PZC Zeeuwse economie ondermaats Overdekt skiën op echte sneeuw 23 Eigen vermogen van KPN bestaat alleen op papier Het zwarte schaap erft ook een beetje Werkgelegenheid daalt door lagere groei bedrijfsleven DE mikt op het individu het bedrijf profijt donderdag 28 november 2002 doorMaurits Sep VLISSINGEN - Het gaat niet goed met de Zeeuwse economie. De groei blijft achter bij het lan delijk gemiddelde. Zeeland presteerde vorig jaar op Lim burg na het slechtst van alle provincies. De gevolgen voor de werkgelegenheid konden niet uitblijven. Die is nu voor het eerst sinds ongeveer zeven jaar weer gedaald. Bij bedrijven en instellingen gingen afgelopen jaar bijna dui zend arbeidsplaatsen verloren, een daling van 0,6 procent. Zij bieden nu werk aan 166.000 mensen. Volgens de Regionale Informatiebank Bedrijven en Instellingen Zeeland (RIBIZ), dat de arbeidsmarkt tussen mei 2001 en mei 2002 heeft onder zocht, is de groei van een jaar daarvoor weer ingeleverd. De arbeidsmarkt sluit een langdu rige periode van groei af. die I volgens R. Lucas van het RIBIZ zeker tot 1995 teruggaat. De werkgelegenheid liep vooral terug bij bedrijven in de handel, i bouw, de industrie en het transport. Ook de landbouw en het toerisme, belangrijke pijlers van de Zeeuwse economie, zak ten in. De dienstensector groei de wel. Financiële en zakelijke dienstverleners werden een klein beetje groter, maar zeker het onderwijs, het openbaar be stuur en de gezondheids- en welzijnszorg hebben meer men sen aangetrokken. Het REBIZ signaleert bovendien een verschuiving van volledige naar deeltijdbanen. Het aantal fulltime banen daalde met 2,5 procent, het aantal parttime ba nen (minder dan 15 uur per week) steeg met 6,2 procent. Twee van de drie parttimers is vrouw. Vrouwen bezetten veer tig procent van alle banen. Uitzender Randstad legt in haar nieuwe peiling een verband met de aanslagen op New York en Washington, ruim een jaar gele den. De naschokken daarvan en het dalende vertrouwen in de Bij de haven van Vlissingen wordt hard gewerkt aan het klaarmaken van het terrein voor Cobelfret. economie zijn duidelijk voel baar in de regio, stelt het onder zoek naar de structuur van per soneel en organisatie onder 253 bedrijven in Zeeland en West- Brabant. Regiodirecteur J. Doornenbal vernacht het komend jaar ech ter 'een sterke impuls' voor de werkgelegenheid. Hij wijst op de ontwikkelingen in de haven van Vlissingen. Daar wordt bij voorbeeld het terrein voor over slagbedrijf Cobelfret gereedge maakt. Bovendien is besloten de Westerschelde Container Ter minal aan te leggen. Ook de uitbreiding van bedrijventer reinen zoals de Mortiere in Mid delburg kan de werkgelegen heid gunstig beïnvloeden, denkt hij. Tegelijkertijd waarschuwt Doornenbal voor het gevaar van de grote stroom mensen die da gelijks vanuit Zeeland naar werk buiten de provincie reist. Deze pendel telt 18.000 mensen. Hij vindt dat voorkomen moet worden dat bedrijven uit Zee land vertrekken door gebrek aan werknemers, terwijl elke dag duizenden forenzen reizen tussen woning in Zeeland en werk daarbuiten. Onvoldoende De trends die zowel het RIBIZ als Randstad op de arbeids markt waarnemen, houden on miskenbaar verband met de achterblijvende groeicijfers van de Zeeuwse economie die de stafgroep Economisch Onder zoek van de Rabobank tegelij kertijd heeft gepubliceerd. Het rapport geeft een onvoldoende voor zowel de economische groei (5,8) als de economische kracht (5,5) van de provincie. Zeeland presteerde na Limburg vorig jaar het slechtst van alle provincies. Ook Noord-Brabant en Gelderland blijven achter bij het landelijk gemiddelde. Op vallendis dat Zeeuws-Vlaande- ren economisch krachtiger wordt beoordeeld, maar dat de economische groei juist daar enorm is achtergebleven. De Rabobank-onderzoekers zien een parallel met andere indu striële regio's als Zuidoost-Bra bant en Zuid-Limburg. Ook daar zijn de economische pres taties aangetast door de con juncturele omslag. Daarentegen doen gebieden als Midden- en Noord-Zeeland en West-Brabant, waar de dienst verlening een grotere rol speelt, het beter. De terugval van de Zeeuwse economie ten opzichte van de landelijke ontwikkeling heeft volgens het Rabobank-rapport twee oorzaken. De belangrijk ste is de samenstelling van het regionale bedrijfsleven, waarin de traditionele sectoren land bouw en visserij en toerisme de boventoon voeren. Hoewel het RIBIZ een forse groei van de dienstverlening schetst, nam deze sector in omvang minder toe dan elders in het land. Ernstiger gesteld is het met de regionale omstandigheden voor het bedrijfsleven. Praktisch nergens zijn de omstandigheden voor groei van het aantal bedrij ven zo slecht als in Zeeland, stellen de onderzoekers van Ra bobank. De bedrijventerreinen liggen niet alleen verspreid door de provincie, de beschikbare grond wordt ook niet efficient gebruikt. Noord-Brabant en Limburg doen het op dat vlak beter. Demografie Demografische ontwikkelingen spelen de economie eveneens parten. Jonge productieven. mensen tussen twintig en veer tig met een baan, verlaten de steden. De koopkracht in die foto Mechteld Jansen steden wordt daardoor minder en dat heeft zijn weerslag op bij voorbeeld middenstand, detail- en groothandel en vervolgens op de rest van het bedrijfsleven. De Zeeuwse steden vergrijzen in hoog tempo en dat is zowel op merkelijk als zorgwekkend, vinden de onderzoekers. Op merkelijk omdat steden elders in het land juist veel jonge productieven aantrekken. Zorgwekkend omdat dit de eco nomische basis van die steden aantast. Goes en Middelburg zijn de eni ge steden die zich aan de malai se hebben onttrokken. Zij zagen het aantal bedrijven én het aan tal werknemers groeien. Dat past in het landelijke beeld dat matig stedelijke gemeenten het best presteerden. Sterk stedelij ke gemeenten als Vlissingen en weinig stedelijke gemeenten als Terneuzen konden niet meeko- door Geert Dekker DENHAAG - KPN had allang op het strafbankje van de Am sterdamse beurs moeten zitten om zonden te overdenken. Om daarna een geschikt moment af te wachten om met een openba re boetedoening terugkeer in het beursleven af te smeken. Eerste deel van de boetedoe ning: wij verkopen nooit meer huiden voordat we beren heb ben geschoten. Dat is meteen een moeilijke, want KPN is er héél goed in. Bij de laatste kwartaalcijfers ver meldt het voormalig staatsbe- drij f een eigen vermogen van 38 miljard euro. Maar de markt weet al heel lang dat KPN nog miljarden aan afwaarderingen te gaan heeft. Boosdoener is het Duitse E-Plus, met een peper dure umts-licentie als aanhang sel. De miljarden die KPN er al op afschreef zijn onvoldoende zegt de markt. Dat is ook te zien aan de aandelenkoers. Gevolg: er is eigenlijk een negatief eigen vermogen en dan is er maar één sanctie: het strafbankje. Imaginair Tweede onderdeel van de boete doening: wij van KPN willen nooit meer imaginaire huiden verkopen. Weer komt E-Plus om de hoek kijken. Toen KPN drie jaar leden 77,5 procent van dit mobiele belbedrijf kocht, moest het de al zittende Amerikaanse aandeelhouder BellSouth te vreden stellen. Het bod: jullie mogen die 22,5 procent in E- Plus op een geschikt moment omruilen in aandelen KPN Mo biel (waarvan de beursgang in 2000 gepland stond) of in aan delen KPN. Als extraatje had KPN een war rant in de aanbieding, een een zijdige optie, die BellSouth het recht gaf om op een geschikt moment enkele tientallen mil joenen aandelen KPN te kopen voor rond de 40 euro per stuk. En het mooie van dat alles: KPN zette zowel het omruilrecht als de warrant op de balans als (ge deeltelijk) eigen vermogen Prachtig, vooral bij die koers van boven de 60 euro. Maar wat als de koers naar 15 euro daalt, zoals een jaar later gebeurde? Of naar minder dan 5 euro, weer een jaar later? De rest van het verhaal speelt zich vooral af in de rechtszaal, waar de Stichting Onderzoek Bedrijfsinformatie (Sobi) sinds anderhalf jaar KPNbestookt. In elk geval één aspect van de zaak is grijpbaar voor gewone sterve lingen: het onvoorstelbare dat de warrant eind 2001 nog steeds op de balans staat, terwijl ieder een snapte dat BellSouth nooit gebruik maakt van het koop recht bij een koers van 5 euro En dan moet KPN nog een derde keer sorry zeggen. Tegen de Ne derlandse belastingbetalers na melijk, die al eerder getroffen zijn door het enorme vermo- gensverlies dat de staat op het bedrijf geleden heeft, en nu nog eens mogen opdraaien voor ver liezen in Duitsland. Want de laatste actie van KPN, aange kondigd bij de derde kwartaal cijfers, heet 'herfinanciering van de mobiele activiteiten'. Die houdt in dat een lening van 14 miljard euro van KPN aan KPNMobiel (met E-Plus) wordt omgezet in eigen vermogen. KPN hoeft dan geen belasting meer te betalen over de ontvan gen rente, terwijl de verliezen van E-Plus compensabel wor den. Want KPN wordt door al die extra aandelen ineens vrij wel helemaal eigenaar van KPNMobiel. Het belang van NTTDoCoMo verwatert van 15 naar zo'n 2 procent. KPN ver wacht zo de komende twee jaar geen belasting meer te betalen. Mooi gedaan. Natuurlijk beta len klanten, beleggers en belas tingbetalers al verreweg de meeste rekeningen. Maar de te lefoonrekening" loopt wel erg hoog op. GPD WÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊKÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊ UTRECHT - Richtte Douwe Eg berts zich in de vorige twee eeu wen op de gezellig pruttelende koffiepot in het kinderrijke ge zin, in de 21ste staat het indivi du met een strak kopje snelle koffie centraal. Volgend jaar be staat de koffiebrander 250 jaar. Het succesverhaal begon in 1753 toen Egbert Douwes in Joure een winkel opende in ko loniale waren. Later volgde een koffiefabriek in de tuin. Het be drijf breidde maar uit en is nu onderdeel van het Amerikaanse Sara Lee en telt 1800 medewer kers. DE is marktleider in Ne derland met 65 procent aandeel in de consumentenkoffie. In de horeca en bedrijven is dat 45 procent. De koffieconsumptie in Neder land loopt sterk terug. Zo be droeg het verbruik in 1990 nog 8,4 kilo per hoofd van de bevol king, tegen 7,3 kilo in 2000. Kin derrijke gezinnen zijn tegen woordig zeldzaam, er komen steeds meer één- en tweeper soons en velen drinken graag buitenshuis koffie. Het was dus tijd voor wat nieuws. In februari 2001 deed het apparaat Senseo Crema zijn intrede. Goed voor één of twee snelle kopjes koffie, met schuimlaag. Inmiddels zijn er 800.000 machines verkocht. DE verwacht begin volgend jaar de miljoen te bereiken. Om de drinkers buitenshuis te bereiken ontwikkelde DE de koffiecafés in onderwijs- en zorginstellingen en het Café DE. De cafés spelen in op trends en de jongere koffiedrinker. In lounge-achtige settings of ge woon in de meenemen-en-snel- weg-sfeer kunnen klanten hun hart ophalen aan latte's (een soort koffie verkeerd) of een Kouwe Douwe (ijskoffie). Inmiddels zijn er acht Café DE's in Nederland. De laatste jaren gaat men op steeds latere leeftijd aan de kof fie. Om de jongeren te trekken, gaat DE de straat op. Zo is het bedrijf aanwezig bij popconcer ten. De 'sky is the limit' als het aan directeur F. van Oers ligt. Zo ontwikkelt DE een automaat die aan de hand van bankpas, chipknip of vingerafdruk her kent wie je bent en wat jouw fa voriete bakkie is. Het jubileumprogramma in 2003 is traditioneel. Open huis in de fabrieken in Joure en Utrecht, een expositie, postze gels, jubileumspaarzegels en - koffie zijn de onderdelen. ANP Snowbusiness Holland zorgt voor zomers plezier op lange latten door Desirée Schouten Wat doet een architect, die in zijn vrije tijd een liefheb ber van skiën is en daarvoor in Nederland niet genoeg moge lijkheden vindt? Juist, die gaat zijn eigen ideale baan ontwer pen en probeert die dan aan ge- interesseerden te verkopen. Dat ging in het begin niet zo soepel, maar intussen is Snowbusiness Holland van architect P. Hui- bers een erkend specialist op het gebied van overdekte skibanen met echte sneeuw. Het bedrijf heeft al diverse pro jecten in Nederland gereali seerd. In 2003 gaan de banen bij Roermond en Nijmegen open. Ook in het buitenland is Snow business betrokken bij diverse ski- en recreatiecentra. Snowbusiness Holland is een werkmaatschappij, opgericht voor ontwerp en ontwikkeling van overdekte skibanen met na tuurlijke sneeuw. Het idee hier voor is nog vrij nieuw, de eerste baan inRucphen is in 1996 opengegaan. Tot die tijd was skiën in Nederland een kunst matige aangelegenheid in de open lucht. „Die oude borstel- banen hebben een probleem: als het regent komen er geen klan ten", aldus oplichter Huibers. „En omdat het in dit land nogal eens regent, is de exploitatie moeilijk rond te krijgen. Boven dien lijkt het weinig op echt ski- en, de sfeer is er niet, Ik begon het idee te ontwikkelen voor een overdekte baan. En als je dan toch een overdekte baan maakt, dan kun je hem net zo goed koe len en met echte sneeuw gaan werken." De eerste skipistes die Snowbu siness Holland realiseerde wa ren in Rucphen, Zoetermeer en Spaarnwoude. Daarna kwamen er pistes bij Roermond en Nij megen. Ook is het bedrijf be trokken bij projecten in China, Rusland, Korea en Duitsland. Vuilnisbelten Het begin was niet makkelijk. Huibers: „Toen ik het idee ont wikkeld had, ging ik het aanbie den bij diverse gemeentes met het idee, dat er wel iemand in zou springen. Dat gebeurde niet. Bedenk dat zo'n gebouw minimaal 200 meter lang en 40 meter hoog is, dat zet je niet overal even neer. Het ging pas lopen, toen we de bestaande borstelbaan in Rucphen konden overdekken. Dat gaf iets om te laten zien." Om een overdekte Bij Guangzhou in China moet dit centrum verrijzen, maar de voorbereidingen zijn nog niet afgerond. skibaan te kunnen bouwen, is ruimte nodig en het moet binnen het plaatselijke bestemmings plan passen. Geschikte plekken zijn daarom bestaande banen en voormalige vuilnisbelten zoals in Landgraaf gebruikt is. Het technische probleem van het verschuiven van het afval in de laatste heeft Snowbusiness op gelost, aldus Huibers. Multifunctioneel Wanneer er geen 'bestaande berg' is moet een heel nieuwe constructie worden gebouwd. De ontwikkelingskosten en de bouw zijn wel zo duur, dat Snowbusiness in samenwer king met andere architecten en specialisten zoekt naar moge lijkheden om er multifunctione le centra van te maken. Daar mee kan de ruimte onder een skibaan ook nuttig worden ge maakt. Huibers: „Elk project begint met een haalbaarheids studie. Wat past in de omgeving, waar is vraag naar, waarmee trek je mensen. Een skibaan zonder extra mogelijkheden trekt maar een deel van het jaar klanten aan, waardoor de ex ploitatie moeilijk is. Als je een multifunctioneel centrum hebt met andere sportfaciliteiten als bijvoorbeeld tennis, zwemmen of balsporten, komen de mensen het hele jaar door.Een bijzon der voorbeeld is de baan die in Wolfsburg in Duitsland wordt ontwikkeld. Hier wordt de rest warmte van de koeling van de Naam: Snowbusiness Holland B.V. Plaats: Kapelle Opgericht: 1993 Aantal medewerkers: 3 Omzet: Niet te zeggen. skibaan gebruikt om in de ruim te onder de baan een tropische avonturen tuin in stand te hou den. Andere mogelijkheden zijn er een parkeergarage of hotel te realiseren. Huibers heeft Snowbusiness speciaal opgericht voor de ont wikkeling van overdekte skiba nen. „We kunnen het mannen met drie medewerkers"aldus Huibers. „We verzamelen voor al kennis over de achtergrond en de plaatselijke situatie. We heb ben het concept ontwikkeld in samenwerking met diverse ge specialiseerde bedrijven in on der andere staalbouw, klimaat beheersing, koeltechniek en bouw van skilifts. Snowbusi ness Holland gebruikt de kennis van mijn architectenbureau om een project te gaan ontwikke len. Bij het voortraject zijn maar een paar mensen betrokken en de uiteindelijke bouw wordt ge heel uitbesteed. Wij fungeren dan alleen nog als vraagbaak en bewaker van het proces." Wanneer anderen zo'n project willen realiseren, is Snowbusi ness Holland er vaak als advi seur bij betrokken. Voor de in ternationale ont wi kkeling heeft Huibers een nieuw bedrijf opge richt: Snow Leisure Develop ments. Huibers: „Wij hebben de kennis vergaard en het concept ontwikkeld. Anderen kunnen van die kennis gebruik maken." Toen Snowbusiness Holland in 1993 begon, bestond natuurlij ke 'binnensneeuw' nog niet. De eerste 'echte' sneeuw werd ge maakt met behulp van stikstof, een sterk koelend gas met een temperatuur van min 170 gra den. Volgens Huibers een duur en vrij gevaarlijk proces, dat speciale eisen stelde aan bouw en werkomstandigheden. Na een ontwikkeling van ruim ze ven jaar kan er nu sneeuw wor den gemaakt voor nog geen tiende van de kostenDe hui dige techniek werkt op basis van sterke verneveling van water bij tien graden onder nul. De nevel wordt onder hoge druk op de baan gespoten, wat leidt tot kristalvorming, dus sneeuw. Huibers: „Het hele gebouw is ei genlijk een goed geïsoleerde koelkast met wanden van vijf tien centimeter dik. De bouw blijft vrij duur, maar het onder houden van de baan is een stuk goedkoper nu er geen stikstof meer wordt gebruikt." Grondlicentie Het uiteindelijke doel van Snowbusiness Holland en Snow Leisure Developments is het ontwikkelen van recreatiecen tra, waarbij de skibaan een cen trale rol heeft. Dat zijn projec ten, die jaren in beslag nemen en dan soms nog niet doorgaan. Bij Guangzhou in China is er een in ontwikkeling, dat na jaren nog steeds in het ontwerpstadium is. Het duurde alleen al drie jaar óm een grondlicentie te krijgen. Huibers: „Alle grond is daar ei gendom van de staat. Je krijgt alleen toestemming om grond voor een bepaald doel te gebrui ken en daar betaal je belasting over. Dat is een lang traject. Voor projecten bij Seoul in Zuid-Korea en bij Sint Peters burg en Moskou in Rusland zijn er eerste contacten en worden er schetsen gemaakt, dus dat duurt allemaal nog erg lang. Daardoor kan ik ook niet echt zeggen, wat de gemiddelde om zet van het bedrijf is. Je ver koopt tenslotte geen kant-en- klaar pakketje." door Brenda van Dam Bij een sterfgeval komen echtgenoten en kinderen^ls eersten in aanmerking om het vermogen van de overledene te erven. Maar wat te doen wan neer je dit als erflater wilt voor komen. Het is immers niet in elk gezin pais en vree. En wat te doen als je vreest dat je nazaten het zorgvuldig opgebouwde vermogen er razendsnel door heen zullen jagen? Het nieuwe erfrecht, dat op 1 ja nuari van kracht wordt, biedt duidelijkheid. Een echtgenoot of kind kun je onterven, maar helemaal met lege handen ko men ze niet te staan. Dat blijkt wel uit de volgende familiekro nieken. Ruzie met Bram - Roald en Claartje hebben twee kinderen: Jonas (29) en Bram (26). Na een periode vol ruzie en ellende is het contact met hun jongste zoon verbroken. De ouders wa gen zich af wat er gebeurt als bijvoorbeeld Roald zou overlij den. Hij heeft een vermogen in geld en goederen van zo'n 30.000 eu ro. Er is geen testament. Volgens het nieuwe (versterf)erfrecht heeft Bram dan net als zijn moe der en zijn broer recht op een derde van het vermogen, wat neerkomt op 10.000 euro. Door hem in een testament te onterven, kunnen Roald en Claartje voorkomen dat Bram zoveel geld krijgt. Na het overlijden van Roald heeft Bram dan twee keuzemo gelijkheden. Hij kan akkoord gaan met het testament en niets krijgen. Maar hij kan ook bin nen vijf jaar zijn legitieme por tie opeisen. In tegenstelling tot het huidige recht, zal Bram na 2003 nooit erfgenaam worden. Hij mag dus niet meebeslissen over de verdeling van de goede ren. Wel heeft hij recht op een geld vordering op de erfgenamen: de helft van het bedrag waar hij recht op zou hebben als er geen testament was. Zo komt hij niet met lege handen te staan, maar wordt ook voorkomen dat zijn moeder en zijn broer met hem moeten bakkeleien over de spullen van vader. Claartje en Roald besluiten ie der om een testament op te laten maken en Bram te onterven. Ook laten ze in het testament opnemen dat Bram zijn geld pas kan opeisen als zij beiden zijn overleden. Vruchtgebruik voor Inez - Vic tor en Inez hebben geen goed huwelijk. Victor besluit dat hij zijn geld nalaat aan hun enig kind. Hij stelt een testament op waarin hij Inez onterft. In het huidige erfrecht heeft dit voor haar rampzalige gevolgen. Ze heeft weliswaar recht op haar deel van het gemeenschappelij ke eigendom, zoals bijvoorbeeld het huis, maar uit de nalaten schap van Victor krijgt ze niets. Dit zou waarschijnlijk beteke nen dat ze het huis moet verko pen. Volgens het nieuwe erf recht heeft Inez het recht op het vruchtgebruik van woning en inboedel. Ze mag blijven wonen in haar eigen huis. Als ze dat voor haar verzorging nodig heeft, kan ze eveneens aanspraak maken op andere zaken uit de nalaten schap, zoals op rente en divi dend. Een rechter kan uitsluitsel ge ven wat Inez redelijkerwijs voor haar verzorging nodig heeft. Dit kan zelfs betekenen dat zij spul len uit de nalatenschap mag verkopen of geld van een spaar rekening mag opnemen. Erfdeel onder bewind - Gerda heeft een prima relatie met haar zoon Sander (32). Sander heeft maar één minpuntje: hij kan ab soluut niet met geld omgaan en maakt regelmatig forse schul den. Gerda wil dat Sander na haar dood zijn erfdeel krijgt, maar vreest dat hij het geld er binnen de kortste keren doorheen zal jassen, Ze besluit daarom dat het erfdeel van Sander onder bewind komt te staan Hij zal niet zelf over zijn geld kunnen beschikken en eventuele schuldeisers evenmin. Een bewindvoerder zal jaarlijks aan Sander een bedrag overma ken. Overigens bestaat het erf deel onder bewind ook al in het huidige erfrecht. Bijvoorbeeld om ei-voor te zorgen dat een kind niet al op z'n 18de over een flin ke som geld kan beschikken, maar bijvoorbeeld pas als het 23 is. Het onterven van kinderen of het onder bewind stellen van een erfdeel komt geregeld voor. Het onterven van een echtge noot komt weinig voor. Als het gebeurt, dan is dat meestal wanneer partners in een onverkwikkelijke echtschei dingsprocedure zitten. GPD

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2002 | | pagina 23