PZC
Van Gelder verklaart Willem I
Madrigalen van deze tijd
21
Jong
woensdag 4 december 2002
Het toneelstuk Koning
Willem I of het Verlies
van België, dat theatergroep
De Kern dinsdagavond op de
planken van de Middelburg
se Stadsschouwburg zet,
krijgt een extra dimensie
door de inleiding, waarmee
de Zeeuwse Commissaris
van de Koningin, drs. W. T.
van Gelder, deze historische
voorstelling in een verhelde
rend kader plaatst. Aanlei
ding vormen het 10-jarig ju
bileum van Van Gelder en
het feit dat Willem I (1772-
1843) de functie van gouver
neur, sinds 1858 Commissa
ris van de Koning(in), cre-
eerde.
Van Gelder had het stuk el
ders gezien en informeerde
bij schouwburgdirecteur Ge
rard Peijs of hij het ook op het
repertoire had staan. Drie we
ken later bevestigde Peijs dat.
„Maar dan wel onder de voor
waarde dat jij de inleiding
houdt." Dat bleek geen pro
bleem, want de voorstelling had
de geschiedkundige interesse
van Van Gelder gestimuleerd.
„Ik ben er enorm veel over gaan
lezen, want ik betrapte mij erop
da t ik op een aantal punten toch
wat kennis miste." Het resultaat
is een betoog over de rol die
Willem I speelde in het dynami
sche democratiseringsproces in
Europa. Willem koos voor een
autocratisch bewind. Doch de
democratie was niet tegen te
houden en dat schiep het span
ningsveld waarin de koning
verkeerde met de Nederlandse
samenleving. Op den duur raak
te men, vooral in liberale kring,
zijn bemoeizucht beu.
„Nog nooit heeft een koning zo
veel ondernomen als Willem I en
nog nooit is een koning zo ver
guisd. Dat laatste is waar
schijnlijk de reden waarom we
Marieke de Kruijf speelt prinses Marianne en Jan-Jaap Jansen koning Willem I.
deze interessante episode een
beetje in ons collectieve ge
schiedenisgeheugen hebben
weggedrukt", meent Van Gel
der. „Als iemand nog iets weet
over Willem I, dan is het de aan
duiding koning-koopman.
Daarom is het zo leuk dat deze
periode in het toneelstuk naar
voren wordt gehaald. Het is een
vrolijke, geanimeerde en heel
begrijpelijke voorstelling over
een dramatische episode in onze
geschiedenis, waarin Neder
land zelfs als aanvaller ten strij -
de trekt."
De afscheiding van België
vormt één van de thema's in het
stuk. „Ik constateer dat je wat
230 jaar gescheiden is geweest,
niet in vijftien jaar kunt samen
voegen. Wanneer je vervolgens
ziet hoe op de tegenstellingen
tussen noord en zuid wordt in
gespeeld, juist tegen de achter
grond van die democratische
tendens, dan ontstaat dat merk
waardige monsterverbond,
waarin zowel progressieve als
reactionaire krachten elkaar
vinden. Dat leidt tot de uitein
delijke afscheiding van België.
In de voorstelling wordt dat ver
bond tussen liberalen en katho
lieken heel karikaturaal neer
gezet, ongenuanceerd, bijna
spottend, maar daardoor ver
geet je het nooit meer. Dat
vind ik de kracht van dit toneel
stuk."
In zijn inleiding, waarin Van
Gelder ook ingaat op het ambt
van Commissaris, wil hij de ver
schillende lijnen in het stuk ver
helderen door deze in hun histo
rische context te plaatsen.
„Sommige thema's zet ik wat
scherper aan, zoals de abomina
bele verhouding tussen Willem I
en zijn zoon, de latere Willem II.
In tegenstelling tot zijn hard
werkende vader was hij veel
minder ambitieus, een char
mante man die van wijn en siga
ren hield en zich door deftige
dames liet bewieroken en door
minder deftige dames liet ver
wennen. Dat de Hollanders ar
rogant en hooghartig waren - in
het stuk karikaturaal neergezet
- vind ik heel representatief
voor het denken in die tijd."
Van Gelder is niet alleen een
liefhebber van geschiedenis, hij
houdt eveneens van theater. Dat
is één van de redenen waarom
hij in de politiek is gegaan. „Ik
treed toch dagelijks op?", zegt
hij met een lachje.
Frans Doeleman
Willem I of het Verlies van Bel
gië: dinsdag, Stadsschouwburg
Middelburg, 20.00 uur, inlei
ding 19.00 uur.
Linde Nijland en Annema-
rieke Coenders vormen
sinds 1993 Ygdrassil. De bij
zondere tweestemmige zang en
de eigenzinnige teksten van
deze singer/songwriters maken
Ygdrassil tot een fenomeen.
Zaterdag treedt het duo op in
Brogum in Zierikzee.
„We leerden elkaar een dikke
tien jaar geleden kennen. Toen
zongen we al onafhankelijk
van elkaar en gingen we samen
dingen uitproberen. We zijn
autodidact, het zingen hebben
we onszelf aangeleerd. Als je
zoiets helemaal zelf uitvindt,
ontwikkel je je eigen manier.
We repeteren nooit omdat we
heel erg op elkaar zijn inge
speeld. Alleen nieuwe liedjes
oefenen we even, en natuurlijk
bij de laatste twee cd-opna-
mes, want daar waren gastmu
zikanten bij", vertelt Linde
Nijland.
Annemarieke: „Onze nieuwe
cd Nice days under darkest
skies is wat rustiger dan de vo
rige, heeft minder instrumen
tale afwisseling maar bevat
wel een vol geluid." Hoewel de
muziek van Ygdrassil over
komt als een soort van eigen
tijdse madrigalen, lijkt ze
vooral beïnvloed door tijdloze
singer/songwriters uit de pop
geschiedenis.
Linde: „We hebben heel per
soonlijke liedjes, die vaak over
de liefde gaan, soms zijn ze
heel abstract in een bepaalde
beeldentaal. We zijn beïnvloed
door Joni Mitchell, Sandy
Denny, Neil Young, Nick Dra
ke en eigentijdsere akoestische
muziek die niet al te glad is,
zoals Kings Of Convenience of
Will Oldham." Annemarieke,
toevoegend: „Ik denk dat de
meeste dingen die je hoort van
invloed kunnen zijn. Zelf luis
ter ik echter ook veel naar heel
andere dingen, zoals hip hop of
Sonic Youth. We zijn allebei
mensen die veel belang hech
ten aan ons gevoelsleven. Da's
mooi meegenomen voor ie
mand die muziek maakt, dat
spreekt andere mensen dan
ook weer aan. Om een nummer
te schrijven moet er zich eerst
een bepaalde situatie voor
doen, vervolgens komt de mu
ziek en de tekst. Maar bij Lin
de ligt dat weer anders." Dit
bevestigt ze: „Ik schrijf num
mers in een soort golfbewe
ging, daar ben ik dan een paar
dagen of weken mee bezig. Het
pakt iets uit een bepaalde pe
riode, vergelijkbaar met een
dagboek." „We houden onze
muziek erg in eigen hand",
verklaart Linde. „Onze vroege
re platenmaatschappij heeft al
eens aangeboden om alles
commerciëler aan te pakken,
maar dat zagen we niet zitten.
Daardoor gaan dingen mis
schien minder snel, maar het
voelt zo beter. Op zich zouden
we wel meer mensen willen be
reiken, in het buitenland zijn
we bijvoorbeeld ook nog am
per bekend."
Bastiaan Mokkink
Concert Ygdrassil: zaterdag om
22 uur in Brogum Zierikzee. Het duo Ygdrassil
foto Reyer Boxem/GPD
Michael de Jong
speelt zaterdag
in Zierikzee
Youp van 't Hek
treedt op in
Middelburg en Terneuzen
Film Changing Lanes
met Ben Affleck (links)
en Samuel L. Jackson
is te zien in Vlissingen
4t/m 10 december
WOENSDAG
Sim Bolus
Poppentheater Sim Bolus speelt Wat 'n schat!
Wat 'n schatis een vrij e bewerking van het boek Vooruit we gaan
schatgraven van Janosch. Twee vrienden willen op een dag wel
eens wat anders eten dan bloemkool uit de eigen tuin. Maar daar
is geld voor nodig. Dus gaan ze op zoek naar de grootste schat op
aarde. Dit verhaal vol humor en muziek is geschikt voor volwas
senen en kinderen vanaf 5 jaar en wordt gespeeld door Hans van
der Haar.
Poppentheater Ambachtscentrum, Goes, 15.00 uur
Het Zwanenmeer
Het Zwanenmeer is klassiek ballet op muziek van Tsjaikov-
ski.
Het wordt uitgevoerd door het Ballet van de Nationale Opera
van Sofia.
Scheldetheater, Terneuzen, 19.00 uur
Youp van 't Hek
Youp van 't Hek brengt tweemaal zijn programma Youp speelt
Youp.
Beide voorstellingen van de cabaretier zijn uitverkocht.
Stadsschouwburg, Middelburg20.00 en 21.45 uur
HOOIKOORTS!
Voor de derde keer biedt het project HOOIKOORTS! talentvolle
jongeren de kans om op te treden.
Dit initiatief van de gemeente Veere in samenwerking met Scoop
geldt voor jongeren van 14 tot 20 jaar. De acts worden beoordeeld
door een jury. Deze avond staan onder meer streetdancegroep
Dynamite, de band Nocode en stand-up comedian Jurry Brand
op het programma.
Discotheek De Hooizolder, Westkapelle, 20.00 uur
Brassband Zeeland
De Brassband Zeeland geeft een concert.
De band, die begin 2000 werd opgericht, bereidt zich voor op de
Nederlandse Brassbandkampioenschappen op 6 en 7 december
in Groningen. Op het programma staan onder meer Cry of the
celts van Ronan Hardiman, Ragtimes and habaneras van Hans
Werner Henze en Rock Music van G. Richards.
Arsenaaltheater, Vlissingen, 20.15 uur
DONDERDAG
Youp van 't Hek
Youp van 't Hek brengt tweemaal zijn programma Youp speelt
Youp.
Beide voorstellingen van de cabaretier zijn uitverkocht.
Stadsschouwburg, Middelburg20.00 en 21.45 uur
VRIJDAG
Normaal
Normaal doet de theatertournee Heken Swing Tour.
De Achterhoekse rockgroep zelf beleeft erg veel plezier aan
deze akoestische optredens. Ook geven de bandleden blijk
van hun veelzijdigheid: country, tex-mex, folk, cajun en dixie-
land-jazz.
Stadsschouwburg, Middelburg, 20.00 uur
Marcel Worms
De pianist Marcel Worms brengt zijn Tangoprogramma ten ge
hore.
Daaronder vallen werken van Astor Piazolla, Osvaldo Pugliese
en Horacio Salgan, maar ook van Europese componisten als
Stravinsky en Milhaud. Nederland is vertegenwoordigd met
werk van Dolf de Kinkelder en Carel Kraayenhof
Galerie de Osseberg, Grijpskerke, 20.00 uur
Godfried Bomans
In Godfried Bomans - een opgewekt mens herleeft de bekende
schrijver.
In dit toneelstuk van Rob van Dalen keert Bomans daags na zijn
begrafenis terug op aarde. Hij kan niet rusten voordat hij orde op
zaken heeft gesteld. Guusje Eijbers regisseerde Reinier Buidel
en Gitta Fleuren.
Dorpshuis, Ouwerkerk, 20.00 uur
Youp van 't Hek
Youp van 't Hek brengt tweemaal zijn programma Youp speelt
Youp.
Beide voorstellingen van de cabaretier zijn uitverkocht.
Scheldetheater, Terneuzen, 20.00 en 21.45 uur
De Berini's
De Berini's spelen de voorstelling Sloophamer.
Het huis waarin het echtpaar Annie en Harrie woont, moet tegen
de vlakte. Harrie wil zijn huis echter niet verlaten, maar Annie
ziet een nieuw huis wel zitten. Zijn deze twee Rotterdammers op
gewassen tegen de kracht van buitenaf?
Arsenaaltheater, Vlissingen, 20.15 uur
Copacabana
Joop van den Ende brengt de musical Copacabana.
Spectaculaire kostuums en decors, een bijzondere en uitbundige
choreografie en muziek die swingt als een trein, maken Copaca
bana tot een vurige theaterbelevenis. Danny de Munk speelt en
zingt de dubbelrol van songwriter Stephen en barkeeper Tony
die Lola volgen op een weg vol glitter, jaloezie en passie.
SchouwburgDe Maagd, Bergen op Zoom, 20.15 uur
ZATERDAG
Jazzdans
De regio Zuid-West Nederland van de KNGIJ geeft een demon
stratie jazzdans.
Medewerking verlenen Dance Invation Domburg, SV Seroos-
kerke, Vrouwenpolder Veere, DIOS Souburg, VTV Vlissingen,
Dance Motivation Middelburg en Willibrord Zoutelande. Verder
zijn er gastoptredens van de djembégroep Djamarec en van een
streetdancegroep onder leiding van Naomi Vos.
Stadsschouwburg, Middelburg, 19.30 uur
Panfluit- en orgelconcert
Organist Peter Wildeman en panfluitiste Gerlinda van den Berg
geven een Israël-concert.
Het programma bestaat uit geestelijke liederen, klassieke wer
ken en een Roemeense suite. De werken worden uitgevoerd op
orgel, synthesizer en panfluit.
Hervormde kerk, Nieuwerkerk, 19.45 uur
Middelburgs Kamerkoor
Het Middelburgs Kamerkoor geeft een adventsconcert.
Medewerking verlenen het Waas Gemengd Koor, Ann Fierens op
harp en Kristiaan van Ingelgem op orgel en piano. De koren wor
den gedirigeerd door Lieven Deroo, die tevens te beluisteren is
als fluitist. Het programma omvat advents- en kerstmuziek van
de zestiende eeuw tot heden.
Koorkerk, Middelburg, 20.00 uur
Theaterorgel
Catherine Drummond bespeelt het Compton-theaterorgel.
Deze jonge veelbelovende Engelse organiste studeert aan het
London Imperial College en behaalde verschillende eerste prij
zen. Zij brengt een programma van populaire muziek.
Concertzaal, Middelburg, 20.00 uur
Dansz
Stichting Dansz brengt de voorstelling Van nature vrij grondig.
Deze nieuwe dansvoorstelling wordt gegeven in Zeeuwse ker
ken. De choreografen en plantaardig kunstenares Femke Vos
de Wael hebben hun krachten gebundeld, wat leidde tot vier
choreografieën, waarin de thema's water en aarde centraal
staan.
Sint Jacobskerk, Vlissingen, 20.00 uur
