Vertalen van de bijbel
is een heidens karwei
PZC
JP\
Maar één ding
puzzel
_T
T
N
R
I
E
E
N
M
S
D
R
O
E
Heer Bommel en het Kongruwer Toonder Studio's
Casper Hobbes
recept
Bruine bonensoep met bacon en uien
het weer
Sk
O
vrijdag 22 november 2002
(Meincfért
Onderwisch
In het café met een paar zware jongens. Komt er een jon
ge vrouw binnen die mij vraagt of ik haar vriendin gezien
heb. „Nee."
„Dan kort} ik even bij jou staan, vind je dat goed?"
De 'heavies' trekken zich terug als de volleerde, discrete
kenners van het mannen- vrouwenspel die ze zijn.
De jonge vrouw is een uitzonderlijke verschijning. Ze
heeft lang rood haar, een wat lange kin, ogen die iets uit
een wijken, een pony die met een bijlslag lijkt te zijn ge
coiffeerd. En een grimmige uitdrukking op haar meisjes
gezicht. Ze vertelt me dat ze op kale, oudere mannen valt
die een beetje onderdanig zijn. Nu ben ik 79, volkomen
kaal, maar niet onderdanig. Futiel detail, denk ik nog.
Maar dat is een onderschatting. Voorts is ze ook nog de
vriendin van een deerntje dat gedurende een aangename
tijd mijn heimelijke minnares was. Kortom: dit kan niets
worden, maar we drinken nog wat en hebben voor het
eerst van ons leven een gesprek. Omstanders bemoeien
zich ermee. „Wat moet jij met die vent, hij is oud genoeg
om je vader te zijn" of, tegen mij „Je kan toch wel beter
krijgen?"
We storen ons niet aan de voxpopuli en hebben het gezel
lig. Af en toe zet ik mijn zuurstofmaskertje op, neem een
paar teugen en alles is in ordeDe jonge vrouw laat
scheurende, krakende, knallende boeren bij wijze van
bronstkreten. Dit is de avond van de esthetiek.
In café de Afgrond worden xoe steeds dichter op elkaar
gedrukt. De reguliere etablissementen zijn gesloten en
liet droesem baant zich een weg naar de nachtbar. Nu
haar gezicht tijdens onze conversatie steeds het mijne
streelt, ontstaat in mij de gedoemde vraag: „Zullen we
kussen?"
„Nee."
„Waarom niet?"
„Ik vind je niet aantrekkelijk."
Ik lach hardop. Ze vraagt waarom.
„Jij mag mij niet aantrekkelijk vinden en ik mag daar
om lachen, laten we het daarbij houden."
Inmiddels houdt een groepje losgeslagen dames zich
naast ons op. Een van hen, een ondernemende blondine
wrijft haar volle borsten tegen me aan en zegt: „Zij is
toch niet het soort vrou w waar jij je mee bezig houdt?"
„Zeker wel", antwoord ik naar ivaarheid, „maar ze
vindt me niet aantrekkelijk.De blondine kijkt vol on
geloof. „Mag ik je even beroeren", vraag ik. Ze spreidt
haar armen in uitnodiging. Ik neem er de tijd voor. Het
meisje met het rode haar wijst me op een jongen die ze
leuk vindt.
„Zal.ikje naar hem toe brengen?" Ze knikt. Ik lever haar
af en het tweetal begint een praatje. De blondine doet me
een aantal niet mis te verstane voorstellen. Ik heb echter
meer oog voor haar vriendin, een donkere schoonheid
uit het volk met zwarte krullen. „Mannen willen maar
één ding", verzucht de blondine.
Vrouwen die dit soort uitspraken bezigen vallen ruwweg
uiteen in twee categorieën: 1) de groep die dat 'ding'
nooit krijgen en 2) de groep die zelf eigenlijk een manne
lijk orgaan had willen hebben. In mijn lange leven heb ik
het voorrecht gehad minstens 115 vrouwen te hebben ge
kend, in de bijbelse zin, die tevreden waren met hun fe
miniene voorbestemming. Ik ben ze bijzonder dankbaar.
Alfons Jaakke neemt afscheid van het Nederlands Bijbel Genootschap.
Alfons Jaakke hield 33
jaar het zware vak van bij
belvertaler vol. Volgende
week vrijdag, 29 novem
ber, neemt hij afscheid om
in eigen tijd negentiende-
eeuwse Schriftvertalin
gen te vergelijken. Le
venslang met Gods
Woord.
door Wiebe van der Hout
Het voortdurend onder kri
tiek en correctie staan van
collega's en schrift- en taalge
leerden maakt het ambacht van
bijbelvertaler tot een heidens
karwei. Het mag dan ook een
wonder heten dat Alfons Jaakke
het de helft van zijn 66 levensja
ren volhield bij het Nederlands
Bijbel Genootschap (NBG).
Jaakke neemt in zijn woon
plaats Amsterdam afscheid na
vier grote projecten: Groot
Nieuws voor U, Groot Nieuws
Bijbel, Startbijbel en de nog niet
voltooide Nieuwe Bijbelverta
ling (NBV). „Ik ben een uitzon
dering met zo'n dienstverband.
Het is reuze zwaar. Je hebt heel
veel concentratie nodig."
Het vertaalwerk, Jaakke vol
tooit deze maand als afsluiting
de lange psalm 119 voor de
NBV, achtervolgt hem tot in zij n
vrije uren. 's Nachts in bed, op
vrijdagavond bij een concert of
's zondagmiddags in het park
kunnen in zijn achterhoofd
doormalende perikelen tot een
oplossing komen.
-Vertalen kun je hooguit 30 uur
per week. De rest van zijn werk
tijd vulde Alfons Jaakke met
vergelijkende studie, lezingen
over het NBG, het bijhouden
van de bibliotheek en de bijbel
collectie. Verder gaat hij gere
geld voor in kerkdiensten.
De geboren Amsterdammer is
afgestudeerd bij de paters bene
dictijnen in Egmond-Binnen.
De theoloog had na zijn pries
ter-wijding weinig trek in de pa
rochie en het godsdienstonder
wijs lag hem ook niet.
Paulus
Als student vertaalde hij twee
brieven van Paulus, die doorge
stuurd werden naar het NBG.
Drie jaar later kreeg Jaakke het
verzoek eens te komen praten
over een dienstverband. „Dat
heb ik als een vingerwijzing
Gods gezien", zegt hij.
Bij zijn start met de Groot
Nieuws-vertaling, naar het
Amerikaanse voorbeeld Good
News for Modern Man, was het
nog zaak de boodschap in Ne
derlands van toen net zo te 1 aten
klinken als de oorspronkelijke
lezers haar hoorden. Daarna
kwam onder invloed van de
joodse geleerde Buber meer
aandacht voor de vorm en taal
kenmerken van het Hebreeuws
en Grieks. „Je kunt die vorm
conser
veren
gram
schap
tros
bananen
land in
Azië
insect
soort kat
luister
tamelijk
l
T
1
T
fijn meel
2
rivier in
Italië
6
rafelige
strook
wijsneus
l
5
knoest
in hout
snijwerk-
tuig
ver
overen
land in
Azië
grote bijl
l
watering
ik
(Latijn)
dun stuk
hout
lekkernij
4
vogel
T
uitroep
T
7
Turkse
titel
vochtig
uurwerk
3
In dit diagram is een woord van 12 letters verstopt.
Het is te vinden door, beginnend bij het vakje met
de stip, telkens een vakje naar links, rechts, onder,
boven of diagonaal te verspringen. Elke letter wordt
één keer gebruikt. Hoe luidt het zoekwoord?
Horizontaal: 3. Bleek
geschikt voor wasmachines
(7); 6. Diefstal accepteren (6);
8. Om te metselen moet het
snel hard worden (4); 11.
Brood om uit te brengen (5);
13. Familie van een angsthaas
(5); 14. Niet voor een stuk
muziek (6).
Verticaal: 1. Haar uitschieter
(4); 2. Vertegenwoordiger in
uniform (5); 4. Voornaam in
het vervolg (4); 5. Uit bed
komen om verzette plegen
(7); 7. Die vrijer is een sukkel
(6); 9. De kleur van eindeloze
bloemen (4); 10. Spring wille
keurig om met deze noot! (3);
12. Het pijnlijke van een
slecht rapportcijfer (4).
Oplossingen van gisteren:
Kruiswoordraadsel:
Horizontaal: 1. Spaarbank; 9. tolk; 10. lion; 11. un; 12. ode; 14. Ie; 15. knauw; 17.
pil; 19. rap; 21. neb; 22. nar; 23. tot; 25. ach; 27. stock; 30. nm; 32. IRL; 33. vo; 34.
tune; 36. olijf; 38. overtuigd.
Verticaal: 1. Stuip; 2. pon; 3. al; 4. akon; 5. bleu; 6. ai; 7. nol; 8. kneep; 13. dag; 15.
klets; 16. wraak; 18. Ino; 20. are; 23. tinto; 24. lor; 26. hoofd; 28. tier; 29. clou; 31.
muv; 33. vijg; 35. ne; 37. li.
Crypto-overlapper:
Horizontaal: 5. Vertrekel; 6. bromsnors; 7. afzettent; 8. loperplex.
Verticaal: 1. Bedrijftol; 2. stamperen; 3. kernstopa; 4. gebrandes. ©JFS NL
Op dat moment kreeg hij Tom Poes in de gaten, die met het
ventje bij de deur stond, en zijn wetenschappelijke trekken
verzachtten zich. „Praw", sprak hij. „Der goede dag. Wel
licht kunt u mij enige gegevens over dezer levensvorm ver
schaffen? Hoe heet der jong?" „Kon Gruwer", zei Tom
Poes. „Tenminste, zo heette zijn vader of zijn moeder, dat
weet ik niet zeker. Maar heer Ollie noemt hem Konstan-
tijn." „Der BomI is mij gelijkgeldig", hernam de geleerde.
„Maar dat kongruwer is gans interessant. Dat stamt ja van
kongrueren, volgt u mij?" „Wat is kongrueren?", vroeg
Konstantijn bedrukt. „Is dat gewoon?"
„Het is gans gewoon", zei de hoogleraar geruststellend.
„Vele lieden kongrueren hedentendage zeer bekwaam.
Men verzoekt overeen te stemmen met zijner omgeving,
noteert u dat. Maar zo schoon als bij u heb ik het nog nooit
betracht; het is buitenordentelijk!"
„Maar hoe is hij nu eigenlijk zelf?", vroeg Tom Poes. „Als
hij niet probeert op een ander te lijken, hoe is hij dan?"
„Daar heb ik ui", riep de professor uit. „Dat zou ik ook we
ten willen! Maar thans heb ik genoegzaam gegevens om
der behoorde te bewegen der Krochthol open te leggen! En
dan zullen wij maar zien!" Konstantijn had er nu genoeg
van. De opgewonden geleerde boezemde hem angst in, en
hij vond het niet prettig wat er over hem gezegd werd.
Daarom trok hij Tom Poes mee naar buiten, de frisse nacht
lucht in.
DAT 15 1\
DIT VOOR
NJWIEK?y
DIT 15 DE OUVERTURE
BE5T nooi
INTERESSANTE
PERCUSSIESECTIE
door Bill Watterson
EN DIT SPELEN
ZE IN VOLLE
CONCERTZALEN??
EN IR DACHT
NOG DEL DAT
KLASSIEKE
HUZIEK SAAI
DAS!
Hans Belterman
Bruine bonen worden in ons land
voornamelijk buiten de Randstad en
de grotere steden gegeten. Het meren
deel van de bruine bonen wordt, ge
kookt, in potten of blikken verkocht. De
kwaliteit van dergelijke bonen is niet ver
rassend hoog. Bruine bonen uit blik of
glas worden vrijwel altijd kapot gekookt
hetgeen voor tal van gerechten juist niet
de bedoeling is. Voor soepen lenen der
gelijke kapot gekookte peulvruchten zich
bijzonder goed.
Het bespaart u veel tijd, want de ge
droogde bruine bonen vragen een lang
durige weektijd (tot ca. 18 uur) en een
vrij lange kooktijd (ca. 1,5 - 2,5 uur). Kijk
trouwens ook uit naar de bruin gevlekte
kievitsbonen die een fijnere smaak heb
ben dan de geyvope bruine bonen. Kie
vitsbonen worden, zij het op bescheiden
schaal, in ons land gekweekt.
Maaltijdsoep voor 4 personen: 450 - 500
gram bruine bonen; 2 laurierblaadjes;
250 gram bacon, dunne plakken, in
smalle reepjes gesneden; 25 gram boter;
400 gram uien, gesnipperd; 2 teentjes
knoflook, ragfijn gehakt; 3 tabletten
voor groenten- of runderbouillon; zout;
zwarte peper uit de molen; 2 eetl. fijnge
sneden bieslook.
Spoel de peulvruchten enkele malen in
ruim koud water. Laat ze twaalf uur in 2
liter koud water weken. Kook de bruine
bonen in het weekwater gaar. Voeg de
laurierblaadjes toe. Laat de gekookte bo
nen op een zeef uitlekken. Zeef het kook
vocht en houd het apart. Verhit een koe
kenpan en bak de baconreepjes boven
een niet al te hoog afgestelde warmte
bron in ca. 5 minuten goudbruin en
knapperig. Houd ze vervolgens apart.
Voeg de boter aan het in de pan achter
gebleven spekvet toe. Fruit de uien tot ze
wat kleur hebben gekregen. Schep de
knoflook er door.
Gebruik de staafmixer of keukenmachine
om van de bruine bonen en enkele eetle
pels van het kookvocht een fijne puree te
maken. Breng 1,75 liter kookvocht aan de
kook. Laat de bouillontabletten er in op
lossen. Roer daarna de bonenpuree er
door en breng alles aan de kook. Klop de
soep even flink met een garde op. Doe er
daarna de baconreepjes en de uien bij.
Lagt de soep nog even zachtjes koken.
Zeeland: Zacht
foto Roland de Bruin/GPD
Door: Johan Renin
niet volledig overnemen, want
dan wordt het verwrongen taal.
De vertaler van nu werkt in de
spanning tussen de oorspronke
lijke vorm en de vereisten van
het huidige Nederlands."
Het moeilijkst waren de brieven
van Paulus. Diens Grieks is niet
eenvoudig. Ook is de benade
ring van onderwerpèn bij deze
apostel, bijvoorbeeld zijn visie
op de vrouw, nogal ontoeganke
lijk en zorgt zijn scherpe rede
neertrant voor problemen.
Enig eelt op de ziel is wel goed
om in de strenge vertaalhiërar-
chie met allerlei begeleidings
commissies overeind te blijven.
„Je moet niet ineenkrimpen
door hun commentarenIk ga de
strijd wel aan over op- en aan
merkingen."
De hamvraag is of Jaakke bij al
dat bijbelvorsen het geloof heeft
behouden. „Ik ben overtuigd
christen gebleven. De bijbel is
hét geloofsboek van Genesis tot
en met Openbaring. GPD
Met temperaturen nog net in de
dubbele cijfers is het zacht in Zeeland
voor de tijd van het jaar. Daarbij zijn regelmatig flinke perioden
met zon te verwachten en blijft het lange tijd droog. De neerslag
die wordt verwacht, valt in de vorm van buien. Ook vandaag vallen
er in de regio enkele buien. Daarbij overheerst bewolking, maarin
de loop van de middag wordt de bewolking geleidelijk dunner
en zien we veelal een waterig zonnetje. Of de zon echt gaat door
breken, is nog maar de vraag. Doorgaans komt in het winterhalfjaar
alleen met een zuidwestenwind zachte lucht onze contreien binnen
De wind waait vandaag weliswaar uit het zuiden, maar via een
omweg wordt toch zachte lucht aangevoerd. Dat resulteert in een
maximumtemperatuur van 10 graden in het Zeeuwse. Komende
nacht blijft bewolking domineren, maar wordt er geen regen meer
verwacht. Het wordt een zachte nacht met minima rond 7 graden.
Morgen zijn er opklaringen, maar vooral in de middag kunnen er
ook een aantal buien vallen.
De wind blijft uit de zuidhoek
waaien en is vrij krachtig.
Het kwik komt uit op ongeveer
11 graden. Zondag lijkt een
mooie dag te worden met nog
meer opklaringen dan zaterdag
en bovendien blijft het droog.
Het wordt waarschijnlijk wel
een graadje minder warm en
de wind blijft vrij krachtig,
windkracht 5 en waait uit het
zuiden. Na het weekeinde
wordt de kans op buien weer
groter, maar ook dan blijven
droge dagdelen domineren.
De temperatuur blijft tevens
zowel overdag als 's nacht aan
de zachte kant en vorst wordt
nog niet verwacht.
Paar buien
Vooruitzichten
zaterdag
zondag
maandag
dinsdag
weer
max.
11°
10°
10°
10°
min.
7°
6°
6°
6°
wind
Z 5
Z 4
ZO 4
Z 4
Zon
O vandaag
op 8.13
onder 16.4
Maan
vandaag
op 18.03
onder 10.44
Nautisch bericht
De temperatuur van het zeewater bedraagt 12 graden en wind
waait matig uit het zuiden, windkracht 4 Beaufort.
Waterstanden
VRIJDAG
Hoog water
aag water
22 NOVEMBER
uur
cm uur
cm
uur
cm uur
cm
Vlissingen
03.07
236 15.21
239
09.26
17821.46
180
Terneuzen
03.27
260 15.40
265
09.58
187 22.09
189
Cadzand
02.41
229 14.56
234
09.06
173 21.20
176
Roompot Buiten
03.06
181 15.18
184
09.15
126 21.25
126
Roompot Binnen
04.36
148 16.51
147
10.25
112 22.39
112
Zierikzee
04.45
170 16.55
169
10.40
130 22.50
129
Krammers! West
04.56
180 16.33
177
10.51
132 22.56
131
Hansweert
03.58
270 16.12
273
10.22
201 22.38
203
Staven isse/Yers.
04.51
177 16.54
174
10.34
129 22.56
129
ZATERDAG
Hoog water
Laag water
23 NOVEMBER
uur
cm uur
cm
uur
cm uur
cm
Vlissingen
03.38
230 15.55
237
10.00
178 22.19
174
Terneuzen
03.58
254 16.15
262
10.31
185 22.46
182
Cadzand
03.15
225 15.30
231
09.38
173 21.56
169
Roompot Buiten
03.37
178 15.55
183
09.45
128 21.54
122
Roompot Binnen
05.06
143 17.26
144
11.05
114 23.20
108
Zierikzee
05.15
165 17.30
167
11.05
131 23.15
125
Krammers! West
04.55
174 17.00
177
11.15
132 23.14
127
Hansweert
04.31
263 16.46
268
10.56
198 23.10
195
Stavenisse/Yers.
05.16
170 17.23
171
11.15
130 23.26
125
matige sneeuw
zware sneeuw
lichte regen
matige regen
zware regen
q, mr.
Europa: Wisselvallig
Blikvanger op de weerkaart is een groot lagedrukgebied net
westelijk van Ierland. De invloed reikt tot diep in Europa, waar
door het in grote delen van het westen en zuidwesten van
Europa wisselvallig is. Ook ligt de temperatuur in veel landen
boven de waarden, zoals voorgeschreven in het dikke klimaat-
boek (zie weerkaart). Het warmst is het in de zuidoosthoek van
Europa. Met veel zon wordt het op de Griekse eilanden en aan
de zuidkust van Turkije ruim 20 graden. In een strook van de
Balkan, via de oostelijke Alpen naar Denemarken en verder
noordwestwaarts is het weer het meest onbestendig met wolken
en neerslag. Koud is het in het hoge noorden met 's nachts
lokaal temperaturen dalend tot -30 graden.
