De twee zusjes Van Leeuwen
PZC
Lekkere stoot
vol op de kin
Kokidoki, tot ziens
op de zuidpool
Georgina en
Abel voor
patiënten
woensdag 27 november 2002
Pietje Bell in de gelijknamige film
Ha ha ha. ja hallo, komaan
zeg, machtig nog toe... je
gelooft je ogen niet als je voor
het eerst ziet hoe kinderen die
elkaar op straat tegenkomen
plotseling stram staan om de
soldatengroet te brengen, ver
volgens met gestrekte wijsvin
ger drie keer op het voorhoofd
tikken en daarna met 'Kokido
ki, tot ziens op de zuidpool!
verderlopen.
Het blijkt een oud spel, zoals
over een tijdje misschien ook
heel gewoon zal zijn dat een
clubje kinderen met rode ijs
mutsen op elkaar zelfs onder
een brandendheet zonnetje puf
fend begroet met 'Koud hè!
Tien tegen een dat je van doen
hebt met een geheime bende van
kinderen die vrijwel zeker Pie
tje Bell's tips trucs van de
Bende van de Zwarte Hand ge
lezen hebben. Dit boek van Pe
ter Smit is een schatkamer vol
ideeën, een goudmijn voor ie
dereen die - om eens een kleinig
heid te noemen - een pink zou
geven om lid te mogen worden
van een geheime club, maarniet
weet hoe je 'binnenkomt' en
daarom liever met een paar
vrienden of vriendinnetjes een
eigen club (bende, bond, broe
derschap, genootschap, orde)
opricht. En aan vriendjes en
vriendinnetjes geen gebrek,
want er zijn er altijd wel een
paar die het ook niet weten,
maar o zo graag meedoen.
Om niet achter Peter Smit zijn
rug om hier in de krant alles al
aan je neus te hangen, moet het
in dit stukje bij een opsomming
blijven van de hoofdstuktitels
in het - en daar is geen woord te
veel mee gezegd - uiterst bruik
bare, bijzonder leerzame, bui
tengewoon nuttige boek: Een
geheime club oprichten/ Het
clubhuis/ Vergaderen, regle
menten en contributies/ On
zichtbare inkt, geheimtaal en
wachtwoorden/ Streken uitha
len/ Goede daden/ Zinvolle uit
stap j es/ Hoogste tij d voor een
evenement! De krant van de
Zwarte Hand/ Tips voor een
knallend bendefeest.
Wel moet je nog weten dat Pietje
Bell's tips trucs van de Bende
van de Zwarte Hand behalve
een praktische en onmisbare
handleiding voor kwajongens
en pittige jongemeidjes ook het
misschien wel grappigste infor
matieve kinderboek sinds lang
is. Peter Smit schrijft zelfs zo
geestig dat je zijn boek (met een
voorwoord van Erik van Muis
winkel!) leest van de ene grap
naar de volgende, tot je het op
bladzijde 84 ongemerkt ineens
(op een meer dan dubbele toe
gift na!) uit hebt. Dat vraagt om
een voorbeeld. Eentje dan, uit
het hoofdstuk 'Goede daden'
waar je in leest dat het een On
geschreven Wet van het Bende
wezen is elke week ten minste
één goede daad te doen: 'Eten je
ouders vaak gebakken eieren?
Die bakken ze in boter, en dat is
vet. Vet eten is niet gezond. Ze
kunnen daarom beter gekookte
eieren eten. Daar kan jij voor
zorgen. Haal stiekem de eieren
uit de koelkast, doe ze in een pan
met water en kook ze vijf minu
ten. Daarna zet je de pan met de
eieren een minuut onder de kou
de kraanDan zijn de eieren niet
zo heet meer, en kun je ze pak
ken. Zet de eieren in de koelkast
terug. Als je ouders nu een ei
willen bakken, merken ze dat
het al gekookt is. En dan gaan ze
vanzelf gekookte eieren eten.
Dat is gezond, én lekker!
Speciale uitgave
Pietje Bell 'himself' kan je ver
tellen dat een goede daad soms
faliekant verkeerd uitpakt. En
als je onlangs de film hebt ge
zien die gebaseerd is op het eer
ste en het vijfde boek van Chris
van Abkoude (1880-1964) over
de beroemde belhamel met het
ravenzwarte haar en zijn hoofd
vol streken, dan weetje dat het
altijd oppassen geblazen is.
In de speciale uitgave Pietje
Bell, lekker dik en met veel
kleurenfoto's uit de film, kun ]e
de beroemde avonturen van wat
volgens vader Bell 'zo'n joilgen'
is, 'een reuzetype!nog eens op
nieuw beleven. En je bent in
goed gezelschap, want onder de
talrijke fans van Nederlands
bliksemste deugniet tref je ook
An Rutgers van der Loeff die in
1968 voor al haar boeken samen
de Nederlandse Staatsprijs voor
Kinder- en Jeugdliteratuur-
kreeg en over de hoofdman van
De Bende van de Zwarte Hand
gezegd heeft dat ze er zo om
moest lachen, of ze wilde of niet:
'Ik begon voor de leukigheid
zelfs net zo scheel te kijken als
hij.'
Je kunt er zeker van zijn dat Pie
tje Bell de filmeditie met mid
denin het boek ook nog een bio
grafie van Chris van Abkoude
destijds 'gerust waar' op zijn ei
gen 'velanleisje' zou hebben ge
zet.
Jan Smeekens
Peter Smit: Pietje Bell's tips
trucs van de Bende van de
Zwarte Hand - Uitgeverij Ru
binstein, €9,95.
Chris van Abkoude: Pietje Bell,
filmeditie - Uitgeverij Kluit
man, €12,95.
Ik vind het wel makkelijk
om met mijn zus samen te
werken, zegt Marieke van
Leeuwen. ,,We hebben de
zelfde soort humor en dezelf
de manier van praten." Joke
van Leeuwen knikt. ,,We
hebben aan een half woord
genoeg om elkaar te begrij
pen." Joke en Marieke van
Leeuwen werken samen aan
een familievoorstelling. Iep!
Joke schreef het oorspronke
lijke verhaal. Marieke doet
de regie.
Joke is de jongste van de twee.
Ze is van september '52. Joke
deed de kunstacademie en
maakte naam als schrijfster van
kinderboeken. Iep! is een boek
over een meisje met vleugels.
Het werd vijf jaar geleden be
kroond met een Zilveren Griffel,
een Gouden Uil en de Woutertje
Pieterseprijs. Marieke is van
september '50. Ze deed de to
neelschool en werkte als actrice
en regisseuse. Het Rotterdamse
Ro Theater vroeg haar een fami
lievoorstelling van Iep! te ma
ken. De première is in december.
Joke en Marieke werken niet
voor het eerst samen; de zusjes
schitterden al in Jantje in Mod-
derstad. Meer dan veertig jaar
geleden. Thuis. Tussen de
schuifdeuren. Joke: „We deden
thuis ook wel eens een songfes
tivalletje. Met liedjes die we zelf
schreven en zelf zongen." Ma
rieke: ,,En we hadden een huis
orkestje. Dan zaten we daar te
krassen op onze strijkinstru
menten. Ik speelde cello en Joke
viool."
Joke: „Iedereen deed mee. OnZe
jongste zus sloeg op een triangel
en onze oudste broerwas diri
gent." Marieke: „Het was een
harmonieus gezin. Ik herinner
me dat één broer één keer heel
driftig is geworden, maar verder
kan ik me geen grote ruzies her
inneren." Joke: „Als er een pro-
Kinderboekenschrijfster Joke van Leeuwen (links) en haar zus regisseur Marieke.
bleem was, dan moest dat rustig
worden uitgepraat. Of onze ou
ders zeiden: laat maar betijen!
Marieke: „Op de lagere school,
in Amsterdam, deden Joke en ik
nog regelmatig dingen samen,
maar daarna werd het verschil
te groot om samen op te trekken
of elkaar geheimen te vertellen.
Ik keek meer óp naar mijn oude-
re broer dan naar mijn jonger
zus." Joke: „Als jongere zus
moest ik haar oude kleren af
dragen. Ik kreeg bijna nooit iets
nieuws." Marieke: „Ik was ook
een beetje beter in het aftrogge
len van nieuwe kleren." Joke:
„Zij belde zelfs vanuit de win
kel." Marreke: „Dat heb ik een
keer gedaanj aIk had iets leuks
in een winkel gezien en belde
mijn moeder om te vragen of ik
het mocht kopen."
Joke: „We hebben het er vaak
over gehad om samen nog eens
iets in het theater te doen." Ma
rieke: „Maar het idee om een fa
milievoorstelling van Iep! te
maken, kwam van Guy Cas-
siers, de artistiek leider van het
Ro Theater. Hij was wég van het
boek van Joke en het leek hem
een leuk idee als ik het zou regis
seren. Joke en ik hebben samen
een eerste opzet gemaakt. Tij
dens een vakantie. In Dubrov-
nik. 's Morgens werkten we,
's middags deden we leuke din
gen." Joke: „We zaten op één
lijn." Marieke: „Al waren we het
niet altijd helemaal eens." Joke:
„Soms vindt Marieke een zin uit
het boek zó mooi dat ze die in
een dialoog stopt, terwijl dat
voor mij niet hoeft, want een zin
van een verteller wordt héél iets
anders als je die in de mond van
iemand legt."
Marieke: „Ach, als het echt niks
is, kunnen we het tijdens de re
petities altijd nog skippen. Heel
veel dialogen kon ik trouwens
zó uit het boek overnemen. Met
de tekeningen was dat moeilij
ker. De tekeningen zijn bepa
lend voor het boek, maar hoe
geef je daar vorm aan in het the
ater? Het boek begint bijvoor
beeld met drie losse lijnen, die
zó gebogen worden dat ze het
foto Sandra Peerenboom/GPD
landschap vormen waarin het
verhaal begint. Op papier werkt
dat prachtig, maar hoe moet je
dat in het theater doen?"
Joke:De oplossing is nu dat i k
bij iedere voorstelling aanwezig
ben en tekeningen maak die het
publiek op een groot scherm kan
zien. Je ziet mijn hand niet,
maar je ziet de tekeningen wel
ontstaan." Marieke:,Het is leuk
om samen aan de oplossing van
zo'n probleem te werken. We
voelen elkaar goed aan." Joke:
„Het is allemaal anders dan in
de tijd dat we twaalf en veertien
waren." Marieke: „Wezijn meer
naar elkaar toegegroeid.
Mick Salet
Z'n bokshandschoenen
koopt-ie in Amerika, z'n
schoeisel in Duitsland, z'n shirt
in Nederland en de pijn krijgt
hi] gratis. In de boksring.
Pijn? Bokser Ricardo van Lun-
teren(17)kan er om lachen. „Ja,
dat hoort er nu eenmaal bijIt's
all in the game zogezegd. Had ik
in het begin moeite mee. Dacht
ik te veel na als ik de tegenstan
der een hoek verkocht. Zo'n lek
kere stoot vol op de kin. Dat is
over. Je krijgt zelf ook flinke
dreunen als je dekking niet goed
is. Zie je m'n neus? Lijkt gaaf hé?
Is wel mooi gebroken geweest.
Gelukkig zie je er nief s meer
van."
De Vlissingse bokser komt na
een kwartiertje touwtjesprin
gen hijgend de sportzaal uit. Het
zweet gutst van z'n lijf. In de
kleine zaal van sporthal Bas-
kensburg in Vlissingen wordt
druk gesjouwd met halters,
bokszakken en medicinballen.
„Te weinig ruimte of te veel lief
hebbers", wijst Ricardo. „Is
maar hoe je het bekijkt. Maar
met dertig man tegelijk trainen
is lastig. "Z'n maten storten zich
vol overgave in het schijnge
vecht in de spiegel.
Na een korte kickboksperiode
koos Ricardo definitief voor de
bokssport. „Zit voor mij veel
meer in. Is niet zo onbeheerst,
het is stijlvoller, dat ligt me be
ter. Buitenstaanders denken
vaak dat het een sport is voor
vierkante kleerkasten, die blind
doffe dreunen staan uit te delen.
Vergeet het maar. Het is een pure
denksport. In feite gaat het
maar om drie stoten: een direc
te, een opstoot of een hoek. De
moeilijkheid zit in de combina
tie van stoten en het 'dansen' in
de ring. Kijken naar je tegen
stander, je dekking op peil hou
den en openingen zoeken om te
stoten. En dat drie keer twee mi
nuten. Zes simpele minuutjes
totaal, maar het lijkt een eeu
wigheid te duren. Duizend pro
cent concentratie, anders kun je
het schudden."
Na negen partijen staat de teller
voor Ricardo op zes keer winst,
twee keer verlies en een partij
Ricardo van Lunteren: „Boksen is een pure denksport."
eindigde onbeslist. Nieuwe te
genstanders vinden voor deze
talentvolle jonge bokser is vol
gens trainer André Step een
probleem.
Boksring
„Kijk, ruimte om een boksring
op te zetten, hebben we niet. Er
ligt een splinternieuwe ring in
de berging. Ongebruikt. Eeuwig
zonde, want juist boksen in een
ring hebben deze jonge gasten
nodig om ervaring op te doen.
Bovendien is het organiseren
van een boksgala een heidens
karwei. Kost handenvol geld en
dat hebben we niet. Gevolg?
Weinig wedstrijden voor die
jonge gasten. Zo blijf je in een
kringetje ronddraaien. Maar ik
ben nu bezig om in Breda of in
Rotterdam wat wedstrijden te
plannen. Trainen is prachtig
maar de ervaring krijg je pas tij -
dens een wedstrijd."
Op het prikbord hangt een ver
geelde foto van een bokswed-
foto Ruben Oreel
strijd op het Vlissingse bad-
strand met André Step in de
ring.
„Wordt hoog tijd, dat oude tij
den weer gaan herleven in Vlis
singen. De talenten hebben we,
nu nog de ruimte en de midde
len. Dan kan ook het Zeeuwse
publiek weer gaan genieten van
een boksgala op niveau. Kan die
oude foto op het prikbord einde
lijk eens omgewisseld worden
Hans Segboer
dE jOHGrC ORuERZOEkER
/tvhkt, Iran, -Gt. Sn. ajscnJubjsi.
HlMll Kllllll MUI mill (TTTt^v
ijjn in nnini t» n
1111n11>ini111 urn' >>i 11
illustraties Jan Rinke
TWEEDE HANDSHANDSCHOEN
Georgina Verbaan en de band
Abel gaan zich inzetten
voor zieke kinderen en jongeren
die niet meer zo lang te leven
hebben. Op 11 december staan
zij op het podium van de 538 I-
Dance club in Huizen. Daar
vindt een benefietconcert plaats
voor ongeneeslijke zieke kinde
ren en jongeren tot 18 jaar. De
opbrengst gaat naar Kinderhos-
piceDeGlind, een huis voor jon
ge patiënten.. De kinderen die
hier verblijven zijn vaak zo ziek
dat ze nog nauwelijks 'normale
dingen' meemaken en vaak niet
lang meer zullen leven. Om hun
tijd toch nog draaglijk of zelfs
leuk te maken, bestaat dit op
vanghuis. En daar zetten ver
schillende artiesten zich dus
graag voor in, waaronder Geor
gina Verbaan. Zij treedt op 11
december op tijdens het bene
fietconcert, net als de jongens
van abel.
