt een
toeslag van 2.00)
per maand 20.50
per kwartaal 55,10
per jaar 209,90
Voor toezending per post geldt
een toeslag.
E-mail lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor
het einde van de betaalperiode
Losse nummers per stuk
maandag t/m vrijdag:€ 7.10
zaterdag. 1.6s
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35 93.00
Advertenties
Alle advertentieopdrachten worden
uitgevoerd onder toepassing van
de algemene voorwaarden van
Uilgeverii PZC BV alsmede de
regelen voor het advertentiewezen.
Tarieven kunnen li)dens kantooruren
worden opgevraagd
Voor gewone advertenties:
Tel:. (0118) 484240
Fax (0118)470100
Voor kleintjes- Tel. (0118) 484321
Fax:(0118)484370
Auteursrechten voorbehouden
Uitgevent Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concern De door u
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voor onze
(abonnementen)administratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten en pro
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener ot door ons zorgvuldig geselecteerde
Behoort tot LUSQBRGr
