Spanje wast handen in onschuld PZC PZC Wereld heeft nog twintig jaar Suriname is nog maar het topje van de ijsberg Emancipatie valt niet te forceren Onduidelijkheid over ecologische omvang olieramp komt schuldigen goed uit 22 november 1952 vrijdag 22 november 2002 Als dinsdag om achttien minuten over vier de golven zich heb ben gesloten boven de olietanker de Prestige, trekken de tele visiecamera's zich terug. Einde ramp. Maar 3600 meter diep op de oceaanbodem ligt het schandalige bewijs van een roof zuchtige economie die de wetten van het milieu aan haar laars lapt. Eén man is tot dusver als zondebok aangewezen: een on betekenend Grieks kapiteintje van 67 jaar zit achter de tra lies. De werkelijke schuldigen blijven (voorlopig) buiten schot. door Henk van den Boom Door haar kijkertje speurt Maria Muinos (28) de lagu ne af naar besmeurde vogels. De biologe en haar collega Ermitas Lamelas (25) hebben vrij geno men om met een paar honderd andere vrijwilligers te proberen te redden wat er nog te redden valt. Muinos maakt zich geen enkele illusie over de afloop van de ca tastrofe. Ze vertelt dat zij en haar collega's nu nog steeds de gevolgen tegenkomen van de ramp met de olietanker Mar Egeo, die 10 jaar geleden op de zelfde plaats voor een milieu ramp zorgde. Die ramp speelde zich tenminste nog af binnen een begrensd gebied. Maar deze catastrofe is veel moeilijker te definiëren, doordat het een 'on zichtbare ramp' is. „En dat komt iedereen eigenlijk ook wel goed uit", vermoedt de biologe. Zolang de geleerden ruziën over wat er allemaal met de olie op de zeebodem zou kunnen gebeu ren, blijft het uiterst moeilijk om vast te stellen hoe groot de uiteindelijke schade is, wie moet betalen en wie nu wel en wie niet de juiste beslissing heeft genomen. Volgens Muinos is het nog te vroeg om definitief vast te stel len of de Spaanse overheid goed heeft gehandeld. „Er is gewoon te weinig informatie." De eerste paar dagen probeerde de rege ring duidelijk de dingen naar haar hand te zetten. In officiële verklari ngen werden de gebeur- tenissen systematisch gebaga telliseerd. Het zou slechts om een 'oliespoor' gaan dat door de Prestige werd achtergelaten, terwijl in werkelijkheid al meer dan 3000 ton. uit de tanker was gestroomd. Twee dagen na het lekslaan van de tanker ver klaarde de minister van Visserij nog dat er geen enkel gevaar dreigde voor het milieu en de visserij. Pas toen Greenpeace en het Wereld Natuur Fonds met tegen-informatie kwamen en meer journalisten naar de rampplek gingen, moest de re gering zich genuanceerder op stellen. Ook uit verklaringen van ande re betrokkenen blijkt dat in de beginfase van de ramp van een evenwichtige afweging van alle mogelijkheden nauwelijks sprake is geweest. De Spaanse regering had duidelijk maar één belangvoor ogen: géén olieramp op de Spaanse kust. Maar op het moment dat werd besloten de Prestige de ruwe oceaan op te jagen was het, zo benadrukken de deskundigen, duidelijk dat het schip niet meer te redden was en dat het rampdecor werd verplaatst naar de oceaan. Ka pitein Apostolas Maguras (67), die weigerde hieraan mee te werken, werd in de boeien ge slagen wegens insubordinatie. Visvangst De Costa Da Morte (Kust des Doods), waar zich de tragiek voltrok, is een wonderschone, maar keiharde kust. De bevol king in de tientallen, vaak piep kleine, vissersplaatsjes is voor honderd procent afhankelijk van de vangst van vis en maris- cos, allerlei soorten schelpdier tjes, mosselen en krabbetjes die in de Spaanse paella onontbeer lijk zijn. De kustbewoners vra gen zich deze weken verbitterd af wie nu eigenlijk waarvoor verantwoordelijk is. De vissers hebben een diep res pect voor het verraderlijke loe der 'zee' dat al eeuwen lang in beukt op kaap Vilan. „Daar heb je uit de buurt te blijven, we noe men het hier niet voor niets de Dodenkust", zegt Eugenio Blanco, patroon van de Borras- co I, een goed onderhouden scheepje waarmee hij zelf, zijn twee neven en nog vijf andere matrozen de kost verdienen. El ke dag ziet Blanco de reusachti ge olietankers vlak langs de ver raderlijke kust scheren. Ze nemen de binnenbocht om tijd en brandstof te besparen. Op de kade van Muxia wijzen ramptoeristen elkaar de plaats aan waar de Prestige lek sloeg. Verderop voor het vissershuis Casa. do Pesca praten de man nen na over het bezoek van de minister. In een helikopter vloog hij langs de kust, waarna hij op een persconferentie opsomde wat de regering allemaal had gedaan en nog van plan is te doen. De reacties van de vissers zijn op zijn vriendelijkst gezegd sceptisch. „Hoe kun je nu vanuit een helikopter zien wat er aan de hand is", schampert een van hen. De discussie over de gevolgen voor het milieu is niet aan de vissers besteed. „Als onze vis goed is hebben we ook een goed milieu. Daar gaat het ons om", zegt een van hen. De aanvanke- lij ke tevredenheid over het weg slepen van de tanker begint wat deuken op te lopen. „Wij dach ten eerst dat het verstandig was om het schip hier weg te halen. Want als hij te pletter zou slaan op de kust, hadden we hier niet meer hoeven blijven", zegt een van de oudere mannen. Maar nu weten ze niet meer hoe het allemaal zal aflopen. Er zijn duidelijk twee kampen. Aan de ene kant de groep die het liefst zo weinig mogelijk over de pro blemen wil praten. „De Costa da Morte staat bekend om zijn goe de producten. Praten over de ramp is alleen maar slechte re clame. Straks verkopen we geen enkele mossel meer." De realis ten onder hen nemen echter geen blad voor de mond. Zij zijn bang voor de toekomst. „Als de olie geleidelijk naar boven komt, kunnen we er nog wel tien jaar of langer last van hebben. Dan hebben we een tijdbom voor onze kust die langzaam maar zeker ons bestaan ver nielt." De bewoners van Galicië heb ben door de ramp het geloof in bestuurders en overheden zo langzamerhand geheel verlo ren. De laatste dertig jaar zijn ze vijf keer met een grote olieramp geconfronteerd. En ze hebben deze week ervaren dat er niets is gebeurd om dit soort tragedies, die zo diep ingrijpen in hun har de bestaan, te voorkomen. GPD door Hans van Soest Het zal nog generaties du ren voordat alle alloch tone vrouwen volwaardig meedoen aan de Nederlandse samenleving. Staatssecreta ris voor emancipatie Khee Liang Phoa (LPF) beeldt uit wat hij bedoelt. Zijn rechter arm buigt hij in de vorm van de letter 'z'. „Dit staat voor 'zelf', de mensen zullen het zelf moeten doen, zelf hun verantwoordelijkheid ne- Zijn linkerarm buigt hij in de vorm van een 's'. „Die staat voor 'samen', we moeten er samen mee aan de slag gaan. Hij beweegt beide armen en bootst de slaande vleugels van een vogel na. „En alleen die combinatie van 'zelf' en 'samen' leidt tot echte vrij heid. Dit is mijn emancipa- tiegebaar. Heb ik deze zomer bedacht." Volgens Phoa zal de politiek geduld moeten hebben bij het emanciperen van alloch tone vrouwen. „Van alloch tonen kun je verwachten dat ze zich de Nederlandse taal en rechtsregels eigen maken. Emancipatie van vrouwen die uit een traditionele cul tuur komen, kost gewoon tijd. Dat betekent niet dat we geduldig moeten afwachten, maar we kunnen niets force ren. Het is een dans. Als ik jou dwing met mij te dansen, lukt dat niet. Je moet oog hebben voor datgene waartoe men sen bereid zijn. Als je harder gaat dan de ander aankan, werkt het contraproductief en sluiten mensen zich op in hun eigen kringetje. It takes tivo to tango." De LPF-staatssecretaris on derscheidt zich op dit terrein van zijn grote voorbeeld Pim Fortuyn, die voor meer dwang was bij de integratie van allochtonen. „Het kon hem niet snel genoeg gaan. Dat vinden veel emancipe rende vrouwen en mannen uit die kringen ook. Als je verandering wilt, word je on gedurig. Ik begrijp dat, maar het moet toch uit de mensen zelf komen. Dat is desleutel," Phoa is nu tien weken in functie als staatssecretaris. Een periode waarin hij zich het beleidsterrein emancipa tie in hoog tempo eigen heeft moeten maken. Zijn eerste debat met de Tweede Kamer kwam hem op veel kritiek te staan van parlementariërs die hem 'ongeschikt' noem den Zelf wij t Phoa zijn onge lukkige vuurdoop aan oner varenheid. „Inmiddels heb ik begrepen dat ik helderder voor het voetlicht moet bren gen hoe ik de arbeidspartici patie van allochtone vrou wen wil stimuleren." Met de arbeidsdeelname van vrouwen is het een en ander mis, toonde een rapport van het Sociaal Cultureel Plan bureau deze week aan. Er zijn minder vrouwen aan het werk dan het kabinet wil, Phoa wijst wel op de enorme vooruitgang die is geboekt. „De arbeidsparticipatie van vrouwen is de afgelopen ja ren fors gestegen. Bij autoch tone vrouwen de laatste zes jaar van 45 naar 53 procent. Bij allochtonen is die stijging sterker: van 27 naar 41 pro cent." Huiselijk geweld Een ander terrein waar vol gens het SCP het emancipa tiebeleid stagneert, is het huiselijk geweld. Steeds meer vrouwen zoeken hun heil in opvangcentra om het geweld van hun man te ont vluchten. Phoa wil het pro bleem met voorlichting en betere registratie aanpak ken. „In sommige culturen hebben vrouwen minder vrijheid, om op straat te lo pen, om zich te ontwikkelen of om te spreken. Als die vrouwen zien en horen dat anderen grotere vrijheid hebben, leidt dat vaak tot re latieproblemen. Dan vallen er Mappen of nog erger. We moeten die vrouwen er be wust van maken dat dat niet normaal is." GPD De smokkel van dure ge stolen auto's uit Neder land naar ontwikkelings landen is een explosief gegroeide handel. Een eerste actie van Neder landse verzekeraars om tientallen gestolen boli des terug te halen uit Suri name is slechts een begin. Want er staan ook landen op de zwarte lijst waar de verzekeraars nog niet eens een kijkje durven ne men. Nigeria? Dat durft niemand." door Ferdi Schrooten Gestald in containers maken ze de lange zeereis naar an dere continenten: Mercedessen, BMW's, een enkele Ferrari en Jaguar. De ene keer per stuk in een container, verborgen achter een muur van toiletpapier, de andere keer met drie of vier au to's bij elkaar, met de neus om hoog opgehangen om ruimte te winnen. Politie en douane reageren op tips en controleren steekproefs gewijs. Het gros van de miljoe nen containers in de zeehavens bereikt ongehinderd zijn be stemming; de pakkans is Mein. In 2000 ontstond in Nederland voor het eerst ophef over de groeiende export van gestolen dure auto's naar Suriname. Een Nederlands inspectieteam trof in de haven van de hoofdstad Paramaribo een douaneterrein aan met complete wagenpar ken. Twee jaar later is er volgens fraude-experts van verzeke ringsmaatschappijen sprake van een permanente stroom ge stolen auto's naar Suriname. In het arme Zuid-Amerikaanse land is een gewone auto al niet goedkoop. En toch rijden steeds meer mensen rond in zo goed als nieuwe topMasse auto's, met een voorkeur voor terreinwa gens voor de minder goed be gaanbare wegen. De herkomst van veel van die wagens is meestal niet eens ver borgen. 's Avonds paraderen mensen met dure bolides waar de bekende 'NL'-stickers nog opzitten. Nog opmerkelijker zijn de auto's waar zelfs de Ne derlandse kentekenplaten nog op zitten. Soms is de gele kleur nog goed te zien, omdat de Suri naamse kentekenplaten in Amerikaanse stijl, die erover heen zijn gehangen, minder breed zijn. Of de gele kenteken plaat wordt eenvoudigweg om gedraaid, waarna er een plaat uit eigen land tegen aan wordt geplakt. Het terughalen van 33 van die bolides uit Suriname door Ne derlandse verzekeraars, onder leiding van Interpolis en Delta Lloyd, geeft een beeld waar het bedrijfsleven 'ook zonder hulp van de overheid al toe in staat is. „De Nederlandse politiek wilde aanvankelijk haar vingers niet branden aan deze zaak", zegt fraude-expert Ton Haen van In terpolis. Volgens hem vond het ministerie van Justitie Surina me, als oud-kolonie en met het oog op de 'kwestie-Bouterse', bij aanvang van de actie in 2000 een te gevoelig gebied. De terughaal-actie bleek uit eindelijk ook geen eitje. De ad vocaat die de documenten heeft opgesteld om getraceerde gesto len auto's in beslag te kunnen nemen, is bedreigd door 'een groepering'. Hij kon maar beter aan zijn eigen veiligheid den ken, luidde het advies. De tien tallen teruggehaalde auto's zijn slechts het topje van de ijsberg. Dat geldt voor Suriname, maar zeker ook voor landen die nu nog buiten schot blijven. Uit on derzoeken van bestrijders van autodiefstal komen bijvoor beeld ook China, de Antillen en enkele Afrikaanse landen naar voren als afzetmarkt. Peilzender Steeds meer dure auto's zijn uit gerust met moderne volgsyste men, die na de diefstal een ge stolen auto over de hele wereld via de satelliet kunnen traceren. Maar het signaal van de peilzen der dringt vaak niet door de containers heen. Hoog op de lijst van 'onmogelij ke landen', zo niet bovenaan, staat Nigeria. Het land is be rucht om zijn corruptie, maar vooral ook om zijn wetteloos heid en onveiligheid. Ton Haen: „We zouden er graag mensen naar toe sturen. We hebben al leen niemand die daartoe bereid is. Te gevaarlijk. Niemand durft." GPD De wereld heeft nog pak weg 20 jaar de tijd om haar grootste problemen aan te pakken, stelt Jean- Francois Rischard, top man bij de Wereldbank. Anders gaat het helemaal mis met onze planeet. De ze week verscheen zijn boek, onder de omineuze titel 'Vijf voor twaalf'. door Rixt Albertsma De komende 20 jaar zal de wereldbevolking met 2 mil jard toenemen tot 8 miljard. Als belangrijkste oorzaak voor strategische spanningen zal wa ter de plaats innemen van olie. In 2020 zal naar schatting één op de drie mensen lijden onder het groeiende tekort aan drink water. Een op de vijf zoogdier- soorten zal met uitsterven worden bedreigd. Het aantal mensen dat van minder dan twee dollar per dag moet zien rond te komen, zal aanzienlijk zijn toegenomen. Het is een somber toekomst beeld van een 'zwaar overspan nen' wereld dat Jean-Francois Rischard schetst. Rischard is er van overtuigd dat de mensheid bij ongewijzigd beleid die kant opgaat. Zijn deze week versche nen boek 'Vijf voor twaalf', op persoonlijke titel geschreven, roept qua toon herinneringen op aan de sombere boodschap die de Club van Rome begin ja ren zeventig presenteerde. Ris chard wijst de vergeiijMng van de hand: „De Club van Rome keek alleen naar het opdrogen van natuurlijke bronnen." De problemen van vandaag zijn veel ingewikkelder dan die van dertig jaar geleden, stelt Ris chard. „De wereld is nu com plexer." Hij noemt de invloed van internationaal terrorisme, biotechnologie, complexe fi nanciële regelgeving en digitale scheidslijnen, relatief nieuwe vraagstukken waar de wereld een antwoord op moet zien te vinden. Rischard constateert in dit ver band een mondiale bestuurscri sis. Overheden, internationale gemeenschappen, instituties en individuele burgers'alleen zijn niet in staat deze omvangrijke problemen aan te pakken. De nieuwe wereldeconomie ('snel ler, mondialer, intensievere overdracht van kennis, scherpe re concurrentie') staat op ge spannen voet met de snelle be volkingstoename. Dit vergroot Jean-Francois Rischard: „De wereld is nu complexer." de Moof tussen individuele bur gers en organisaties (overheden) die de problemen moeten aan pakken. Dat spanningsveld, aangewakkerd door een gevoel van onmacht bij gewone bur gers, uit zich onder meer in pro testacties van anti-globalisten. De Wereldbank - waar Rischard mede leiding aan geeft als een van de ruim twintig vice-presi- denten - is voor vele anti-globa listen samen, met het IMF en de Wereldhandelsorganisatie WTO de belichaming van de verregaande globalisering. Ris chard begrijpt de kritiek van de demonstranten wel, zegt hij. Maar de anti-globalisten rich ten zich in zijn ogen te eenzijdig op de wereldhandel en de multi nationals. „Dat is te beperkt. Wat ze eigenlijk zeggen is dat er geen piloot in de cockpit zit. De wereld is onbestuurbaar gewor den." Rischard verwijt de anti-globa listen dat zij zelden met han teerbare oplossingen komen. Dat Wereldbank en IMF zich ja renlang' doof hebben gehouden voor geluiden van buitenaf, is .volgens Rischard te zwart-wit gesteld. „Ik belde regelmatig ngo's (niet-gouvernementele organisaties), omdat die soms meer wisten dan een van mijn collega's bij de Wereldbank." Plan van aanpak In zijn boek komt Rischard met een ogenschijnlijk simpel plan van aanpak. Om de grootste vraagstukken van deze tijd tot een oplossing te brengendienen deskundigen van overheden, bedrijven en maatschappelijke organisaties intensief samen te werken. Voor elkprobleem moet een apart netwerk worden op gericht, dat normen stelt waar aan landen en bedrijven zich hebben te houden. Zodra de norm wordt geschonden, zal de negatieve publiciteit die hieruit voortvloeit corrigerend werken, verwacht Rischard. „In Amerika noemen ze dat principe 'naming and sha ming'." Rischard beseft dat zijn netwerken verstrikt kunnen ra ken in bureaucratie en belan gentegenstellingen. Voorbeel den daarvan zijn er te over. Alleen al binnen de Europese Unie werken overheden al vijf- - foto Roland de Bruin/GPD tig jaar moeizaam toe naar een zelfde pakket regels. De actuele discussie over de torenhoge landbouwsubsidies in de EU be wijst dat landen hun belangen niet zomaar uit handen geven. „Misschien ben ik naïef', zegt Rischard.Het is niet een kwestie van kunnen, maar van willen." De pakweg 45 grote internatio nale instituties op aarde zijn nuttig, maar niet in staat de pro blemen afzonderlijk op te los sen, stelt Rischard. „De Wereld bank kan problemen slechts ten dele aanpakken. Daarbij lopen we aan tegen de beperkingen van onze eigenaren, ruim hon derd lidstaten, alle met hun ei gen belangen." Hetzelfde geldt voor de grote internationale conferenties van de Verenigde Naties. Die zijn goed ombelang- rijke thema's aan te kaarten, maar ze leiden zelden tot een oplossing, zegt hij. De enige oplossing is volgens Rischard structureel langdurig overleg, zoals destijds op de conferentie van Bretton Woods in 1944. „Daar werden plannen gemaakt voor vijftig jaar. Dat is nu ook nodig." GPD SAARLAND - De moord op een lid van een pro-Duitse partij heeft in het Saarland tot grote beroering geleid. Saar land heeft zelfbestuur, maar is wel verbonden met Frankrijk. Op 30 november zijn er verkie zingen in het Saarland, maar bepaalde partijen die aanslui ting bij de Duitse Bondsrepu bliek nastreven, mogen niet meedoen. Het West-Duitse parlement steunt de oproep van de verboden partijen om de verkiezingen te boycotten. ONTSLAGEN - De' directie van de Spiegelglasfabriek en de Superfosfaatfabriek in Sas van Gent heeft 47 arbeiders ontslag aangezegd. De werk nemers zullen in de loop van 1953 in groepjes worden ont- KERMIS - Met acht tegen ze ven stemmen heeft de gemeen teraad van Terneuzen een voorstel tot afschaffing van de kermis verworpen. Aanleiding voor het voorstel was een op roep van de Nederlands-her vormde kerkenraad. Tegen standers van de kermis wezen op zedenverwildering of op het feit dat kermissen uit de tijd zouden zijn geraakt. OTTER - Een palingvisser heeft in een kreek bij Veere een visotter in zijn fuik aangetrof fen. De opbrengst van de huid van het dier was voldoende om de schade aan de fuik te kun nen herstellen. Uitgever: J. C Boersema Hoofdredactie: A L. Oosthoek D Bosscher (adjunct) A. L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Oostsouburgseweg 10 Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Fax. (0118)470102 E-mail- redactie@pzc.nl Vlissingen: Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel (0118)484000 Fax (0118)470102 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Voorstad 22 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113) 273000 Fax. (0113) 273030 E-mail redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel (0115) 645769 Fax (0115)645741 E-mail: redtern@pzc.nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel. (0114) 372776 Fax. (0114)372771 E-mail; redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel (0111)454647 Fax. (0111)454657 E-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur Zierikzee, Goes en Hulst- 8.30-17 00 uur Internet: www.pzc.nl Internetredactie: Postbus 18 4380 AA Vlissingen E-mail: web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden; zaterdags tot 12 00 uur Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag- tijdens kantooruren zondag; van 16.00 tot 18.00 uur Tel (0118) 484000 Fax (0118) 470100 Abonnementen (bij acceptgirobetaling geldt een toeslag van 2,00) per maand: 20,50 per kwartaal: 55.10 per jaar- €209,90 Voor toezending per post geldt een toeslag. E-mail abo@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het einde van de betaalperiode Losse nummers per stuk maandag t/m vrijdag;€ 1.10 zaterdag- 1.65 Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties ABN AMRO 47 70.65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties Alle adverlentieopdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de algemene voorwaarden van Uitgeverij PZC BV alsmede de regelen voor het advertentiewezen Tarieven kunnen tijdens kantooruren worden opgevraagd Voor gewone advertenties- Tel: (0118) 484240 Fax (0118)470100 Voor kleintjes: Tel (0118)484321 Fax: (0118) 484370 Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concern. De door u aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voor onze (abonnementen)admmistratie en om u te (laten) inlormeren over voor u relevante diensten en pro ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig geselecteerde derden. Als u op deze inlormalie geen prl|s stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bi| PZC. afdeling lezersservice, Postbus 18,4380 AA Vlissingen. Behoort tot LUGQGnGr

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2002 | | pagina 4