Allochtoon huwelijk
is een gat in de markt
Het is niet moeilijk om de bioscoop te snel af te zijn
W9
Flirten is
goed voor
je ego
zc
zaterdag 23 november 2002
Toekomstige bruidjes zijn vier tot vijf uur bezig met het uitzoeken van hun outfit.
Steeds meer huwelijken
tussen Hindoestanen,
Turken of Marokkanen vin
den in Nederland plaats. De
allochtone bruidsindustrie
is voor veel bedrijven een lu
cratief gat in de markt. De
bruid koopt en/of huurt vaak
meerdere bruidsjaponnen,
omdat ze op haar grote dag in
verschillende jurken gekleed
gaat. Het aantal gasten is
groot en varieert van enkele
honderden tot soms wel
tweeduizend.
Mevrouw Pragria Joshi van
City Silks in Rotterdam
knipt de verlichting aan boven
een groot, uit kussens opge
bouwd podium. Ervoor staan
lage stoeltjes voor de klanten.
Op het podium laat zij in kleer
makerszit bruidskleding uit
duizend-en-één-nacht zien.
„Wij zien het showen van de kle
ding aan de aanstaande bruiden
als educatie. Veel hindoestaanse
meisjes vanhier hebben name
lijk nog nooit een traditionele
saree of een gaghra gedragen. Ik
leg ze uit hoe ze de saree - een
meterslange lap zijde - moeten
draperen. Ook zoeken we samen
met hen een bijpassende siera-
denset uit. Want op haar brui
loft wil ieder meisje er uitzien
als een koningin".
Joshi vertelt haar klanten ook
over de speciale dracht waar
mee in het stadhuis wordt ge
trouwd: de 'stadhuis-ghagra' of
'stadhuis-saree', integenstel-
ling tot de fel gekleurde kleding
voor het bruiloftsfeest uitge
voerd in crème met goudbor
duursel. Voor make-up, kapsel
en henna-advies verwijst ze
door naar andere zaken, evenals
voor het drukwerk: Kriesh en
dochters aan de Haagse Valken-
boslaan bijvoorbeeld verkoopt
naast Europese trouwkaarten
ook kleurrijke Indiase trouw
kaarten.
Maar niet alleen de aanstaande
bruid krijgt hier kledingadvies,
ook de (schoon)zussen, (schoon)
moeder en bruidegom. Die laat
ste wordt geadviseerd door de
heer Joshi.
Het echtpaar had tot tien jaar
geleden een winkel in Engeland:
„In Nederland was toen nog
niets te koop. We huurden af en
toe een zaal in het Haagse Bel
Air Hotel om bruidsshows te ge
ven. Toen wij brieven van meis
jes ontvingen met de vraag
waarom ze onze kleding niet in
Nederland konden kopen, be
sloten we het een jaar in Neder
land te proberen. Het werd zo'n
succes dat we ook een winkel in
Rotterdam openden."
De klanten komen van heinde
en ver. Zelfs Afghaanse vrou
wen uit Duitsland weten de weg
naar de Rotterdamse Paul Kru-
gerlaan te vinden. De heer Joshi:
„Ik geloof niet dat mensen beter
af zijn als ze in India hun bruids
kleding gaan kopen. Wij horen
dat ze daar niet vinden wat ze
zoeken. De mode is er toch an
ders dan hier. En is er met de kle
ding iets mis, dan kunnen zeniet
reclameren. Wij geven de volle
dige service."
Trouwservice
Een van de bedrijfjes die inspe
len op de wensen van allochtone
bruidsparen is Roepan's Wed
ding Service in Den Haag,
trouwservice 'voor alle hindoe
staanse traditionele bruilof
ten' We kunnen er nog niet van
leven", zegt Raishri Roepan
(21). Samen met haar zus Rish-
ma (26) runt ze sinds twee jaar
de winkel. Raishri vertelt: „We
zijn begonnen met bruiloften
van familie en vrienden. We kre
gen zoveel complimenten over
onze zelf ontworpen attributen,
dat we er eenbedrijfje in zijn be
gonnen."
De zussen hebben zich inmid
dels gespecialiseerd in de ver
huur van decoratiemateriaal:
van zelfontworpen huwelijk
stempeltjes (maroh's), waarin
bruidspaar en priester (pandit)
de trouwrituelen uitvoeren, tot
felicitatiebankjes en draagstoe
len. En ze vulden nog een gat in
de markt: „Wij zagen op brui
loften vaak dat het geld in een
oude schoenendoos werd ge
stopt. Dat kon volgens ons
beter", lacht Rishma. Ze be
dachten een met rood fluweel
beklede hartvormige envelop
pendoos: het werd een succes.
Hoewel het niet de opzet was,
doet Roepan's Wedding Service
ook aan 'informatie bij bemid
deling van relaties'. Rishma:
„Er komen hier veel mensen
langs. Ze vragen ons of wij mis
schien een geschikte huwelijks
partner kennen voor hun zoon
of dochter. Uit ons advies is al
eens een huwelijk voortgeko
men. Deze dienstverlening doen
we er gratis bij."
Voor andere huwelijksdiensten,
zoals fotoreportages en cate
ring, verwijzen de dames door
naar bekenden. „Maar nog lang
niet iedereen besteedt zijn hu
welijk helemaal uit. Wij kennen
bijvoorbeeld families die enor
me gasbranders huren en zelf
voor de honderden bruilofts
gasten koken." Anderen doen
zelf de voorbereidingen voor het
koken zoals het klein snijden
van groente en vlees, maar laten
de daadwerkelijke bereiding
aan professionele koks over. Fa
milies die het zich kunnen ver
oorloven, laten een kok uit India
overkomen."
Assistent
In de allochtone bruidsindu
strie zijn opmerkelijk veel vrou
wen actief. Marokkaanse
vrouwen huren voor de voorbe
reiding en voor de duur van de
bruiloft een zogenaamde 'ziana'
of 'negaffa' in: een bruidsop-
maakster of, met een modern
woord, personal assistant. Zij
adviseert de bruid bij de keuze
van jurken, sieraden en kapsel
en staat haar op de bruiloft de
hele dag ter zijde bij het omkle
den en wisselen van make-up
Een Marokkaanse bruid heeft
niet één bruidsjapon, maar vier
tot zeven. „Het laatste jaar heb
ik er veel concurrentie bijgekre-
foto Nico Schouten/GPD
gen", zegt ziana Souad uit Rot
terdam. „Er zijn drie a
vier ziana's bijgekomen."
De toename van het aantal
ziana's komt, denkt Souad,
doordat steeds meer vrienden en
familieleden niet meer meegaan
naar Marokko. „Bovendien is
alles nu ook in Nederland ver
krijgbaar. En als je in Marokko
wilt trouwen, is de voorberei
dingstijd heel kort. Je moet alles
doen in de tijd die je vrij kunt
nemen, meestal een maand. In
Nederland kan j e gerust een j aar
voor de voorbereidingen uit
trekken."
Souad heeft al vele jaren een
winkel in het Oude Noorden van
Rotterdam en reist door het hele
land. Ze is nu zelfs gevraagd
voor een bruiloft in Marokko.
„Het is twintig jaar geleden be
gonnen als hobby. Ik deed
bruidsmake-up en kapsels. Nu
verkoop en verhuur ik bruids
kleding, traditionele lampen en
bruidstranen en doe desgewenst
ook de henna-tatoeëring van
handen en voeten van de bruid.
Men komt bij mij terecht via
mond-tot-mondreclame. Door
het hele land heeft Souad een
netwerk opgebouwd van rela
ties die andere diensten voor
bruiloften verlenen, zoals foto
grafen, muziekbandjes, bak
kers en cateringbedrijven. „Ik
beveel hen aan en zij mij
Bij ziana Souad komen ook Su-
rinamers, Somaliërs en 'Hollan
ders'. „De prijzen zijn bij mij
lager dan in een traditionele
Hollandse bruidszaak", zegt
Souad.
Christa van der Hoff
Eenpiratenkopie van de
nieuwe Harry Potter, die
hier nog in de bioscoop moet ko
men? Geen probleem. „Ik heb er
vijf minuten naar gezocht"ver
telt een man, die goed is inge
voerd in het circuit. En hij trekt
een cd-hoesje uit zijn binnen
zak, met daarop op twee schijf
jes de complete Harry Potter-
film. Wie een dvd-speler heeft
kan hem zo afspelen.
Zulke kopieën zijn in Kuala
Lumpur en Peking op straat te
koop voor een paar euro, maar
handige jongens hoeven er niet
voor op reis. „Als jij het zou pro
beren vind je zo'n film niet",
weet de man. „Maar ik doe dit al
een jaar of vijf, en dan weet je
waar je moet zijn." Hij laat zien
wat hij verder heeft: 'Simone',
'Insomnia', 'Blood work', alle
maal recente films op schijf-
„Als ze hierin de bioscoop ko
men, heb ik ze meestal al ge
zien."
-4
Bij dure films als 'Harry Potter
and the Chamber of Secrets', de
afleveringen van 'Starwars', de
nieuwe 'Lord of the rings' of de
komende James Bond wordt
van tevoren de nieuwsgierig
heid hoog opgezweept. De film
maatschappijen lanceren een
waar reclamebombardement,
en proberen tegelijkertijd de
film zelf zo goed mogelijk ge
heim te houden, tot aan de Ame
rikaanse première.
Maar er is altijd wel ergens een
lek in dat systeem. En doordat
internet gemakkelijke versprei
ding toestaat, is één lek vol
doende. Iemand hoeft maar een
goede videocamera mee te
smokkelen naar een voorverto
ning, en het is klaar. Dat levert
wel beelden op van mindere
kwaliteit, maar je kunt de film
zien. Soms ook wordt de film
midden in de nacht de projectie
zaal uitgesmokkeld en vervol
gens gekopieerd, en er zijn aller
lei tussenvormen. De Harry-
Harry Potter als illegale versie: dit blijkt als in de taartgooiscene
een bi oscoopbezoeker is opgestaan en de illegale opname verstoort.
foto Siep van Lingen/GPD
Potterversie die in omloop is, is
met een videocamera opgeno
men. Nu en dan hoor je het ge
klik van de camera, of gelach in
de bioscoopzaal. Een enkele
keer verschijnt er zomaar een
zwart silhouetje in beeld: dan
stond iemand in de zaal op om
naar de wc te gaan.
Het beeld is niet heel scherp, het
geluid klinkt een beetje hol,
maar daar wen je snel aan. Wie
een film bekijkt op een te vaak
uitgeleende huurvideo, is het
niet beter gewend. De aftiteling
ontbreekt, en de scène die erna
komt dus ook.
Groepen of personen die zo'n
film in de aanbieding hebben,
zijn natuurlijk trots en willen
dat laten weten. Dat doen ze op
websites als www.vcdquality-
.com. Daar is te lezen, dat UTi
deze Harry Potter in de aanbie
ding heeft. Wie de film wil heb
ben, moet uitvogelen waar UTi
te vinden is, en de film dan van
hen downloaden. Met een ka
belverbinding duurt dat een uur
of vijfZo ingewikkeld hoeft het
niet altijd te zijn. Wie de com
plete film 'Spiderman' thuis op
de computer wil bekijken, kan
al maanden terecht bij Kazaa,
het bestandenruilprogramma
dat Napster is opgevolgd.
„Het gaat niet om het geld", legt
een kenner uit. Niemand wordt
hier beter van. „Het gaat erom
dat je de film wilt zien, en daar
niet tijden op gaat wachten."
Het is een rebels soort sport,
waarvan moeilijk na te gaan is,
wat de schade ervan is. Want het
gaat om groots opgezette films,
vol speciale effecten die op een
groot doek beter tot hun recht
komen dan op een piratenkopie.
„Denk je dat ik niet meer in de
bioscoop naar Harry Potter
ga?", zegt de man smalend.
„Echt wel hoor."
Om dit gedoe voor te zijn wor
den grote films tegenwoordig
vaker tegelijkertijd in Amerika
en Europa uitgebracht: dat gaat
binnenkort gebeuren met 'The
two towers(het tweede deel van
'Lord of the rings') en het was de
bedoeling met de nieuwe James
Bondfilm 'Die another day'.
Maar die gaat na de première
van maandag in grote delen van
de wereld in roulatie, behalve in
Nederland, waar hij pas in janu
ari komt. Behalve voor slimme
jongens, natuurlijk.
Asing Walthaus
Word je van flirten een leu
ker mens? Volgens de Brit
se Peta Heskell wel. Ze richtte er
zelfs een academie voor op,
waar mensen de finesses van het
flirten wordt bijgebracht. En
voor diegenen die de kneepjes
liever thuis onder de knie willen
krijgen, is er nu het boek De
Flirt Coach met gouden tips
voor vriendschap, liefde en suc
ces.
Iedereen kan flirten, mits je
weet hoe. Opengesperde neus
gaten, verwijde pupillen, een
opgetrokken wenkbrauw, een
knipoog of een hoge borst: het
zijn allemaal signalen dat ie
mand interesse in je heeft. Je
moet ze alleen wel herkennen.
En als er één iemand is die weet
hoe dat moet, is dat Peta
Heskell. Drie jaar geleden open
de ze in Londen haar Flirt Aca
demy, waar ze jong en oud de
kneepjes van het vak bijbrengt.
De Britse ex-secretaresse zelf
kan flirten als geen ander. Hoe
wel de meesten bij het woord
een seksuele associatie zullen
hebben, gaat het volgens
Heskell echter vooral om com
municeren. Ze beschouwt het
als een vaardigheid, die je kunt
gebruiken om alle contacten
persoonlijker en bovenal leuker
temaken. „Wiezelfvertrouwen
en plezier uitstraalt, trekt men
sen aan", aldus Heskell.
Plezier uitstralen doet deze
Britse dame zeker. Evenals zelf
vertrouwen. Wie deze vrouw
met de wilde blonde haardos en
de vrolijke lach, gekleed in een
strakke zwarte outfit en een
paar stoere motorboots, pas
seert, kan rekenen op minimaal
een glimlach of oogcontact. En
de meeste tijd zullen deze wor
den beantwoord ook.
Expert
Omdat dit niet iedereen gegeven
is, geeft Heskellmet enige regel
maat workshops in een hotel in
de Londense wijk Notting Hill.
Daarnaast predikt ze haar wijs
heden op de radio, wordt ze als
expert gevraagd voor een pro
gramma als Big Brother en
schrijft ze boeken. „Flirten be
tekent dat je een goed gevoel
over jezelf hebt en dit aan de
buitenwereld kenbaar maakt,
zodat de goede mensen onweer
staanbaar naar je toe worden
getrokken", schrijft ze in De
Flirt Coach.
Voorbeeld is voor haar een goe
de vriendin, die ze omschrijft als
een succesflirt. „Het geheim van
zulke mensen is dat ze weten wie
ze zijn. Ze zijn flexibel, optimis
tisch, positief, houden van in
teractie en hebben plezier. Als
deze types in een kamer komen,
veert iedereen op", aldus
Heskell.
Zelf was ze jaren geleden niet
gelukkig met haar leven. „Ik
had verschillende secretaresse
baantjes die me geen van alle
bevielen", legt ze uit.
Na een aantal bedrijf strainin-
gen en andere trainingen
ontdekte ze vaardigheden die
mensen kunnen helpen bij het
communiceren. „Hoe ga je je be
ter voelen? Hoe word je gelukki
ger? Er zijn zoveel mensen die
zich ongelukkig voelen Die
denken allemaal dat ze het voor
elkaar hebben zodra ze een
partner vinden. Maar ze moeten
eerst zelf gelukkig worden. Een
partner is een extra bonus."
Bescheiden
Een magische formule heeft ze
niet. Wel veel tips over hoe je in
contact kunt komen met ande
ren en hoe je die contacten kunt
verdiepen. „Het probleem met
Engelsen en ook Nederlanders
is dat ze niet makkelijk van
zichzelf zeggen dat ze goed zijn.
Amerikanen doen dat wel. Wij
zijn echter veel te bescheiden.
Een beetje meer zelfvertrouwen
mag best", zegt Heskell.
Ze haalt het voorbeeld aan van
een vrouw die op party's altijd
met haar drankje langs de kant
bleef staan, omdat ze niet bij
groepjes wildvreemde mensen
durfde aan te sluiten. „Na de
flirt-workshop durfde ze dat
wel. Ze stapte op een groepje
mannen af, zei: ik zoek vrien
den, mag ik erbij? En ja, ze had
een heel gezellige avond. Dat
doet zelfvertrouwen met een
mens."
Waar je ook niet bang voor moet
zijn, is de reactie van anderen.
„Wat kan jou het schelen wat de
buren ervan vinden?", vervolgt
Heskell. „Mijn moeder, een heel
aardige, bescheiden vrouw,
heeft zich daar altijd druk over
gemaakt. Ik niet. Als ik met mijn
motorhelm op 't hoofd in een su
permarkt een beetje gek doe met
kinderen, staan er ook mensen
naar me te kijken. So what? Ik
ben spontaan. Wat maakt het uit
wat anderen denken."
Evelien Baks
Peta Heskell: De Flirt Coach -
Uitgeverij De Kern, €16,98.
