Les in waarden en normen
Verbouwings
leegverkoop
Anne Breel in haar eigen wereld
Verton schoenen
ZLVj
12
Een op de vijf
containers levert
gevaar op voor
havenpersoneel
kunst cultuur
Literaire
lezing over
historie van
pornografie
Workshop
lezers schrijven
uanir
Ion
JAGUAR
Van lier
Timberland®
Plannen voor verfilming en
internetversie van Coupure
Doodstraf IV
Kloon
Soap I
Soap II
Boete huisarts X
Chocola
woensdag 27 november 2002
door Harmen van der Werf
VLISSINGEN - Bij de behande
ling van containers door haven
personeel en distributeurs moet
veel meer rekening worden ge
houden met gezondheids- of
veiligheidsrisico's. Bij één op de
vijf containers doen zich deze
gevaren voor, zo blijkt uit on
derzoek in de Rotterdamse ha
ven. Staatssecretaris Van Geel
van Milieubeheer heeft dit gis
teren bekendgemaakt.
Het grootste risico schuilt in het
'gassen' van containers tegen
ongedierte of om bederf van
goederen tegen te gaan. Veel
verzenders nemen het zekere
voor het onzekere. Zij gebrui
ken vaker en meer bestrijdings
middelen in containers dan
noodzakelijk.
Zo zijn er 'gegaste' containers
aangetroffen die alleen compu
ters bevatten. Aan de buitenzij
de ontbreken meestal aanwij
zingen dat bestrijdingsmidde
len zijn toegepast.
Minstens zo gevaarlijk is dat
zich in containers risicovolle
stoffen kunnen ophopen, omdat
de containers stevig zijn afge
sloten. De concentraties kooldi
oxide, koolmonoxide en ammo
niak zijn regelmatig erg hoog.
Het zuurstofgehalte is geregeld
te laag. Ook bestaat in een aan
tal gevallen een explosierisico.
Vier miljoen
Het onderzoek in de Rotterdam
se haven is uitgevoerd door de
inspectie van het ministerie van
Vrom en het Rijksinstituut voor
Volksgezondheid en Milieu
(Rivm). In Rotterdam worden
jaarlijks zo'n vier miljoen con
tainers behandeld, waarvan er
volgens de studie 800.000 een
gezondheids- of veiligheidsrisi
co met zich meebrengen. Als dit
wordt vertaald naar de 1,5 mil
joen containers die de Wester-
schelde Container Terminal
(WCT) maximaal te verwerken
krijgt, komt dat neer op 300.000
'risicovolle' containers.
Het ministerie van Vrom is niet
van plan gerichte maatregelen
te nemen. Het onderzoek is, al
dus een woordvoerder, vooral
bedoeld om het bedrijfsleven op
de gevaren te wijzen.
MIDDELBURG - De ge
schiedenis van de porno
grafie is het onderwerp
van eerstvolgende lezing
die de Stichting Literaire
Activiteiten Zeeland
(SLAZ) organiseert in de
Zeeuwse Bibliotheek in
Middelburg. Inger Leem
ans, docent historische
letterkunde aan de Uni
versiteit Utrecht, publi
ceerde daarover onlangs
het boek Het woord is aan
de onderkant. Radicale
ideeën in Nederlandse
pornografische romans
1670-1700. In haar lezing
zal zij vertellen over haar
zoektocht langs archieven
en bibliotheken.
Vanaf de zestiende eeuw
schreven auteurs van al
lerlei slag pornografie,
niet alleen om de lezers op
te winden, maar ook om ze
aan het lachen te maken,
te shockeren of om een
nieuwe levensvisie uiteen
te zetten. Zo speelde por
no een belangrijke rol bij
de voorbereiding van de
Franse revolutie. Veel
poimografische literatuur
werd geproduceerd in de
Nederlandse republiek,
destijds al de seksshop
van Europa. Leemans'
studie is dus ook een ver-
slag van het ondergrondse
leven van de Nederlandse
burger uit de zeventiende
eeuw.
Leemans houdt haar le
zing op 10 december. Aan
vang: 20 uur.
door A J. Snel
Het democratiseringsproces van de
jaren zestig en zeventig luidde een
tijdperk in van individualisering. De
gangmakers van dat proces waren erop
uit zich af te zetten tegen de gevestigde
orde, maar de uitkomst was dat ze zich
zelf centraal stelden. De doelen, gelijk
heid en vrijheid, werden niet bereikt. In
plaats daarvan werd de basis gelegd
voor nieuwe vormen van materialisme
en kapitalisme. Waarden werden uit
het oog verloren en normen schoven
naar de achtergrond.
Tot die analyse komt Jan de Nooijer,
psychosociaal werker in Middelburg.
De Nooijer heeft samen met zijn echt
genote Rijna Witte een praktijk voor
gestalttherapie en psychosociaalcoa-
ching. Vanuit hun werk willen De
Nooijer en Witte zich mengen in de lan-
delijke discussie over waarden en nor
men. Daartoe houden zij zaterdag 30
november in hun praktijk aan de Bree-
straat in Middelburg een workshop
over dat onderwerp.
Zij willen tijdens de cursus de begrip-
pen 'waarden' en 'normen' herijken en
nadenken over de vraag wat het effect
van het gedrag van het individu is op de
onmiddellijke omgeving. Daarbij ko
men aspecten als respect, zorg, taaibe
schaving, opvoeding, moraal en fatsoen
aan de orde.
De' Nooijer: ,,In de jaren zestig en ze
ventig heb ik zelf ook op de barricaden
gestaan. Als ik terugkijk, constateer ik
dat het democratiseringsproces is uit
gelopen op een samenleving waarin
mensen vaak minder belangrij k zijn ge
worden dan aandelen en obligaties. Dat
geeft te denken. Wij willen een bijdrage
leveren aan een nieuw bewustwor-
dingsproces. We hebben de gangbare
term 'normen en waarden' omgekeerd.
Je zou eerst moeten vaststellen wat de
waarden zijn die van betekenis zijn
voor een leefbare samenleving. Ik denk
dan aan 'gelijkwaardigheid', 'solidari-
Jan de Nooijer: „Het aandeel is meer waard geworden dan de mens."
teit' en 'menselijke waardigheid'. Als je
die waarden van belang acht, kun je
zien welke normen daarbij moeten
worden gehanteei-d. De Nederlandse
samenleving is nu overgenormeerd. Er
is een gi-oot scala aan regel- en wetge
ving, maar door de bomen van die nor
men zie je als het ware het bos van de
waarden niet meer-. Als je kijkt naar de
oorspronkelijke uitgangspxmten van
politieke partijen, dan vind je daarin
fundamentele waarden terug. Alleen,
we zijn het zicht daarop kwijtgeraakt
door alleen nog normen te handhaven
en op die manier symptomen te bestrij
den."
Het lijkt voor de hand liggend dat men
sen die aan de workshop over waarden
en normen willen deelnemen, niet be
horen tot een groep die schouderopha
lend aan maatschappelijk ongerief
voorbijgaat. De vraag is dus of De
Nooijer en Witte de mensen bereiken
die bereikt zouden moeten worden. De
Nooijer: „Je moet ergens beginnen.
Mensen die zich tijdens de workshop
bewust worden van processen die kun
nen leiden tot herijking van waarden en
normen, zullen daar met hun omgeving
over praten. Het gaat om een verande
ring in visie.. Wie inziet dat de mens
meer waard is dan een aandelenpakket,
zal dat uitdragen. Je kunt dingen ver
anderen cloor met elkaar in gesprek te
gaan. Wij willen ons met onze praktijk
mengen in dat gesprek."
Knokpartij
Tijdens de workshop zal gesproken
worden aan de hand van praktische
voorbeelden. Zoals: Je ziet dat ergens
een knokpartij op straat gaande is. Be
moei je je daarmee? Je ziet dat een be
kende meedoet aan die knokpartij.
Spreek je die aan? Je hebt je er niet mee
bemoeid, maar wordt later door de po
litie gevraagd te getuigen. Werk je mee?
De bekende die meedeed aan de vecht
partij is de zoon van je werkgever met
wie je volgende week een functione
ringsgesprek hebt. Verandert dat je
benadering van de zaak? De Nooijer:
„Door je praktische omstandigheden
voor ogen te stellen, kom je tot meer be
grip en inzicht. We zullen de deelne
mers aan de workshop dit soort vragen
foto Ruben Oreel
voorleggen." Zo wordt ook over recla
me-uitingen gesproken. Voorbeeld: een
televisiespot van een oudere man met
jongere vrouw. Hij is duidelijk in bonis.
Na een goed diner begeven ze zich naar
de slaapkamer en als hij in bed ligt kijkt
hij treurig onder zijn satijnen laken,
terwijl zij driftig haar nagels vijlt. Het
is duidelijk, de man is niet meer in staat
tot wat hij eigenlijk graag zou willen.
De pensioenverzekeraar die de spot
heeft laten maken, wil vermoedelijk
zeggen dat voorzieningen voor de oude
dag te koop zijn, maar dat een mens zelf
moet zien hoe hij vreugde put uit zijn
materiële welstand. De Nooijer: „Hoe
denk je dat al die impotente mannen in
Nederland zich voelen als ze zoiets op
de televisie zien? Vragen de makers van
de spot zich dat wel af? Ook dat soort
vragen heeft te maken met waarden en
normen. Het is de moeite waard je daar
in te verdiepen."
De workshop wordt 30 november tus
sen 0 915 uur en ongeveer 17.30 uur ge-
houden. De kosten per deelnemer be
dragen 4 5,-. De locatie wordt bepaald
op basis van het aantal deelnemers.
l'fcfc
S T. .JSyïs
v
doorErnst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - De Middel
burgse kunstenares Anne Breel
biedt het publiek zondag tijdens
de Kunst Cultuurroute een
kijkje in haar atelier in de Korte
Noordstraat. De aan haar werk
plaats grenzende expositie
ruimte heeft ze ingericht met ei
gen werk en kunst van haar
Middelburgse collega Giel
Louws. Er is een duidelijke link
gelegd met het thema van de
kunstroute - fotografie - maar
centraal staat het menselijk ge
zicht.
Sinds mei heeft Breel de be
schikking over een ruime werk
plaats in de Korte Noordstraat.
Daarvóór werkte ze thuis. Het
nieuwe atelier heeft haar kunst
productie een flinke impuls ge
geven. „Ik ga hier elke dag naar
toe om te werken. Dat is geen
kwestie van discipline, want
daarvoor doe ik het te graag. Dit
is mijn eigen wereld waarin ik
ongestoord mijn gang kan gaan.
Ik heb hier alle gelegenheid
nieuwe materialen uit te probe
ren en eerdere thema's uit te die
pen."
Breel is van oorsprong keramis
te, maar inmiddels houdt zezich
ook bezig met fotografie, maakt
ze computerscans, installaties
en sculpturen. Het één roept
soms onverwacht het ander op.
Zo is Breel rubberen maskers
gaan vervaardigen nadat ze een
foto had gemaakt van een gip
sen mal die ze gebruikte voor
liet maken van hoofden in klei.
„De schaduwwerking op die fo
to was zo mooi. Ik ben toen gaan
nadenken hoe ik in één gezicht
meerdere uitdrukkingen kon
leggen. Zoals iedereen meerdere
uitdrukkingen op zijn gelaat
heeft. Het ene ogenblik kijk je
Advertentie
Nu 500 m2 opruimings voordeel met duizenden paren
schoenen van topmerken voor zeer lage prijzen.
Zierikzee, Havenplein 11 t/m 15,0111-412488
zus en het andere ogenblik zoIk
ben rubber in een mal gaan gie
ten. De rubberen maskers kan ik
over elkaar plaatsen. Ik heb ze
op verschillende manieren be
werkt. In een aantal maskers
ben ik gaan knippen. Sommige
heb ik gemaakt met één druppel
vloeibaar rubber, zodat alleen
de meest elementaire contouren
van een gezicht zijn ontstaan.
Het is mogelijk de maskers één
voor één af te pellen, of met één
van de maskers te spelen en er zo
allerlei uitdrukkingen, op te to
veren. Meestal mag je kunst
voorwerpen niét aanraken,
maar wat mij betreft mag ieder
een met deze maskers spelen."
Louws spoorde Breel aan de
maskers tijdens Halloween ten
toon te stellen, dan zou hij een
aantal werken met een verge
lijkbaarthema bijdragen. Breel:
„Ik aarzelde of ik mijn atelier
voor publiek moest openstellen.
Giel heeft me met dat voorstel
over de streep getrokken. Het is
me zo goed bevallen, dat ik be
sloten heb voortaan elke maand
met de Kunst Cultuurroute
mee te doen."
Mummie's
Komende zondag speelt Breel in
op het thema fotografie met een
aantal foto's die zij heeft ge
maakt van haar rubberen mas
kers. „In zwart-wit krijgen die
gezichten weer een heel ander
effect. Je zou er mummie's in
kunnen zien. Het zijn vervreem
dende gezichten. Daarom draait
het vaak in mijn werk, om her
kenning en vervreemding."
Enkele jaren geleden maakte
Breel karikaturale figuren in
klei. Vervreemdende afbeeldin
gen van de mens, waarbij be
paalde eigenschappen werden
uitvergroot. „Ik geef niks om
gladde gezichten", erkent ze.
„Geef mij maar een leuke ka-
rakterkop. Het gaat om de com
binatie van buitenkant en bin
nenkant. Mensen in hun eigen
wereld, die boeien me mateloos.
Als ik gedwongen word mij af te
vragen: Is jouw wereld ook mijn
wereld?"
Naast een aantal miniaturen
van mensen letterlijk in hun ei
gen wereld, keramische vloer
objecten en sculpturen van
menselijke wezens die zijn op
gestapeld als soesjes op een ge-
bakschaal is zondag opnieuw
werk te zien van Louws. Hij
toont bewerkingen van foto's
van hoofden uit een oude medi
sche encyclopedie, hij heeft een
van Breels maskers ingelijst
achter glas waarop een geome
trische figuur is getekend, hij
heeft gezichten geprojecteerd in
foto's van Breels maskers en hij
heeft op basis van haar maskers
een aantal schilderijen ge
maakt. Breel: „Maskers, spie
gels, gelaagdheid, hoe kijk ik
naar een ander en hoe kijk in
naar mezelf? Daar gaat het hem
ook om."
De expositie in de Korte Noord
straat 31 in Middelburg is zon
dag geopend van 13 tot 17 uur.
OOST-SOUBURG - Omroep
Zeeland wil op 1 februari een te
levisiefilm uitzenden van het
toneelstuk Coupure. Dit thea
terstuk, dat tijdens het afgelo
pen Zeeland Nazomer Festival
met veel succes is opgevoerd in
Zonnemaire, is gebaseerd op in
terviews met overlevenden van
de watersnoodramp van 1953.
Omroep Zeeland heeft contact
gezocht met Frank Alsema van
IJsfontern Interact! eve Media in
Amsterdam. Die wil behalve een
tv-film van Coupure ook een
webvertelling maken. Het voor
deel van een webvertelling is
dat mensen ook op andere tijd
stippen dan de televisieuitzen
ding, en bovendien in hun_eigen t
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reacties op in de PZC versche
nen redactionele berichten, artikelen of commentaren. De reactietijd
beloopt uiterlijk 7 dagen. Plaatsing van bijdragen betekent niet dat de
redactie de meningen en stellingen van de inzenders onderschrijft.
Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendingen worden
niet geplaatst. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250 woorden. De re
dactie behoudt zich het recht voor inzendingen te bekorten. Over ge.
weigerde brieven wordt niet gecorrespondeerd.
Bij de discussie over het herin
voeren van de doodstraf mis ik
twee puntenWie moet beslissen
over leven of dood van de ver
oordeelde en wie moet de dood
straf uitvoeren? De uitvoering
zal helaas geen probleem ople
veren en zal uitgevoerd worden
door één of meerdere vrijwilli
gers. De veroordeelde zal echter
meestal om gratie vragen. Gra
tie verlenen, via een bepaalde
procedure, is een voorrecht(l)
voorbehouden aan de Kroon. De
hoogste persoon van dat insti
tuut is het staatshoofd, een ko
ning of een koningin. Kunnen
wij iemand die door het eerstge
boorterecht tot dit ambt geroe
pen is belasten met een onmen
selijke opgave; het beslissen
over leven of dood? Beslissingen
die hem levenslang begeleiden.
Nee natuurlijk, en een staats
hoofd, bij erfopvolging, dat zich
hier voor zou lenen zou een on
mens zijn die niet voor zijn taak
berekend is. Een gekozen
staatshoofd is wat anders. Hij
weet waar hij aan begint en ken
nelijk kan een mens voor een af
zienbare periode wel regelmatig
mensen laten executeren. Zie de
immer lachende gouverneurs
van de Amerikaanse Staten. Wil
een meerderheid van onze be
volking de doodstraf herinvoe
ren, dan zal onze staatsvorm ge
wijzigd moeten worden van een
monarchie in bijvoorbeeld een
republiek met een gekozen pre
sident. Het is niet vreemd dat
vertegenwoordigers van de LPF
opteren voor deze straf. Pim
Fortuyn was immers republi
kein zodat het best mogelijk is
dat deze straf tot zijn gedachte
goed behoorde.
J. W. Minderhout
Haymanstraat 7
Middelburg
Het is prettig om ook eens flink
te kunnen lachen om een artikel
in de PZC. Meestal is het kom
mer en kwel. Maar bij het lezen
van het stukje over de vrouwe
lijke kloon van Pim Fortuyn
schoten mij de tranen in de ogen
van het lachen. Deze mevrouw
moet wel een heleboel tijd heb
ben om al deze onzin uit te kra
men. Iedere vrouw moet een ba
sisinkomen hebben, maar waar-
het geld vandaan moet komen
lees ik nergens. En er komt een
nieuwe evolutionaire periode.
Wat dat precies inhoudt staat er
niet bij. Moeten wij allemaal
met bomen gaan praten? Man
nen mogen niet bij vergaderin
gen komen: ze moeten apart
gaan zitten. Zijn de mannen die
zich bij haar hebben aangeslo
ten, twee stuks, het daar mee
eens? Volgens mij is dat discri
minatie. Ik neem aan dat me
vrouw Poorter een belangrijke
baan heeft. Laat ze maar probe
ren die zo goed mogelijk te doen,
en zich verder niet belachelijk
maken.
A. van de Berge-Wolders
Arnelaan 31
Middelburg
tempo, het theaterstuk kunnen
beleven. Voor de webvertelling
worden beelden uit de televisie
versie gebruikt, maar het is ook
mogelrjk daar interviews, mu
ziek en stukjes documentaire
aan toe te voegen.
Het project is kostbaar en moet
onder grote tijdsdruk worden
gemaakt. In totaal is 240.764
euro nodig. Het dagelijks pro
vinciebestuur heeft gisteren be
sloten 9400 euro uit te trekken
voor de voorbereidingskosten
en 11.186 euro voor de productie
van de webvertelling. Half de
cember hopen Omroep Zeeland
en IJsfontein duidelijkheid te
hebben over andere bijdragen
van fondsen, sponsors en subsi
diegevers;
De snelheid waarmee gevoelens
van onvrede en onveiligheid po
litiek worden vertaald baart mij
zorg.
Na Fortuyn en alle LPF-perike-
len, prijkten deze week Poorter
en Ratelband op de voorpagina.
Beiden bekend door hulpverle
ning en hoe zij communiceren.
Bei den gereed voor het pol itieke
werk en hun presentatie sluit
naadloos aan op de LPF-soap.
Zij doen uitspraken die politiek
waardevol zijn. Eerst praten
met een keeper die in psychische
nood is en dan alsnog scoren en
ook Bassie en Adriaan hebben
een serieuze kant. Ik ben ver
baasd en geschokt door de kan
sen die deze mensen krijgen om
ons te vertegenwoordigen.
Steeds meer worden we verte
genwoordigd door mensen die
geen oog hebben voor de werke
lijke problematiek in ons land
maar streven naar macht. Ge
voelens van onvrede en onvei
ligheid los je niet op met holle
retoriek. Mijn hoop is dat we ons
in december bezinnen en dat dat
zich in 2003 vertaalt in een poli
tiek verantwoorde keuze. Voor
mijn part stottert de minister
president en is hij of zij verle
gen Winst zou het zijn als de po
litieke vertegenwoordigers zich
hun uitspraken van voor de ver
kiezingen nog herinneren en zij
werkelijk omzien naar de noden
in onze maatschappij. Ik ga mij
de komende maand bezinnen en
verdiepen in die man uit Bethle
hem. Wat kerken en religieuzen
er ook van gemaakt hebben,
mijn ervaring is dat als je Hem
probeert te volgen dit voor mijn
omgevingen mij persoonlij keen
uiterst waardevolle manier van
leven is.
Bernard Ruijsink
Schipperswegeling U
Goes
Emile wordt door politici en de
media als een lachertje neerge-
zet. Dat is kenmerkend voor de
mentale staat waarin de poli-1
tiek zich thans bevindt. De poli-1
tieke resultaten zijn slecht, te
weinig van alles, te weinig cri
minaliteitsbestrijding, te wei-
nig zorgverleners, te weinig in
tegratie van asielzoekers, te
weinig infrastructuur, te weinig1
huurhuizen en ga zo maar door.
Ook is er te veel geld gegeven
aan maatschappelijk onge
wenste projecten als de Betuwe-1
lijn en de HSL. Deze kosten ons
tientallen miljarden euro's en er
is nog 1000 miljoen euro te wei
nig. Maar bovenal is er een pro-
bleem met de zelfwaarde van de i
politici. Als een bedrijf er zo
voor staat, dan huurt men een i
motivator in en een organisatie-j
bureau om het weer op poten te i
krijgen. Zo ook in de politiek, i
Leefbaar Nederland vraagt Ra
telband als lijsttrekker en moti- I
vator. De politieke partijen zou
den er goed aan doen, om in hun
programma's naast de de huidi-
ge situatie (1st) en waar ze naar
toe willen (Soil) ook aan te ge
ven hoe (How) en wanneer
(When) ze oplossingen willen
bieden, want het gaat niet om
charisma alleen.
WimBoogaart
Erling Steenstraat 14
..Nieuwerkgrk
Veel mensen zij n boos en veront
waardigd over de vervolging I
door de officier van justitie van
een huisarts die te hard heeft ge
reden op weg naar een spoedge
val. Ik ben dat ook, want die arts
deed dat niet voor zijn lol. Heel
wat lieden doen dat wel en daar
moet de dokter dan weer op af..
Maar ik zou toch graag zien dat j
de officier van justitie dit welj
doorzet. Dat is de enige manier
om tot een behoorlijke uit
spraak te komen, zodat er juris
prudentie ontstaat. Nu kan elke
politierechter zelf bepalen of hij
iemand wel of niet schuldig ver
klaart en weet geen enkele hulp
verlener waar hij of zij aan toe
is.
Martha Blom
Heernisseweg 43
Goes
Onze Europese regelneven wil-1
len chocoladesigaretjes verbie-1
den aangezien deze sinterklaas
lekkernij kinderen zou opleiden
tot echte rokers. In dezelfde
PZC lees je dat Vlissingers het
beeld van de man met de sigaret
op de boulevard node missen.
Dit beeld overigens demon
streert tot overmaat van ramp
hoe je een sigaret kunt opsteken
bij harde wind. Eigenlijk dub
bel zo ernstig. Richt je je blik op
de boulevard waterwaarts zie je
van die grote schepen dikke
rookwolken uitbraken. Stimu
leert ook weer een extra inhala
tie. Als fanatiek anti-rookfreak
kun je dus maar beter de Vlis-
singse boulevard mijden. En
maar druk-druk-druk onze Eu
roparlementariërs. En het Vlis-
sings gemeentebestuur moet
dus het terugplaatsen van dat
beeld verbieden.
E. J. P. Izeboud
Poppenkinderenburgseweg 2
Veere
Advertentie
g, Juwelier 't Goudoppertje Sluis, Juwelier Dijkstra, Zuiddijkstraat 4 Terneuzen,
I Juwelier Wijffels, Noordslraat 103 Vlissingën, Juwelier van Boven, Walstraat 90