Hollandse meesters duiken
op in museumkelders India
PZC
Huiselijk
puzzel
Heer Bommel en het Kongruwer Toonder Studio';
Casper Hobbes
recept
Terrine met parelhoen en bleekselderij
at
het weer
SeCma Joyce
Vanochtend heb ik m'n hond een schop gegeven. We
schrokken er alletwee van, maar hij was er sneller
overheen dan ik. Hij had me eerst twee keer gebeten in
m'n been, enm'nvoet schoot spontaan uit in zelfverdedi
ging. 't Was geen harde schop, maar hij keek wel eventjes
heel beteuterd.
Het probleem met een verwaarloosde asielhond is dat hij
allerlei soorten schade gaat inhalen zodra hij goed ver
zorgd wordt. Voorheen kreeg hij eigenlijk nooit z'n zin
en durfde hij nergens om te vragen, maar nu hij bij mij
heeft gemerkt dat ik gevoelig ben voor een smekende
blik als hij zijn ochtendboterhammetje wil, deinst hij er
niet voor terug om met een knal op m'n buik te springen
terwijl ik nog slaap, en me dan die smeekblïk te geven.
Eerst was het om zeven uur 's ochtends, toen om kwart
voor, en tegenwoordig vindt hij half vijf al een redelijke
tijd. En ik, sukkel die ik ben, kruip dan slaapdronken
m'n nest uit en geef hem die boterham ook nog. Omdat
hij ooit zo zielig was.
Hetzelfde geldt voor het uitlaten. Vroeger wou hij niet
mee, maar nu ziet hij er de lol steeds beter van in, dus
hapt hij razend enthousiast naar de riem en m'n handen,
en in de punten van m'n jas, waarbij hij vergeet dat hij al
lang volwassen is en een zeer fors gebit heeft. Ook al zo
zielig, om een standje uit te delen alleen maar omdat
zo'n beest zo blij is, toch?
Vanochtend zat ik dus naar het journaal te kijken en me
te verwonderen over het bericht dat wij dit jaar eno rm
veel uitgeven aan kerst en sinterklaas, omdat we volgens
de nieuwslezer steeds meer hechten aan huiselijkheid.
Ik vond het merkwaardig valse berichtgeving, want als
je aan huiselijkheid hecht, dan ga je toch de deur niet uit
om van alles en nog wat te kopen?
Toppunt van huiselijkheid is dat de kinderen de slingers
zelf maken, dat de moeder het kerstbrood zelf bakt en
dat de vader er op staat mee te koken op eerste kerstdag.
Maar pas nadat hij voor sinterklaas al in de garage de in
gewikkeldste surprises in elkaar getimmerd heeft.
Koopzucht en huiselijkheid gaan ivat mij betreft hele
maal niet goed samen, integendeel!
Maar mijn overpeinzingen waren van geen belang voor
mijn hond, die vond dat het hoog tijd was dat ik de door
hem aangedragen riem ter hand nam. Toen ik opstond
om m'n jas te pakken, beet hij van puur plezier keihard
in m'n kuit.
Het woord 'au' heeft hij als puppie nooit geleerd, dus
toen ik die kreet uitte, dacht hij slechts dat ik een beetje
raar deed. Een omdat ik niet opschoot met m'n jas, kreeg
ik een tweede knauw. Voor ik het wist, had ik me omge
draaid en die schop onder z'n achterste gemikt.
Nou is dus het vervelende, dat ik heel erge spijt heb, maar
dat m'n hond er wel degelijk boodschap aan had. Hij liep
als een engeltje naast me langs de paaltjes en toen ik la
ter op de dag weer vond dat het tijd ivas voor uitlaten,
bleef hij keurig braaf zitten terwijl ik hem de riem aan
deed. Een waar bewijs voor het nut van een lijfelijke af
straffing, dat leek het, terwijl ik daar juist zo tegen ben.
Als ik tijd had gehad om na te denken, had ik het nooit
gedaan, maar soms heeft iemand blijkbaar een schop
voor z'n kont nodig, of niet?
Ik zal een bijzonder botje voor hem kopen met sinter
klaas. Een heel duur botje. Want dat is huiselijk geluk.
doorHarald Doornbos
Schatgraven betekent veelal
wroeten in de grond met
scheppen en pikhouweel. Niet
in India, waar 28 Hollandse
meesters uit de zeventiende- en
achttiende eeuw zijn ontdekt in
de catacomben van twee musea.
Vies en met vogelpoep bedekt
stonden de schilderijen al meer
dan een eeuw te verpieteren.
Maar na twee jaar hard werken
zijn ze weer in hun volle glorie
hersteld door Nederlandse en
Indiase restaurateurs. Het pu
bliek kan de 28 meesterwerken
nu bewonderen in het nationale
museum van New Delhi.
„De meeste doeken kon je niet
herkennen, die waren helemaal
zwart," zegt Anne van Gre-
venstein, directeur van het Lim
burgs Instituut voor Conserva
tie. Zij had als restaurateur de
leiding over het project. De
schilderijen hebben weinig te
lijden gehad van het hete, voch
tige klimaat. Amateuristische
reparaties, vuil en vogelpoep
bleken vervelender.
Herontdekt zijn onder andere
werken van de zeventiende-
eeuwse schilders Frans Franc
ken, Corneliz van Bassen en Je-
ronymus van Diest. Ook bleek
dat de Indiërs bepaalde schilde
rijen aan verkeerde makers
hadden toegeschreven. De doe
ken waren niet verdwenen,
maar zijn door de jaren heen
'verdwaald' in het beruchte In
diase labyrint van bureaucratie,
chaos, onkunde en desinteresse.
De werken waren ooit in handen
van de maharadja's van Bom
bay en Baroda.
Die maharadja's, de voormalige
lokale heersers in het door de
Engelsen bestuurde Brits^In-
dia, kochten in de negentiende
eeuw op grote schaal Westerse
kunst. Met de fotografie nog
niet ver ontwikkeld, kochten de
schatrijke heersers Europese
schilderijen om zo hun kinderen
en onderdanen de mogelijkheid
te geven om een glimp te werpen
op het toen nog zo mysterieuze
en verre Westen.
Volgens Van Grevenstein had
den de maharadja's van Bom
bay en Baroda goede adviseurs
in dienst. „Ze hebben top kunst
ingekocht, hele mooie werken."
De schilderijen zijn in India on
geveer een miljoen euro waard.
InNederland zouden ze het vijf
voudige opbrengen.
Tas
Toen India in 1947 onafhanke
lijk werd, betekende dat ook het
einde van de macht en rijkdom
van de maharadja's. Sommige
van hun bezittingen werden ge
confisqueerd, andere bleven in
de handen van de snel verar
mende ex-heersers. Kunstver
zamelingen werden opgeslagen
in donkere en stoffige kelders
De meeste maharadja's waren
zo krankzinnig rijk dat ze geen
idee hadden wat ze eigenlijk al
lemaal bezaten. „Het is geen
wonder dat belangrijke Neder
landse meesters gewoon ver
dwenen," zegt Maninder Singh
Gill, India's beste restaurateur
die ook aan het project heeft
meegewerkt. „Ik stond laatst
tussen de privécollectie van een
ex-maharadja en toen ik papier
nodig had om een schilderij in te
pakken, sneed een van de bewa
kers gewoon een ander groot
schilderij aan flarden en maakte
er een tas van."
Zou er een kans bestaan dat er
ergens in India in een kelder nog
een onontdekte Rembrandt ligt
te verpieteren? Van Gre
venstein: „Zou kunnen. Zeker
als er meer privécollecties toe
gankelijk worden gemaakt. Dan
zou er weieens een schatkamer
open kunnen gaan."
Maar ach, verzucht ze met een
glimlach: „Als het geen Rem
brandt is, dan ben ik al tevreden
met een Jan Steen." GPD
woensdag 13 november 2002
Restaurateurs Maninder Singh Gill en Anne van Grevenstein (r) in hun werkplaats naast 'Gezicht op Dordrecht' van Jeronymus van Diest.
foto Harald Doornbos/GPD
1
S
T
P
O
E
E
N
R
2
R
I
E
A
N
E
T
L
3
S
T
I
P
R
A
E
N
4
N
O
L
E
D
R
I
G
5
G
S
R
A
Z
A
IJ
T
6
T
w
N
I
s
D
T
E
7
E
T
A
N
8
A
I
K
8
K
A
G
R
E
A
F
E
9
E
F
I
R
T
I
L
S
10
S
C
IJ
H
A
K
E
T
11
T
H
A
U
B
E
I
L
12
L
O
C
T
H
U
E
S
13
S
L
C
H
A
O
A
T
14
T
O
E
R
L
S
E
G
Streep op elke regel de letters weg, die samen het woord vormen dat
overeenkomt met de omschrijving. De resterende letters vormen van
boven naar beneden en van links naar rechts een citaat.
1. Wapen; 2. bekoorlijk; 3. dwingeland; 4. vereist; 5. visbeen; 6. ruzie; 7. genotmid
del; 8. tafelfles; 9. zangvogel; 10. rijke bezitting; 11. lijst; 12. Egyptische waterlelie;
13. Europeaan; 14. plan.
Horizontaal:
5. Militair met een opdracht
(8); 6. Vereniging die de vrij
heid beperkte (4); 7. Speel het
spel tegen het water! (3); 8.
Van dat beest heeft men geen
gemak (8); 10. De organen
van een edelman zorgen voor
nieuw bloed (7).
Verticaal:
1. Slimme onderwijzer (9); 2.
Geheim beroep (4); 3. Deze
herrie vindt men niet in de
stad (9); 4. Kaasburger (7); 9.
Pantoffel om uit te schieten
(4).
Oplossing van gisteren:
Anagram:
stee-eerst-rekest
rede-reder-eerder
neet-teren-intree
loop-pools-slokop
enig-gewin-weinig
eind-linde-eiland
keel-enkel-kennel
kies-skien-kennis
slee-deels-elders
1ier-vlier-rivale
Eindoplossing: REISWEKKER
Cryptogram:
Horizontaal: 1. Hans; 4. Essen; 7. omslaan;
nuf; 9. kas; 10. enkelen; 12. sterrit.
Verticaal: 2. Aula; 3. slinks; 4. eveneens; 5.
stof; 6. naspel; 9. knot; 11. koe.
Na het eten liep Konstantijn bedrukt de tuin in om zijn op
voeder op te zoeken. „Ben ik niet gewoon?" vroeg hij. „Na
tuurlijk ben je gewoonriep heer Bommel uit. „Weliswaar
zijn er veel lieden die hun voedsel eten in plaats van de
smaak er af te ruiken. Maar dat leer je wel, als je maar goed
op mij let. Kijk, wij Bommels hebben een heel aparte taak
in de wereld; mijn goede vader heeft me altijd een mooi
voorbeeld gegeven en dat geef ik jou ook weer en zodoende
blijft er altijd wat goeds op de aarde, als je begrijpt wat ik
bedoel."
In deze trant ging hij nog een poosje door, en het onderwerp
had hem zo te pakken, dat hij zijn pupil wat uit het oog ver
loor. Terwijl hij over het bestrijden van het kwaad sprak,
wendde het ventje zich tot een rozenperk en snoof aan
dachtig aan de bloemen. „Zolang je manieren maar keurig
zijn", sprak heer Ollie, „En als je maar goed weet wat je
doen en laten moet... Eh... luister je, Konstantijntje?" Het
kereltje schrok op en haastte zich terug. „Ja, ja", zei hij.
„Als ik maar weet wat ik doen en laten moet." Heer Bom
mel antwoordde niet. Zijn oog was op het bloemperk ge
vallen en met schrik stelde hij vast, dat de rozen er plotse
ling verlept bij hingen. „Konstantijn heeft eraan geroken",
zei Tom Poes, die op een afstandje had toegekeken. „Het
bevalt me niks. Dit gaat allemaal verkeerd."
door Bill Watterson
Hans Belterman
In ons land neemt de belangstelling voor het
I eten van parelhoen in plaats van een kip jaar
lijks met vele procenten toe. Geen wonder want
de parelhoen heeft een betere, ietwat wildere,
smaak dan die van de kippen. Voor het samen
stellen van een terrine kunt u eventueel een deel
van het vlees van de parelhoen door kippen
vlees vervangen. Het nadeel daarvan is dat de
smaak dan wat vlakker zal zijn en dat u daarom
wat meer smaakstoffen naast het zout en de pe
per in de vorm van gemalen kruidnagels en ge
raspte nootmuskaat zult moeten gebruiken.
Voor- of buffetgerecht voor ca. 8 personen:
4 bleekselderijstengels, schoongemaakt, in mi
nuscule (ca. 6 mm.) blokjes gesneden; 200 gram
borstfilets van parelhoen, in minuscule (ca. 6
mm.) blokjes gesneden; 400 gram ontbeend pa-
relhoenvlees (van de bouten); 200 gram parel
hoen- of kippenlevers; 4 dl melk; 100 gram vet
spek; 1 kleine ui of sjalot, gesnipperd; 1 teentje
knoflook, ragfijn gehakt of uitgeperst; zout; wit
te peper uit de molen; 3 eetl. slagroom; 3 eetl.
cognac of armagnac; 35 gram bloem, gezeefd; 1
ei, losgeroerd; 150 gram gekookte ham, dikke
plak, in minuscule blokjes gesneden.
Breng enkele deciliters water aan de kook. Voeg
wat zout toe en laat de bleekselderijblokjes 3 mi
nuten koken. Laat ze op een zeef uitlekken en
koud worden.
Kijk het ontbeende vlees van de parelhoen na op
ongerechtigheden zoals peesjes, stukjes van de
huid en dergelijke. Kijk parelhoen- of kippenle
vers eveneens na op ongerechtigheden zoals
galsporen en dergelijke. Spoel de levertjes enke
le malen in ruim koud water, Laat ze daarna ten
minste 1/2 uur in melk weken (hierdoor wordt de
soms aanwezige ietwat bittere (gal)smaak weg
genomen), Spoel de levers na het melkbad op
nieuw enkele malen in ruim koud water. Laat de
levers uitlekken.
Maal de levertjes samen met het ontbeende pa-
relhoenvlees, het in stukjes gesneden vet spek,
gesnipperde ui en fijngehakte knoflook zo .fijn
mogelijk.
Doe alles over in een kom en voeg bleekselderij
blokjes, parelhoenblokjes, hamblokjes, room,
cognac of armagnac en losgeroerd ei toe. Strooi
bloem er door een zeefje over. Schep alles goed
door elkaar.
Breng het mengsel op smaakmetwatzouten pe
per. Laat alles en half uurtje staan. Schep alles
opnieuw enkele malen goed om.
Bekleed intussen bodem en wand van een terri
ne met plakjes ontbijtspek of bacon, Laat de uit
einden over de terrine hangen, Vul de terrine
met het mengsel. Druk alles vrij stevig aan en
dek alles af met de overhangende bacon- of ont
bijtspekplakjes. Leg het deksel op de terrine of
dek alles met aluminiumfolie af.
Plaats de terrine in een oven(braad)slee. Schenk
zoveel kokend water in de ovenslee tot de terrine
er voor 2/3e deel in staat. Zet de ovenslee op het
rooster in het midden van de tot 175°C. voorver
warmde oven. Laat de terrine in 1 uur en 45 mi
nuten gaar worden
Plaats de vorm op een rooster om volkomen
koud te worden. Zet de afgesloten terrine ten
minste 24 uur in de koelkast of leg een passende
plankje op de inhoud en verzwaar het met een
gewicht (ca. 1 kg).
Waterstanden
WOENSDAG
13 NOVEMBER
Vlissingen
Terneuzen
Cadzand
Roompot Buiten
Roompot Binnen
Zierikzee
Krammersl. West
Hansweert
Stavenisse/Yers.
DONDERDAG
14 NOVEMBER
Vlissingen
Terneuzen
Cadzand
Roompot Buiten
Roompot Binnen
Zierikzee
Krammersl. West
Hansweert
Stavenisse/Yers.
Hoog
uur cm
08.45 133
09.06 152
08.26 125
09.15 104
09.35 098
09.50 109
09.56 120
09.25 165
09.50 116
Hoog
uur cm
10.16 139
10.31 159
09.50 132
10.26 110
10.45 100
11.15 113
11.21 123
10.49 170
11.10 117
water
uur cm
21.46 151
21.55 170
21.20 144
21.55 126
22.36 111
22.45 130
22.56 135
22.26 181
22.51 130
water
uur cm
22.56 167
23.10 187
22.24 159
23.00 138
23.44 118
23.36 199
23.59 139
Laag water
uur cm uur cm
02.25 106 15.15 1471
02.46 112 15.35 153
02.05 09815.00 135
02.35 078 15.30 120
03.24 07316.15 112
03.35 089 16.15
03.30 088 16.05 121
03.05 125 15.55 16!
03.30 08616.16 12!
Laag water
uur cm uur cm
03.55 1 06 1 6.40 Ifc
04.04 112 17.06 160
03.34 098 16.31 146
04.05 078 16.51 124
04.44 07317.25 115
04.55 090 17.30 13!
04.44 085 17.30 12:
04.30 12417.20 17'
04.45 08417.30
L Lagedrukgebied
H Hogedrukgebied
O
zonnig
lichte sneeuw
matige sneeuw
- mS
Koufront
Warmtelronl
licht bewolkt
zware sneeuw
lichte regen
ft on»g
Samengesteld Ironl
zwaarbewolkt
matige regen
zware regen
Isobaar
Europa: Kouder
In het koude Noord-Europa valt vandaag opnieuw sneeuw.
De kou stroomt langzaam naar Zuid-Europa, maar in de landen
rond de Middellandse Zee wordt het lokaal nog ruim 20 graden.
Vooral Zuid-ltalië blaakt in de zon en de temperatuur loopt op
tot 23 graden. Op het Iberisch Schiereiland is het op de meeste
plaatsen bewolkt en valt regelmatig regen. Alleen in het uiterste
zuidoosten en oosten blijft het vandaag nog droog en zijn er
zonnige perioden. Ook Griekenland is in het zuiden zonnig.
In Centraal-Europa schommelt het kwik rond 10 graden en is hel
regenachtig, In Wit-Rusland begint de overgang naar het winter
landschap. In Moskou ligt 17 centimeter sneeuw. De komende
dagen komt er nog een paar centimeter bij.
Zeeland: Verbeteringen
De herfst heeft zich de afgelopen Door: Rijk van Egfa
dagen van zijn bewolkte en regen
achtige kant laten zien en daar komt op de korte termijn nog
geen verandering in. Pas tegen het komende weekeinde lijkt er
meer ruimte voor de zon te komen en nemen de neerslagkanse-
af. Vanochtend begint de dag nagenoeg gelijk aan die vangii
ren. Er is veel bewolking en die is dik genoeg om af en toew.,
lichte regen of motregen te produceren. Het is echter vrij mild
met temperaturen rond 9 graden bij een matige tot vrij kracht^
wind uit het zuiden. Vandaag houden we de gehele dag zicht®
de grijze wolkenmassa en deze veroorzaakt soms vallend regen
water. Het kwik weet door de afwezigheid van zonnestralen
slechts enkele graden terrein te winnen en komt in de middag
uit rond 11 graden. Ook in de nacht naar donderdag zijn er wei
nig gaatjes in het wolkendek te bespeuren en koelt het daardoa
niet sterk af. De minima komen dan uit rond 7 graden.
Donderdag overdag lijkt er
eindelijk wat beweging in de
atmosfeer te komen en bewe
gen regen en wolken in een
oostelijke richting. Daar achter
komt er geleidelijk ruimte
voor opklaringen, al blijft er
een enkel buitje mogelijk.
Vrijdag kunnen de zonnestra
len regelmatig het aardopper
vlak bereiken, al valt er zo nu
en dan ook een buitje. Ook in
het komende weekeinde gaan
zon en wolken elkaar afwisse
len en de kans op een buitje
blijft aanwezig. Met zonnige
perioden, middagtemperatu-
ren rond 10 graden en niet al
te veel wind ziet het komende
weekeinde er toch lang niet
slecht uit.
Regenachtig
Vooruitzichten
vandaag
op 7.58
onder 16.57
min.
wind
7°
ZW 5
y-N vandaag
op 15.11
Vonder 0.14
Nautisch bericht
Vrij krachtige wind uit het zuiden. Regenachtig weer waarin het
zicht kan teruglopen tot matig. Watertemperatuur 12 graden.
