Politicus, schrijver en bisschop
«K
PZC
Sprookje van viool, zang en toneel
25ssSÖM
>2
Twee talen
lezers schrijven
kunst cultuur
Oververhitting
schroefas blijkt
oorzaak explosie
Verloren
medicijnen
Ik
Asielzoekers
Geweld
Overlast WCT I
Overlast WCT II
Radicalen
Voorman
vrijdag 6 december 2002
door A.J. Snel
Twee mannen. Minister-president
Jan Peter Balkenende (46) en
schrijver-beeldhouwer Jan Wolkers
(77). Beiden afkomstig uit reformato
rische kring, beiden bekend met de
Tale Kanaans. En toch; ze spraken
gisteren, op een bijeenkomst bij gele
genheid van het 150-jarig bestaan van
het bisdom Breda, ieder hun eigen
taal.
Voor een gehoor van predikanten en
pastores uit Zeeland en West-Brabant
kwam Wolkers gepassioneerd met
zijn gebeeldhouwde essay 'Op de
vleugelen derprofeten'. Hij veroverde
het publiek moeiteloos. Balkenende
deed wat vrijwel iedere politicus doet:
hij leverde een afgewogen referaat af,
opgebouwd uit een reeks heldere en
minder scherpe verklaringen. Hij
vond beleefd welwillend gehoor.
Bisschop M. Muskens, die de bijeen
komst bij wijze van oecumenisch Sin
terklaascadeau aanreikte, zorgde
daarmee voor een meervoudig con
trast: Een jeugdige, veerkrachtige
premier, in krijtstreep, die aanstonds
nadat hij het woord had gekregen de
trekken vertoonde van een bedaagde
man. Gevolgd dooreen intussen oude
re. broze schrijver, in blauw leren
jack, die vanaf de eerste zin die hij uit
sprak de vitaliteit uitstraalde van een
leeuwenwelp op rooftocht.
Leerzaam
Toen Wolkers achter de katheder in
kerkgebouw De Hoeksteen in Middel
burg plaatsnam, was de demissionai
re Balkenende al geruime tijd op weg
naar Den Haag, waar hem vast en ze
ker in retorisch opzicht aanzienlijk
minder leerzame confrontaties
wachtten dan wanneer hij nog een
uurtje in Middelburg was gebleven.
Regeren is afzien.
Wat proeven uit beide lezingen. De
minister-president over zijn drijfver
en: Waannee zou christelijke poli
tiek zich moeten onderscheiden?
Welke eigenschappen zouden ken
merkend moeten zijn voor een
christelijk politicus? Alles begint met
christelijke bezieling. En daaruit
voort vloeien: integerheid, herken
baarheid en geloofwaardigheid."
De schrijver over de invloed die de
Statenbijbel op hem had toen hij een
kind was: „Het uitverkoren volk
Gods, daar ging je tegen wil en dank
toe behoren. En allerminst door je
godvruchtige levenswandel, maar
door je kennis. Want wat wisten mijn
atheïstische en katholieke vriendjes
van al die verwikkelingen tussen Ja
cob en Labanwat wisten ze van de la
ge listen van Delila, van de beproevin
gen van Job, de kus des verraads van
Judas, de kosmische kolking en de
barre verlatenheid van de aarde toen
de geest Gods op de wateren zweefde.
En bij het spelletjes doen stonden ze
als zoutzakken aan de kant. Het ont
brak ze aan door de bijbel opgezweep
te fantasie."
De politicus, over na de verkiezingen
mogelijk te realiseren wensen: „Ik
denk aan de evaluatie van de Wet Af
breking Zwangerschap en van de
ethische toetsingscommissies in de
Euthanasiewet. Aan het opstellen van
een ethisch toetsingskader voor tech
nologische ontwikkelingen in de me
dische wetenschappen. En aan het be
ter financieren van de palliatieve
zorg."
De schrijver, over een jeugdige con
frontatie met de dood van zijn kat en
de leerstelling dat dieren geen ziel
hebben en dus niet in de hemel komen:
„Voorgoed knapte er iets in me. Zon
der dier geen hemels vertier. Dan ging
ik later net zo lief niet dood of ik bleef
bij de laatste bazuinstoot op de dag
des oordeels liggen waar ik lag. Dieren
geen zielDan hadden ze nooit goed in
de ogen van mijn kat gekeken."
De minister-president: „Ik zou een in
tensieve betrokkenheid van de kerken
in het debat over waarden en normen
verwelkomen. Wij hebben uw creati
viteit en daadkracht daarin echt no
dig."
De schrijver, over de meisjesboeken
van zijn zusjes. „Ik kwam niet meer
tegen dan een onschuldig kusje, zon
der veel hartstocht door de een of an
dere wekeling in hbs-luier tegen de
wang van de heldin gedrukt als een
koel gekonfijt abrikoosje. Hoofd
schuddend om zoveel weeïgheid
Minister-president Jan-Peter Balkenende, bisschop M. Muskens en schrijver Jan Wolkers amuseren zich tijdens de bij
eenkomst. foto Mechteld Jansen
dacht ik aan Genesis 19 en zag Lot
ontkleed ter aarde liggen terwijl hij
stiekem door zijn oogharen naar die
beide struise woestijnrozen loert die
zich gewiekst proberen voort te plan
ten terwijl hij met een glimlach van
verzadiging denkt, 'Die dochters van
me zijn allerminst zoutpilaren'."
Drammerig
De politicus: „Het gesprek tussen
mensen met verschillende religieuze
en culturele achtergrond is in onze tijd
hard nodig. Niet dwingend en dram
merig, maar juist respectvol zoekend
naar het gemeenschappelijke funda
ment van waarden waarop onze mul
tireligieuze samenleving gegrondvest
is."
De schrijver over de invloed van de
Statenbijbel op zijn kijk op het leven
en de dood: „Maar toch heb ik door de
bijbel, door die godsdienstige opvoe
ding, geleerd om alles zinvol te bele
ven en te zien. Om te leven alsof ik
onsterfelijk ben terwijl ik me er ter
zelfder tijd van bewust ben dat ik ie
der moment in de aarde weg kan zak
ken om voor eeuwig tot stof terug te
keren."
De politicus: „Christen zijn betekent:
vanuit de christelijke identiteit ant
woorden formuleren op actuele ont
wikkelingen. Wat dat betreft hebben
we de tijd mee. Want de centrale
kwestie van nu draait om ethiek. En
dat is onze core business. Het gaat om
de vraag welke waarden we delen en
welke ethische en normatieve conse
quenties die waarden hebben."
De bisschop dankte Balkenende na
diens toespraak recht hartelijk.
De bisschop noemde Wolkers na diens
bijdrage een standbeeld van de Ne
derlandse cultuur.
HANSWEERT - Een explosie
aan boord van het duw- en
sleepvaartuig Jannie B„ 9 au
gustus 2000 op de Westerschel-
de bij Hontenisse, is veroor
zaakt door een oververhitte
schroefas, waardoor een ge
vaarlijk gasmengsel kon ont
staan.
Het gasmengsel heeft zich kun
nen vormen, omdat door de
oververhitting 'potentieel ex
plosieve' dampen vrijkwamen
uit de pakking en het vet van de
schroefas. De Raad voor de
Transportveiligheid in Den
Haag heeft dit bekend gemaakt
na uitgebreid onderzoek.
Bij het ongeval aan boord van de
Jannie B. raakte niemand ge
wond. De tweekoppige beman
ning kon de brand die ontstond,
zelf blussen. Het schip moest
wel sleepboothulp inroepen en
is naar Hansweert gebracht.
Op basis van het incident op de
Jannie B. adviseert de Raad
voor de Transportveiligheid de
veiligheidsinformatie bij de le
vering van smeerolie te verbete
ren, met name over de risico's bij
blootstelling aan hogere tempe
raturen.
KAPELLE - Een inwoner van
Kapelle is woensdagavond een
groen doosje met daarin hetme-
dicijn oxazepam verloren. Dat
gebeurde op de route van de
Parklaan naar de Maurits-
straat. De politie verzoekt de
vinder van het doosje dringend
dit af te geven op het politiebu
reau in Kapelle.
Advertentie
Ergonomie
gekoppeld
aan kwalileil
Pililtr'd:
A. Plesmanweg 110. Goes
Tel. 0113-270470. lax 270444
voor info: WWW.R2.nl
Danseres Nicole Ohliger
door Ernst Jan Rozendaal
KATS - Voor Jacobien Rozemond bete
kent de voorstelling Duizend-en-één-
nacht de vervulling van een lang ge
koesterde droom. De Amsterdamse vio
liste is 'stapelgek' op zingen en heeft een
grote liefde voor theater. In dit muziek
theaterprogramma, dat volgende week
vrijdag en zaterdag wordt uitgevoerd in
het atelier van kunstenaar Teunn Nij-
kamp in Kats, heeft ze alledrie de ele
menten weten te verweven.
Rozemond studeerde zeven jaar gele
den cum laude af aan het Rotterdams
Conservatorium. Behalve solo, treedt
ze ondermeer ook op met het Combatti-
mento Consort Amsterdam en het
Schönberg Ensemble. „Al op het con
servatorium wilde ik meer dan alleen
viool spelen", vertelt ze. „Ik ben altijd
stapelgek op zingen geweest en bij vla
gen dacht ik: 'Zal ik zang gaan stude
ren?' Het kwam er niet van, omdat mijn
vioolstudie heel intensief was. Het is
hard werken als je tot een hoog niveau
wil komen. Uiteindelijk ben ik na mijn
studie toch op zangles gegaan." En niet
bij de minste docenten. Nadat ze eerst
les had van Marianne Kweksilber, stu
deert Rozemond nu zang bij Valérie
Guillorit.
Het lag voor de hand dat ze bij de sa
menstelling van een soloprogramma
zou proberen beide talenten te vereni
gen. Als uitgangspunt heeft ze de ver
tellingen van duizend-en-één-nacht
gekozen. „Aanleiding was een compo
sitie van Raaf Hekkema, die ik speel in
een ander soloprogramma. Hij legt
daarin een link met die vertellingen. Ik
hou veel van verhalen. Wat ik aan deze
vertellingen mooi vind is de oosterse
sfeer en de invloed van verschillende
religies. Het meditatieve element dat
daarin zit, zoek ik in mijn dagelijks le
ven ook op."
Rozemonds Duizend-en-één-nacht valt
in twee delen uiteen. Op haar verzoek
componeerde René Samson een suite
voor vioolsolo en zangstem, getiteld
Elef lajla ive-lajla (Duizend-en-één
nacht in het Hebreeuws). Dat stuk voert
zij uit voor de pauze. „Ik vind klassieke
muziek heel mooi, maar de concerten
zijn soms wat statisch", legt Rozemond
uit. „Ik wilde meer dan alleen oude stij-
Violiste Jacobien Rozemond
len spelen. Het probleem van veel mo
derne muziek is dat het te experimen
teel is. Ik hou daar wel van, maar er
moet ook iets te genieten overblijven.
Samson heeft in zijn compositie een
mooi evenwicht weten te bereiken. Ge
deeltelijk is het stuk wild en experi
menteel, maar hij gebruikt ook muzi
kale stijlen uit de landen waardoor de
vertellingen naar het Westen zijn ge
reisd. Dus een Indiase raga, volksmu
ziek uit Jemen het zit er allemaal in.
Heel knap is hoe hij mijn stem heeft ver
weven met het vioolspel."
Twee-eenheid
Het gevaar van het gelijktijdig zingen
en vioolspelen - en tijdens de volksmu
ziek stampt ze zelfs mee met bellen aan
haar voet - is dat de concentratie op het
één ten koste gaat van het ander, erkent
Rozemond. Bij mij is het een twee
eenheid geworden. Door een lagere ma
nier van ademen ben ik beter viool gaan
spelen en dat heeft vervolgens het zin
gen gestimuleerd. De inspiratie voor
het zingen ontstaat in het vioolspel. Met
vallen en opstaan is me dat gelukt.
Omdat een soloprogramma toch 'wat
foto's Hubert-Jan Hubeek
ongezellig' is, is Rozemond voor het
tweede deel op zoek gegaan naar ande
ren. Bovendien gaf dat haar de gelegen
heid ook theater erbij te betrekken. „Ik
ben gaan praten met Ri jndert van Wou
denberg, een fantastische gitarist, en
iemand die ook componeert en met tek
sten werkt. Hij is helemaal in de vertel
lingen van duizend-en-één-nacht ge
doken. Het gegeven is bekend. De
koning doodt elke nacht een vrouw.
Totdat hij Sheherazade ontmoet. Zij
vertelt hem verhalen waarvan hij elke
keer het vervolg wil horen. De gedachte
dat de fantasie de dood overwint, is
door Rijndert van Woudenberg heel
mooi tot thema van zijn muziekstuk ge
maakt. De muziek is wat minder expe
rimenteel dan in het eerste gedeelte.
Het verhaal staat centraal. Vanwege de
lengte daarvan hebben we ervoor geko
zen met een actrice te werken, Nicole
Ohliger. Elle Pleijter heeft het geheel
geregisseerd. Zo is mijn droom in ver
vulling gegaan. Viool, gitaar, zang en
theater in een kamermuzieksetting."
ConcertDuizend-en-één-nacht, vrijdag 13
en zaterdag 14 december :n Teunn's Atelier,
Kats, aanvang: 20.30 uur, info: 0113-600383.
.door A
Minni
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reacties op in de PZC verJ®rl"C 1
nen redactionele berichten, artikelen of commentaren. De reactJ|jis'crel
beioopt uiterlijk 7 dagen. Plaatsing van bijdragen betekent nietdimet eei
redactie de meningen en stellingen van de inzenders onderschrijftjjen ja«
Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendingen
niet geplaatst. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250 woorden.D?11
dactie behoudt zich het recht voor inzendingen te bekorten. Ov«|pen v0'
weigerde brieven wordt niet gecorrespondeerd. leisen.
In het arti kei (PZC30-ll)kunje
precies lezen hoe Nederland met
de asielzoekers omgaat. De ver
slaggever heeft dat zeer scherp
neergezet. Deze mensen zijn na
veel omzwervingen in Zeeuws-
Vlaanderen terecht gekomen.
Goed opgevangen, eindelijk
rust. De kinderen spreken goed
Nederlands, zijn vlot gekleed,
lid van sportclubs, kortom een
leven dat wij doodnormaal vin
den. Ik denk dat er niet veel lan
den zijn die zo'n goede opvang
hebben. En dan ineens worden
ze op straat gezet. Er zijn ver
schillende meningen over het
asielbeleid en dat is iedereen
zijn goed recht, maar zo ga je
toch niet met mensen om. Vier
jaar geef je ze de hoop op een
goed leven en een toekomst voor
de kinderen en dan veroordeel je
ze weer om te gaan zwerven en
pak je ze alles weer af. Wordt het
geen tijd dat er direct bij aan
komst duidelijke regels worden
gesteld? Gelukkig dat er nog zo
veel mensen zijn die zich om de
ze familie bekommeren.
A. van den Berge
Amelaan 31
Middelburg
Helft van de getuigen van ge
weld loopt door; één procent
probeert maar in te grijpen
(PZC 30 november). Alle poli
tieke partijen moeten ophouden
met holle kreten over veiligheid.
Gewoon wat doen. Wat? In de
Tweede Kamer een wet aanne
men die verplicht dat alle straf
fen vijf keer zo hoog worden op
gelegd. De heren en dames'in de
rechtbanken (ik bedoel die met
de uit de tijd geraakte toga's en
witte befjes) per wet verplichten
binnen een maand uitspraken te
doen over alle rechtszaken. En
niet over alle zaken tien tot
twintig dossiers aan te leggen.
Alle commissarissen van politie
hun werk te laten doen. En te
zorgen dat ze wat minder tijd
nemen om vast te stellen dat alle
gouden strepen op hun uniform
er wel op zitten. Computers èn
vergaderingen de deur uit, en je
werk doen. In de wijk of straat
waar geweld is aanwezig zijn,
als voorbeeld voor je manschap
pen. Misschien was minister
Nawijn zo gek nog niet. Niet de
gewone burger hoeft zijn leven
te geven. Nee, de wettenmakers,
de pluchezitters in de Tweede
Kamer zijn de absolute schuldi
gen, dat er in ons land geen vei
ligheid meer is.
D. Meijer
Burg. Stemerdinglaan 93
Oost-Souburg
Zo, Goes is eindelijk wakker, er
komen negatieve gevolgen van
de WCT. Soms duurt het lang
voordat ogen en oren opengaan,
en dan is het vaak te laat Nu
echter nog niet, zie de tunnel
eerst alleen voor provinciaal ge
bruik en nu lonken de provin
ciebestuurders al ver over de
grens en naar Rotterdam, smalle
gevaarlijke tweebaans wegen
door dorpen maar meer verkeer
nee toch? Geld voor maatrege
len is er niet of te weinig eerst de
tunnel dan maar afwachten met
zijn verkeer, dat heet wachten
tot je een ons weegt, en dan
wachten op de WCT met nog
meer verkeer en daarmee nog
meer overlast. Laat dat onsje
dan maar achterwege, bedenk
dat er straks geen weg terug
meer is de ellende gaat begin
nen, dus wees verstandig en kijk
nu om je heen (rust en ruimte) en
wacht met tot later.
Rob Dreesens
Meanderhof 29
Middelburg
Mijn gemeenteraad hoeft hele
maal niets uit te leggen over zijn
besluit bezwaar aan te tekenen
tegen de komst van de WCT bij
de Raad van State. Ik begrijp
dat heel goed en ik juich het ze
ker na de zielige reactie van de
dubbele pettendrager Bruinoo-
ge (zie commentaar in de PZC
van 4-12) ook zeer toe. Je vraagt
je af of zo iemand al niet veel te
lang dezelfde functie heeft en of
zijn persoonlijke belangen in
verband met die functie niet te
groot zijn geworden.
J.J.H. Fortuin
Gravenhof 11
Goes
Het artikel van S. Kuypers (PZC
27-11) handelt over het onder
zoek van de AIVD naar de cel-
lenstructuur van de Islamiti
sche Jihad in Nederland en
De Mi
Europa. Een goede zaak. notitie
de foto erboven intrigeerdt?
eigenlijk nog het meest, hod"
de gebeurtenis alweer ongel
een jaar geleden is. De grim
sfeer van het plaat j e deed m
ergste vermoeden. Het 1
echter een actie van 'half bli
en groen' Nederland, als rea|
op een slecht opgestelde bj
die via een krant bij het Mini
rie belandde en de top aldas]
rep en roer bracht. Gevolg;!
logachtige toestanden en T
dane automobilisten bij di\|
tunnels. De dreiging vanjrtlDE
brief en enkele tientallen rw veruit
ten voor de Jihad vermogen jmeent
land in opperste staat vanitenpa:
raatheid te brengen. Ditzeleenor
land presteert het op allerlejganis;
veaus Israël aan te klagen. J^handi
niet zijdelings te maken «Zeem
met Jihad, maar ermee is divan 1
drenkt. Er worden daar j^ring.
domme dreig- of kogelbriasele.
bezorgd, maar er vinden divan G
lijks tientallen aanslagen,j maal
pogingen daartoe, plaats opj
wone burgers. Vele honderd™ Het
zenden mensen hebben welivan
familielid, vriend of kennisjonde
door (zelfmoord)terreur is;.maal
dood of ernstig gewond gerag studi
Persoonlijk vind ik het zo hj> sen n
criet van onze overheid 1 tater
andere moraalridders die Isnj volgi
veroordelen vanwege hun» het j
vensreddende roadblock- voor
checkpointbeleid, maar zeli( er gr
hetzelfde doet naar aanleiè riev<
van een rare brief. om
E.Sctj kaai
Haymanstwl
Midé.
Met
Mie
duu
Dat de eerdere voorman vanht ten,
natuurgebeuren in Zeelandzij bete
afkomst te grabbel gooit vol euri
een positie binnen de Zeeuw ove:
PvdA is van een treurigheid 4 ten
i k niet voor mogelij k had gehok doo
den (PZC 29-11). Nu nog SI* cap
aan Zee aan een politieke en- mee
nomische legitimatie helpèOol
want iets anders bestaat errj woi
meer in het hoofd van Thijs K* die;
mer en een functie als gedepjstac
teerde ligt voor het grijpen. WIdaa
licht mag hij te zijner tijd
containerterminal openen. 2
makkelijk gaat dat binnen i
PvdA: de moraal loopt via I
kontzak, politieke stuurmar. 'T
kunst is niet vereist en van i
landelijke ontwikkelingen i
niets geleerd. 0
Het lijkt me dat de boeken
Monash en Van Zijl verplici J*(
kost moeten zijn voor social
democraten. Wie kan ze he Tl!
aanreiken, wellicht de ten o: in
rechte laagst geplaatsten? nu
tei
Ton Besseht w
Brieverswegl Vl
L fa
H
Advertentie
DE SLIJPER
van Zwillingen J. A. Henckels
KOMT WEER LANGS!!!!
Vrijdag 6 december
in Middelburg en
zaterdag 7 december
in Goes.
Vanaf 11.00 uur kunt u bij ons
terecht voor het deskundig slijp»
en kartelen van alle merken.
Klaar terwijl u wacht.
Eerder inleveren
en later ophalen kan ook.
