PZC
Het is wachten op de eerste ramp
Eenheid binnen de Navo is
ondanks Praag ver te zoeken
PZC
Ziekenhuizen
Invoering doodstraf
verplicht politiek tot
serieuze discussie
Brandweerinstanties hebben grote twijfels over veiligheid treinen
politiek vizier
23 november 1952
zaterdag 23 november 2002
van onze redactie binnenland
De brandweerinstanties in
Nederland willen een prak
tijkproef waarbij duidelijk
moet worden hoe een afgeladen
trein met honderden reizigers
snel kan worden ontruimd in
geval van nood. Rob Brons van
de Nederlandse Vereniging van
Brandweerzorg en Rampenbe
strijding zegt geen idee te heb
ben wat er bij brand in een volle
trein kan gebeuren: „In feite zit
ten we te wachten op een inci
dent. In Volendam hebben we
gezien waar dat toe kan leiden."
Volgens de NVBR ontbreekt in
ons land een wettelijk kader met
veiligheidseisen aan het ge
bruik van treinen en metro's. De
NVBR stelt minister De Boer
voor om de stelling van de NS
dat 'alles veilig' is, in de praktijk
te testen. „Als de NS gelijk heb
ben, laat dat dan maar zien",
zegt Brons.
De Nederlandse Spoorwegen en
het ministerie van Verkeer en
Waterstaat bevestigen het ont
breken van ci j fermatige normen
voor het aantal treinreizigers
dat veilig meekan in één trein
stel, maar ontkennen dat het on
veilig is.
Toch heeft minister De Boer in
middels de Inspectie voor Ver
keer en Waterstaat opdracht ge
geven samen met NS Reizigers
een 'verkenning' te doen, waar
in de internationale ontrui
mingstijden van treinen worden
vergeleken. De LPF-minister
wil vooral weten hoe de Neder
landse ontruimingstijden zich
verhouden tot die in het buiten
land.
De hoogste brandweerinstan
ties in Nederland twijfelen al
enige tijd hardop aan de veilig
heid van trein- en metroreizi
gers in ons land. Treinreizigers
kunnen als ratten in de val ko
men te zitten in overvolle trei
nen bij brand of ontsporingen.
De brandweer is bang dat bij ca
lamiteiten met overvolle treinen
de reizigers in paniek raken en
elkaar vertrappen. Vanaf van
daag is de dienstregeling bij NS
weer normaal. De bezettings
graad zal afnemen, maar over
Bij de treinontsporing van een intercity op het station van Enschede begin november raakte niemand gewond. Volgens deskundigen is het
echter wachten op het eerste grote incident. foto Eric Brinkhorst/ANP
volle treinen in de spits blijven
de gewoonste zaak van de we
reld. De nieuwste dubbeldek
kers zijn bovendien langer dan
ooit tevoren en hebben alleen al
1200 zitplaatsen.
Brandweercommandant Rob
Brons zegt nog nooit een trein te
hebben gezien waarin rookmel
ders waren aangebracht. „Het is
dóódsimpel: een gewoon mens
kan in een ruimte vol rook dertig
seconden zijn adem inhouden,
dan heeft hij lucht nodig. Zo
niet, dan krijg je te maken met
rookvergiftiging."
Enkele weken geleden vielen
twaalf doden toen bij het Franse
Nancy een internationale
nachttrein in brand vloog. De
trein werd pas tot staan ge
bracht toen de brand door
spoorwegmedewerkers werd
opgemerkt. Afgelopen voorjaar
brak in enkele weken tijd drie
keer brand uit in stoptreinen
tussen Utrecht en Geldermal-
sen. De gevolgen bleven toen be
perkt tot materiële schade, wel
licht ook doordat de voorvallen
plaatsvonden tijdens de dal
uren.
Brons schetst het scenario van
paniek in een overvolle spits-
trein, als zich rookontwikkeling
of brand voordoet. „Er zijn geen
instructies aan passagiers hoe te
handelen in geval van nood. Er
is wel een noodrem, maar door
die te gebruiken loop je de kans
dat de trein ongecontroleerd tot
stilstand komt op een plaats
waar de hulpverleners er het
moeilijkst bij kunnen." Brons
voorziet dat passagiers in geval
van nood de conducteur niet
eens kunnen waarschuwen, om
dat zowel passagiers als het NS-
personeel zich door overvolle
gangpaden en balkons slecht
door de trein kunnen verplaat
sen. „Het gebeurt vaak dat alles
vol staat, mensen hebben tas
sen, koffertjes en vouwfietsen
tussen zich instaan. Je moet er
niet aan denken dat die mensen
er allemaal tegelijk uit moeten
en gaan dringen."
„Het is ook maar de vraag of
mensen de speciale hamertjes
vinden waarmee je de ramen
moet intikken. Het kan plotse
ling donker zijn doordat het
licht uitvalt. Door de rook kun je
wellicht geen hand voor ogen
zien. Hoe kom je er dan uit bin
nen de gestelde tijd? En wat
treffen wij als brandweermen
sen dan aan als we binnen ko
men?"
„De Nederlandse Spoorwegen
kunnen wel zeggen dat dat alle
maal prima voor elkaar is, maar
dat wil ik dan graag gewoon
eens zien. Want als er iets mis is,
dan zijn wij het die in de chaos
een weg moeten zien te banen
om levens te redden."
Brons schetst dat voor ieder
kantoor waarin vijftig of meel
mensen werken, een positief
oordeel van de brandweer nodig
is om een gebruiksvergunning te
krijgen. Er wordt dan gekeken
naar vluchtwegen, gangen met
overdruk, brandwerende mu
ren, en de zekerheid dat je bin
nen dertig seconden in een rook
vrije ruimte kunt zijn.
Voor het spoorvervoer zijn
brandweerinstanties nooit ge
vraagd om hun oordeel, zegt
Brons namens de NVBR. En dat
terwijl in de nieuwste ruim 300
meter lange dubbeldekkers al
leen al 1200 zitplaatsen zijn. Als
zo'n trein stampvol is komt het
aantal passagiers vermoedelijk
dik boven de 2000 uit. Alle re
gels zijn altijd gemaakt door de
NS en het ministerie van Ver
keer en Waterstaat in onderlin
ge samenwerking.
Standaardantwoord
„Telkens als wij vraagtekens
zetten, krijgen we van NS het
standaardantwoord dat alles
veilig is. Vanuit de hulpverle
ningspraktijk en vanuit onze rol
van coördinatoren in de ram
penbestrijding hebben wij daar
grote twijfels bij. In feite zitten
we gewoon te wachten op een
incident. Zeker omdat het Ne
derlandse spoornet het drukste
van Europa is." De hulpdien
sten en de NS oefenen wel op on
gelukken, zegt Brons, maar
daarbij is de aandacht vrijwel
altijd gericht op de externe ge
volgen ervan: het blussen van de
brand, het uitschakelen van de
hoogspanning en het snel weer
gangbaar maken van de rails.
,Maar nu hebben we het over de
vraag: 'Waar is hier de nooduit
gang?' Op veerboten zit op iede
re deur een sticker waarop de
ontsnappingsroute staat aange
geven. In het vliegtuig krijgen
passagiers noodinstructies van
stewardessen. In treinen is meer
duidelijkheid dringend nodig."
GPD
Een zware Zeeuwse delegatie heeft in Den Haag
deze week geen enkele toezegging losgekregen
over vernieuwing van de ziekenhuiszorg in Zee
land. Gedeputeerde Gert de Kok keerde zwaar teleur
gesteld huiswaarts. De Tweede Kamer laat Zeeland in
de steek, luidde zijn conclusie. CD A-Kamerlid Siem
Buijs uit Goes reageerde verontwaardigd. De Kamer
komt juist op voor de Zeeuwse patiënten, vindt hij.
Sprekender hadden De Kok en Buijs niet kunnen aan
tonen dat de kloof tussen de Haagse politiek en 'de
Zeeuwse praktijk' groot is. Het Zeeuwse bezoek aan
Den Haag heeft die eerder vergroot dan verkleind. Wat
een overleg had moeten worden, ontaardde in een loop
gravenoorlog. Kamerleden herhaalden dat kleine zie
kenhuizen moeten blijven én kwalitatief goede zoig
moeten kunnen bieden, daarin gesteund door het onaf
hankelijke College Bouw Ziekenhuisvoorzieningen.
Volgens de provincie Zeeland, de ziekenhuisdirectiesin
Vlissingen en Goes en de Zeeuwse huisartsenvereni
ging kan dat niet. Het is kiezen of delen. De huidige zie
kenhuizen laten bestaan, waardoor op den duur minder
specialistische zorg kan worden geboden én nog meer
patiënten uitwijken naar Rotterdam of Antwerpen. Of
fuseren en op termijn voor Midden- en Noord-Zeeland
één groot ziekenhuis langs Rijksweg A58 bouwen, met
poliklinieken voor 'eenvoudige behandelingen' in
Goes, Zierikzee en op Walcheren.
Siem Buijs bepleit een middenweg. Het moet naar zijn
idee mogelijk zijn de ziekenhuizen in Vlissingen en
Goes te behouden en Zierikzee weer uit te bouwen tot
een ziekenhuis met basisspecialisaties als spoedeisen
de hulp en verloskunde. Voor specialisten hoeft dat
geen belemmering te zijn, als zij in maatschappen sa
mengaan. Niet de patiënt moet reizen, maar de specia
list.
Wat de voormalige huisarts uit Goes wil, klinkt sympa
thiek. En zijn voorstel is zo simpel, dat verwacht zou
mogen worden dat de verantwoordelijken in Zeeland
onmiddellijk daarmee aan de slag zouden gaan. Zij be
seffen ook dat de bevolking 't liefst een ziekenhuis om
de hoek wil. Maar de praktijk van alledag weerhoudt
hen van die keuze. Patiënten stellen steeds hogere ei
sen, niet alleen aan de bereikbaarheid, maar vooral aan
de kwaliteit van de zorg. En specialisten willen niet al
leen goed kunnen verdienen, maar velen willen ook
deeltijdwerken.
Kamerleden weten dat net zo goed, maar het verhaal uit
Zeeland klonk hen niet overtuigend genoeg. WD'er
Geert Wilders bood de Zeeuwse delegatieleden een
opening. Als zij met bewijzen en argumenten komen,
valt er weer te praten. De Kok moet die handschoen op
pakken met alle Zeeuwse betrokkenen, inclusief pati
ëntenorganisatie Het Klaverblad. Want die ontbrak
opvallend genoeg bij het overleg in Den Haag.
door Hans van Soest
Het is vrijwel alle politie
ke partijen een gruwel: de
doodstraf als onderwerp in de
verkiezingscampagne. Iets min
der dan de helft van de bevol
king vindt er niets mis mee als
moordenaars of verkrachters
de kogel krijgen: 'Hup, weg er
mee'.
Maar de politiek praat er liever
niet over in verkiezingstijd. Een
discussie die door emotie wordt
gevoed, is nu eenmaal moeilijk
op basis van argumenten te win
nen.
Dat ontslaat de politiek echter
niet van de plicht die discussie
wel aan te gaan. Want als vier op
de tien Nederlanders de dood
straf liever nog vandaag dan
morgen ingevoerd zien, behoort
een politicus daar niet zijn ogen
voor te sluiten. De gesmoorde
discussie over het integratiede
bat heeft bewezen dat dood
zwijgen onvrede onder bevol
kingsgroepen niet wegneemt.
Natuurlijk was het goedkoop
dat demissionair minister Na-
wijn (LPF, Integratie) herinvoe
ring van de doodstraf een paar
weken voor de verkiezingen te
berde bracht. Temeer daar hij
een relatie legde met de dood
slag van René Steegmans, die
nog maar heel recentelijk tot
veel maatschappelijke veront
waardiging leidde. Ministers
behoren zich niet in de rechts
gang te mengen. Maar de
manier waarop de rest van de
politiek (inclusief premier Bal
kenende) over Na wijn heen viel,
verdiende ook geen schoon
heidsprijs.
De andere partijen verzuimden
zijn denkbeelden over de dood
straf met argumenten omkleed
tot ware proporties terug te
brengen. In plaats daarvan be
gon iedereen te vragen of Na-
wijn zijn uitspraken had gedaan
als minister, lijsttrekker of als
privé-persoon. Als minister
mocht hij het niet zeggen, als
lijsttrekker voor de LPF wel,
maar als mens weer niet, want
hij is minister. Een zwakkere en
onbegrijpelijker poging om col
lectief een concurrerend lijst
trekker te beschadigen, is zel
den vertoond.
Gelukkig maar voor de andere
partijen dat Nawijn zichzelf op
vakkundige wijze de das om
deed. Eerst maakte hij de fout
door de doodstraf weer ter dis
cussie te stellen, zonder zichzelf
ervan te vergewissen of zijn ei
gen partij dat ook wel vond.
Toen dat niet zo bleek te zijn,
presteerde hij het om vierkant te
liegen over de gedane uitspra
ken. De journalisten hadden
maar weer eens wat verzonnen.
Vervolgens moest hij van Balke
nende een verklaring uitgeven
waarin hij aangaf de uitspraken
niet als minister te hebben ge
daan (dat zou immers beteke
nen dat staatsrechtelijk gezien
het hele kabinet er zo over
denkt, omdat de regering met
één mond spreekt).
Het was op basis van die verkla
ring dat zowel Balkenende als
de Tweede Kamer de kachel met
hem aanmaakte- Er volgde een
lachwekkende discussie waarin
Balkenende Nawijn inwreef dat
zijn eigen LPF hem niet steunde
en dat hij het daarom niet had
mogen zeggen, omdat je in de
ogen van de minister-president
alleen minister of lijsttrekker
kan zijn. Nawijn kwam niet
meer uit zijn woorden en stun
telde voor het oog van de came
ra's het debat door. Hoewel hij er
nog een politiek slaatje uit had
kunnen slaan door zich te pre
senteren als de hoeder van de
vrije mening wiens mond ge
snoerd werd door 'de oude poli
tiek', ging hij diep door het stof
en probeerde zich onder al zijn
tegenstrijdige verklaringen uit
te kletsen.
Serieus
Spijtig, want een serieus onder
werp als de doodstraf verdient
een serieus debat. Hoe het wel
kan, bewees minister van Justi
tie Donner afgelopen dinsdag.
„De volksovertuiging daar
moet je naar luisteren, maar is
geen criterium voor onder
scheid tussen recht en onrecht",
citeerde hij zijn illustere voor
ganger Modderman. Argumen
ten om de doodstraf niet op
nieuw in te voeren, zijn er
voldoende, bewees hij. Donner
schudde ze moeiteloos uit de
mouw: het helpt niet om de mis
daad tegen te gaan, het leidt tot
een verschuiving in de criteria
voor wie de doodstraf zou moe
ten gelden, het risico dat on-
schuldigen vermoord worden is
te groot en het gaat voorbij aan
de vraag of een staat het recht
heeft het individu van het leven
te beroven. GPD
door Hetty van' Rooij
Een Navo-top is een voortref
felijk geoliede machine. De
voorbereidinggebeurt met mili
taire precisie, het tijdschema
klopt tot op de minuut, alle be
sluiten zijn uitentreuren voor
bereid en de conclusies liggen al
op tafel als het overleg nog moet
beginnen. Een bijeenkomst zo
als de afgelopen dagen in Praag
werd gehouden, is eigenlijk vol
strekt overbodig - ware het niet
dat het bondgenootschap het
'historisch' spektakel hard no
dig heeft.
In Praag gebeurde niets wat niet
van tevoren vaststond. De alli
antie werd uitgebreid met zeven
nieuwe leden. De vriendschap
met Rusland en de landen in
Centraal-Azië is nog eens be
vestigd. De nieuwe taken staan
op papier en het startschot is ge
geven voor een snel inzetbaar
leger van maximaal 25.000
man. Er gaat bij wijze van spre
ken geen dag voorbij zonder dat
Navo-secretaris-generaal Ro
bertson het woord 'historisch' in
de mond neemt, maar ditmaal
had hij gelijk. De regeringslei
ders en staatshoofden schreven
in Praag inderdaad geschiede
nis: het bondgenootschap gaat
een nieuwe fase van zijn bestaan
in.
Om de vastlegging van dat 'his
torische' moment was het in
Praag allemaal begonnen. De
Navo is een in zichzelf verdeeld
gezelschap dat af en toe drin
gend behoefte heeft aan een pu
bliek vertoon van eenheid cn
saamhorigheid. De Navo is ook
een militaire alliantie en dus
moeten soms de spierballen rol
len om duidelijk te maken dat
het menens is - of bezig is me
nens te worden. Zelfs premier
Balkenende deed mee aan dat
theater en waarschuwde Sad
dam Hoessein voor de laatste
keer met de boodschap dat 'de
tijd van spelletjes voorbij is'.
Maar dekt de in Praag zo breed
uit wapperende Navo-vlag de
inhoud? Is het bondgenoot
schap echt de militaire macht
die in de 21ste eeuw de vrijheid
en veiligheid van de westerse
wereld garandeert, zoals Bush
het zo mooi verwoordt? Er is alle
redenen om daar aan te twijfe
len. Alle prachtige woorden
over stroomlijning, samenwer
king en een grotere inzet ten
spijt: zijn er maar een paar lan-
Leiders van Navo-(partner)landen staan op een rij voor een 'familiefoto'. Vijfde van links secretaris
generaal Robertson. foto Joe Klamar/RTR
den die een hoofdrol aankun
nen, mocht het er in de toekomst
echt op aankomen. De Ameri
kanen hebben er geen enkel ver
trouwen in dat de Europese lan
den eindelijk serieus geld gaan
uitgeven voor hun eigen defen
sie. Er is ook geen enkele aan
wijzing dat ze daartoe bereid
zijn, alle aanmaningen van Ro
bertson en de Amerikaanse mi
nister van Defensie Rumsfeld
ten spijt.
Vechtleger
De geruisloze manier waarop de
Navo-leiders zich achter het
Amerikaanse idee voor een
'vechtleger' hebben geschaard
dat medio 2004 inzetbaar moet
zijn, doet overigens vermoeden
dat daar in diverse hoofdsteden
nog niet zo heel erg goed over is
nagedacht. Realiseert de Twee
de Kamer zich eigenlijk wel dat
over anderhalf jaar het moment
kan aanbreken waarop Neder
landse militairen daadwerke
lijk het gevecht met terroristen
aanmoeten in, zeg, Afghanistan
of Pakistan?
En wat Lak betreft: alle goede
voorbereiding ten spijt slaag
den de regeringsleiders er in
Praag niet in om een militaire
bijdrage toe te zeggen voor een
mogelijke oorlog tegen Saddam
Hoessein. In een verklaring van
vier alinea's, die al verspreid
werd toen het'debat nog moest
beginnen, staat niet veel meer
dan wat de Veiligheidsraad
heeft afgesproken. Drie dagen
hard onderhandelen op diplo
matiek niveau, voorafgaand
aan de top, leidde niet tot een
krachtiger toezegging aan de
Amerikanen. Mochten de wa
peninspecteurs in Irak falen,
dan belooft de Navo 'serieuze
gevolgen'. Dat zijn holle woor
den, v.ant de Navo zal in een
mogelijke oorlog tegen Bagdad
veroordeeld zijn tot een bijrol.
President Bush heeft vijftig in
dividuele landen benaderd,
waaronder Nederland, om sa
men een coalitie tegen Saddam
te vormen. Daar heeft hij de in
gewikkelde Navo-besluitvor-
ming niet voor nodig, zoals hij
d ie ook niet nodig had tijdens de
oorlog in Afghanistan. Voor
Bush blijft de Navo een militai
re gereedschapskist waar hij
naar believen gebruik van kan
maken.
Plicht
De Amerikaanse president
heeft de afgelopen dagen zijn
plicht gedaan: twee dagen lang
heeft hij 'historische' woorden
gesproken en zich laten fotogra
feren met iedere regeringsleider
die daar ook maar een beetje
voor in aanmerking kwam. Gis
termiddag vloog hij door naar
zijn Russische collega Poetin in
Sint Petersburg. Op weg naar
het echte werk, GPD
OVERLEDEN - In haar woon
plaats Amsterdam is dichteres
Henriëtte Roland-Holst op 82-
jarige leeftijd overleden. Zij
werd op 24 december 1869 in
Noordwijk geboren als Hen
riëtte van der Schalk. De dich
ters was socialiste in hart en
nieren. Bekende dichtbundels
van haar zijn Opwaartse we
gen, Tussen twee werelden en
Verworvenheden.
TELEVISIE - Om in Neder
land televisieuitzendingen te
kunnen blijven maken hebben
de omroepen miljoenen nodig
van de overheid. Komt het
geld er niet, dan worden de uit
zendingen per 1 oktober 1953
gestaakt, zo waarschuwt de
Federatie van Omroepvereni
gingen.
VEEMARKT - In Uzendijke is
op het nieuw bestrate Markt
plein een veemarkt gehouden.
Er werden 167 dieren van goe
de kwaliteit aangeboden.
INDO-CHINA - In hun strijd
tegen de onafhankelijksbewe-
ging Vietminh hebben de
Franse koloniale troepen een
zware nederlaag geleden. De
Vietminh heeft een belangrijk
bolwerk in de bergen ingeno
men en staat op acht kilometer
van het vliegveld van Nasam.
Dit vliegveld is vcor de Fran
sen van levensbelang als aan-
voerroute.
Hoofdredactie:
A L. Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Oostsouburgseweg 10
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118)484000
Fax (0118)470102
E-mailredactie@pzc nl
Vlissingen:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Fax (0118)470102
E-mail. redwalch@pzc nl
Goes: Voorstad 22
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113) 273000
Fax (0113)273030
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115) 645741
E-mail: redtem@pzc nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel. (0114) 372776
Fax. (0114)372771
E-mail: redhulst@pzc nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel. (0111) 454647
Fax (0111)454657
E-mail: redzzee@pzc nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 800 tot 17.00 uur
Zierikzee, Goes en Hulst:
8.30-17 00 uur
Internet: www pzc.nl
Internetredactie:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
E-mail web@pzc nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden,
zaterdags tot 12.00 uur
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag, tijdens kantooruren
zondag van 16.00 tot 18 00 uur
Tel. (0118) 484000.
Fax (0118) 470100.
Abonnementen
(bij acceptgirobeialing geldt een
toeslag van €2,00)
per maand 20,50
per kwartaal' 55.10
per jaar. €209,90
Voor toezending per post geldt
een toeslag
E-rnail: abo@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk. 1 maand voor
het einde van de betaalperiode.
Losse nummers per stuk.
maandag t/m vrijdag.1.10
zaterdag €1.65
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties
ABN AMRO 47 70 65.597
Postbank 35.93 00
Advertenties
Alle advertentieopdrachten worden
uitgevoerd onder toepassing van
de algemene voorwaarden van
Uitgeven) PZC BV alsmede de
regelen voor het advertentiewezen
Tarieven kunnen ti|dens kantooruren
worden opgevraagd
Voor gewone advertenties
Tel: (0118) 484240
Fax:(0118)470100
Voor kleintjes Tel. (0118) 484321
Fax. (0118) 484370
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BViseen onoerdeei van hei Wegener-concem. De door u
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebru ki voor onze
(abomementen)admm.stra;:e en om u te (talen) informeren over voor u relevante diensten en pro
ducten van de titels en de werkmaalschapp'ier van Wegenei ol door ons zorgvuldig geselecteerde
beiden Als u op deze informatie geen pri|S stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij PZC afdeling
lezersservice. Postbus 18.4380 AA Vlissingen
Behoort tot ILIGQGnGr
