Israël zint op uitbreiding
PZC
Rechts Frankrijk bundelt zich
in grote conservatieve partij
\rm
Kust Galicië vervuild
door olie uit Prestige
W apeninspecteurs
op weg naar Irak
Bolkestein uit kritiek
op uitspraken Prodi
over stabiliteitspact
Teddybeer
honderd
Na hinderlaag bij Hebron wil Sharon groter deel van Westoever
Premier Turkije
Drukke kamelenmarkt zou gevaarlijk zijn
24 jaar celstraf voor Andreotti
Rus drinkt jaarlijks 14 liter alcohol
Hersens terroristen verdwenen
Kerken Kosovo doelwit aanslag
Regering Oekraïne ontslagen
Militante moslims België
willen naar Nederland
maandag 18 november 2002
WASHINGTON - Het is
een jubileum dat de Ame-
rikaanse krant The Was
hington Post niet zomaar
wilde laten passeren, ook
al is het historisch belang
marginaal. Zaterdag was
het honderd jaar geleden
dat de krant de spotprent
van Clifford Berryman
publiceerde die de aanlei
ding gaf tot hét knuffel-
i beest: de teddybeer.
Wie kent'm niet, die heer-
j lijk zachte, lichtbruine
pluche beer? Onschuldig
kinderspeelgoed, voort
gekomen uit een mislukte
jachtpartij van de Ameri
kaanse president Theodo
re Roosevelt. Ook wel
Teddy genoemd, vandaar.
De president was al negen
dagen aan het jagen in
Mississippi, en had nog
geen beer geschoten. De
entourage van de presi
dent meende dat de baas
niet zonder berevel naar
huis toe kon, en met veel
moeite werd een 'bruin'
gevonden, neergeslagen
en naar Roosevelt ge
sleept zodat die hem kon
neerschieten.
De president vond dat
onsportief en weigerde de
trekker over te halen. Het
nieuws haalde krant, met
de cartoon van Berryman
waarop Roosevelt met
zijn rug naar een aange
lijnde beer staat en lijkt te
zeggen: 'De jacht gaat tot
hier en niet verder.' De
cartoonist schetste de
beer daarna keer op keer,
telkens wat knuffeliger.
Het bracht de New Yorkse
Rose Michtom op het idee
een gevulde speelgoed-
beer te maken. Haar man
zette het in de etalage met
'Teddy's bear' erboven en
de teddybeer was gebo
ren.
De teddyberen zijn nog
steeds niet weg te denken
uit de speelgoedkast. Het
is met de pluche beer beter
afgelopen dan met zijn
voorbeeld. Nadat Roose
velt was teruggekeerd in
Washington, kreeg het ge
wonde beest alsnog het
genadeschot. GPD
door Ad Bloemendaal
TEL AVIV - De dood van twaalf
Israëlische soldaten en veilig
heidsmensen in een Palestijnse
hinderlaag, vrijdag bij Hebron,
moet worden aangegrepen voor
het uitbreiden van het door Is
raël bestuurde deel van de Wes
telijke Jordaanoever.
Volgens premier Ariel Sharon
moet het gebied tussen de Israë
lische enclaves in Hebron en de
nederzetting Kiryat Arba in
handen komen van het leger. Al
leen zo kan een veilige doorgang
worden verzekerd voor joodse
gelovigen. Het Israëlische leger
heeft dit weekeinde delen van
Hebron die het drie weken gele
den had ontruimd, weer ingeno
men.
Uit een onderzoek van het leger
is komen vast te staan dat de Pa
lestijnse aanval van vrijdag niet
was gericht tegen gelovigen,
maar tegen soldaten en politie
mensen. Toen de militanten hun
aanval begonnen, waren de be
zoekers van de joodse gebeds
dienst in de Grot van de Aarts
vaders al veilig teruggekeerd in
Kiryat Arba.
Israëls nieuwe minister van
Buitenlandse Zaken, Benjamin
Netanyahu, sprak van een 'mas
samoord'. Volgens Netanyahu
mag Israël erop hopen dat de
wereld het niet zal laten bi]
rouwbeklag, maar steun zal
verlenen aan de Israëlische
overheid 'bij het uitoefenen van
haar plicht het leger te gebrui
ken om haar burgers te bescher
men, zoals ieder ander land zou
doen'. Om die boodschap kracht
bij te zetten, organiseerde hij
gisteren een bijeenkomst met de
ambassadeurs van alle in Israël
vertegenwoordigde landen.
Sharon en Netanyahu vechten
op 28 november om het leider
schap van de Likoedpartij en de
strijd in Hebron heeft munitie
opgeleverd voor beide kampen.
Sharons aanhangers herinner
den er aan dat Netanyahu in
1997, toen hij premier was, de
overeenkomst heeft getekend,
waarbij tachtig procent van He-
bron onder Palestijns bestuur
kwam. De aanval van vrijdag
vond overigens plaats in een ge
heel door Israël gecontroleerd
deel van de Westoever.
Minder gewelddadig
Het kamp van Netanyahu voer
de aan dat de Palestijnen zich
onder diens premierschap veel
minder gewelddadig gedroegen
omdat hun leider Jasser Arafat
wist dat hij gevaar liep verban
nen te worden. Netanyahu zou
daarom in zijn campagne de na
druk moeten leggen op veilig
heid, en niet op de economie, zo
als nu. Volgens de jongste pei
lingen heeft Sharon binnen de
Likoed een flinke voorsprong
opgebouwd.
Sharon en zijn nieuwe minister
van Defensie Shaul Mofaz zei
den gisteren niet van plan te zijn
Arafat te verbannen, wegens
'internationale beperkingen'.
Ze doelden daarmee op de cam
pagne die de VS momenteel te
gen Irak voeren. GPD
ANKARA - De nieuwe Turkse
premier heet Abdullah Gül. Gül
maakte zaterdag bekend dat hij
de opdracht heeft gekregen een
kabinet te formeren.
Gül is de plaatsvervanger van
Recep Tayyip Erdogan, wiens
islamitische Partij voor Recht
vaardigheid en Ontwikkeling
bij deparlementsverkiezing van
3 november een absolute meer
derheid heeft gekregen.
DPA/AFP/RTR
PUSHKAR - Een nomade loopt langs een kameel op de jaarlijkse kamelenmarkt van Pushkar in India. Honderdduizenden kamelen, paarden en ander vee worden ver
kocht tijdens het evenement, dat zeer populair is geworden bij toeristen. De Verenigde Staten en Groot-Brittannië hebben hun burgers gewaarschuwd de kamelenmarkt
te mijden vanwege de kans op terroristische aanslagen. foto Pawel Kopczynski/RTR
van onze redactie buitenland
BARCELONA - De eendemos
selen uit het Galicische vissers
plaatsje O Roncudo zijn be
roemd. Tweehonderd families
verdienen er hun dagelijks
brood mee, maar gisteren ston
den ze met tranen in de ogen
vanaf de kade toe te kijken hoe
een zwarte smurrie hun mossel-
banken vernietigde.
Ook in andere vissersplaatsen
langs de 'Dodenkust', zoals de
Galiciërs deze kuststreek noe
men, zagen vissers en mossel
kwekers hoe olievlekken uit de
verongelukte tanker Prestige
het land bereikten.
De Spaanse en Galicische over
heden proberen de vissersbevol
king echter gerust te stellen. Mi
nistervan Landbouw en Visserij
Miguel Arias verzekerde zater
dag nog dat géén sprake is van
een milieuramp en dat hij wei
nig problemen voor de visserij
verwacht. Maar intussen is dui
delijk dat al vijfduizend ton olie
uit de tanker is ontsnapt, bijna
het dubbele van wat eerder
werd aangenomen.
Over een lengte van 150 kilome
ter wordt overal op de stranden
en in de havens olie aangetrof
fen. De visserij vereniging van
Galicië vreest een schade van 90
miljoen euro.
Milieuorganisaties spreken van
een 'regelrechte ramp Volgens
Greenpeace is de Spaanse over
heid veel te laks geweest. Er zijn
hier en daar drijvende schermen
rond de olievlekken gelegd,
maar dat is volgens de milieu
groep te laat en op te weinig
plaatsen gebeurd. GPD/ANP
door Henk Glimmerveen
PARIJS - Frankrijk heeft sinds
gisteren één grote conservatieve
partij. In de Parijse voorstad Le
Bourget werd in aanwezigheid
van vijftienduizend aanhangers
de UMP (Union pour un Mouve
ment Populaire) opgericht.
De beweging bestond al enkele
maanden, maar was in eerste in
stantie bedoeld om president
Jacques Chirac aan herverkie
zing te helpen. De UMP is een
samenbundeling van de liberale
(DL) en gaullistische (RPR) par
tijen, in navolging van de
Spaanse Partido Popular van
premier Aznar en de Duitse
CDU/CSU. Eerste voorzitter
van de UMP is de voormalig pre
mier Alain Juppé. Hij werd met
79,4 procent van de stemmen
voor een periode van twee jaar
gekozen.
De oprichting van de UMP
wordt door waarnemers in Pa
rijs gezien als een doorbraak in
de Franse politieke verhoudin
gen. Frankrijk telt traditiege
trouw vele partijen en groepe
ringen. Al die organisaties
leveren kandidaten voor de eer
ste ronde van de verkiezingen.
Tot voor kort maakte dat voor
de tweede ronde nauwelijks iets
uit maar de individualisering en
ontzuiling in Frankrijk - veel la
ter op gang gekomen dan in Ne
derland - leidde dit voorjaar tot
de spectaculaire nederlaag van
de socialistische kandidaat Lio
nel Jospin. De linkse stemmers
verdeelden hun voorkeur over
zoveel partijen en partijtjes dat
Jospin door de extreem-rechtse
Jean-Marie Le Pen uit de twee
de ronde werd gestoten.
De leiding van de UMP hoopt
dat de vorming van de nieuwe
partij de traditionele tegenstel
lingen tussen rechts en cen
trum-rechts zal opheffen en dat
de groepering nieuwe lagen van
het electoraat kan aanboren.
Analisten in Parijs gaan er van
uit dat dit de enige manier is om
ervoor te zorgen dat rechts lan
gere tijd aan de macht blijft. De
linkse partij en zijn nog lang niet
zover als gaullisten en liberalen
Het socialistische bestuurslid
Jean-Christophe Cambadelis
zei gisteren dat één grote linkse
partij er 'binnen nu en tien jaar'
met zal komen. Alleen bij de
Groenen is een voorzichtig be
gin van een debat over één grote
linkse partij te bespeuren ge
weest. Voormalig partijleidster
Dominique Voynet liet in een
kranteninterview weten wel
voorstandster van zo'n partij te
zijn, maar ze werd door alle ove
rige Groene kopstukken onmid
dellijk terechtgewezen met de
klassieke beschuldiging dat ze
een 'verraadster' van de goede
zaak was. GPD
Advertentie
van onze redactie buitenland
LARNACA - Een eerste groep
VN-wapeninspecteurs is in de
nacht van zaterdag op zondag
op doorreis naar Irak op Cyprus
aangekomen. Gistermiddag ar
riveerde daar ook de leider van
de wapeninspecties, Hans Blix,
evenals directeur Mohammed
el-Baradei van het internatio
naal atoomagenschap IAEA.
Het meer dan 25 man tellende
team dat de wapeninspecties
voorbereidt, vertrekt vanoch
tend naar Bagdad. De inspec
ties gaan op woensdag 27 no
vember van start Op die dag
arriveren ruim tien wapenin
specteurs in Bagdad. In de we
ken daarna volgen er nog eens
zo'n tachtig.
De Verenigde Staten en de Ver
enigde Naties verschillen aan
zienlijk van mening over de
vraag hoe agressief de inspec
teurs van Unmovic zich in Irak
moeten opstellen in hun zoek
tocht naar massavernietigings
wapens. Dit meldde de krant
The Washington Post gisteren
op basis van uitspraken van
functionarissen in de Ameri
kaanse regering en de VN.
De regering-Bush wil dat de in
specties 'zo indringend moge
lijk' zijn en dat er ook wordt ge
zocht op plaatsen waar de in
1998 uit Irak vertrokken voor
gangers van Unmovic niet
mochten komen. De inspecteurs
zouden de Irakese autoriteiten
ook moeten dwingen te voldoen
aan zware eisen wat betreft het
verstrekken van gegevens.Blix
vindt dat het minder hard kan.
Hij vindt dat de inspecteurs
'ferm' moeten optreden, maar
dat ze nooit agressief mogen
worden tegenover de Irakezen.
DPA/ANP/RTR/AP
PERUGIA - De Italiaanse oud-premier Giulio Andreotti is in
hoger beroep tot 24 jaar cel veroordeeld wegens zijn betrok
kenheid in 1979 bij de moord op een journalist.
De rechter achtte bewezen dat Andreotti in 1979 opdracht
heeft gegeven tot de moord op de journalist Mino Pecorelli,
die belastende informatie over de christen-democratische
politicus had verzameld. In 1999 was de 83-jarige Andreotti
vrijgesproken in deze zaak.
Andreotti leidde het Italiaanse kabinet zeven maal. Tegen
hem loopt nog een tweede beroepszaak. Justitie eiste in maart
tien jaar wegens samenwerking met de maffia. EFE/DPA
MOSKOU - Steeds meer en steeds jongere Russen grijpen
naar de fles.
Gemiddeld drinkt iedere Rus jaarlijks veertien liter pure al
cohol, waarvan driekwart in de vorm van sterke drank. Dat
komt neer op ongeveer 25 liter wodka of ander gedistilleerd,
dat vaak ook nog eens van twijfelachtige kwaliteit is, omdat
het illegaal wordt gestookt.
Dat heeft de directeur-generaal van de Russische volksge
zondheid, Gennadi Onisjtsjenko, bekendgemaakt. „Maar er
wordt ook parfum en huishoudchemicaliën gedronken", zei
hij tegen het persbureau Interfax.
De leeftijd waarop jonge mensen alcohol gaan gebruiken, is
van vijftien jaar in 1991 gedaald naar elf jaar in 2001. DPA
BERLIJN - De hersens van drie spilfiguren van de Rote Armee
Fraktion (RAF) die in 1977 zelfmoord pleegden in de gevan
genis zijn verdwenen uit het laboratorium waar sectie werd
verricht. Volgens neuropatholoog Richard Meyermann zijn
de hersens waarschijnlijk vernietigd om ruimte te maken in
het laboratorium.
Het bericht in Der Spiegel komt temidden van een controver
se rond Ulrike Meinhof, een ander prominent RAF-lid. On
langs openbaarden de dochters van Meinhof dat haar hersens
zijn bewaard en gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek.
Het orgaan wordt teruggegeven aan de famile, zodat het kan
worden begraven. AP
PRISTINA - Twee Servisch-orthodoxe kerken in het westen
van Kosovo zijn in het weekeinde beschadigd geraakt door
bomexplosies. Er vielen geen gewonden.
Het is voor het eerst in meer dan een jaar dat Servisch-ortho
doxe kerken in Kosovo het doelwit zijn van een aanslag. Bis
schop Artemije, hoofd van de orthodoxe kerk in de Servische
provincie, legde de verantwoordelijkheid voor de aanslagen
bij de VN en de Navo-vredesmacht Kfor, die onvoldoende be
scherming zouden bieden aan de Servische minderheid. AP
KIEV - De Oekraïense president Leonid Koetsjma heeft za
terdag de voltallige regering van premier Anatoli Kinach ont
slagen en daarmee de politieke crisis in het land vergroot.
Het is nog onduidelijk wanneer het parlement, dat in meer
derheid op de hand van de president is, over het ontslag zal
stemmen. Kinach is sinds enkele weken het doelwit van kri
tiek van aanhangers van Koetsjma. Zij beschuldigen de pre
mier ervan een begrotingscrisis te hebben uitgelokt met zijn
beleid. AP
door Rixt Albertsma
DEN HAAG - Europees com
missaris Frits Bolkestein is het
'pertinent oneens' met de recen
te uitspraken van de voorzitter
van de Europese commissie Ro
mano Prodi over het Stabili
teitspact.
Prodi noemde het Stabiliteits
pact - het pakket van begro
tingsregels voor eurolanden -
onlangs te rigide en dom. Dat
kwam hem op veel kritiek te
staan, onder anderen van de
missionair minister Hooger-
vorst van Financiën.
Bolkestein, die als eurocommis
saris toeziet op de interne mark
ten, noemde de uitspraken van
Prodi gisteren in het program
ma Buitenhof 'bedenkelijk' en
slecht voor de geloofwaardig
heid van de Europese Unie. Vol
gens Bolkestein doen dergelijke
uitspraken de euro geen goed en
is het ook voor Nederland 'geen
goede zaak'. Nederland heeft
volgens de eurocommisssaris de
zaakjes 'keurig op orde'.
De set van afspraken in het Sta-
biliteits- en Groeipact werden
destijds gemaakt om de begro
tingen van alle deelnemende
landen aan de nieuwe munt in
de hand te houden en zo te zor
gen voor een stabiele euro. Om
het financieringstekort in de
hand te houden, voert Neder
land volgend jaar een streng be
zuinigingsbeleid. Grote landen,
met Frankrijk voorop, laten de
teugels juist vieren en schenden
het pact, omdat het hen te veel
beknelt.
Bolkestein vreest dat in navol
ging van Frankrijk en Duits
land ook Italië aan de gemaakte
afspraken zal gaan morrelen, en
dat is volgens hem een 'slechte
zaak'.
Op deze manier ontstaat een te
genstelling tussen de grote lan
den en de kleine die hun zaken
wel op orde hebben. GPD
door Heieen Paalvast
BRUSSEL - De Arabisch-Euro-
pese Liga (AEL), een militante
moslimorganisatie die sinds
twee jaar actief is in België, wil
een afdeling in Nederland be
ginnen. De AEL heeft plannen
om in februari ergens in Neder
land een congres te houden om
de organisatie op poten te zet
ten.
„We hebben zo'n vijftig leden
uit Nederland die zich via onze
website bij ons gemeld hebben.
Dat aantal neemt dagelijks toe",
zegt Khalid Arkob, secretaris
generaal van de Liga. Het gaat
in grote meerderheid om Neder
landers van Arabische afkomst,
'maar er zitten ook enkele au
tochtone Nederlanders tussen.'
Arkob zegt dat de AEL speelt
met het idee om in Nederland
scholen of een politieke partij
op te zetten. De Liga heeft in
België geen van beide. „Er
wordt wel over gepraat om hier
een school te beginnen. En wij
zijn een beweging en geen par
tij", verzekert Arkob, die de
Belgische nationaliteit heeft,
maar van Marokkaanse af
komst is. De Belgische AEL, die
zetelt in Antwerpen en zo'n dui
zend leden heeft, maakt zich
sterk voor de Pa lestij nse zaa k en
neemt het ook op voor Irak.
„Maar we willen ons ook afzet
ten tegen het groeiende racisme
in Europa", aldus Arkob. Zo or
ganiseerde de Liga in april een
pro-Palestijnse demonstratie in
Antwerpen die uit de hand liep.
Enkele betogers wilden na af
loop van de demonstratie de
'diamantwijk' in, het hart van
joods Antwerpen. De politie ge
bruikte waterkanon en traan
gas om hen tegen te houden.
Antwerps burgemeester Detiè-
ge verbood daarna de AEL nog
te demonstreren, om te voorko
men dat de gemoederen door de
spanningen in het Midden-Oos
ten verder worden verhit en zo
de joodse en de arabische ge
meenschap in de stad tegen el
kaar worden opgezet.
Sinds vrijdag is de AEL in de
Scheldestad begonnen met
'burgerpatrouilles' om de poli
tie te controleren. Die wil de
straatcriminaliteit harder aan
pakken, maar de AEL vreest
discriminatie van jonge Marok-
kanen.ANP
