Zwarte Piet wordt steeds liever
M
Sk
puzzel
Heer Bommel en het Kongruwer Toonder Studio's
Roe en zak passen niet meer bij hulp van Sint-Nicolaas
het weer
Casper Hobbes
recept
Brandade met zalm
Vooruitzichten
weer
woensdag
donderdag
vrijdag
zaterdag
max.
7°
6°
4°
1°
min.
4°
3°
1°
-1°
wind
Z 4
04
NO 4
NO 4
Zon
O
vandaag
op 8.30
onder 16.37
Maan
.vandaag
op 7.10
onder 15.56
Nautisch bericht
Wolkenvelden en nog een enkel buitje. Matige zuidoostenwind,
kracht 4. Maxima rond de 8 graden, watertemperatuur 11 graden.
Wie zoet is krijgt lekkers,
wie stout is de roe? Veel
pieterbazen dragen het
oubollige strafwerktuig
niet eens meer bij zich. De
moderne zwarte Piet is
geen boeman meer of
domme clown. Hij is ge
transformeerd tot slimme
en eigentijdse alleskun-
ner, uitgerust met de mo
dernste snufjes.
123456789 10
Waterstanden
DINSDAG
Hoog water
Laag water
3 DECEMBER
uur
cm uur
cm
uur
cm uur
cm
Vlïssingen
00.37
244 12.56
243
07.02
177 19.30
212
Terneuzen
00.55
268 13.16
268
07.28
189 19.56
224
Cadzand
00.09
237 12.29
236
06.38
171 19.05
207
Roompot Buiten
00.32
190 12.52
185
06.49
120 19.18
157
Roompot Binnen
02.10
151 14.26
143
07.55
104 20.20
131
Zïerikzee
02.20
176 14.35
167
08.05
122 20.35
150
Krammersl. West
02.04
182 14.06
175
08.16
128 20.36
•\5e
Hanswee rt
01.27
278 13.45
276
07.56
204 20.26
238
Stavenisse/Yers.
02.20
179 14.36
170
08.10
125 20.36
152
WOENSDAG
Hoog water
Laag water
NM 4 DECEMBER
uur
cm uur
cm
uur
cm uur
cm
Vlïssingen
01.26
252 13.40
257
07.50
191 20.16
211
lerneuzen
01.42
276 13.59
282
08.16
203 20.43
223
Cadzand
00.56
246 13.16
251
07.26
185 19.52
207
Roompot Buiten
01.18
196 13.36
198
07.31
130 20.00
149
Roompot Binnen
02.55
152 15.16
152
08.34
109 21.05
125
Zierikzee
03.15
177 15.25
176
08.55
128 21.25
145
Krammersl. West
03.36
183 14.45
180
09.00
13421.19
150
Hansweert
02.13
284 14.30
288
08.42
217 21.07
236
Stavenisse/Yers.
03.10
180 15.25
178
08.55
13021.19
146
In grote delen van Europa is het vandaag bewolkt en er valt ook
neerslag. Daarbij is het veelal koud met temperaturen ver
beneden de 10 graden. In het zuiden van Spanje wordt het nog
20 a 21 graden bij flink wat zonneschijn. In het noorden en
het Spaanse binnenland liggen de temperaturen tussen
12 en 15 graden. Italië is vandaag onbestendig met regelmatig
regen- en onweersbuien. Daarbij is het er koud met 5 graden in
het noorden en maximaal 15 in het zuiden. Alleen op Sicilië
wordt het nog 18 graden. In het hoge noorden vriest het streng
en valt een beetje sneeuw. In het zuiden van Zweden en in
Denemarken ligt het kwik boven nul en is het zwaar bewolkt.
Ook Duitsland gaat gebukt onder dikke wolken.
Op elke verticale regel dient een woord van vier een van vijf en een van zes let
ters te worden ingevuld. Het woord van vijf letters bestaat uit de letters van het
voorgaande woord plus 1, het woord van zes letters bestaat uit de vijf letters
van het voorgaande woord plus 1. Als de hele puzzel juist is ingevuld, vormen
de letters op de vet omlijnde regel een woord.
1. Gedorste halmen, bovenlijf, fakkel; 2. schouwburgrang, landbouwwerktuig, agio;
3. groot persoon, gewoonte, lange overjas; 4. opnieuw, hardvochtig, aarde; 5. sluw
heid, lichtstraal, op de eerste plaats; 6. suikerpalm, gissen, niet hetzelfde; 7. bloed
vat, woonplaats, ballerino; 8. welige groei, muziekinstrument, meteen; 9. vrucht,
krachtig, vogel; 10. rivier in Duitsland, strafwerktuig, troep edelwild.
Horizontaal:
1. Deels een stoot (4); 4.
Pijnlijk voor het breien (5); 7.
Kenmerkend voor de echtheid
(7); 8. Europeaan in een expo
sitieruimte (3); 9. Engelsman
terug in de rij (3); 10. Dat vat
geeft gewicht aan een vogel
(7); 12. In het bezit van een
ervaren rot (7).
Verticaal:
2. Bij de paardenrennen zit er
muziek in (4); 3. Dat harnas is
om gek van te worden (6); 4.
Atletische vlo (8); 5. Zo te
horen een consument in de
lucht (4); 6. Strandloper die
van een pepervreter afstamt
(6); 9. Pleisterplaats? (4); 11.
Dat water bevat uitsluitend
klinkers (3).
Oplossingen van gisteren:
Horizontaal: 1. Tang; 4. orde; 7. aarde; 9. al; 10. toe; 11. pa; 13. ora; 14. teil; 17.
smal; 18. enk; 19. stut; 21, iets; 24. lek; 26. er; 27. uit; 29. Ur; 30. tuner; 32. toer; 33.
lamp.
Verticaal: 1. Taart; 2. na; 3. gat; 4. ode; 5. re; 6. egaal; 8. rot; 11. praat; 12. ui; 13.
om; 15. enter; 16. Let; 17. ski; 19. sleet; 20. uk; 22. eg, 23. strop; 25. tin; 27. uur; 28.
tel; 30. te; 31. ra.
Cryptogram:
Horizontaal: 4. Bijgerecht, 6. trekpaard; 8. overzet; 9. snaar; 10. nes.
Verticaal: 1. Tijdrovend; 2. prop; 3. schatten; 5. tijdloos; 7. karma.
dinsdag 3 december 2002
Commissaris Bas was gemelijk weggegaan en lieer Bom
mel wandelde peinzend de natuur in. De duisternis begon
te vallen, maar de maan verlichtte zijn pad, zodat hij zich
geheel aan zijn zorgelijke gedachten over kon geven. ,,Ik
ben bang, dat Konstantijntje niet gelukkig is", mompelde
hij. „En zulke vergissingen als die lange armen zijn heel
storend. Vooral wanneer iemand als commissaris Bas in de
buurt is. Dat soort lieden zoekt overal kwaad achter. Maar
misschien... Hm! Zou Tom Poes dan toch gelijk hebben?
Zou het verkeerd zijn om het ventje bij me te houden?"
„Ja", zei een krakend stemmetje naast het pad, en toen
heer Ollie verrast omkeek, zag hij Kwetal op een boom
wortel zitten.„W-wat bedoel je?", vroeg hij onzeker. „Het
is een vormtrekker", verklaarde het mannetje. „Hij zag er
net zo uit als u, maar hij had een gemispeld denkraam. Er
zat stuwing in. Ik ben heel blij, dat ik niet zo iemand in mijn
buurt heb, want er kan van alles gebeuren. Maar ja, ik ben
geen geestelijke reus zoals Bommel." Deze laatste opmer
king deed heer Ollie wel goed, maar toch nam zijn onge
rustheid toe. „Wat zou er dan kunnen gebeuren?", vroeg hij
onzeker.
Het maanlicht had intussen allerlei vreemde gevoelens
in Konstantijn wakker gemaakt, en omdat hij niet slapen
kon, liet hij zich na een poosje uit zijn bed glijden en
klom langs een regenpijp naar beneden. ,,Ik heb honger",
dacht hij. „Als ik wil weten hoe ik zelf ben, moet ik groot en
sterk worden. En die rook gisteravond was erg
lekker."
De oorspronkelijke brandade bestond
uit een puree van gekookte stokvis
met olijfolie en melk. Het was een typi
sche Provencaalse specialiteit. De gerech
ten die tegenwoordig als een brandade
worden beschouwd, bestaan vrijwel altijd
uit
een puree van vrijwel gelijke delen gepo
cheerde vis en gekookte aardappelen.
Melk komt er vrijwel nooit meer aan te
pas. Olijfolie mag er echter niet aan ont
breken.
Hoofdgerecht (klein) voor 4 personen: 500
gram aardappelen; zout; 400 gram gefi
leerde Noorse zalm; 2 eetl. olijolie, extra
vergine, witte peper uit de molen; 11/2
eetl. fijngesneden verse dille; 12 groene
olijven, ontpit, in kleine stukjes gehakt; 2
tomaten, ontveld; vruchtvlees in minus
cule blokjes gesneden; enkele toeven ver
se waterkers; 2 eieren, halfhard gekookt
(ca. 4 min.).
Kook de aardappelen gaar in water waar
aan zout is toegevoegd. Laat de aard
appelen na het koken even droogsto-
men en laat ze in een vergiet afkoelen.
Pocheer de zalm 7 - 8 minuten in ruim
water waaraan wat (zee)zout is toege
voegd. Laat de zalm op een stuk keuken
papier uitlekken, opdrogen en groten
deels afkoelen.
Maak van de aardappelen een puree. Roer
de olijfolie er door. Verdeel de zalm in
uiterst kleine stukjes (flinters). Schep ze
samen met de olijven, 1 eetlepel dille en
een beetje peper door de aardappelpu
ree.
Maak alles, onder voortdurend omschep
pen, door en door warm. Schep er vlak
voor het opdienen de tomatenblokjes
door.
Presentatie: schep de brandade als berg
jes in het midden op de borden. Strooi de
rest van de dille erover. Schik er in parten
gesneden eieren en toeven waterkers als
garnering bij.
Tip: geef er in eigen oven afgebakken stok
brood bij. Een eenvoudige salade van ver
schillende groene slasoorten sluit zich er
goed bij aan.
doorFerdi Schrooten
Het zal een jaar of zeven gele
den zijn dat zwarte Piet zijn
roe heeft laten vallen, schat Ine
ke Strouken, directeur van het
Nederlands Centrum voor
Volkscultuur in Utrecht. „De
roe was ooit het symbool van de
opvoeding; leraren hadden er
vroeger ook een. Dat is uit de
tijd. Zwarte Piet is niet meer de
verpersoonlijking van het
kwaad, de boeman die kinderen
in zijn zak stopt en meesleurt
naar Spanje om ze tot peperno
ten te vermalen. Zo gaan we te
genwoordig niet meer om met
kinderzieltjes."
De 'verlieving' van zwarte Piet
past in een algemene maat
schappelijke tendens, meent
John Helsloot, onderzoeker
feestcultuur bi j het Meertens In
stituut in Amsterdam. „Bij de
democratisering van de samen
leving past ook een andere hou
ding ten opzichte van autoriteit
en straffen. Dat begon al in de
jaren zestig. De toenmalige tv-
sint gooide bij zijn intocht als
een soort protest de zak in het
water. Die tendens heeft zich
doorgezet. Piet, voorheen de
beul die de straf moest uitvoe
ren, heeft daardoor een grappig
accent gekregen. Van vijand is
hij tot vriend van de kinderen
geworden."
Helsloot spreekt ook als erva
ringsdeskundige. „Ik ben wel
eens sinterklaas geweest. Dan
zie je heel duidelijk dat het ont
zag voor de sint, vroeger toch
vooral een statige en strenge
man. tanend is. En Piet? Daar
wachten de kinderen op. Van
hem wordt plezier verwacht.
Want tegenwoordig moet alles
toch vooral leuk zijn. Daarom
zijn kinderen ook zo ontvanke
lijk voor de kerstman. Vergelijk
de Sint als representant van au
toriteit eens met die jolige dik
buik."
Zwarte knecht
Met het afkalven van sints auto
riteit groeit de rol van Piet. Hij is
door de jaren heen gelijkwaar
diger geworden aan de goedhei
ligman. „Er is een tendens om
Piet minder zwart te maken, ja,"
zegt Helsloot. „Zowel letterlijk
als figuurlijk. Dat heeft alles te
maken met de weerzin van don
kere mensen als Antillianen en
Surinamers tegen het idee van
een blanke en zijn zwarte
knecht. Dat brengt herinnerin
gen naar boven van voorouders
en hun slavenbestaan."
Met de gestage verkleuring van
de Nederlandse samenleving
kreeg het bezwaar tegen de don
kere knecht van de sint steeds
meer stem. Het geluid dat het
zwart van de Piet vooral te ma
ken had met zijn geklauter door
beroete schoorstenen moest het
opnemen tegen klachten van
ouders van gekleurde kinderen,
die ook na het vertrek van de
goedheiligman nog moesten ho
ren hoe hun spruit op school
werd uitgemaakt voor zwarte
Piet.
Helsloot: „Vandaar ook de voor
stellen voor bijvoorbeeld regen
boogpieten in alle kleuren in
plaats van het stigmatiserende
zwart. Iets wat bij veel autoch
tone Nederlanders overigens
nog steeds op veel bezwaren
stuit. Met de afschaffing van
zwarte Piet kom je toch aan een
traditie."
Suffige man
Ook al is pieterbaas anno 2002
nog bijna overal zwart, behalve
zijn nederige imago schudt Piet
ook steeds meer zijn clowns-
trekken van zich af. Helsloot
schetst het beeld van een goed
heiligman die steeds meer over
komt als een hulpbehoevende,
oude suffige man. Voor een deel
komt dat door het groeiende
contrast met zwarte Piet, die
De moderne zwarte Piet is geen boeman meer of domme clown.
hem voorbijschiet als een regel
rechte alleskunner.
„Piet is niet alleen lenig, maar
ook intelligent en efficiënt. Hij
is de snelle manager van de sint
geworden", zegt Strouken. „Het
knechtje van weleer is nu de
spil waar alles om draait. Niet
voor niets staat hij vaak af
gebeeld met computers en
snelle scooters. Piet is nu de
gene waar de kinderen tegenop
kijken. Kinderen zijn heel jong
al goed op de pc of het skate
board. Piet is daarin meege-
foto Jan de Vries/GPD
groeid: hij moet dat ook kunnen.
De tijd heeft van de oubollige,
onderdanige en domme knecht
een hippe carrièreman ge
maakt." GPD
Zeeland: Vorst nadert
Door: Tom van der Spek
Het wordt geleidelijk kouder.
De wind gaat langzaamaan de
oosthoek opzoeken en vanuit die richting wordt de kou aange
voerd, maar ook veel wolkenvelden. De komende dagen zal duide
lijk worden of we vanaf het weekeinde daadwerkelijk met een
vorstperiode te maken krijgen, of dat het met een sisser zal aflopen.
December is, na een zeer zachte november, eveneens mild begon-
nen. Ook vandaag is het in ieder geval nog aan de zachte kant,
want de thermometers wijzen vanmiddag een graad of 8 aan. Er
drijven vrij veel wolkenvelden over, maar de zon laat niet geheel
verstek gaan en vooral langs de kust kan er nog een enkel buitje
vallen. Er steekt een matige zuidoostelijke wind op. Morgen pro
beert vanuit het westen een storing tot ons land door te dringen,
maar dat zal slechts moeizaam lukken. De dikkere bewolking en de
regen zal echter wel Zeeland weten te veroveren in de loop van
woensdag en bij een matige zuidelijke wind en middagtemperatu-
ren rond de 7 graden is het een tamelijk waterkoude dag. De dagen
daarna gaat het kwik verder
omlaag. Het blijft tamelijk
bewolkt en daarom verloopt de
afkoeling geleidelijk, omdat er
in de nachten weinig uitstraling
plaatsvindt. Iedere dag gaat er
zowel 's nachts als overdag
een graadje van de tempera
tuur af en het komende week
einde is het dan tamelijk win
ters geworden met 's nachts
lichte vorst en middagtempera-
turen van een paar graden
boven het vriespunt. Verder
oostwaarts valt de winter stevi
ger in met matige vorst tot in
Duitsland aan toe. Mogelijk
wordt deze kou later op trans
port gezet naar onze omge
ving.
Af en toe zón
door Bill Watterson
Hans Belterman
HET ERG5TE VAN NAAR
SCHOOL GAAN
HET WACHTEN
TE RUNT ALLEEN HAAR
BLIJVEN STAAN EN
BEDENKEN WAT ER DIE DAG
ALLENAAL FOUT KAN GAAN
WE ZULLEN WEL EEN
REKENTOETS
KRITGEN
OF ZO.
DAAR 15 DE
BUS. BEDANKT
DAT TE NET
NE WILDE
WACHTEN
L Lagedrukgebied
H Hogedrukgebled
efc lichte sneeuw
matige sneeuw
zware sneeuw
lichte regen
matige regen
zware regen
Europa: Wolkenvelden
O
VERWACHTING VOOR DINSDAGMIDDAG 3 DECEMBER 2002
